Kaskujnaniw Jehová xliputum kinakujkan
Kaskujnaniw Jehová xliputum kinakujkan
«Kinkgawasa [...] kalakgapasti xDios mintlat chu kaskujnani xliputum minaku [o anima].» (1 CRÓ. 28:9)
KAPUTSAW XTAKGALHTIN UMAKGOLH TAKGALHSKININ:
¿Tuku kilhchanima naku?
¿Tuku nakinkamakgtayayan nakatsiyaw la wi kinakujkan?
¿La tlan xliputum kinakujkan naskujnaniyaw Jehová?
1, 2. 1) ¿Tuku tlakg lichuwinan Biblia nema kgalhiyaw kkimaknikan? 2) ¿Tuku xlakata lu xlakaskinka nakatsiyaw tuku kilhchanima naku?
MAKGLHUWA Biblia wi tuku tamalakxtumi kimaknikan. Akgtum liʼakxilhtit, Job wa: «Ni anan talakgalhin kkimakan». Chu mapakgsina Salomón tsokgli: «Akgtum tlan tamakatsin makgonu lukut». Chu Jehová wanilh Ezequiel: «Tlakg palha nixawa chiwix, ktlawanit mi mun [o muxtin]». Chu apóstol Pablo wanika: «Lichuwinana tuku kintakgenkgan ni xkgaxmatnit» (Job 16:17; Pro. 15:30; Eze. 3:9; Hech. 17:20, NM).
2 Pero wi tuku makglhuwa lichuwinan Biblia: wa kinakujkan. Ana, xlakskujni Dios, limaklakaskilh uma liʼakxilhtit akxni tlawalh uma oración: «Kinaku lu lipaxuwa xlakata Jehová» (1 Sam. 2:1). Tachuwin naku max limaklakaskinkan akgtum mil anta kBiblia, chu atsinu ni putum kilhtamaku kaj wi tuku tamalakxtumikan. Lu xlakaskinka nakatsiyaw tuku wamputun naku, xlakata xTachuwin Dios wan pi kilikuentajtlawatkan (kalikgalhtawakga Proverbios 4:23).
TUKU KILHCHANIMA NAKU
3. ¿Tuku kilitlawatkan xlakata naʼakgatekgsaw tuku wamputun Biblia akxni wi tachuwin naku, chu tuku tlan natamalakxtumiyaw?
3 Maski Biblia ni kinkawaniyan tuku wamputun naku chuna la akgtum diccionario, pero kinkamakgtayayan naʼakgatekgsaw o namakgachakgxiya. ¿La kinkamakgtayayan? Xlakata naʼakgatekgsaw, kalichuwinaw akgtum lanka dibujo nema litatlawanit lhuwa mosaico xacolores. Xlakata tlan liwana naʼakxilhaw tukuya dibujo wi, xlakaskinka makgat natayayaw. Nachuna komo akgatekgsputunaw tuku wamputun naku, kiliʼakxilhatkan tuku wankgo putum textos niku talichuwinan naku.
4. 1) ¿Tuku kilhchanima naku? 2) ¿Tuku xwamputun Jesús akxni wa tuku wan Mateo 22:37?
4 Biblia limaklakaskin tachuwin naku chu kilhchanima la likatsiyaw, tuku lakaskinaw, kintalakapastaknikan, tuku tlan tlawayaw, tuku xlakata wi tuku tlawaputunaw, chu tuku lakkaxwilinitaw natlawayaw (kalikgalhtawakga Deuteronomio 15:7; Proverbios 16:9; Hechos 2:26). Maktum libro wan pi naku kilhchanima «chuna la likatsi chatum chixku». Pero min kilhtamaku kaj pulaktu tuku kilhchanima. Akgtum liʼakxilhtit, akxni Jesús wa: «Xlipaks minaku nalipaxkiya Dios [...], chu xlipaks [milatamat] chu xlipaks mintalakapastakna» (Mat. 22:37). Unu, «naku» kilhchanima tuku makgkatsi chu tuku lakaskin chatum lataman. Akxni Jesús lichuwinalh, «naku», «latamat» chu «talakapastakni» xlichuwinama pi tapaxkit nema kgalhiniyaw Dios nikaj limasiyayaw tuku makgkatsiyaw wata la limaklakaskinaw kilatamatkan chu kintalakapastaknikan (Juan 17:3; Efe. 6:6). Pero akxni kajwatiya wilikan tachuwin naku kilhchanima la likatsiyaw.
TUKU XLAKATA NAKUENTAJTLAWAYAW KINAKUJKAN
5. ¿Tuku xlakata xliputum kinakujkan naskujnaniyaw Jehová?
5 Mapakgsina David maxkilh Salomón uma tastakyaw: «Kinkgawasa [...], kalakgapasti xDios mintlat chu kaskujnani xliputum minaku chu xatapaxuwan; xlakata putum naku Jehová kalakputsananima, chu akgatekgsma putum talakapastakni» (1 Cró. 28:9). Xlikana, Dios lakputsananima putum naku, chu na akxilhma kinakujkan (Pro. 17:3; 21:2). Komo tlan wi kinakujkan, tlan natalalinaw Jehová chu nakinkasikulunatlawayan. Wa xlakata lu xlakaskinka namakgantaxtiyaw xtastakyaw David chu naskujnaniyaw Jehová xliputum kinakujkan.
6. ¿Tuku kilitlawatkan xlakata chuntiya naskujniyaw Jehová?
6 Akxni putum makgantaxtiyaw tuku kinkalakgayawakanitan kcongregación limasiyayaw la xliputum kinakujkan skujnaniputunaw Jehová. Pero na kilikatsitkan pi xkakilhtamaku Satanás kinkamatlawiputunan tuku nitlan chu xlakata kgalhiyaw talakgalhin max natlawa pi nialh liwana naskujnaniyaw Dios (Jer. 17:9; Efe. 2:2). Xlakata ni naxlajwanan la skujnaniyaw Dios, kiliʼakxilhatkan la wi kinakujkan. ¿La natlawayaw?
7. ¿La tlan nakatsiyaw la wi kinakujkan?
7 Chuna la kgantum kiwi ni akxilhaw tuku wi kxpulakni, nachuna, la wi kinakujkan nila taʼakxilha. Pero kTakgalhchuwin xalak Sipi Jesús wa pi tawakat limasiya la wi xakiwi, nachuna tuku tlawayaw limasiya la wi kinakujkan (Mat. 7:17-20). Kaʼakxilhwi pulaktum tuku limasiya la wi kinakujkan.
KAPUTSANANIW KINAKUJKAN
8. Chuna la wan Mateo 6:33, ¿la limasiyayaw tuku wi kkinakujkan?
8 Anta kTakgalhchuwin xalak Sipi, Jesús kalitachuwinalh latamanin pulaktum tuku tlan xtlawakgolh nema xlimasiyalh pi xlikana xliputum xnakujkan kskujniputunkgo Jehová. Jesús kawanilh: «Pulana kaputsatit xTamapakgsin Dios, chu xtalakaskin, chu putum tuku maklakaskinatit nakamaxkikanatit» (Mat. 6:33, NM). Tuku pulana wiliyaw kkilatamatkan limasiyayaw tuku tlakg lakaskinaw, lakapastakaw chu tuku tlawaputunaw. Wa xlakata akxni naʼakxilhaw tuku tlakg xlakaskinka wiliyaw nakinkamakgtayayan nakatsiyaw komo xliputum kinakujkan skujnimaw Dios.
9. ¿Tuku kawanilh Jesús makgapitsi lakchixkuwin chu tuku limasiyakgolh xlakata tuku kgalhtinankgolh?
9 Akxni Jesús xkawaninita kstalaninanin: «Pulana kaputsatit xTamapakgsin Dios», wi tuku lalh nema limasiya pi tuku tlakg xlakaskinka akxilhaw litasiya tuku wi kkinakujkan. Evangelio xla Lucas lichuwinan pi Jesús «lakatanks tikatsilh mpi naʼan kJerusalén». Maski xkatsi pi xʼama kgalhi taʼakglhuwit liwana xlakapastaknit pi xʼama an. Chu akxni «xʼamakgo [...] ktiji», Jesús wanilh chatum chixku: «Kakistalani». Maski kstalaniputun wa uma tuku wa: «Kakimaxki ntalakaskin mpulana nakan [kmaknu o kʼakgtapu] nkinTlat». Chu Jesús na wanilh atanu chixku pi kstalanilh pero na kgalhtilh: «Nakstalaniyan, Tlati, wampi kakimaxki ntalakaskin mpulana nakan [katachuwinan] wanti xalak kinchik» (Luc. 9:51, 57-61). Jesús liwana xlakapastaknit naskujni Dios, chu nichuna xlakapastakkgo lakchixkuwin tiku wi tuku wankgolh kaj xlakata ni nastalanikgo. Akxni pulana wilikgolh tuku xlakaskinkgo chu alistalh wilikgolh xTamapakgsin Dios, limasiyakgolh pi ni kskujniputunkgo Dios xliputum xnakujkan.
10. 1) ¿Tuku tlawanitaw xlakata kinkawanikan na nastalaniyaw Cristo? 2) ¿Tuku wa Jesús kLucas 9:62?
10 Umakgolh lakchixkuwin ni stalaniputunkgolh Cristo, akinin lanka tasikulunalin akxilhwi nastalaniyaw Jesús chu wa xlakata skujnimaw Jehová chali chali. Chuna limasiyayaw la paxkiyaw kiDioskan. Pero maski namakgantaxtiyaw tuku lakgayaw kcongregación, wi tuku xlakata kilikuentajtlawatkan kinakujkan. ¿Tuku uma? Lucas tsokgli pi Jesús wa: «Tini chatum mpala ti matsukiy xlilakwaxnat, natalakaspitta kxkgan, mpala chuna xmininilh naskuja kxtapakgsin Dios» (Luc. 9:62). ¿Tuku kinkamasiyanikgoyan umakgolh tachuwin?
«WANTU XATLAN NKATALAKATSUWINITIT»
11. ¿La kitaxtu xtaskujut chixku nema Jesús lichuwinalh chu tuku xlakata?
11 Xlakata naʼakgatekgsaw tuku masiya Lucas 9:62, tlakg kalilakapastakwi chu kalichuwinaw tuku lichuwinan uma versículo. Chatum tiku kawaxmana kxpukuxtu. Akxni kskujma, tsuku lakapastaka xchik, niku wayamakgolh xfamilia chu xʼamigos, la paxuwakgo chu kgaxmatmakgolh tatlakgni. ¡Na anta tawilaputun! Akxni lakgamakgat lakgwaxnalha, nialh tayani chu «natalakgaspita kxkgan» chu wa xlakata an anta niku wilakgolh xfamilia. Maski kgalhijku lhuwa taskujut xlakata tlan nachananan, uma chixku ni liwana tlawa xtaskujut. Chu xlakata ni liwana skuja, limakgalipuwan xmalana.
12. ¿Tuku xtalakxtum chixku nema lichuwinan Lucas 9:62 chu makgapitsi kstalaninanin Cristo xala uku?
12 Chu katamalakxtumiw tuku lama la uku. Uma chixku tlan natamalakxtumiyaw chatum kstalanina Cristo tiku tasiya pi liwana tlawama xtaskujut kcongregación, pero kalipekua wi xnaku. Maski lichuwinan Dios, an kputum tamakxtumit, chuntiyaku lilakapastaka tuku lakgati xalak kakilhtamaku. Chu kxnaku lu kgalhiputun. Chu alistalh maski akglhuwata kata liwana skujnanima Jehová, lu tuwa makgkatsi ni nalipaxuwa tuku anan kkakilhtamaku, chu «natalakaspitta [tuku makgxtakgnit] kxkgan». Maski lhuwaku tsankga natalichuwinan Dios, nialh tliwakga chipanit «ntachuwin xla latamat», chu nialh liwana tlawa xtaskujut Dios (Fili. 2:16). ¡Uma lu ni tlan xlakata nialh makgapaxuwa Jehová, «xMalana tachananat», xlakata ni liwana tlawa xtaskujut! (Luc. 10:2, NM.)
13. ¿Tuku kilhchanima xliputum kinakujkan naskujnaniyaw Jehová?
13 Uma kinkamasiyaniyan pi lu tlan akxni anaw ktamakxtumit kcongregación, lichuwinanaw Dios chu tlawayaw taskujut kcongregación. Pero naskujniyaw Dios xliputum kinakujkan tlakg lhuwa tuku kilhchani (2 Cró. 25:1, 2, 27). Komo chatum kstalanina Cristo «natalakgaspitta» chu nalakapastaka tuku makgxtakgli xalak kakilhtamaku, max Jehová nialh tlan katiʼakxilhli (Luc. 17:32). Xlakata tlan «naskuja[w] kxtapakgsin Dios» talakaskin nakgalhakgaxmataw uma limapakgsin: «Kaxkajnitit wantu ni tlan, wata wantu xatlan nkatalakatsuwinitit» (Luc. 9:62; Rom. 12:9). Wa xlakata kimputunkan kuenta kilitlawatkan pi tuku anan xkakilhtamaku Satanás ni nakinkaʼakgskgawiyan, maski lu tlan natasiya chu lhuwa tuku namakglhtinanaw, nema natlawa pi nialh tlan naskujnaniyaw Jehová putum kinakujkan (2 Cor. 11:14; kalikgalhtawakga Filipenses 3:13, 14).
SKGALALH KATAWILAW
14, 15. 1) ¿Tuku limaklakaskin Satanás xlakata natlawani tuku nitlan kinakujkan? 2) ¿La limasiya liʼakxilhtit nema wi kpárrafo pi lu nitlan tuku maklakaskin Satanás?
14 Tamakamastaniw Jehová xlakata paxkiyaw. Chu la uku akglhuwata kata limasiyanitaw pi xliputum kinakujkan skujnaniputunaw Jehová. Pero Satanás ni kaj chuna tamakgxtakga, chuntiya tlawaputun pi kinakujkan katlawalh tuku nitlan (Efe. 6:12). Max katsi pi ni kaj lakapala katimakgxtakgwi Jehová. Pero katsi pi tlan tsinu tsinu namaxlajwani la skujnaniyaw Dios chu nalimaklakaskin «katuwa wantu wi xala katuxawat» (kalikgalhtawakga Marcos 4:18, 19). ¿Tuku xlakata lu makgtayanit uma tuku tlawa?
15 Xlakata namastayaw xtakgalhtin, kalilakapastakti pi akgtum katsisni tsukuya likgalhtawakgaya maktum libro chu limaklakaskina akgtum foco xa 100 watts, pero lhku. Tunkun akxilha: xlakata kapukswa tawila. Wa xlakata wiliya xasasti foco chu stalanka tasiyapara. Pero lichali akxni wix ni katsiya wi tiku lakgpali foco chu wili akgtum nema kgalhi 95 watts. ¿Pi naʼakxilha pi lakgpalika foco akxni namapasiparaya? Max ni. Lichali amakgtum wi tiku lakgpalipara foco chu wili akgtum nema kgalhi 90 watts, max amakgtum ni katikatsi komo lakgpalikanit. ¿Tuku xlakata? Xlakata tsinu tsinu lakgpalika foco chu ni akxilhti pi nialh lu stalanka xtasiya. Nachuna, kakilhtamaku tsinu tsinu tlawa pi nilh lu naskujnaniputunaw Jehová. Chatum kstalanina Cristo tiku ni skgalalh wi max ni katikatsilh pi akgskgawini tlawama pi naxlajwanan xtakanajla (Mat. 24:42; 1 Ped. 5:8).
ORACIÓN LU XLAKASKINKA
16. ¿Tuku nakinkamakgtayayan nitu nakinkatlawaniyan Satanás?
16 Wa xlakata, ¿tuku nakinkamakgtayayan ni nakinkaʼakgskgawiyan Satanás chu tlan xliputum kinakujkan naskujnaniyaw Jehová? (2 Cor. 2:11.) Lu xlakaskinka natlawayaw oración. Apóstol Pablo kawanilh kstalaninanin Cristo pi tliwakglh xtawilakgolh “xlakata ni nakaliʼakgskgawi tuku liʼakgskgawinan Akgskgawini”. Chu alistalh kawanilh uma tastakyaw: «Xaliankgalhin natlawayatit mioracionkan» (Efe. 6:11, 18; 1 Ped. 4:7).
17. ¿Tuku kinkamasiyaniyan xlakata la Jesús xtlawa oración?
17 Xlakata Akgskgawini nitu nakinkatlawaniyan, talakaskin natlawayaw chuna la Jesús. Xla putum kilhtamaku xtlawani oración xTlat, chuna limasiyalh pi xliputum xnaku kskujnaniputun. Kaʼakxilhwi la tlawalh oración akxni atsinu xtsankga namakgnikan. Lucas tsokgli: «Akxni lu[...] lipekua lantla xlipuwama atsinu tlakg litliwakga xtlawaniy oración Dios» (Luc. 22:44, Hua Xasasti Talaccaxlan, 1999). Maski Jesús pulanaja tliwakga o lhuwa xtlawanit oración, pero tlakg lanka taʼakglhuwit xtitaxtuma akxni xlama kKatiyatni. Wa xlakata «tlakg litliwakga xtlawaniy oración Dios». Chu xTlat kgalhtilh. Xliʼakxilhtit Jesús masiya pi min kilhtamaku tlakg tliwakga o lhuwa natlawayaw oración. Wa xlakata akxni tlakg tuwa tuku titaxtumaw o lu nitlan tuku limaklakaskin Satanás, «tlakg litliwakga» naskiniyaw Jehová kakinkamakgtayan o kakinkakuentajtlawan.
18. 1) ¿Tukuya takgalhskinin kilitlawatkan xlakata kiʼoracioneskan chu tuku xlakata? 2) ¿Tuku tlawa pi nitlan nakitaxtu kinakujkan chu tuku tlawani? (Kaʼakxilhti recuadro xla página 22.)
18 ¿La nakinkamakgtayayan oraciones nema tlawayaw? Apóstol Pablo wan: «Kamasiyutit kxlakatin Dios wa ntu lakaskinatit kmiʼoracionkan, chu lantla mpala tu nalixakgatlilakapinatit, su naskinatit, na natamastayatit mpaxkatsinit. Chu wa xkatsit xtatanksni Dios, wa ntu lakatsalaniy xlipaks kintapuwankan, naskgala minakujkan» (Fili. 4:6, 7). Talakaskin lhuwa chu tliwakga natlawayaw oración xlakata tlan xliputum kinakujkan naskujnaniyaw Jehová (Luc. 6:12). Wa xlakata chatunu chatunu natlawayaw uma takgalhskinin: «¿Makglhuwa chu tliwakga ktlawa oración?» (Mat. 7:7; Rom. 12:12). Chuna la nakgalhtinanaw nalitasiya la xlilhuwa skujnaniputunaw Dios.
19. ¿Tuku natlawaya xlakata chuntiya naskujnaniya Jehová xliputum minaku?
19 Chuna la katsiw, akxni akxilhaw tuku tlakg xlakaskinka wiliyaw kilatamatkan nakatsiyaw la wi kinakujkan. Xlakaskinka skgalalh natawilayaw xlakata ni natlawayaw tuku makgxtakgnitaw o ni nakinkaʼakgskgawiyan Satanás chu nialh xliputum kinakujkan naskujnaniyaw Jehová (kalikgalhtawakga Lucas 21:19, 34-36). Pero chuna la tlawalh David, na makglhuwa kiliskinitkan Jehová “natlawa pi akxtum nalakpuwan kinakujkan” (Sal. 86:11).
[Takgalhskinin]
[Recuadro xla página 22]
PULAKTUTU TUKU NALIKUENTAJTLAWAYAW KINAKUJKAN
Chuna la wi tuku kilitlawatkan xlakata ni natatatla kinakujkan, na wi tuku kilitlawatkan xlakata nakuentajtlawayaw kinakujkan nema lichuwinan Biblia. Kalichuwinaw pulaktutu.
1 Liwat. Xlakata kinakujkan ni nalitatatla talakaskin nawayaw tuku nakinkamatliwakglhan. Kstalanina Cristo na xlakaskinka nawa tuku nalimatliwakglha xtakanajla, tlan akstu nakgalhtawakga, nalilakapastaka tuku likgalhtawakga chu naʼan ktamakxtumit (Sal. 1:1, 2; Pro. 15:28; Heb. 10:24, 25).
2 Ejercicio. Xlakata naku nitu nalitatatla, min kilhtamaku talakaskin natlawayaw ejercicio xlakata natlawa kinkgalhnikan kkixnujutkan. Nachuna, akxni chatum kstalanina Cristo lhuwa lichuwinan Dios, maski tuwa makgkatsi, makgtaya xlakata tliwakga natawila xtakanajla (Luc. 13:24; Fili. 3:12).
3 Ni tlakgwan kintalakapastaknikan. Kinakujkan chu naku nema talichuwinan kBiblia na tlakgwan xlakata tuku anan kkakilhtamaku niku lamaw chu skujaw akinin kstalaninanin Cristo. Tuku nakinkamakgtayayan xlakata ni lu natlakgwan kinakujkan wa lu tlan nakatalalinaw kinatalankan tiku lu kinkapaxkikgoyan chu xliputum xnakujkan skujnikgo Jehová (Sal. 119:63; Pro. 13:20).
