Kalipawaw Jehová, xDios «kilhtamaku»

«Xla lakgpali kilhtamaku [...], kalakgpali mapakgsinanin chu kawili xasasti mapakgsinanin.» (DAN. 2:21)

¿TUKU XKGALHTINAW?

¿La kinkamasiyaniyan tuku tlawanit Dios chu tuku wankanit pi xʼama la pi Jehová xMalana Kilhtamaku?

¿Tuku natlawayaw xlakata katsiyaw pi Jehová xDios «kilhtamaku»?

Maski katuwa tuku natlawakgo latamanin, ¿tuku xlakata Jehová ni talakaskin nalakgpali kilhtamaku nema lakkaxwilinit xlakata namakgantaxti xtalakaskin?

1, 2. ¿La likatsiyaw pi Jehová liwana katsi tuku wamputun kilhtamaku?

AKXNI nina xkatlawa latamanin, Jehová wililh tuku tlan xlilhkaw kilhtamaku. Akxni xliʼakgtati kilhtamaku xmalakatsukinama, wa: «Kaʼanalh tuku namaxkgakgenankgo kʼakgapun xlakata namapitsi kakuwani chu katsisni; chu wa tuku nalitasiya estaciones chu kilhtamaku chu kata» (Gén. 1:14, 19, 26). Wa uma tuku xlakaskin Dios chu wa tuku lalh.

² Pero la uku científicos ni katsikgo tuku wamputun kilhtamaku. Maktum enciclopedia wan: «Lhuwa katsiputunkan xlakata kilhtamaku. Niti liwana katsi tuku wamputun». Pero Jehová, «xMalakatsukina akgapun [...], tiku lakkaxwililh katiyatni chu tiku tlawalh», katsi tuku wamputun. Jehová «Wa tiku wan tuku nala lata xkilhtsukut, chu makgasa lichuwinalh tuku lanita» (Isa. 45:18; 46:10). La uku naʼakxilhaw makgapitsi tuku tlawanit Dios chu tuku lichuwinankanit nema kgantaxtunita. Uma tuku naʼakxilhaw natlawa pi tlakg nalipawanaw Jehová, xMalana Kilhtamaku, chu nachuna Biblia.

TUKU TLAWANIT, TLAWA PI TLAKG NALIPAWANAW XMALANA KILHTAMAKU

3. ¿Tukuya liʼakxilhtit wi kkilhtamaku nema masiya pi liwana talakkaxwilinit putum tuku anan?

³ Putum tuku akxilhaw, liwana talakkaxwilinit chu asta tuku tlakg xalaktsina. Akgtum liʼakxilhtit, átomos, xlakata nikxni lakgpalikgo la tatsuwikgo akgatunu segundo. Tlawakanit relojes atómicos nema kaj akgtum segundo pula akgatunu tatipuxam millón kata. Planetas chu staku na liwana talakkaxwilinit la tatsuwikgo. Liwana katsikan niku wilakgo kʼakgapun wa xlakata tlan kalimaklakaskinkan xlakata barcos nakatsikgo la natiyakgo xtijikan kpupunu chu xlakata nakatsikan tuku kilhtamaku talakgpali estaciones. Xlikana, Tiku katlawalh uma  lu xastlan «relojes» «lhuwa litliwakga kgalhi» chu minini nakakninaniyaw (kalikgalhtawakga Isaías 40:26).

4. ¿Tukuya liʼakxilhtit xlakata tuku liwana talakkaxwilinit masiyakgo pi Jehová skgalala?

⁴ Tuku staknankgo na masiyakgo pi liwana katlawakanit. Akgtum liʼakxilhtit, lhuwa animales chu laktsu kiwi wi tuku kgalhikgo nema tlawa pi natalakgpalitilhakgo kxlatamatkan. Lhuwa tsiktsi katsikgo tuku kilhtamaku alakatanu niku naʼankgo latamakgo (Jer. 8:7). Asta akinin kgalhiyaw tuku tlawa pi najaxputunaw, nema litaputlakge puxamatati hora nema kgalhi akgatunu kilhtamaku. Asta akxni limaklakaskinaw avión chu anaw niku ni kgalhikan watiya hora nema akinin maklakaskinaw, kimaknikan limaklakaskin lhuwa kilhtamaku xlakata nalismanitilha uma «hora». Xlikana putum tuku tlawanit Jehová akxilhaw lhuwa liʼakxilhtit nema limasiyakgo pi putum tuku anan liwana talakkaxwilinit, chu pi xla xDios «kilhtamaku», kgalhi lhuwa liskgalala chu litliwakga (kalikgalhtawakga Salmo 104:24). Wa xlakata tlan kanajlayaw pi xtalakaskin xMalana Kilhtamaku xlikana nakgantaxtu.

XLAKATA KGANTAXTUKGOLH AKXNI XLICHUWINANKANIT TATLIWAKGLHA KINTAKANAJLAKAN

5. 1) ¿La nakatsiyaw tuku nakaʼakgspula latamanin kilhtamaku nema aku namin? 2) ¿Tuku xlakata Jehová tlan wan tuku nala chu tuku kilhtamaku nala?

⁵ Tuku anan, lhuwa kinkamasiyaniyan xlakata «ntu ni tasiyuy xla xpalakata» Jehová, pero ni masta xtakgalhtin takgalhskinin nema lu xlakaskinka la tuku nakaʼakgspula latamanin kkilhtamaku nema aku namin (Rom. 1:20). Xlakata nakatsiyaw xtakgalhtin, talakaskin naputsayaw tuku Dios masiyanit kBiblia. Anta natekgsaw lhuwa liʼakxilhtit xlakata tuku lichuwinankanit chu kgantaxtukgolh kkilhtamaku nema wanka. ¿Tuku xlakata Jehová tlan wan tuku aku nala? Pulana xlakata tlan akxilha tuku aku nala. Chu nachuna, xlakata xla tlan nalakgpali tuku nalakaskin xlakata nakgantaxtu tuku lakaskin chu akxni lakkaxwilinit.

6. ¿La likatsiyaw pi Jehová lakaskin pi naʼakgatekgsaw la kgantaxtukgonit tuku lichuwinan Biblia?

⁶ Jehová lakaskin pi xlakskujnin nakatsikgo tuku wamputun tuku lichuwinankanit pi nala chu kalitamakgtayaw. Dios liwana katsi tuku wamputun kilhtamaku, akxni lichuwinan tuku nala, lichuwinan chuna la akinin naʼakgatekgsaw (kalikgalhtawakga Salmo 90:4). Akgtum liʼakxilhtit, libro xla Apocalipsis lichuwinan xlakata «nkgalhatati ángeles [...] xwilikgokanit akxni xakchalh hora, chu nkilhtamaku, papaʼ, chu nkata», akgatekgsaw o makgachakgxiya la talimaklakaskin kilhtamaku unu (Apo. 9:14, 15). Kaʼakxilhwi makgapitsi tuku lichuwinankanit pi xʼama la chu kgantaxtulh akxni Jehová xlakkaxwilinit. Akxni akxilhaw uma, tlawa pi tlan tlakg nakanajlaniyaw xDios «kilhtamaku» chu xTachuwin.

7. ¿Chuna la kgantaxtulh tuku xlichuwinanit Jeremías xlakata Jerusalén chu Judá tuku kinkamasiyaniyan xlakata Jehová xMalana Kilhtamaku?

⁷ Kalichuwinaw tuku lalh siglo VII akxni nina xmin Jesús. «Xliʼakgtati kata akxni xmapakgsinama Jehoiaquim xkgawasa Josías, xmapakgsina Judá», Jehová maxkilh «Jeremías akgtum tamakatsin xlakata putum kachikin xalak Judá» (Jer. 25:1). Tiku xMalana Kilhtamaku lichuwinalh pi xʼamaka masputukan Jerusalén chu pi judíos xʼamaka kamalakgachakan kBabilonia, niku «xʼama skujni[kgo] mapakgsina xalak Babilonia tutupuxamakaw kata». Kkata 607 akxni nina xmin Jesús, soldados xalak Babilonia malakgsputukgolh Jerusalén chu judíos kalinka kBabilonia. ¿Tuku xʼama la akxni xkgalhsputkgolh tutupuxamakaw kata? Jeremías xlichuwinanita: «Wa uma tuku wanit Jehová: “La natakgatsikgo tutupuxamakaw kata kBabilonia akit nakaʼukxilhan, chu xlikana nakkamaxkiyan kintachuwin chu nakkalimimparayan unu”» (Jer. 25:11, 12; 29:10). Tuku xlichuwinankanit pi xʼama la kgantaxtulh  kilhtamaku nema xlichuwinankanit: kkata 537 akxni nina xmin Jesús, medos chu persas kalakgmaxtukgolh judíos kBabilonia.

8, 9. ¿La limasiya tuku wa Daniel xlakata Mesías chu pi xTamapakgsin Dios xʼama tawila kʼakgapun pi Jehová wa xDios «kilhtamaku»?

⁸ Kaʼakxilhwi atanu tuku xlichuwinankanit pi xʼama la kxkachikin Dios xala makgasa. Akgtiy kata akxni nina xtaxtukgo kBabilonia, Dios limaklakaskilh palakachuwina Daniel xlakata xlichuwinalh pi Mesías xʼama tasiya akgtati ciento a tatipuxamatutu kata akxni xmapakgsinankanita pi xʼamaka lakkaxtlawakan Jerusalén. Mapakgsina xalak Medopersia mapakgsinalh uma, kkata 455 akxni nina xmin Jesús. Akxni takgatsilh akgtati ciento a tatipuxamatutu kata, kkata 29 akxni xminita Jesús, lilaksakka espíritu santo Jesús xla Nazaret xlakata Mesías xwa (Neh. 2:1, 5-8; Dan. 9:24, 25; Luc. 3:1, 2, 21, 22). *

⁹ Kalichuwinaw tuku wan Biblia xlakata xTamapakgsin Dios. Biblia xlichuwinanita pi Mesías xʼama tsuku mapakgsinan kʼakgapun kkata 1914. Chu Biblia wan tuku xʼama «litasiya» pi xminita Jesús wa tuku lu nitlan xʼama la kKatiyatni akxni xtamakxtuka Satanás kʼakgapun (Mat. 24:3-14 NM; Apo. 12:9, 12). Nachuna, atanu tuku xlichuwinankanit masiya pi kkata 1914 xʼama kgantaxtukgo «kilhtamaku nema lilhkawilikanit naciones» chu xTamapakgsin Dios xʼama tawila kʼakgapun (Luc. 21:24, NM; Dan. 4:10-17). *

10. ¿Tuku aku nala chuna la lakkaxwilikanit?

¹⁰ ¿Tuku nala kilhtamaku nema aku namin? Pulana, Jesús lichuwinalh pi namin «ntlanka takatsanajwat». Alistalh natsuku Mapakgsinan Akgtum mil Kata. Liwana kanajlayaw pi putum uma nakgantaxtu kilhtamaku nema talakkaxwilinit. Kalakapastakwi pi akxni Jesús xlama unu kKatiyatni, Jehová xlakkaxwilinita «nkilhtamaku nchuna nalay, chu xatu hora» xʼama la uma (Mat. 24:21, 36; Apo. 20:6).

«XLITAMALAKGTAXTIT NKILHTAMAKU»

11. ¿Tuku natlawayaw xlakata katsiyaw pi lamaw xaʼawatiya kilhtamaku?

¹¹ ¿Tuku natlawayaw xlakata katsiyaw pi xTamapakgsin Dios mapakgsinamaja chu lamaw «xlikgalhsputat kilhtamaku»? (Dan. 12:4.) Lhuwa latamanin akxilhkgo pi tlakg nitlan la wi kakilhtamaku, pero ni katsikgo pi Biblia xlichuwinanita pi chuna xʼama la xaʼawatiya kilhtamaku. Makgapitsi lakpuwankgo pi tlakg lhuwa taʼakglhuwit naʼanan kkakilhtamaku, chu makgapitsi lakpuwankgo pi latamanin tlan naliminkgo «ntakaksni [o tlan natawilayaw], nitu ntamakpuwan anan» (1 Tes. 5:3). Pero ¿akinin tuku lakpuwanaw? Komo xlikana akgatekgsaw pi lamaw xkgalhsputat xkakilhtamaku Satanás, ¿ni nalimaklakaskinaw kinkilhtamakujkan xlakata naskujnaniyaw xDios «kilhtamaku» chu namakgtayayaw amakgapitsin  nalakgapaskgo? (2 Tim. 3:1.) Kinchatunukan naʼakxilhaw komo liwana maklakaskimaw kilhtamaku (kalikgalhtawakga Efesios 5:15-17).

12. ¿Tuku kinkamasiyaniyan tuku wa Jesús xlakata akxni xlama Noé?

¹² Kʼuma kakilhtamaku niku anan lhuwa tuku kinkamakglhtiyan kilhtamaku chu lu tuwa makgkatsiyaw “namakgataxtiyaw nkilhtamaku». Jesús xlichuwinanita: «Xtachuna akxni xkilhtamaku Noé, na chuna nawan akxni namin xKam nchixku». ¿Chu la xwanit xkilhtamaku Noé? Xlichuwinankanit pi xʼamaka masputukan ama kakilhtamaku, chu pi latamanin tiku lixkajni xlikatsikgo xʼamakgolh muxtukgo akxni xmilh munkaklat. Noé «nti ntiliakgchuwinalh lantla Dios natlaway ntalulokgtat» chu kawanilh tuku Dios xlichuwinanit pi xʼama tlawa (Mat. 24:37; 2 Ped. 2:5). Xlakan «xwayamakgo, xkgotnamakgo, xtapuchuwamakgo, chu na xlamapuchuwakgo, [...]. Na ni katsikgolh asta ni liwaya milh munkaklat, na liyankgolh xlipakskan». Wa xlakata Jesús wa: «Skgalalh katawilatit, xampi akxni ni pala tsinu likatsi wilatit nawan kit nakmimpalay» (Mat. 24:38, 39, 44). Akinin natlawayaw la Noé, ni natlawayaw la latamanin tiku xlamakgo kxkilhtamaku. ¿Tuku nakinkamakgtayayan skgalalh natawilayaw?

13, 14. Xlakata kgalhkgalhimaw kamilh xKgawasa chixku, ¿tuku kililakapastakatkan xlakata Jehová chu ni namakgxtakgaw?

¹³ Maski xKgawasa chixku namin akxni ni lakpuwanaw, kililakapastakatkan pi Jehová xMalana Kilhtamaku. Tuku natlawakgo latamanin o tuku nala kkakilhtamaku uma ni nalakgpali tuku Jehová lakkaxwilinit. Xlakata nakgantaxtu tuku xla lakaskin, tlan wi tuku natlawa chu lakkaxwili tukuya kilhtamaku (kalikgalhtawakga Daniel 2:21). Proverbios 21:1 wan: «Xnaku chatum mapakgsina xtachuna la chuchut nema tlawama kxmakan Jehová. Anta niku malakgachaputun, malakgacha».

¹⁴ Xlikana Jehová tlan nalakgpali putum tuku nalakaskin xlakata nakgantaxtu tuku xla lakkaxwilinit. Lhuwa tuku lanit kkakilhtamaku makgtayananit nakgantaxtu tuku Biblia xlichuwinanit pi nala, chuna limasiya tuku xwankanit la lichuwinamaka xalakwan xalaksasti xla xTamapakgsin Dios. Kawiliw akgtum liʼakxilhtit, akxni talakxtlawalh Unión Soviética chu tuku lalh alistalh. Lhuwa ni xlakpuwankgo pi kaj lakapala xʼama talakgpali política. Pero xlakata tuku lalh, xalakwan xalaksasti la uku talichuwinan klakalhuwa kachikinin niku ni xmastakan talakaskin. Wa xlakata talakaskin pi kimputumkan nalimaklakaskinaw kinkilhtamakujkan xlakata naskujnaniyaw xDios «kilhtamaku».

KALIPAWAW PI JEHOVÁ NAMAKGANTAXTI CHUNA LA LAKKAXWILINIT

15. ¿La limasiyayaw pi kanajlaniyaw Dios akxni wi tuku talakgpali kxkachikin?

¹⁵ Xlakata nalichuwinanaw xTamapakgsin Dios kʼuma xaʼawatiya kilhtamaku, liwana kilikanajlatkan pi Jehová namakgantaxti tuku lakkaxwilinit. Xlakata kakilhtamaku lu talakgpalitilhama, max talakaskin na nalakgpaliyaw la lichuwinamaw Dios chu makgalhtawakgananaw. Max xkachikin Dios naʼakxilha pi wi tuku lakaskin nalakgpaliyaw xlakata tlakg tlan nalichuwinanaw xalakwan xalaksasti. ¿La nalimasiyayaw pi kanajlaniyaw xDios «kilhtamaku»? Komo natlawayaw tuku nakinkawanikanan chu komo ni namakgxtakgaw xKgawasa Dios, «Cristo, xpuxkukan nkgamputum nkanajlanin» (Efe. 5:23).

16. ¿Tuku xlakata katsiyaw pi Jehová nakinkamakgtayayan «akxni lhuwa maklakaskinaw»?

¹⁶ Jehová katsi pi tlan nakinkamakgtayayan «akxni lhuwa maklakaskinaw» wa xlakata lakaskin pi natlawaniyaw oración chu nakanajlayaw pi xla nakinkamakgtayayan (Heb. 4:16). ¿Ni xlikana pi chuna kinkamasiyaniyan pi kinkapaxkiyan chu lakaskin  tlan natawilayaw? (Mat. 6:8; 10:29-31.) Kalimasiyaniw kintakanajlakan, katlawaniw lhuwa oración chu kalilatamaw chuna la waniyaw kioracioneskan chu la xla nakinkawaniyan. Na kaskiniw kioracioneskan xpalakata kinatalankan.

17, 18. 1) ¿Tuku nakatlawani nialh makgas Jehová xtalamakgasitsin? 2) ¿Tuku ni nalakpuwanaw?

¹⁷ La uku tlakg talakaskin ni naxlajwananaw chu nalipawanaw «xtamalaknun Dios» namatliwakglhaw kintakanajlakan (Rom. 4:20). Xtalamakgasitsin Dios, Satanás chu putum tiku stalanikgo, machokgoputunkgo taskujut nema kinkaliyawan Jesús (Mat. 28:19, 20). Akgskgawini kinkatlawaniputunan tuku nitlan, pero akinin katsiyaw pi Jehová chatum «Dios xastakna, wa nti xmakgaputaxtinakan xlipaks nchixkuwin, na tlakg xaliwaka nti nkanajlanikgoy». Nachuna xla katsi «malakgtaxtikgoy [...] nti maxkikgoy nkakni» (1 Tim. 4:10; 2 Ped. 2:9).

¹⁸ Nialh makgas, Jehová namalakgsputu uma lixkajni kakilhtamaku. Cristo nakamalakgsputu xtalamakgasitsin Dios chuna nalitasiya pi Jehová lakgchan namapakgsinan. Ni katsiyaw tukuya kilhtamaku chu la nakgantaxtu, pero katsiyaw pi nala chuna la Jehová lakkaxwilinit. Wa xlakata, ni kalakpuwaw pi «kilhtamaku» niku lamaw nitu katilalh. Ni kakanajlaw pi «xlipaks xaliankgalhin chuna nkatuwaj, ni tu ntalakgpaliy lantla asta akxni xakgasiyaj tikilhtsukulh nkatuxawat» (1 Tes. 5:1; 2 Ped. 3:3, 4).

“KAKGALHKGALHIW” TUKU NATLAWA DIOS

19, 20. ¿Tuku xlakata “nakgalhkgalhinanaw”?

¹⁹ Akxni Dios katlawalh latamanin, xlakaskin pi putum kilhtamaku xlatamakgolh xlakata tlan xlakgapaskgolh chu nachuna tuku tlawanit. Eclesiastés 3:11 Jehová kinkawaniyan: “Stlan tuku tlawanit chu kxkilhtamaku. Chu ni wilinit kxnaku pi ni naniputunkgo, xlakata latamanin nikxni liwana nakatsikgo tuku tlawanit xaxlikana Dios xkilhtsukut chu asta kxkgalhsputat”.

²⁰ ¡Lu lipaxuwayaw pi tuku Jehová xlakapastaknit xlakata latamanin nikxni talakgpalinit! (Mal. 3:6.) Dios «wanti ni ukxni talakgpaliy ni mpala tsinu» (Sant. 1:17). Jehová «ntlanka puxku nti xaliankgalhin wij», chu xla ni limaklakaskin tuku latamanin limaklakaskinkgo xlakata nalaklhkawili kilhtamaku, chu la natalakgspita Katiyatni (1 Tim. 1:17). Wa xlakata, “kakgalhkgalhiw Dios tiku nakilakgmaxtuyan” (Miq. 7:7). Katlawaw tastakyaw nema wi kSalmo 31:24: «Katatliwekglhtit wakg wixin ti lipawanatit Kimapakgsinanan Dios [Jehová], katakamajli minakujkan».

[Notas nema wilakgo kpágina]

[Takgalhskinin]

[Dibujo xla página 25]

Daniel xkanajla pi xʼama kgantaxtu tuku lichuwinan Biblia

[Dibujo xla página 27]

¿Liwana limaklakaskina minkilhtamaku xlakata natlawaya xtalakaskin Jehová?