Ankan kxpulakni

Ankan kliputsan

Maski lakxlalh tamakgaxtokgat ni anta sputa latamat

Maski lakxlalh tamakgaxtokgat ni anta sputa latamat

MARK, * (tiku akgtum kata lakxlanit xtamakgaxtokgat) wa: «Lu nitlan kmakgkatsilh. Pulana lu tlan xakwi kilatamat chu kaj lakapala, nialhtu xakkgalhi».

EMMELINE, (tiku akgkutujun kata lakxlanit xtamakgaxtokgat) wa: «Kinchixku tatalakgxtumilh chatum puskat tiku kgalhi kata la kintsumatkan. Akxni klamakgxtakgwi, lu tlan kmakgkatsilh xlakata nialh xakpatilh nitlan xtayat, pero lu nitlan kmakgkatsilh xlakata kilakgmakgalh».

Makgapitsi lakxtlawakgo xtamakgaxtokgatkan xlakata lakpuwankgo pi tlakg xatapaxuwan natawilakgo, makgapitsi lakgmaxtuputunkgo xtamakgaxtokgatkan pero nila mafuerzajni tiku tawi pi katamakgxtakgli. Atsinu ni putum tiku lakxtlawakgo xtamakgaxtokgatkan akxilhkgo pi tlakg tuwa kitaxtu chu nichuna la xlakpuwankgo. Komo wix nachuna titaxtunita max nachuna lakpuwana pi uma lu tuwa. Kaʼakxilhwi makgapitsi tastakyaw xalak Biblia nema max namakgtayayan xlakata natayaniya.

XLIPULAKTUM TAʼAKGLHUWIT: TAPUWAN NEMA NITLAN.

Akxni ni kgalhiyaw tumin, kamakgastakmaw kamanan chu kiʼakstukan wilaw tlawa pi nakgalhiyaw tapuwan nema nitlan, nema lu tuwa tayanikan. Psicóloga Judith Wallerstein tiku la uku ninita lichuwinalh uma, chuntiya nitlan makgkatsikgo maski makgasata lakxtlawakgonit xtamakgaxtokgatkan, chu wankgo pi «latamat kgalhi lhuwa tuku nitlan, talakgaputsit chu tapuwan xlakata xakstu wi».

MAKGAPITSI TASTAKYAW:

  • Kalichuwinanti la makgkatsiya. Max chuntiya lakapastaka tiku chuntiya paxkiya. Chu maski lhuwa taʼakglhuwit xkgalhiya, max nitlan limakgkatsiya xlakata mintamakgaxtokgat ni xatapaxuwan tawi (Proverbios 5:18). Biblia wan pi wi «kilhtamaku akxni tasakan» wa xlakata tlan tasakan (Eclesiastés 3:1, 4).

  • Ni miʼakstu katawila. Nalakaskina kilhtamaku akstu natawilaya xlakata nalakpuwana, pero nitlan miʼakstu natawilaya lhuwa kilhtamaku (Proverbios 18:1). Kalichuwinanti tuku namakgtayayan. Komo wix putum kilhtamaku nalichuwinana nalichuwinana tuku nitlan, maski xlikana tuku nawana, uma natlawa pi natsalanikgoyan miʼamigos. Komo wi tuku lu xlakaskinka tlawaputuna akxni nina makgas lakxlanit mintamakgaxtokgat, kaskini tamakgtay tiku lu lipawana.

  • Kakuentajtlawa milatamat. Akxni lakxla tamakgaxtokgat lakgachunin tlawa pi nakinkachipayan presion alta o migraña. Liwana kawayanti, katlawa ejercicio chu liwana kalhtata (Efesios 5:29).

  • Kamakganti tuku ni maklakaskina o nema natlawa pi lu namakgasitsiyan tiku xtamkgaxtokga, pero kamaki kapsnat nema lu xlakaskinka. Wilakgolh makgapitsi tuku max tlan xmaki, la fotografías akxni tamakgaxtokgtit xlakata nakamasiyaniya minkamanan.

  • Ni kakgalhi tapuwan nema nitlan. Olga, tiku lakxtlawalh xtamakgaxtokgat xlakata xchixku akgskgawilh, wa: «Akstu xkintlawanikan takgalhskinin: “¿Tuku kgalhi ama puskat nema akit ni kkgalhi?”». Pero katsilh pi komo chuntiya xkgalhilh uma nitlan talakpuwan lu xmakgalipuwa (Proverbios 18:14).

    Lhuwa tiku tsokgwilikgo tuku lakpuwankgo, uma kamakgtaya xlakata tlan nalakpuwankgo tuku natlawakgo. Komo wix chuna tlawaputuna, katsokgwili tlan tapuwan nema natlawa nialh nalakapastaka tuku ni xatlan (Efesios 4:23). Kaʼakxilhwi akgtiy liʼakxilhtit:

    Nitlan talakapastakni: «Kinkuenta xlakata kimakgxtakgli».

    Tlan talakapastakni: «Maski makglakgalhina akit, uma ni maxki talakaskin xkiʼakgskgawilh».

    Nitlan talakapastakni: «Nitlan kmaklakaskilh kilatamat xlakata wa uma tiku ktatamakgaxtokgli».

    Tlan talakapastakni: «Tlakg xatapaxuwan naktawila komo nialh naklapastaka tuku lalh chu wata naklapastaka tuku tlan naktlawa».

  • Ni kuenta katlawa tuku nitlan nawankgo makgapitsin. Makgapitsi mi amigos chu mi familias max nawanikgoyan tachuwin nema nitlan namamakgkatsiniyan, maski xlakan nalakpuwankgo pi tlan tuku wanimakgon, la: «Ni wa tiku xmininiyan» o «Dios xkajni tiku lakxtlawa xtamakgaxtokgat». * Biblia wan: «Ni kamaxki talakaskin mi naku, pi putum tachuwin kuenta natlawa nema wankgo latamanin» (Eclesiastés 7:21). Martina, tiku akgtiy kata lakxlanit xtamakgaxtokgat wan: «Ni kuenta ktlawa tachuwin nema nitlan kimamakgkatsini, wata klakpuwan la Dios. Xlakata xtalakapastakni nixtachuna la kilakan» (Isaías 55:8, 9).

  • Katlawani oración Dios. Xla kawani kskujnin pi wa kamaxkikgolh putum xtaʼakglhuwitkan, wa kamaxkikgolh nema tlakg makglhuwikgo (1 Pedro 5:7).

KALITSAKGSA UMA. Katsokgwili klaktsu kapsnat versículos nema tlakg namakgtayayan chu kawili niku tlan naʼakxilha. Nachuna textos nema kamakgtayanit tiku lakxtlawakgonit xtamakgaxtokgatkan wa Salmo 27:10, Salmo 34:18, Isaías 41:10 chu Romanos 8:38, 39.

Kamasta talakaskin pi Biblia kamakgtayan akxni titaxtupat kʼuma lu tuwa akglhuwit

XLIPULAKTIY TAʼAKGLHUWIT: LA NATALALIPINA TIKU XTAMAKGAXTOKGA.

Juliana, tiku akgkawitu kata xtamakgaxtokgnit wan: «Ktasaskinilh kinchixku pi ni xkimakgxtakgli. Pero akxni kimakgxtakgli lu ksitsinilh chu puskat tiku taʼalh». Lhuwa chuntiya sitsinikgo tiku xtatamakgaxtokgkgonit maski lhuwata kata titaxtunit. Maski chuna, min kilhtamaku talakaskin wi tuku akxtum nalakkaxtlawakgo komo kgalhikgo kamanan.

MAKGAPITSI TASKTAKYAW:

  • Ni katalamakgasitsi tiku xtamakgaxtokga. Akxni wi tuku nalakkaxtlawayatit, wa kalichuwinantit tuku tlakg xlakaskinka, ni lhuwa tuku nawana chu lakapala kalakkaxtlawa. Lhuwa akxilhkgo pi tlan kakitaxtuninit (Romanos 12:18).

  • Kawanti tuku tlan tachuwin. Wi akgtum tastakyaw nema makgtayanan akxni nitlan tuku wanipaka: «Tiku ni wan tuku lakpuwan kgalhi liskgalala» (Proverbios 17:27). Komo wix fuerza tlawapat ni nawana nitlan tachuwin pero komo achatum tsukuma sitsi, tlan nawana: «Kakimaxki talakaskin naklakpuwan chu nalichuwinamparayaw alistalh».

  • Ni kalipawanti tiku xtamakgaxtokga xlakata tumin, asuntos legales, chu makuchina.

KALITSAKGSA UMA. Akxni natachuwinana tiku xtamakgaxtokga chu akxilha pi tsukuma sitsi o ni mastaputun talakaskin, tlan nawaniya pi alistalh nalikgalhchuwinamparayatit uma tuku lakkaxtlawaputunatit o na tlan nalimaklakaskina correo electrónico (Proverbios 17:14).

XLIPULAKTUTU TAʼAKGLHUWIT: KAKAMAKGTAYA MINKAMANAN.

María wan pi akxni lakxtlawakgolh xtamakgaxtokgatkan, aktsu xtsumat lu lhuwa xtasa chu xtsulutamapara; maski xapuxku xtsumat nitu xwan, xakxilha pi xtalakgpalinit. La uku minkamanan tlakg lakaskinkgo mintamakgtay. Pero, max nalakpuwana pi ni kgalhiya litliwakga chu kilhtamaku xlakata nakamakgtayaya.

MAKGAPITSI TASTAKYAW:

  • Kakawani minkamanan pi kawanikgon tuku makgkatsikgo, maski ni katsikgo tuku lichuwinamakgolh (Job 6:2, 3).

  • Kalapastakti pi chatunu katsi tuku xlitlawat. Max wix lakaskina tamakgtay xlakata la makgkatsiya chu max minkamanan namakgtayaputunkgoyan, pero nitlan xlakata wix xlakpuwanti pi chatum minkam xlakkaxtlawalh mintaʼakglhuwit (1 Corintios 13:11). Minkamanan ni kalakgchan wa nakawanikgoya tuku makgkatsiya, o wa nakalinikgo tachuwin nema wix waniputuna tiku xtamakgaxtokga.

  • Ni lhuwa tuku kakalakgpalini kxlatamatkan minkamanan. Lu tlan xwa pi ni xlakgpali niku wila chu chuntiya katlawa tuku xtlawaya. Pero tlakg xlakaskinka chuntiya kakakninani Dios, la likgalhtawakgakan Biblia chu kakakninanitit Dios kfamilia (Deuteronomio 6:6-9).

KALITSAKGSA UMA. Tunkun kakawani minkamanan pi lu kapaxkiya chu kakawani pi ni linkgo kuenta tuku lalh. Kakakgalhti xtakgalhskininkan, pero ni kakawani pi xkuenta tiku xtamakgaxtokga.

Melissa, tiku akgkuchaxan kata xtamakgaxtokgnit wan: «Uma ni wa tuku xaklakaskin kkilatamat. Pero la uku lu kpaxuwa maski nitlan tuku ktitaxtulh. Kakxilhli pi nila xaklakgpalilh tuku lalh kkilatamat». Maski lakxlalh kintamakgaxtokgat ni anta sputa latamat.

^ párr. 2 Talakgpalikgonit makgapitsin tukuwani.

^ párr. 18 Dios xkajni tiku lakxtlawaputun xtamakgaxtokgat xlakata atanu tiku tatamakgaxtokgputun. Xla akxilha la akgtum takgskgawin. Pero komo kaj chatum tiku akgskgawinan, Dios maxki talakaskin tiku akgskgawika komo nalakxtlawa xtamakgaxtokgat o ni (Malaquías 2:16; Mateo 19:9). Kalikgalhtawakga artículo «El punto de vista bíblico: ¿Qué tipo de divorcio es el que Dios odia?», krevista ¡Despertad! 8 xla febrero kata 1994, nema tlawakgonit xtatayananin Jehová.

KAKGALHSKINKA

  • ¿Klimaxtunit kilhtamaku xlakata naklakpuwan pi kintamakgaxtokgat lakxlalh?

  • ¿La naktlawa xlakata nialh naksitsini tiku xaktamakgaxtokga?