Ankan kxpulakni

Ankan kliputsan

¿Xkatsiyata?

¿Xkatsiyata?

¿Tuku xlakata José taswikli akxni nina xlakgan faraón?

Akgtum xamakgan dibujo xalak egipto niku tasiya chatum akgsitna skujma

Chuna la wan Génesis, faraón limapakgsinalh pi lakapala xliminka José, chatum hebreo tiku xtanuma kpulachin, xlakata xwanilh tuku xkilhchanima xtamanaxnat nema lu xmapatinima. Ama kilhtamaku José akglhuwata kata xtanuma kpulachin. Maski faraón lakapala xakxilhputun, José limaxtulh kilhtamaku xlakata xtaswikli (Génesis 39:20-23; 41:1, 14). Xlakata tiku tsokgli lichuwinan uma, maski tasiya pi ni lu xlakaskinka, limasiya pi liwana xlakgapasa la xlikatsikgo egipcios.

Lhuwa xalamakgan kachikin la hebreos, xlismanikgonit namakgxtakgkgo xkgalhchixitkan. Pero Comentario exegético y explicativo de la Biblia wan pi «xliputum orientales, kajwatiya egipcios tiku xlakgatikgo talakaswikkgo».

¿Kaj xtakgalhswikkgo? Revista Biblical Archaeology Review masiya pi makgapitsi talismanin xla xtakanajla xalak Egipto xtalakaskin pi chatum chixku xtakaxtayalh xlakata xlakgalh faraón la akxni xʼan ktemplo. Komo chuna, xtalakaskin pi José xputuminika xtaswikli.

Biblia wan pi xtlat Timoteo griego xwanit. ¿Wamputun pi lakachilh kʼGrecia?

Nila nawanaw pi chuna. Cartas nema tsokgli apóstol Pablo, minkilhtamaku limaklakaskilh tachuwin griegos xlakata nakalichuwinan tiku ni judíos xwankgonit (Romanos 1:16; 10:12). Max xlakata xtalismaninkan chu xtachuwinkan griegos lu xtalakgatuminit niku Pablo xlichuwinan Dios.

Makgasa, ¿tiku xkalilakgapaskan griegos? Akgtum liʼakxilhtit, ksiglo cuarto akxni nina xmin Jesús, akgchuwina xalak Atenas Isócrates lichuwinalh la xtalismaninkan griegos xtalakgatuminit kkakilhtamaku. Xla tsokgli: «Tlakg griegos litaxtukgo tiku katsinikgonit tuku masiyayaw nixawa tiku lakachinkgonit kʼGrecia». Wa xlakata max xtlat Timoteo chuna la amakgapitsi latamanin nema Pablo kalimapakuwilh griegos, max xlakata xtakgalhtawakgakan chu xtalismaninkan chu ni xlakata anta xlakachinkgonit (Hechos 16:1).