Ankan kxpulakni

¿Tuku wan Biblia xlakata diezmo?

¿Tuku wan Biblia xlakata diezmo?

Biblia kinkamaxkiyan xatakgalhtin

 Kxkilhtamakujkan israelitas, Dios kawanilh pi xmastakgolh diezmo a o diez por ciento xla tuku xtlajakgo akgatunu kata nalimakgtayakgo xaxlikana takaknin. Kawanilh: «Milimastat diez por ciento [o diezmo] xlakata putum tuku makgalaya kminkatakuxtu akgatunu kata» (Deuteronomio 14:22)

 Kxkilhtamaku Moisés akgtum limapakgsin xwanit xmastakan diezmo, xlakata chuna xwan Limapakgsin. Kstalaninanin Cristo nialh wa stalaniyaw uma Limapakgsin, wa xlakata ni mastayaw diezmo (Colosenses 2:13, 14). Uma wamputun pi chatunu chatunu kstalaninanin Cristo tlan namasta tuku kgalhi «chuna la lakkaxwilinit kxnaku, ni xatasitsi chu ni xafuerza katlawalh, xlakata Dios paxki tiku xatapaxuwan masta». (2 Corintios 9:7).

 Tuku wan Biblia xlakata diezmo: kAntiguo Testamento

 Diezmo makglhuwa talichuwinan anta kAntiguo Testamento. Tlakg talichuwinan xlakata diezmo akxni Israel makgamakglhtinankgolh xlimapakgsin Moisés, pero Biblia na xlichuwinanita xapulana.

Akxni nina xmastakan xlimapakgsin Moisés

 Xapulana chixku tiku mastalh diezmo wa Abrán (Abrahán) (Génesis 14:18-20; Hebreos 7:4). Uma diezmo nema mastalh Abrán wa akgtum tamaskiwin nema makamaxkilh, mapakgsina chu sacerdote xalak Salem. Anta kBiblia ni lichuwinan komo Abrahán o xkamanan makamastakgolh diezmo.

 Xlichatiy chixku tiku mastalh diezmo wa Jacob, xtanat Abrahán. Jacob malaknunilh Jehová pi komo ksikulunatlawalh, xʼama maxki pulakkaw tuku xʼama makgamakglhtinan (Génesis 28:20-22). Chuna la wankgo tiku lakputsananikgo Biblia, diezmo nema Jacob x’ama masta xkilhchanima tamakamastan xla animales. Maski Jacob malaknulh namasta diezmo uma ni tlawalh pi xfamilia nachuna xlitlawat xwanit.

Akxni xmastakanita xlimapakgsin Moisés

 Xlakata israelitas xmastakgo diezmo, xtlawa pi xkgalhikgolh tuku xmaklakaskinkgo akxni xkakninanikgo Jehová.

  •   Diezmo xmaklakaskinkan xlakata nakalimakgtayakan tiku putum kilhtamaku kskujnanikgo Dios chu xlakan tlan xmakgantaxtikgolh xtaskujutkan, uma kskujnin ni xkgalhikgo kapukuxtun niku xchananankgo. Levitas chu sacerdotes xlitamakgtayakgo uma (Números 18:20, 21). Israelitas xkamaxkikgo diezmo levitas tiku ni sacerdotes xwankgonit chu levitas xkamaxkikgo sacerdotes diez por ciento xla uma diezmo (Números 18:26-29).

  •   Max nachuna xtalakaskin pi xmastaka atanu diezmo akgatunu kata, chu uma diezmo xlitamakgtayakgo tiku levitas o ni levitas xwankgonit (Deuteronomio 14:22, 23). Familias xalak israel xmaklakaskinkgo uma tamakamastan kxlakaskinka paskua nema xkgalhikgo. Xmin kilhtamaku uma tamakamastan xmaklakaskinkan xlakata xkalimakgtayaka tiku nitu xkgalhikgo (Deuteronomio 14:28, 29; 26:12).

 ¿La xkatsikgo la xlilhuwa x’amakgo mastakgo diezmo? Akgatunu kata, israelitas xmakgataxtikgo diez por ciento tuku xmakgalakgo (Levítico 27:30). Komo xlaksakkgo pi tumin wa tuku nalimastakgo xdiezmo, xtalakaskin pi xlimawakakgolh veinte por ciento la xtapalh (Levítico 27:31). Na xtalakaskin xmastakgolh «diezmo xlakata wakax chu borrego». (Levítico 27:32).

 Xlakata xkatsikgolh tuku diezmo xla wakax x’amakgo mastakgo, israelitas xlaksakkgo xli’akgkawitu animal nema xtaxtuyacha anta niku xkamanukanit. Limapakgsin xwan pi nila xlakputsananikgo pi animal nema xtaxtulh tlan o nitlan xwanit, chu na nila xlakgpalikgo. Nachuna, uma diezmo nila xlixokgokgo tumin (Levítico 27:32, 33). Pero xlipulaktiy diezmo nema xmastakgo kpaskua nema xtlawakgo akgatunu kata, uma tlan xlixokgokgo tumin. Uma lu xlitamakgtayakgo israelitas tiku lakgamakgat xminkgoyacha xlakata natawilakgo kpaskua (Deuteronomio 14:25, 26).

 ¿Tuku kilhtamaku xmastakgo diezmo israelitas? Xlimastatkan xwanit uma diezmo akgatunu kata (Deuteronomio 14:22). Pero k’akgawitu kata ni chuna xtatlawa. Xlakata uma kata sábado xlitaxtu, israelitas xjaxkgo, chu ni kskujkgo kxkapukuxtukan (Levítico 25:4, 5). Xlakata israelitas xjaxkgo uma kilhtamaku, ni xmastakgo diezmo xla tamakgalan. Nachuna, k’akgtutu chu akgchaxan kata xla uma akgtujun kata, israelitas xkamaxkikgo xlipulaktiy diezmo tiku nitu xkgalhikgo chu levitas (Deuteronomio 14:28, 29).

 ¿Tuku xkatlawanikan tiku ni kxokgokgo diezmo? Limapakgsin nema maxkika Moisés ni xwan pi wi tuku nakalimalakgaxokgekan. Xlimastatkan diezmo xwanit. Israelitas xwanikgo Dios pi xmastakgonita diezmo chu tlan kskinikgo pi xkasikulunatlawalh xlakata chuna xtlawakgonita (Deuteronomio 26:12-15). Ni kxokgokan Diezmo xlitaxtu la komo xmakgkgalhanankan Dios, xla, chuna x’akxilha (Malaquías 3:8, 9).

 ¿Lu tuwa xwanit xmastakan diezmo? Ni. Dios malaknunilh xkachikin, pi komo xmastakgolh diezmo, xla x’ama kasikulunatlawa chu nitu x’ama kakitsankgani (Malaquías 3:10). Pero, akxni ni xmastakgo diezmo nitlan xkakitaxtuni. Jehová ni xkasikulunatlawa chu komo ni xkamaxkikgo tuku xkalakgchan sacerdotes chu levitas, na ni xlitamakgtayakgo taskujut nema xlakan xtlawakgo (Nehemías 13:10; Malaquías 3:7).

 Tuku wan Biblia xlakata diezmo: kNuevo Testamento

 Kxkilhtamaku Jesús, chuntiya xtaxokgo diezmo. Pero akxni nilh, nialh talakaskilh nataxokgo diezmo.

Kilhtamaku akxni xlama Jesús

 Tuku litalakgapasa kBiblia Nuevo Testamento masiya pi akxni Jesús xlama kkatiyatni, israelitas chuntiyaku kxokgokgo diezmo. Jesús xkatsi pi xlixokgotkan xwanit. Pero kawanilh xpulalinanin takanajla pi nitlan tuku xtlawamakgolh xlakata xmalakatsalimakgo la xtaxokgo diezmo pero ni xmakgantaxtikgo «tuku tlakg xlakaskinka nema min kLimapakgsin,[…]: tuku xaʼakgstitum, talakgalhaman chu ni makgxtakgnankan». (Mateo 23:23).

Akxni xninita Jesús

 Akxni Jesús mastalh xlatamat kimpalakatakan nialh talakaskilh xmastaka diezmo. Xlinin Jesús lakxtlawalh Limapakgsin nema xmaxkikanit Moisés, na chuna, limapakgsin nema kamaxkika kachikin Israel xlakata diezmo (Hebreos 7:5, 18; Efesios 2:13-15; Colosenses 2:13, 14).

a Anta kBiblia, diezmo kilhchanima «10% tuku xtlaja chatum lataman [...]chu xmakgxtakgkgo xlakata xmakamaxkikgolh Dios» (Diccionario Bíblico Eerdmans, 2016, página 485).