Ankan kxpulakni

¿Tuku wamputun tamunut?

¿Tuku wamputun tamunut?

Biblia kinkamaxkiyan xatakgalhtin

 Tamunut wamputun pi chatum lataman makgtsikan kchuchut chu takutpara. a Biblia lichuwinan pi lhuwa tamunukgonit (Hechos 2:41). Akgtum tamunut nema lichuwinankan wa xla Jesús tiku tamunulh kkgalhtuchokgo Jordán (Mateo 3:13, 16). Akglhuwa kata alistalh, chatum etíope tamunulh «niku xʼanan lhuwa chuchut» lakatsu tiji niku xtlawama (Hechos 8:36-40).

 Jesús masiyalh pi, komo wi tiku kstalanina xlitaxtuputun xlitamunut xwanit (Mateo 28:19, 20). Apóstol Pedro nawatiya uma tuku masiyalh (1 Pedro 3:21).

K’uma artículo nalichuwinanaw uma:

 ¿Tuku kilhchanima tamunut?

 Tamunut kilhchanima pi chatum lataman makgxtakgnit xtalakgalhin chu malaknuni Dios pi natlawa xtalakaskin maski katuwa tuku nala. Uma wamputun pi nakgalhakgaxmata Dios chu Jesús putum xlatamat. Tamunut wa tuku pulana xlitlawat chatum lataman komo latamaputun putum kilhtamaku.

 Akxni makgtsikan kchuchut chatum lataman masiya pi nalakgpali xlatamat. Biblia tamalakxtumi tamunut la akxni wi tiku maknukan o akgtapukan (Romanos 6:4; Colosenses 2:12). Tamunut kilhchanima pi niyaw o nialh chuna linaw kilatamatkan la xapulana chu lakachimparayaw xlakata nalatamayaw chuna la kstalaninanin Cristo tiku tamakamastanikgonit Dios.

 ¿Masiya Biblia pi lakgskgatan xlitamunutkan?

 Ni. Biblia ni masiya pi lakgskgatan xlitamunutkan. b Tiku tamunuputun xlikgalhakgaxmatat chu xlitlawat tuku wan xtachuwin Dios. Tuku pulana xlitlawat, wa pi na’akgatekgsa xapulana xtamasiy xTachuwin Dios chu nalilatama uma. Na talakaskin nitlan nalimakgkatsi tuku nitlan tlawanit chu, xlitlawat akgtum oración niku nawani Dios pi natamakamastani (Hechos 2:38, 41; 8:12). Chu chatum skgata nila chuna tlawa.

¿Tuku kilhchanima natamunukan kxtukuwani xaTlat chu xaKgawasa chu kxtukuwani espíritu santo?

  Jesús kamapakgsilh kstalaninanin: «Kakamakgtayatit latamanin [...] kistalaninanin nawankgo, kakamunutit kxtukuwani xaTlat chu xaKgawasa chu kxtukuwani espíritu santo, kakamasiyanitit namakgantaxtikgo putum tuku kkalimapakgsinitan» (Mateo 28:19, 20). Natamunukan kxtukuwani kilhchani pi lataman tiku natamunu maxki kakni xaTlat chu xaKgawasa chu katsi tuku lakgaya espíritu santo. Akxni apóstol Pedro makuchilh chatum chixku tiku nila xtlawan lata akxni lakachilh limaklakaskilh tachuwin kxtukuwani. Wa: «¡Kxtukuwani Jesucristo xalak Nazaret, katlawanti!» (Hechos 3:6). ¿Tuku xlakata limaklakaskilh uma tachuwin? Xlakata xkatsi chu xmakgamakglhtinan xlimapakgsin Cristo chu xlakaskin pi wa Cristo xmalankika xlakata milagro nema aku x’ama tlawa.

  •   Akxni wan «xaTlat» kilhchanima Jehová c Dios. Wa xla tiku kinkamalakatsukin, kinkamaxkin latamat chu tiku kgalhi putum litliwakga. Wa xlakata Jehová kgalhi putum limapakgsin (Génesis 17:1; Apocalipsis 4:11).

  •   Akxni wan «xaKgawasa» kilhchanima Jesucristo, tiku makamastalh xlatamat kimpalakatakan (Romanos 6:23). Xlakata nalakgtaxtuyaw talakaskin nakatsiyaw chu na’akgatekgsaw tuku lakgaya Jesús xlakata nakgantaxtu xtalakaskin Dios xpalakata latamanin (Juan 14:6; 20:31; Hechos 4:8-12).

  •   Akxni wan «kxtukuwani espíritu santo» kilhchanima xlitliwakga Dios, uma wamputun litliwakga nema limaklakaskin. d Dios limaklakaskilh espíritu xlakata namalakatsuki putum tuku anan, namasta latamat, xlakata nakatachuwinan xpalakachuwinanin chu atanu latamanin, chu xlakata xkamaxkilh litliwakga xlakata namakgantaxtikgo xtalakaskin (Génesis 1:2; Job 33:4; Romanos 15:18, 19). Na limaklakaskilh xlakata nakamatitaxtini xtalakpuwan makgapitsi lakchixkuwin chu xtsokgwilikgolh kBiblia (2 Pedro 1:21).

¿Akgtum talakgalhin natamunuparakan?

  Lhuwa latamanin lakgpalikgo xtakanajlakan. Pero, komo tamununita, ¿tlawa talakgalhin komo natamunupara? Makgapitsi xwankgolh pi chuna xlakata tanu la akgatekgskgo tuku wan Efesios 4:5 niku wan: «Chatum Malana, akgtum tamasiy nema kanajlayaw, akgtum tamunut». Pero uma versículo ni wamputun pi chatum lataman nila amakgtum natamunupara. ¿La likatsiyaw uma?

 Tuku pulana talichuwinan. Komo kuenta tlawayaw tuku pulana talichuwinan k’Efesios 4:5, na’akxilhaw pi apóstol Pablo xlichuwinama pi lu xlakaskinka makxtum natawilakan. Xaxlikana kstalaninanin Cristo watiya tuku xlikanajlatkan (Efesios 4:1-3, 16). Kaj tlan makxtum natawilakgo komo nakakninanikgo watiya Dios, watiya tuku nakanajlakgo, uma kilhchanima pi lakxtum akgatekgskgo tuku masiya Biblia, chu putum makgatsikgo tuku taskin xlakata natamunukgo.

 Atanu kilhtamaku, apóstol Pablo kamakgpuwantinilh makgapitsi tiku xtamunukgonita pi xtamunuparakgolh. Umakgolh latamanin xtamunukgonit maski ni liwana x’akgatekgskgonit tuku xaxlikana masiya Biblia (Hechos 19:1-5).

 Tamunut nema tlakg xlakaskinka. Xlakata Dios namakgamakglhtinan tamunut, lataman xlikatsit tuku xlikana masiya Biblia (1 Timoteo 2:3, 4). Komo chatum lataman tamunulh xlakata kanajlalh tuku masiyanika maski ni chuna masiya Biblia, Dios ni makgamakglhtinan xtamunut (Juan 4:23, 24). Maski tamunulh chu xliputum xnaku chuna tlawalh, “ni liwana xlakgapasa Dios” (Romanos 10:2). Xlakata Dios namakgamakglhtinan xtamunut, xlilakgapasat tuku xaxlikana masiya Biblia, nalilatama tuku katsinima, natamakamastani Dios chu natamunupara. Komo chuna natlawa, xasasti xtamunut ni akgtum talakgalhin. Wata tlawama tuku xlitlawat.

Atanu tamunut nema lichuwinankan kBiblia

  Biblia lichuwinan pi wi atanu tamunut nema atanu tuku kilhchanikgo nema ni xtachuna tuku tlawakgolh kstalaninanin Cristo akxni kamakgtsikgolh latamanin kchuchut. Ka’akxilhwi makgapitsi:

 Tamunut nema Juan Mununa xtlawa. e Akxni chatum judío o atanu lataman xlakgan Juan xlakata xmunulh, chuna xtlawa xlakata xmakgxtakgnita talakgalhin nema xtlawa chu xlakatsala xLimapakgsin Moisés (limapakgsin nema Dios xkamaxkinit israelitas chu xlimaklakaskinit Moisés). Tamunut nema Juan xtlawa xkamakgtaya latamanin nakatsikgo chu namakgamakglhtinankgo Mesías, Jesús xalak Nazaret (Lucas 1:13-17; 3:2, 3; Hechos 19:4).

 Xtamunut Jesús. Juan Mununa munulh Jesús, pero uma tamunut ni xtachuna la amakgapitsin. ¿Tuku xlakata? Xlakata Jesús ni xkgalhi talakgalhin (1 Pedro 2:21, 22). Xla ni tamunulh xlakata xmakgaxtakgli xtalakgalhin o xlakata xmaklakaskin «akgtum xaskulunku talakapastakni» (1 Pedro 3:21). Xtamunut limasiyalh pi xtamakamastanima Dios xlakata natlawa xtalakaskin la Mesías nema xlichuwinankanit o Cristo. Uma xwamputun pi x’ama masta xlatamat kimpalakatakan (Hebreos 10:7-10).

 Tamunut kxtukuwani espíritu santo. Juan Mununa chu Jesucristo wankgolh nakalimunuyan espíritu santo (Mateo 3:11; Lucas 3:16; Hechos 1:1-5). Uma tamunut nema lichuwinankgolh ni watiya tamunut nema tatlawa kxtukuwani espíritu santo (Mateo 28:19). ¿Tuku xlakata?

 Ni chalhuwa kstalaninanin Cristo kalimunukan espíritu santo. Umakgolh kstalaninanin Cristo kalilaksakkan espíritu santo xlakata na’ankgo k’akgapun chu akxtum nataskujkgo Cristo la mapakgsinanin chu sacerdotes xlikalanka Katiyatni f (1 Pedro 1:3, 4; Apocalipsis 5:9, 10). Chu ¿tiku nakamapakgsinankgo? Lhuwa millón kstalaninanin Cristo tiku kgalhkgalhimakgo nalatamakgo putum kilhtamaku kKatiyatni akxni akgtum paraíso nawan (Mateo 5:5; Lucas 23:43).

 Kinkamunukan xlakata akxtum natatawilayaw Cristo Jesús chu xlakata naniyaw chuna la xla. Tiku kalimunukan espíritu santo “nakalimunukan xlakata akxtum natatawilakgo Cristo Jesús” (Romanos 6:3). Uma tamunut kaj makgamakglhtinankgo tiku kalaksakkanit xlakata natamapakgsinankgo Jesús k’akgapun. Akxni kalimunukan k’Cristo Jesús, tamakgtapakgsikgo congregación nema xatalaksakni: Jesús wa x’akgxakga chu xlakan xamakni litaxtukgo (1 Corintios 12:12, 13, 27; Colosenses 1:18).

 Kstalaninanin Cristo tiku xatalaksakni “nakalimunukan xlakata nanikgo chuna la Cristo» (Romanos 6:3, 4). Xtachuna la Jesús, ni lhuwa tuku kgalhikgo xlatamatkan chu kgalhakgaxmatkgo Dios, chu ni lakpuwankgo pi nalatamakgo putum kilhtamaku kKatiyatni. Uma tamunut nema kaj wi tuku kilhchanima, takgatsi akxni nikgo chu lakastakwanankgo xlakata nalatamakgo k’akgapun chu kgalhikgo makni xa’espiritual (Romanos 6:5; 1 Corintios 15:42-44).

 Tamunut klhkuyat. Juan mununa wa: «Xla [Jesús] nakalimunuyan espíritu santo chu lhkuyat. Chipanit tuku limakgoso xtachanan, chu namakaki niku lakpajnana chu namaki xtrigo kxpumakikan tachanan, pero xkgoxkga namakan klhkuyat nema nikxni mixa» (Mateo 3:11, 12). Umakgolh tachuwin masiya pi tamunut klhkuyat chu akxni kalimunukan espíritu santo ni lakxtum tuku kilhchani. ¿Tuku kilhchanima uma li’akxilhtit nema maklakaskilh Juan?

 Trigo kilhchani tiku kgalhakgaxmatkgo Jesús. Xlakan tlan kalimunukan espíritu santo. Xkgoxkga wa tiku ni kgalhakgaxmatkgo Jesús. Xlakan nakalimunukan lhkuyat, nema kilhchani pi nakamasputukan putum kilhtamaku (Mateo 3:7-12; Lucas 3:16, 17).

a Chuna la wan Diccionario expositivo de palabras del Antiguo y del Nuevo Testamento exhaustivo, de W. E. Vine (trads. Guillermo Cook chu Santiago Escuain), tachuwin griego nema tamatitaxti «tamunut» kilhchanima «namakgtsikan, chu namakutukan» uma wamputun natakgtsiya kchuchut chu natakuta.

b Tamunut xla lakgskgatan o laktsu kamanan wa tuku tlawakgo makgapitsi takanajla niku kaj ka’akgmawakakan o kalitsalhkan chuchut, chu lakgachuwin kawilinikan tukuwani.

c Jehová wa xtukuwani Dios (Salmo 83:18). Kalikgalhtawakga artículo «¿Tiku Jehová?».

d Ka’akxilhti artículo «¿Qué es el espíritu santo?».

e Ka’akxilhti artículo «¿Quién fue Juan el Bautista?».

f Ka’akxilhti artículo «¿Tiku ankgo kʼakgapun?».

g Biblia nalimaklakaskin tachuwin tamunut chu kalimunukan akxni lichuwinan pi wi tuku namaskulunkikan. Akgtum li’akxilhtit, xkamakgtsikan chuchut makgapitsi tuku xmaklakaskinkgo (Marcos 7:4; Hebreos 9:10, nota). Pero uma ni xtachuna la axkni chatuminika kamakgtsika kchuchut Jesús chu kstalananin akxni tamunukgolh.