OLSEM WANEM? Yu bin kisim ol dispela kain tingting? Na taim yu winim pinis mak yu putim o yu kisim pinis samting yu laikim, amamas bilong yu i stap yet? O isi isi amamas bilong yu i wok long pinis? Tru, taim yumi winim wanpela mak yumi bin putim, o yumi kisim pinis samting yumi laikim, dispela inap mekim na yumi amamas. Tasol dispela kain amamas inap pinis kwiktaim. I no olsem yu mas kisim wanpela gutpela wok mani o bungim planti kago na bai yu stap amamas oltaim, nogat. Wankain olsem man husat i laik i gat gutpela helt, i gat sampela samting man i mas mekim na bai em inap i stap amamas tru.

Yumi olgeta i no wankain. Samting yu amamas long en, ating narapela man i no amamas long dispela. Na tu, taim yumi go bikpela, laik na tingting i save senis. Ol wok painimaut i soim olsem i gat sampela samting i save mekim man i stap amamas. Olsem, bilong i stap amamas tru yumi mas amamas long ol samting yumi gat pinis, abrusim pasin mangal, kisim pasin bilong laikim ol narapela, na strongim bel. Orait nau  yumi ken stori long as na em i bikpela samting long mekim ol dispela samting.

Wanpela saveman bilong bipo i tok: “Mani . . . i save helpim yumi long taim nogut.” Tasol em i tok tu olsem: “Sapos bel bilong man i skrap long kisim planti mani, orait oltaim bai em i ting em i sot long mani. Sapos man i tingting long kamap maniman, orait olgeta samting em i kisim i no inapim em. Olsem na dispela pasin bilong laikim tumas mani samting, em i no gat as bilong en.” (Saveman 5:10; 7:12) Wanem insait bilong dispela tok? Dispela saveman i laik tok yumi mas i gat mani, tasol yumi mas abrusim pasin bilong laikim tumas mani, long wanem, dispela i no inap mekim yumi stap amamas tru! Man i raitim dispela tok, em King Solomon bilong lain Israel long bipo, em i luksave olsem maski man i gat planti mani kago na gutpela sindaun, em i no inap stap amamas tru. Em i tok: “Mi no bin pasim laik bilong mi liklik. Nogat tru. Long taim mi laikim wanpela samting, orait mi kisim tasol.”—Saveman 1:13; 2:10.

Solomon i bin bungim planti mani kago, na em i wokim ol bikpela haus, ol naispela pak na liklik raunwara, na tu, em i gat planti wokboi. Em i kisim olgeta samting em i laikim, tasol dispela i givim wanem skul long em? Em i amamas long ol samting em i kisim, tasol amamas bilong em i bilong sotpela taim tasol. Em i tok: “Mi pilim olsem, olgeta dispela samting i olsem samting nating tasol na i no inap long helpim mi liklik.” Em i no amamas long i stap bilong em! (Saveman 2:11, 17, 18) Solomon i kisim save olsem, sapos yumi wok oltaim long inapim ol laik bilong yumi yet, bihain bai yumi pilim olsem i stap bilong yumi i nogat as bilong en. a

Yu ting ol saveman bilong nau i wanbel long dispela savetok bilong bipo? Wanpela nius (Journal of Happiness Studies) i tok: “Maski yumi gat planti mani na yumi kisim pinis ol samting yumi laikim, dispela i no inap mekim yumi i stap amamas tru, nogat.” Tru tumas, ol wok painimaut i soim olsem, taim man i kisim planti mani kago, na em i givim baksait long lotu na stretpela pasin, dispela i no mekim em i stap amamas tru.

STIATOK BILONG BAIBEL: “Long sindaun bilong yupela, yupela i no ken bihainim pasin bilong laikim tumas mani. Yupela i mas ting olsem ol samting yupela i gat pinis em inap long yupela.”—Hibru 13:5.

Pasin mangal i olsem, yumi “bel nogut long lukim narapela i gat planti samting, na yumi tu i laik kisim planti samting.” Pasin mangal i olsem wanpela sik, em inap go bikpela na pasim yu long mekim ol samting yu save mekim, na dispela bai pinisim amamas bilong yu. Olsem wanem yu inap kisim pasin mangal? Olsem wanem yumi inap luksave long dispela pasin? Na olsem wanem yumi inap sakim?

Wanpela buk (Encyclopedia of Social Psychology) i tok, ol man i save mangal long ol samting ol narapela i gat, moa yet taim man i gat wankain krismas, save, na sindaun samting olsem bilong ol. Olsem, wanpela selsman i no inap mangal long biknem bilong wanpela ekta. Tasol ating em bai mangal long kisim namba em wanwok bilong em i holim long ples wok.

 Long Persia bilong bipo sampela ofisa i gat bikpela namba i mangal long save bilong wanwok bilong ol em Daniel, tasol ol i no mangal long namba bilong king. Ol i bel nogut long Daniel, olsem na ol i pasim tok long kilim em i dai! Tasol God i lukautim Daniel na em i no kisim bagarap. (Daniel 6:1-24) Dispela buk (Encyclopedia of Social Psychology) i tok moa: “Pasin mangal inap kirapim yumi long mekim nogut long ol man. Dispela i kamapim klia as na pasin mangal i kirapim ol man long bipo long insait long ol bikpela pait.” b

Olsem wanem yu inap luksave olsem yu kisim pasin mangal? Askim yu yet: ‘Taim wanpela gutpela samting i painim wankrismas bilong mi, mi save amamas o mi bel nogut? Sapos brata o susa bilong mi, o wanskul, o wanwok i no mekim gut wok o tes bilong em, mi pilim hevi bilong em o mi save amamas?’ Bekim bilong yu inap soim olsem yu gat pasin mangal o nogat. (Stat 26:12-14) Dispela buk (Encyclopedia of Social Psychology) i tok: “Pasin mangal inap mekim na man i no stap amamas, na tu, em i no tenkyu long planti gutpela presen em i kisim.  . . Kain pasin olsem i no mekim man i stap amamas.”

Yumi mas kisim pasin daun, pilim tru ol gutpela pasin bilong ol arapela, na amamas taim wanpela i mekim gut wok. Taim yumi mekim olsem dispela bai helpim yumi long sakim pasin mangal. Baibel i tok: “Yupela i no ken kros o hambak. Nogat. Yupela i mas daunim yupela yet na tingim olsem ol arapela i winim yupela.”—Filipai 2:3.

STIATOK BILONG BAIBEL: “Yumi no ken hambak, na yumi no ken kirapim pasin bilong resis wantaim ol arapela, na no ken bel nogut long ol arapela.”—Galesia 5:26.

Wanpela buk (Social Psychology) i tok: “Taim ol man i gat gutpela pasin pren wantaim ol narapela, dispela i mekim ol i stap belgut, na dispela i winim tru wok ol i holim, mani ol i kisim, komiuniti ol i stap long en, na helt bilong ol.” Olsem na bilong i stap amamas tru, yumi laik soim pasin laikim na bai ol narapela i ken soim wankain pasin long yumi tu. Wanpela man bilong raitim Baibel i tok: “Sapos mi . . . no gat pasin laikim, orait mi olsem samting nating.”—1 Korin 13:2.

Yumi mas wok yet long kisim pasin laikim. Olsem, papa bilong Vanessa i gat pasin bilong dring na mekim hatpela pasin. Taim Vanessa i gat 14 krismas, em i ranawe lusim haus na i go stap long ol haus we ol i save lukautim ol pikinini i no gat papamama. Na sampela taim em i go stap long haus bilong ol man i nogat ples slip. Long dispela taim em i beten askim God long helpim em. Na i luk olsem God i harim beten bilong em, long wanem, bihain ol i salim em i go stap wantaim wanpela famili husat i save bihainim stiatok bilong Baibel long “man i gat pasin laikim em i no save les kwik, na em i save mekim gutpela pasin.” (1 Korin 13:4) Vanessa i stap wantaim dispela famili na em i stadi long tok bilong Baibel, na dispela i helpim em long daunim bel hevi na em inap long wokim gut tingting. Vanessa i tok: “Nau long skul mi save kisim ol gutpela mak long ol tes bilong mi winim long bipo.”

Tru Vanessa i no inap lusim tingting long  ol hevi i painim em long bipo. Tasol nau em i marit na i gat tupela pikinini meri na em i stap amamas.

STIATOK BILONG BAIBEL: “Yupela i mas werim pasin laikim olsem yupela i werim klos, long wanem, pasin laikim em i nambawan gutpela rot bilong mekim ol man i kamap wanbel.” —Kolosi 3:14.

Hevi i save painim olgeta man. Baibel i tok, i gat “taim bilong krai” na “taim bilong sori.” (Saveman 3:4) Pasin bilong strongim bel inap helpim yumi long sanap strong na karim ol hevi. Tingim stori bilong Carol na Mildred.

Carol i gat sik suga, sik long bun bilong baksait, na em i hatwok long pulim gut win long taim em i slip, na tu, wanpela kain sua i gro na i pasim left ai bilong em. Maski i olsem, em i tok: “Sampela taim mi bel hevi, tasol mi wok strong long daunim bel hevi bilong mi. Mi tingim olsem mi mas tenkyu long God long ol samting mi inap mekim, olsem mi inap helpim ol arapela.”

Mildred tu i gat ol sik olsem atraitis, sik kensa, na sik suga. Tasol olsem Carol, em i no tingim ol hevi bilong em. Mildred i tok: “Mi kisim save olsem mi mas laikim tru ol narapela, na tu, taim ol i gat sik mi mas mekim ol tok bilong strongim bel bilong ol. Mi luksave olsem taim mi mekim olsem, mi no save tingim ol hevi bilong mi yet.”

Tru, dispela tupela meri i laik kisim ol marasin samting bilong helpim ol, tasol ol i holim stretpela tingting na yusim taim bilong ol long mekim ol gutpela wok. Olsem na ol i stap amamas na i nogat wanpela samting inap tekewe dispela. Na tu, ol narapela i laikim tru tupela na pasin bilong ol i strongim bel bilong ol man i gat hevi.

STIATOK BILONG BAIBEL: “Man husat i wok long sanap strong long taim bilong traim, em i ken amamas. Long wanem, taim God i orait long em, em bai kisim prais bilong laip.” —Jems 1:12.

Taim yumi bihainim savetingting bilong Baibel, dispela i olsem “diwai bilong givim laip. Olsem na ol man i holimpas gutpela tingting, ol i gat laip i gutpela tru na ol i amamas.” (Sindaun 3:13-18) Yu inap i stap amamas taim yu ritim Baibel na bihainim ol savetingting bilong en. Long wanem, Man i kamapim ol tok i stap long Baibel, em “God bilong amamas,” na em i laik bai yu tu i ken stap amamas.—1 Timoti 1:11.