OL MAN BILONG BIPO
Galileo
Namel long yia 1350 na 1550 samting, ol saientis na ol saveman bilong Yurop i kirap long kisim save long ol samting i stap long yunives, tasol save ol i kisim i pait wantaim ol bilip bilong Misin Katolik. Long dispela taim, saveman Galileo Galilei i mekim ol wok painimaut long ol samting long ples antap.
PASLAIN long taim bilong Galileo, planti man i bilip olsem san, ol sta, na ol planet i save raunim graun. Ol i gat dispela tingting, long wanem, lotu Katolik i strongim dispela bilip.
Tasol Galileo i yusim teleskop bilong lukim ol samting bilong ples antap, na em i painimaut olsem sampela bilip bilong saiens i no stret. Olsem, taim em i lukluk long san em i luksave olsem sampela lait bilong san i wok long muv, na dispela i makim olsem san i save tanim tanim. Ol kain wok painimaut olsem i helpim ol man long kisim sampela save moa long yunives. Maski i olsem, wok painimaut bilong Galileo i pait wantaim bilip bilong Misin Katolik.
LOTU NA SAIENS
Inap planti yia paslain long Galileo, wanpela saveman bilong Polan em Nicolaus Copernicus i kamapim tingting bilong en olsem graun i save raunim san. Galileo i skelim ol wok painimaut bilong Copernicus long ol planet na sta samting, na ol evidens em i painim i sapotim tingting bilong Copernicus. Pastaim, Galileo i gat tupela tingting long tokaut long wok painimaut bilong em, long wanem, em i ting ol man bai tok bilas long em. Tasol em i save olsem ol wok painimaut bilong em i stret, olsem na em i tokaut long ol
man long ol dispela samting. Sampela saientis i tok ol wok painimaut bilong em i pait wantaim tingting bilong planti man. I no longtaim na ol bikman bilong lotu i mekim ol tok bilong daunim Galileo.Long 1616, Cardinal Bellarmine em “wanpela tisa bilong lotu husat i go pas long dispela taim,” i tokaut long Galileo long wanpela nupela lo em Misin Katolik i kamapim bilong daunim ol wok painimaut bilong Copernicus. Em i tokaut strong long Galileo olsem em i mas bihainim dispela lo, olsem na inap planti yia Galileo i no tokim ol man olsem graun i save raunim san.
Long 1623, Pop Urban Namba 8, em pren bilong Galileo i kirap long mekim wok bos. Olsem na long 1624, Galileo i askim pop long pinisim dispela lo em Misin Katolik i kamapim long 1616. Tasol Pop Urban i tokim Galileo long eksplenim ol bilip bilong Copernicus na Aristotle, na em i no ken strong long bihainim wanpela bilong ol dispela bilip.
Galileo i bihainim tingting bilong pop na em i raitim buk Dialogue on the Great World Systems. Maski pop i tok strong long Galileo long no ken sapotim ol dispela bilip, buk em i raitim i soim olsem em i wanbel long bilip bilong Copernicus. Olsem na ol birua bilong Galileo i tok dispela buk i tok bilas long pop. Ol man i sutim tok long Galileo olsem em i daunim ol bilip bilong lotu, na ol i birua long em na paitim em, olsem na Galileo i no tokaut moa long bilip bilong Copernicus. Long 1633, Kot Bilong Rom i arestim em na em i kalabus i stap long haus, na tu, ol i pasim em long raitim ol buk samting. Long Janueri 8, 1642, Galileo i dai long haus bilong em long Arcetri, klostu long taun Florence.
Pop John Paul Namba 2 i tokaut olsem Misin Katolik i popaia long kotim na kalabusim Galileo
Misin Katolik i kamapim wanpela lista bilong ol buk em ol Katolik i no ken ritim. Na inap planti handret yia, ol buk Galileo i bin raitim i stap long dispela lista tu. Tasol long 1979, misin i skelim gen disisen em Kot Bilong Rom i bin mekim inap 300 yia paslain. Long 1992, Pop John Paul Namba 2 i tokaut olsem Misin Katolik i popaia long kotim na kalabusim Galileo.