1, 2. Pasin em papamama i bihainim taim ol i mekim bikpela long yumi na ples yumi kamap bikpela long en, olsem wanem ol dispela samting i stiaim pasin yumi bihainim?

 PASIN em papamama i bihainim taim ol i mekim bikpela long yumi, na ples yumi kamap bikpela long en, olgeta dispela samting i bin stiaim pasin bilong yumi. Ol dispela samting i stiaim pasin yumi bihainim, olsem yumi laikim sampela kain kaikai, na bihainim wanpela kain pasin bilong bilas.

² Tasol i gat sampela samting we i bikpela samting moa winim stail bilong klos na kaikai yumi laikim. Olsem: Taim yumi kamap bikpela, yumi kisim skul olsem sampela samting i stret na sampela samting i no stret. Tasol olgeta wan wan man i gat kain kain tingting long wanem ol samting i stret na wanem ol samting i no stret. Maus bilong bel i save stiaim tu ol disisen yumi mekim. Baibel i tok “ol manmeri bilong ol arapela lain i no stap aninit long lo, tasol tingting bilong ol yet i kirapim ol long bihainim pasin bilong lo.” (Rom 2:14) Tasol sapos lo bilong God i no kolim wanpela samting stret, orait yu ting yumi ken bihainim nating pasin na lo bilong famili o ples yumi kamap bikpela long en?

3. Ol Kristen i tingim wanem 2-pela bikpela samting na ol i no bihainim nating ol lo bilong dispela graun?

³ Ol Kristen i no larim ol dispela samting i stiaim ol, long wanem, ol i tingim 2-pela bikpela samting. Namba 1, Baibel i tok: “Sampela man i save ting, pasin bilong ol i gutpela na ol i bihainim gutpela rot. Tasol nogat. Ol i mekim i go i go na bihain bai ol i dai.” (Snd. 16:25) Yumi ol man i no gutpela olgeta, olsem na yumi no inap tru long stiaim wokabaut bilong yumi yet. (Snd. 28:26; Jer. 10:23) Namba 2, Baibel i kamapim olsem Satan em i “god bilong dispela graun.” Em i save stiaim ol lo bilong dispela graun, olsem em i stiaim tingting bilong ol man long wanem samting i stret na wanem samting i no stret, na samting ol i laikim tru. (2 Kor. 4:4; 1 Jon 5:19) Olsem na sapos yumi laik bai Jehova i belgut  long yumi na blesim yumi, orait yumi mas bihainim tok i stap long Rom 12:2.—Ritim.

4. Long dispela stadi yumi bai stori long wanem ol samting?

⁴ Dispela stadi bai stori long 3-pela bikpela tok em Rom 12:2 i kamapim. (1) Bilong wanem yumi mas mekim ol “senis”? (2) Yumi mas mekim wanem ol senis? (3) Olsem wanem yumi inap mekim ol senis?

5. Tok kaunsel bilong Pol long Rom 12:2 i go long wanem lain?

⁵ Taim Pol i raitim pas i go long Rom long yia 56 C.E., em i no raitim dispela pas i go long olgeta manmeri long Rom, nogat. Em i raitim dispela pas i go long ol Kristen God i bin makim. (Rom 1:7) Em i kirapim ol long mekim ol senis na “no ken wokabaut moa long wankain pasin olsem ol man bilong dispela taim i save bihainim.” Ol i no ken bihainim tingting bilong ol man bilong Rom long wanem samting i stret na wanem samting i no stret, kastam na pasin bilong ol, na stail bilong ol long bilas. Pol i mekim dispela tok “no ken wokabaut moa,” long wanem, sampela brata i bihainim yet pasin na tingting bilong ol manmeri bilong Rom. Wanem ol samting i stiaim pasin na tingting bilong ol bratasista long dispela taim bipo?

6, 7. Long taim bilong Pol, wanem samting i putim hevi long ol Kristen long Rom?

⁶ Long nau, taim ol turis i go long Rom, ol i save lukim ol tempel we i bruk pinis na hap hap bilong en i sanap yet, ol ples matmat insait long ston, na ol ston i gat rait long en we ol i bin wokim inap planti tausen yia i go pinis. Ol dispela samting i helpim yumi long kisim sampela save moa long sindaun bilong ol manmeri bilong Rom long bipo, na pasin bilong ol long mekim lotu. Long ol buk i stori long histori, i gat ol stori bilong ol spots we ol man i save pait, mekim resis bilong ol karis, na ol sotpela drama we i gat pasin pamuk tu long en. Rom em wanpela taun we i gat planti wok bisnis long en, na i gat planti rot long ol man inap bungim planti mani.—Rom 6:21; 1 Pita 4:3, 4.

⁷ Long Rom, i gat planti tempel na ol man i lotuim planti god giaman, tasol planti man i no pas gut wantaim ol dispela god giaman. Long lotu bilong Rom, ol man i mas insait long ol bikpela bung i kamap long taim bebi i bon, taim man i marit, na taim man i dai. Ol dispela bikpela bung i stap olsem samting ol i save mekim long olgeta de. Ating dispela samting i bin putim bikpela hevi tru long lain Kristen long Rom. Planti bilong ol i kamap bikpela insait long famili we ol i lotuim ol god giaman, olsem na ol i mas mekim ol senis bambai ol inap kamap Kristen. Na tu, ol i mas mekim yet sampela senis bihain long ol i kisim baptais.

8. Bilong wanem planti samting long nau inap bagarapim bilip bilong ol Kristen?

⁸ Long nau tu, planti samting inap bagarapim bilip bilong ol Kristen. Bilong wanem yumi tok olsem? Long wanem, tingting na pasin bilong dispela graun i stap long olgeta hap. (Ritim Efesus 2:2, 3; 1 Jon 2:16.) Oltaim, laik, tingting, lo, na pasin bilong dispela graun inap long pulim yumi. Olsem na yumi mas bihainim dispela tok lukaut olsem, yumi “no ken wokabaut moa  long wankain pasin olsem ol man bilong dispela taim i save bihainim” na yumi mas mekim ol “senis.” Orait, yumi mas mekim wanem ol senis?

9. Planti man i save mekim wanem ol senis bambai ol i ken inapim ol mak bilong kisim baptais?

⁹ Taim man i stadi long Baibel na bihainim ol samting em i lainim, dispela bai helpim em long i go klostu moa long Jehova. Em i lusim lotu giaman na mekim sampela senis long laip bilong em. Em i wok strong long kisim nupela pasin na bihainim pasin bilong Jisas. (Efe. 4:22-24) Yumi amamas long lukim olsem long olgeta yia planti tausen manmeri i save mekim ol senis, na ol i dediketim ol yet long God Jehova, na kisim baptais. Dispela i save mekim Jehova i amamas tru. (Snd. 27:11) Tasol taim man i mekim ol dispela senis, em bai mekim sampela samting moa, o olsem wanem?

10. Taim man i mekim ol pasin bilong em i kamap gutpela moa, bilong wanem dispela tasol i no makim olsem em i mekim ol senis?

¹⁰ Sapos man i mekim ol pasin bilong em i kamap gutpela moa, dispela tasol i no makim olsem em i mekim ol senis, nogat. Wanpela dikseneri bilong Baibel i tok, dispela tok “senis” long Rom 12:2 i makim pasin bilong larim holi spirit i kirapim yumi long senisim tingting. Olsem na taim wanpela Kristen i lusim pasin nogut, tok nogut, o pasin pamuk, dispela tasol i no inap, em i mas mekim sampela moa senis. Sampela manmeri husat i no save long tok bilong Baibel, ol i traim long abrusim ol dispela pasin nogut. Olsem na yumi ol Kristen i mas mekim wanem na bai yumi ken senisim ol samting i stap long tingting bilong yumi na ol samting yumi pilim long bel?

11. Pol i tok man i mas mekim wanem na bai em inap mekim ol senis?

¹¹ Pol i tok: “Yupela i mas kisim nupela tingting na bai pasin bilong yupela i senis.” Long Baibel, “tingting” i makim save bilong yumi long skelim ol samting na mekim disisen. Long kirap bilong pas em Pol i raitim i go long ol Rom, em i stori long ol manmeri husat i “bihainim ol tingting bilong ol yet em God i no orait long en,” long wanem, ol i bihainim ‘pasin i no stret, pasin bilong mekim sin, pasin mangal, na pasin nogut.’ “Bel nogut i pulap long ol, ol i save kilim man i dai, tok pait, giaman,” na mekim ol arapela pasin nogut. (Rom 1:28-31) Yumi inap luksave long as na Pol i tokim ol Kristen husat i stap namel long dispela lain long ol i ‘mas kisim nupela tingting na bai pasin bilong ol i senis.’

12. Planti man long nau i bihainim wanem kain tingting? Bilong wanem dispela kain tingting inap nogutim ol Kristen?

¹² Sori tru, planti man long nau i bihainim wankain tingting olsem Pol i bin stori long en. Ol i ting olsem pasin bilong bihainim ol lo na ol stiatok em samting bilong bipo tasol, olsem na long nau i no gat man i mas fosim ol narapela long bihainim ol lo na ol stiatok. Planti ol tisa na ol papamama i larim ol pikinini long bihainim laik bilong ol yet. Ol i skulim tu ol pikinini olsem wan wan man i stap fri long makim wanem samting i stret na wanem samting i no stret. Ol dispela kain manmeri i ting olsem i no  gat rot long save long wanem samting i stret na wanem samting i no stret. Na tu, planti man husat i tok ol i bilip long God, ol i ting i no gat wok long bihainim tok bilong God. (Sng. 14:1) Dispela kain tingting inap nogutim ol Kristen. Sapos yumi no was gut, yumi inap lusim pasin bilong bihainim ol tok i kam long oganaisesen bilong God na yumi inap kirap long komplein long ol samting yumi no laikim. O ating yumi no wanbel long sampela tok Baibel i mekim long ol samting bilong kisim amamas, pasin bilong yusim Intenet, na kisim bikpela skul.

13. Bilong wanem yumi mas skelim gut ol pasin tru bilong yumi?

¹³ Olsem na sapos yumi no laik larim pasin bilong dispela graun i stiaim ol samting yumi tingim na pilim long bel, orait yumi mas skelim gut ol pasin tru bilong yumi. Yumi mas skelim gut ol tingting i stap insait tru long bel, ol mak yumi laik winim, na ol lo yumi bihainim. Ating ol narapela i no save long pasin tru bilong yumi, olsem na ol inap tok yumi mekim gutpela wok. Tasol yumi yet i save olsem tru tru yumi bin larim skul yumi kisim long Baibel i helpim yumi long mekim ol senis, na yumi wok yet long mekim olsem, o nogat.—Ritim Jems 1:23-25.

14. Wanem samting inap helpim yumi long luksave long ol senis yumi mas mekim?

¹⁴ Sapos yumi laik mekim ol senis, orait yumi mas senisim tingting i stap long bel bilong yumi, olsem pasin tru bilong yumi. Wanem samting inap helpim yumi long mekim kain bikpela senis olsem? Taim yumi stadi long Baibel, yumi kisim save long ol pasin em Jehova i laik yumi mas bihainim. Taim yumi ritim wanpela tok long Baibel, pasin yumi mekim bai helpim yumi long luksave long tingting tru i stap long bel bilong yumi. Dispela bai helpim yumi long save long ol senis yumi mas mekim bambai yumi inap mekim “laik bilong God.”—Rom 12:2; Hib. 4:12.

15. Yumi save mekim wanem ol senis taim Jehova i stretim stretim yumi?

¹⁵ Ritim Aisaia 64:8. Tok piksa bilong profet Aisaia i skulim yumi long wanpela bikpela samting. Yumi kain olsem graun, na Jehova i olsem man bilong wokim sospen graun. Taim em i stretim stretim yumi wankain olsem man bilong wokim sospen graun i save mekim, em i no save senisim lukluk bilong yumi, nogat. Em i save senisim ol pasin bilong yumi. Taim yumi larim em i stretim stretim yumi, i olsem yumi larim em i senisim pasin tru bilong yumi, em i helpim yumi long senisim ol samting yumi tingim na pilim long bel. Dispela bai helpim tru yumi na yumi no inap larim pasin bilong dispela graun i stiaim yumi. Olsem wanem Jehova i save stretim stretim yumi?

16, 17. (a) Stori long samting em man i save mekim long graun taim em i laik wokim gutpela sospen. (b) Olsem wanem Tok Bilong God i helpim yumi long mekim ol senis na bai Jehova inap yusim yumi long mekim ol gutpela wok?

¹⁶ Sapos man bilong wokim sospen graun i laik wokim wanpela gutpela sospen, em i mas yusim graun i gutpela tru. Tasol paslain long em i stretim stretim graun, em i mas mekim 2-pela samting. Pastaim, em i mas klinim dispela graun. Bihain, em i mas skelim gut hamas wara em i miksim wantaim graun bambai sospen inap kamap gutpela taim em i stretim stretim.

¹⁷ Man i save yusim wara long klinim graun, na tu, em i yusim wara long mekim graun i stap malumalum na bai i no hatwok long stretim stretim. Dispela inap helpim em long wokim kain kain sospen em i laik wokim. Wara i save senisim graun, na olsem tasol, Tok Bilong God i save helpim yumi long mekim ol senis. Taim yumi kirap long kisim save long God, Baibel i helpim yumi long lusim tingting bilong dispela graun na kirap long kisim tingting bilong God. Olsem na God inap helpim yumi long mekim ol senis na em inap yusim yumi long mekim ol gutpela wok. (Efe. 5:26) Planti taim yumi kisim ol tok bilong kirapim yumi long ritim Baibel  long olgeta de na go long olgeta miting Kristen. Bilong wanem yumi kisim ol tok bilong kirapim yumi long mekim ol dispela samting? Taim yumi mekim ol dispela samting, i olsem yumi larim Jehova i stretim stretim yumi.—Sng. 1:2; Apo. 17:11; Hib. 10:24, 25.

18. (a) Bilong wanem yumi mas tingim tingim Tok Bilong God sapos yumi laik bai dispela tok i helpim yumi long mekim sampela senis? (b) Wanem ol askim inap helpim yumi?

¹⁸ Sapos yumi laik bai Tok Bilong God i helpim yumi long mekim ol senis, orait yumi mas ritim na kisim skul long en na mekim sampela samting moa. Planti man i save ritim Baibel na ol i save long planti tok bilong en. Ating yu bin bungim ol kain man olsem taim yu mekim wok autim tok. Sampela man inap kolim ol tok bilong Baibel long tingting. a Tasol dispela i no save senisim tingting na pasin bilong ol. Bilong wanem? Long wanem, Tok Bilong God i save helpim ol man long mekim ol senis taim ol yet i larim dispela tok i go daun tru long bel bilong ol. Bilong mekim olsem, yumi mas tingim tingim long bel ol samting yumi lainim long Baibel. Yumi mas askim yumi yet olsem: ‘Mi bilip tru olsem dispela em i no wanpela tok nating bilong lotu? Ol samting i kamap long laip bilong mi i soim klia olsem dispela em i tok i tru? Mi yet i wok long bihainim tu ol samting mi kisim save long en na skulim ol narapela long en? Mi bilip olsem samting mi lainim i kam long Jehova, i olsem em yet i wok long toktok long mi?’ Sapos yumi tingim tingim ol kain askim olsem, yumi bai i go klostu moa long Jehova. Taim yumi pilim tru ol save yumi kisim, dispela bai kirapim yumi long mekim ol senis long laip bilong yumi na dispela bai mekim God i amamas.—Snd. 4:23; Luk 6:45.

19, 20. Sapos yumi bihainim ol tok bilong Baibel, dispela bai helpim yumi olsem wanem?

¹⁹ Sapos yumi ritim Baibel long olgeta taim na tingim tingim ol tok bilong en, dispela bai helpim yumi long mekim yet samting em Pol i tok long en, olsem: “Rausim olpela bel wantaim ol pasin bilong en. Na yupela i mas werim nupela pasin olsem yupela i werim klos. Stretpela save i mekim na dispela pasin i wok long kamap nupela.” (Kol. 3:9, 10) Sapos yumi kliagut tru long ol samting em Baibel i skulim yumi long en na bihainim long laip bilong yumi, dispela bai kirapim yumi long kisim nupela pasin Kristen we inap lukautim yumi na yumi no pundaun long ol trap bilong Satan.

²⁰ Aposel Pita i kirapim gen tingting bilong yumi na em i tok: “Yupela i stap olsem pikinini bilong harim tok, olsem na no ken bihainim moa ol laik em yupela i bin i gat long bipo. . . . Yupela i mas kamap holi long olgeta wokabaut bilong yupela.” (1 Pita 1:14, 15) Stadi i kamap bihain long dispela bai stori gut moa long olsem wanem Jehova bai blesim yumi sapos yumi wok strong long mekim ol senis long tingting na pasin bilong yumi.