Kalap go long lista

Kalap go long lista bilong ol tok

Ol Strongpela Lida Tru​—⁠Ol i Makim Husat Long Nau?

Ol Strongpela Lida Tru​—⁠Ol i Makim Husat Long Nau?

“Bai yumi makim ol strongpela lida tru bilong bosim ol soldia na bai yumi salim ol i go pait long ol birua.”—MAI. 5:5.

1. Bilong wanem plen bilong ol king bilong Siria na Israel i no bin kamap?

 NAMEL long yia 762 B.C.E. na 759 B.C.E., king bilong Israel na king bilong Siria i kirapim pait long lain Juda. Ol i laik bagarapim Jerusalem, rausim King Ahas na makim narapela man long kamap king, ating wanpela husat i no stap long lain famili bilong King Devit. (Ais. 7:5, 6) Tasol plen bilong ol i no wok. Jehova i bin tok promis olsem oltaim wanpela long lain famili bilong Devit bai mekim wok king. Olgeta tok bilong Jehova i save kamap tru.—Jos. 23:14; 2 Sml. 7:16.

2-4. Olsem wanem tok bilong Aisaia 7:14, 16 i bin kamap tru (a) namel long yia 762 B.C.E. na 759 B.C.E.? (b) long taim bilong Jisas?

2 Pastaim, i luk olsem lain Siria na lain Israel bai winim pait. Insait long 1-pela pait tasol, 120 tausen soldia bilong Ahas i bin dai! Na ol birua i kilim i dai pikinini man bilong em, Masea. (2 Sto. 28:6, 7) Tasol Jehova i lukim ol dispela samting i kamap. Em i tingim tok promis em i bin mekim long Devit, na Em i salim profet Aisaia long bringim tok bilong strongim lain Juda.

3 Aisaia i tok: “Wanpela yangpela meri i gat bel, na bai em i karim wanpela pikinini man na kolim nem bilong en Emanuel.” Na em i tok moa olsem: “Nau yu save pret long dispela tupela king. Tasol kantri bilong tupela bai i bagarap na graun bilong tupela bai i stap nating. Na dispela samting bai i kamap long taim dispela pikinini i no save yet long wanem pasin i gutpela na wanem pasin i nogut.” (Ais. 7:14, 16) Yumi save tok olsem namba 1 hap bilong dispela tok profet i makim taim we Mesaia i bon. (Mat. 1:23) Tasol long taim bilong Jisas, ol king bilong Siria na Israel i no bin pait long lain Juda, olsem na ating namba 1 hap bilong tok profet bilong Emanuel i bin kamap tru long taim bilong Aisaia. Olsem wanem dispela tok profet i bin kamap tru?

4 Bihain tasol long Aisaia i mekim dispela tok profet, meri bilong em i kisim bel na em i karim wanpela pikinini man. Ol i kolim nem bilong dispela pikinini olsem Maher-shalal-hash-baz, mining bilong en, “Stilim Hariap Karim I Go Kwik.” Ating dispela pikinini em “Emanuel” em Aisaia i bin tok profet long en. a Long taim ol i raitim Baibel, sapos ol man i laik givim nem long pikinini taim em i bon, ating ol bai givim nem we i helpim ol long tingim wanpela bikpela samting, tasol papamama na ol wanblut bai givim narapela nem long pikinini. (2 Sml. 12:24, 25) Yumi no save sapos ol man i bin kolim Jisas long nem Emanuel o nogat.—Ritim Aisaia 7:14; 8:3, 4.

5. King Ahas i bin mekim wanem disisen we i no helpim em?

5 Taim lain Israel na lain Siria i tingting long i go pait long lain Juda, long wankain taim, kantri Asiria tu i laik i go pait long dispela hap. Kantri Asiria em strongpela kantri we i daunim ol narapela kantri na em i wok long kamap strong moa. Olsem Aisaia 8:3, 4 i tok, kantri Asiria bai i go pait na daunim Siria na Israel paslain long em i go pait long kantri Juda. Ahas, em king bilong Juda, em i no bilipim tok bilong God em Aisaia i bin autim, nogat. Em i mekim wanpela kontrak wantaim lain Asiria, na dispela kontrak i no helpim em. Olsem na bihain, lain Asiria i bosim kantri Juda long hatpela pasin. (2 Kin. 16:7-10) Ahas i stap olsem lida o wasman bilong Juda, na em i gat wok long lukautim ol manmeri bilong em. Tasol em i no inapim dispela wok. Yumi ken askim yumi yet olsem: ‘Taim mi gat ol bikpela disisen long mekim, mi save bilip strong long God o mi save bilip long ol man?’—Snd. 3:5, 6.

NUPELA WASMAN I BIHAINIM NARAPELA PASIN

6. Olsem wanem pasin Hesekia i mekim i narapela kain long pasin bilong Ahas?

6 Ahas i dai long yia 746 B.C.E., na pikinini man bilong em Hesekia i kisim ples bilong em na kamap king. Ol manmeri bilong Juda i stap rabis, na ol i no moa lotuim Jehova. Orait taim Hesekia i kamap king, pastaim em bai mekim wanem? Yu ting em bai traim long bungim gen mani kago bilong dispela kantri? Nogat. Hesekia i laikim Jehova na em i stap gutpela wasman bilong ol manmeri. Namba 1 samting em i mekim em olsem, em i helpim ol manmeri long lotuim gen Jehova. Taim em i luksave long samting Jehova i laik bai em i mekim, kwiktaim Hesekia i bihainim tok. Em i soim gutpela pasin tru em yumi ken bihainim!—2 Sto. 29:1-19.

7. Bilong wanem ol Livai i nidim helpim bilong nupela king?

7 Lain Livai i gat bikpela wok long helpim ol manmeri long lotuim gen Jehova. Olsem na Hesekia i bung wantaim ol Livai na i tok promis long helpim ol. Ating ol Livai husat i bin stap gut long God i bin amamas tru na krai taim ol i harim king i tok: “Bikpela i bin makim yupela . . . Yupela i gat wok bilong sanap long ai bilong Bikpela na mekim wok bilong en.” (2 Sto. 29:11) King i tokim ol Livai long helpim ol manmeri long lotuim trupela God!

8. Hesekia i bin mekim wanem samting tu bilong helpim ol manmeri long lotuim gen Jehova? Dispela i kamapim wanem samting?

8 Hesekia i singautim olgeta manmeri bilong Juda na Israel long kam long wanpela bikpela bung bilong Pasova. Bihain long Pasova, ol manmeri i mekim bung bilong tingim Ol Bikpela De Bilong Bret i No Gat Yis, na ol i mekim dispela bung inap 7-pela de. Ol i amamas tru long mekim dispela bung, olsem na ol i mekim inap 7-pela de moa. Baibel i tok: “Olgeta i stap long Jerusalem na i amamas tru, long wanem, i no gat kain samting olsem i bin kamap long Jerusalem, stat long taim bilong King Solomon, pikinini bilong Devit, i kam inap nau.” (2 Sto. 30:25, 26) Ating dispela bung i bin strongim tru bel bilong olgeta manmeri. 2 Stori 31:1 i tok olsem taim dispela bung i pinis, “ol i brukim ol pos ston i gat piksa bilong ol giaman god na ol i katim ol pos diwai i gat piksa bilong god meri Asera na ol i bagarapim ol alta na ol ples bilong lotu long ol giaman god.” Ol manmeri i kirap gen long lotuim Jehova. Dispela i redim ol long bungim ol hevi em klostu nau bai kamap.

KING I BILIP LONG JEHOVA

9. (a) Wanem samting i kamap na i pasim plen bilong lain Israel? (b) Pastaim, Senakerip i mekim wanem long hap bilong Juda?

9 Olsem Aisaia i bin tok, lain Asiria i pait na daunim kantri Israel na kisim ol manmeri i go olsem ol kalabusman. Dispela i pasim plen bilong lain Israel long makim wanpela king bilong lain Juda husat i no bilong lain famili bilong Devit. Tasol lain Asiria i gat wanem plen? Ol i kam bilong pait na daunim lain Juda. Baibel i tok: “Long namba 14 yia bilong Hesekia i stap king, King Senakerip bilong Asiria wantaim ol soldia bilong en i kam pait long ol Juda na i winim ol na i kisim olgeta taun i gat strongpela banis.” Senakerip i pait na daunim 46 taun bilong Juda. Tingim, bai yu pilim olsem wanem sapos yu bin stap long Jerusalem long dispela taim bipo, na lain ami bilong Asiria i wok long pait na daunim ol taun bilong Juda na ol i wok long kam klostu long haus bilong yu?—2 Kin. 18:13.

10. Bilong wanem tok profet bilong Maika i bin strongim Hesekia?

10 Hesekia i save long hevi bai kamap, tasol em i no tingting planti na askim wanpela haiden kantri long helpim em, olsem papa bilong em Ahas i bin mekim. Hesekia i trastim Jehova. (2 Sto. 28:20, 21) Ating Hesekia i bin save long ol tok em profet Maika i bin mekim long dispela birua, em “ol dispela Asiria.” Maika i tok: “Bai yumi makim ol strongpela lida tru bilong bosim ol soldia na bai yumi salim ol i go pait long ol birua. Na bai ol i pait strong long ol Asiria na winim ol.” (Mai. 5:5, 6) Ol dispela tok i kam long Jehova i bin strongim Hesekia. Ol dispela tok i soim olsem Jehova bai yusim narapela kain ami long pait na daunim lain Asiria.

11. Wanem taim bai bikpela truim i kamap long tok profet i stori long ol strongpela lida tru?

11 Bikpela truim bilong tok profet i stori long ol strongpela lida tru bai kamap bihain long taim Jisas i bon, na em bai kamap “hetman na em bai i bosim ol Israel . . . Long bipo tru namba wan tumbuna bilong en i kamap.” (Ritim Maika 5:1, 2.) Tasol truim bilong dispela tok profet bai kamap bihain, taim “ol dispela Asiria,” o birua, i kam pait long ol wokman bilong Jehova. Jehova bai yusim wanem lain ami, na Pikinini bilong em bai go pas long ol, long pait na daunim ol birua? Bai yumi bekim dispela askim long dispela stadi. Tasol pastaim, yumi laik skelim skul yumi inap kisim long samting Hesekia i mekim taim lain Asiria i kam bilong pait long em.

HESEKIA I BIHAINIM SAVETINGTING

12. Hesekia na ol wokman bilong em i bin mekim wanem long lukautim ol manmeri bilong God?

12 Taim yumi pilim olsem yumi no inap stretim wanpela hevi, oltaim Jehova i save redi long givim helpim yumi nidim. Tasol em i laik bai yumi mekim olgeta samting yumi inap mekim bilong stretim dispela hevi. Hesekia i mekim olgeta samting em inap long mekim. Baibel i tok em i kisim skultok bilong “ol ofisa na ol strongpela soldia bilong en” na em i “pasim ol hul wara i stap ausait long taun.” Hesekia i “strong long ol wokman bilong en i mas strongim banis bilong Jerusalem hariap. Olsem na ol wokman i wokim gen hap banis i bruk pinis, na ol i wokim ol taua antap long banis, bilong ol soldia i ken i stap na was long ol birua. Na ausait long bikpela banis bilong taun ol i wokim narapela banis i raunim taun olgeta.” Na tu, em i “wokim planti spia na ol hap plang bilong pait.” (2 Sto. 32:3-5) Long dispela taim, Jehova i yusim Hesekia, ol ofisa bilong em, na ol gutpela profet, long lukautim ol manmeri bilong Em.

13. Hesekia i bin mekim wanem bikpela samting bilong redim ol manmeri long taim lain Asiria i kam bilong pait? Olsem wanem tok bilong Hesekia i helpim ol manmeri?

13 Bihain, Hesekia i mekim wanpela samting we i winim tru wok em i mekim long lukautim ol hul wara na strongim gen banis bilong taun. Em i stap olsem gutpela wasman, olsem na em i bungim ol manmeri na mekim tok bilong strongim ol, em i tok: “Yupela . . . i no ken pret long king bilong Asiria wantaim bikpela lain ami bilong en. I tru, ol i gat bikpela strong, tasol yumi gat bikpela strong moa i winim strong bilong ol. King bilong Asiria i kisim strong bilong em long ol man, tasol strong bilong yumi i kam long God, Bikpela bilong yumi. Em i stap wantaim yumi na bai em i helpim yumi na i daunim ol birua bilong yumi.” Hesekia i kirapim gen ol manmeri long tingim olsem Jehova bai mekim pait bilong helpim ol. Dispela i helpim ol long bilip long God na ol i no pret. Hesekia na ol ofisa na ol strongpela soldia bilong em, na tu, profet Maika na profet Aisaia, ol i soim klia olsem ol i stap gutpela wasman, olsem Jehova i bin tok promis long rot bilong profet bilong em.—2 Sto. 32:7, 8; ritim Maika 5:5, 6.

Hesekia i strongim ol manmeri long ol i mas bilip na ol i no ken pret (Lukim paragraf 12, 13)

14. Rabsake i mekim wanem tok? Ol manmeri i mekim wanem taim ol i harim tok bilong em?

14 King bilong Asiria na ami bilong em i sanapim kem long Lakis, em ples i stap long saut-wes bilong Jerusalem. Long dispela hap, em i salim 3-pela ofisa bilong em i go long Jerusalem na tokim ol manmeri long givim ol yet long han bilong ol Asiria. Nambawan ofisa, ol i kolim em Rabsake, em i toktok long ol manmeri bilong Jerusalem long tokples bilong ol yet. Pastaim, em i traim long kirapim ol na bai ol i no ken harim tok bilong Hesekia, na ol i mas bihainim tok bilong lain Asiria. Bihain em i giaman na tok promis olsem em bai kisim ol i go long graun we ol inap kisim gutpela sindaun. (Ritim 2 King 18:31, 32.) Na tu, Rabsake i tok ol god bilong ol narapela lain i no bin lukautim lain bilong ol, olsem na Jehova tu i no inap lukautim lain Juda. Tasol ol manmeri i bihainim savetingting na ol i no putim yau long ol dispela tok giaman. Long nau, ol wokman bilong Jehova i save bihainim gutpela pasin bilong ol manmeri bilong Juda.—Ritim 2 King 18:35, 36.

15. Ol manmeri bilong Jerusalem i mas mekim wanem? Olsem wanem Jehova i lukautim taun Jerusalem?

15 Em tru olsem Hesekia i bin bel hevi, tasol em i no askim ol narapela kantri long helpim em, nogat. Long rot bilong Aisaia em i askim Jehova long helpim em. Profet Aisaia i tokim Hesekia olsem: “Bikpela i tok moa olsem, ‘King bilong Asiria wantaim ol soldia bilong en bai i no inap i kam insait long Jerusalem, na tu ol i no inap long sutim wanpela spia i kam insait long dispela taun.’” (2 Kin. 19:32) Wanpela samting tasol ol manmeri bilong Jerusalem i mas mekim em olsem, ol i no ken pret na no ken les kwik. Jehova bai mekim pait bilong helpim ol. Na em i bin mekim olsem! Baibel i tok: “Orait long dispela nait yet, wanpela ensel bilong Bikpela i go long kem bilong ol Asiria na i kilim i dai 185,000 soldia.” (2 Kin. 19:35) Ol manmeri bilong Jerusalem i abrusim bagarap long rot bilong strong bilong Jehova, na i no long rot bilong ol samting Hesekia i mekim bilong lukautim taun.

OL SKUL YUMI KISIM

16. Long nau, husat i stap olsem (a) ol manmeri bilong Jerusalem (b) “ol dispela Asiria” (c) ol strongpela lida tru?

16 Bikpela truim bilong tok profet i stori long ol strongpela lida tru i kamap long nau. Long bipo, ol Asiria i bin pait long ol manmeri bilong Jerusalem. Klostu nau, “ol Asiria,” o birua, bai kam pait long ol manmeri bilong Jehova na traim long bagarapim ol. Baibel i kolim dispela pait, na pait bilong ‘Gok bilong Magok,’ na pait bilong “king bilong hap not,” na pait bilong “ol king bilong graun.” (Ese. 38:2, 10-13; Dan. 11:40, 44, 45; Rev. 17:14; 19:19) Yu ting ol dispela pait i narapela narapela? Yumi no save long dispela. Ating Baibel i yusim narapela narapela nem long makim wanpela pait tasol. Jehova bai yusim wanem ami bilong pait long birua nogut, em Baibel i kolim olsem “ol dispela Asiria”? Em bai yusim narapela kain ami. Baibel i tok dispela ami em “ol strongpela lida tru”! (Mai. 5:5) Ol dispela strongpela lida ol i husat? Em ol elda insait long kongrigesen. (1 Pita 5:2) Long nau, Jehova i yusim planti gutpela elda husat i stap gut long em long lukautim na strongim ol manmeri bilong em na bai ol i stap redi taim “ol dispela Asiria” i kam pait long ol long bihain. Tok profet bilong Maika i tokim yumi olsem ol bai “pait strong long ol Asiria na winim ol.” (Mai. 5:6) Wanpela tul ol i yusim bilong pait na daunim birua em “bainat bilong holi spirit,” em Tok Bilong God.—2 Kor. 10:4; Efe. 6:17.

17. Ol elda inap kisim wanem 4-pela skul long ol samting yumi stori pinis long en?

17 Ol elda, yupela inap kisim sampela gutpela skul long ol samting yumi stori pinis long en: (1) Gutpela samting tru yupela i ken mekim bilong redi long taim “ol dispela Asiria” i kam pait, em long strongim bilip bilong yupela yet long God na helpim ol bratasista long mekim wankain samting. (2) Taim “ol dispela Asiria” i kam na pait, yupela i mas bilip tru olsem Jehova bai helpim yumi long abrusim bagarap. (3) Long dispela taim, ating ol tok i kam long oganaisesen bilong Jehova bai i narapela kain. Tasol yumi olgeta i mas redi long bihainim olgeta tok yumi kisim, maski yumi wanbel long ol dispela tok o nogat, long wanem, sapos yumi bihainim ol dispela tok, dispela bai helpim yumi long abrusim bagarap. (4) Sapos sampela i trastim ediukesen bilong dispela graun, mani kago, o ol oganaisesen bilong ol man, orait nau em taim we ol i mas senisim tingting bilong ol. Yupela ol elda i mas redi long helpim ol arapela husat i no bilip tru long Jehova.

18. Taim yumi tingim ol dispela stori, olsem wanem dispela inap helpim yumi long bihain?

18 Wanpela taim bai kamap na bai yumi pilim olsem i no gat wanpela man bai helpim yumi, wankain olsem ol manmeri long Jerusalem i bin pilim long taim bilong Hesekia. Taim dispela samting i kamap, ol tok bilong Hesekia inap strongim bilip bilong yumi. Yumi mas tingim olsem ol birua bilong yumi “i kisim strong bilong [ol] long ol man, tasol strong bilong yumi i kam long God, Bikpela bilong yumi. Em i stap wantaim yumi na bai em i helpim yumi na i daunim ol birua bilong yumi”!—2 Sto. 32:8.

a Long Aisaia 7:14, dispela tok “yangpela meri” long tok Hibru inap makim meri i marit pinis o meri i no bin slip wantaim man. Olsem na ol i yusim wankain tok bilong makim meri bilong Aisaia, na Maria, em yangpela meri Juda husat i no bin slip wantaim man.