1. (a) Aposel Pita i mekim wanem tok long ol wanbilip? (b) Bilong wanem yumi inap ting olsem i hatwok long bihainim dispela tok?

MASKI yumi bilip long kisim laip long heven o long graun, yumi ken kisim helpim taim yumi skelim tok aposel Pita i mekim long ol Kristen God i makim long taim bilong ol aposel. Pita i tok: “God Holi i bin singautim yupela, olsem na yupela i mas kamap holi long olgeta wokabaut bilong yupela. Rait Holi i tok: ‘Yupela i mas i stap holi, long wanem, mi holi.’” (1 Pita 1:15, 16) Long ol dispela tok Pita i mekim, yumi lainim olsem yumi ken bihainim pasin bilong Jehova, em i nambawan gutpela eksampel long pasin holi. Yumi ken kamap holi na yumi mas kamap holi long wokabaut bilong yumi. Yumi inap ting i hatwok long mekim olsem bikos yumi no gutpela olgeta. Pita yet i bin mekim planti popaia, tasol eksampel bilong em i soim olsem yumi ken “kamap holi.”

2. Bai yumi skelim wanem ol askim long dispela atikol?

² Long dispela atikol, yumi bai skelim ol dispela askim: Pasin holi em wanem samting? Baibel i mekim wanem tok long pasin holi bilong Jehova? Hau yumi ken bihainim pasin holi long wokabaut bilong yumi? Na olsem wanem pasin bilong yumi long stap holi i mekim sampela samting long pasin pren bilong yumi wantaim Jehova?

3. Planti man i gat wanem tingting long pasin bilong i stap holi, tasol yumi inap kisim stretpela save long we?

³ Taim ol man i tingim wanpela husat i holi, planti i save piksaim wanpela man o meri i werim olkain bilas bilong lotu na oltaim pes bilong em i save luk siries. Tasol dispela em i no stret. Baibel i stori long Jehova—em God holi—olsem em i “God bilong amamas.” (1 Tim. 1:11) Ol man i lotuim em, ol i save “amamas.” (Sng. 144:15) Jisas i mekim strongpela tok lukaut long ol man i save werim olkain bilas bilong lotu na bihainim stretpela pasin long ai bilong ol man tasol. (Mat. 6:1; Mak 12:38) Yumi ol Kristen  tru i save long pasin bilong i stap holi bikos long ol samting yumi lainim long Baibel. Yumi bilip olsem God bilong yumi i gat pasin laikim na pasin holi, em i no inap givim yumi wanpela lo em yumi bai hatwok long bihainim. So taim Jehova i tokim yumi olsem: “Yupela i mas i stap holi,” yumi save tru olsem yumi inap i stap holi. Tru tumas, paslain long yumi kamap holi long wokabaut bilong yumi, yumi mas kliagut long pasin holi i makim wanem samting.

4. Dispela 2-pela tok “holi” na “pasin holi” i makim wanem samting?

⁴ Pasin holi em i wanem samting? Long Baibel, dispela 2-pela tok “holi” na “pasin holi” i makim pasin bilong bihainim ol stretpela pasin na stap klin long sait bilong lotu. Dispela 2-pela tok inap makim tu olsem yu givim yu yet long mekim wok bilong God. Yumi ken tok, God inap tingim yumi olsem yumi holi sapos yumi bihainim stretpela pasin, lotuim Jehova long wei em i orait long en, na kisim pasin bilong pas gut wantaim em. Yumi kirap nogut olsem maski yumi no gutpela olgeta na God em i holi olgeta, em i laik kamap gutpela pren bilong yumi.

5. Yumi ken lainim wanem samting long Jehova long ol gutpela ensel?

⁵ Jehova em i klin na em i holi olgeta long olgeta pasin bilong em. Yumi lainim dispela long tok ol serap i mekim long em—em ol ensel i save stap klostu long sia king bilong em. Sampela bilong ol i tok: “Jehova, bosman bilong bikpela lain ami, em i holi, em i holi, em i holi.” (Ais. 6:3) Yes, bilong ol dispela ensel i ken pas gut wantaim God holi bilong ol, ol i mas stap holi—na tru tumas, ol i stap holi. Em as na taim wanpela ensel bilong Jehova i kam long graun, hap em i sanap long en i kamap holi. Dispela em samting i bin kamap taim Moses i sanap long hap we wanpela liklik nil diwai i paia.—Kis. 3:2-5; Jos. 5:15.

6-7. (a) Olsem Kisim Bek 15:1, 11 i kamapim, olsem wanem Moses i kamapim klia pasin holi bilong God? (b) Wanem samting i kirapim ol Israel long tingim olsem God em i holi? (Lukim fran pes piksa.)

⁶ Bihain long Moses i bringim ol Israel i go brukim Solwara Retsi, em i stori gut long ol olsem God bilong ol, Jehova, em i holi. (Ritim Kisim Bek 15:1, 11.) Ol Isip em ol i save lotuim ol god giaman, ol i no stap holi. Na dispela em i wankain long ol manmeri em ol i save lotuim ol god giaman bilong ol Kenan. Ol pasin i insait long lotu bilong ol i olsem, ol i save ofaim ol pikinini na mekim olkain pasin pamuk i doti tru. (Wkp. 18:3, 4, 21-24; Lo 18:9, 10) Tasol Jehova em i no wankain long ol dispela god na em i no inap tokim ol man i lotuim em long mekim ol samting i doti tru long ai bilong em. Em i holi tru. Dispela i stap ples klia long rait i stap long medal gol em hetpris i pasim long laplap i raunim het bilong em. Rait long dispela medal gol i tok: “Pasin holi i bilong Jehova.”—Kis. 28:36-38.

⁷ Ol man i lukim ol tok i stap long dispela rait, ol i ken save tru olsem Jehova em i holi. Tasol olsem wanem long wanpela Israel husat i no gat rot long lukim dispela rait bikos em i no inap go klostu long hetpris? Yu ting em i no inap save long dispela bikpela tok? Nogat tru! Taim Moses i ritim Lo long ol man, ol meri, na ol pikinini, olgeta lain Israel i harim dispela tok. (Lo 31:9-12) Sapos yu bin stap long dispela taim, ating yu bai harim ol dispela tok: “Mi Jehova, mi God bilong yupela, olsem na yupela i mas . . . kamap holi, long wanem, mi holi.” “Yupela i mas stap holi long ai bilong mi, long wanem, mi Jehova, mi holi.”—Wkp. 11:44, 45; 20:7, 26.

8. Yumi lainim wanem samting long tok i stap long Wok Pris 19:2 na 1 Pita 1:14-16?

⁸ Yumi ken stori long wanpela tok i stap long Wok Pris 19:2 em Moses i bin ritim long olgeta Israel. Jehova i tokim Moses olsem: “Yu mas tokim olgeta manmeri bilong Israel olsem,  ‘Yupela i mas stap holi, long wanem, mi Jehova, mi God bilong yupela, mi holi.’” Ating Pita i kamapim ol dispela tok taim em i kirapim ol Kristen long “kamap holi.” (Ritim 1 Pita 1:14-16.) Tru tumas, yumi no stap aninit long Lo Bilong Moses. Tasol tok Pita i raitim i kamapim klia mining bilong Wok Pris 19:2, olsem Jehova em holi na ol man husat i laikim em i mas wok strong long kamap holi. Dispela em i tru maski yumi bilip long kisim laip long heven o long Paradais long graun.—1 Pita 1:4; 2 Pita 3:13.

9. Bai yumi kisim wanem helpim taim yumi skelim Wok Pris sapta 19?

⁹ Yumi laik amamasim God holi bilong yumi, olsem na yumi laik save long hau yumi ken kamap holi. Jehova i givim sampela gutpela edvais bilong helpim yumi long mekim olsem. Yumi ken lukim sampela bilong ol dispela gutpela edvais i stap long Wok Pris sapta 19. Saveman bilong Hibru, Marcus Kalisch, i tok: “Dispela sapta i kamapim planti ol gutpela tok, na em wanpela sapta i kamapim planti ol bikpela tok long Buk Wok Pris, o yumi ken tok ol buk Pentatuk olgeta.” Yumi ken stori long sampela ves bilong dispela sapta we i kamapim ol bikpela lesen em yumi inap bihainim long laip bilong yumi long olgeta de. Taim yumi mekim olsem, tingim olsem ol dispela lesen i kam bihain long dispela tok: “Yupela i mas i stap holi” long kirap bilong sapta.

10-11. (a) Wok Pris 19:3 i tok yumi mas mekim wanem? (b) Bilong wanem dispela em i bikpela samting?

¹⁰ Bihain long Jehova i tok long ol Israel i mas i stap holi, em i tok moa olsem: “Yupela wan wan i mas rispektim mama na papa bilong yupela . . . Mi Jehova, mi God bilong yupela.”—Wkp. 19:2, 3.

¹¹ I klia tru olsem em i bikpela samting long yumi mas bihainim tok bilong God long givim ona long papamama bilong yumi. Tingim dispela taim we wanpela man i bin askim Jisas olsem: “Mi mas mekim wanem gutpela samting na bai mi ken kisim laip oltaim?” Long bekim Jisas i givim, em i tok tu olsem dispela man i mas onarim papa na mama bilong em. (Mat. 19:16-19) Na tu, Jisas i givim tok lukaut long ol Farisi na ol saveman olsem ol i save abrusim pasin bilong lukautim ol papamama bilong ol. Na long dispela pasin, ol i “mekim olsem tok bilong God  i samting nating.” (Mat. 15:3-6) Namba 5 bilong Tenpela Lo na Wok Pris 19:3, ol i hap bilong “tok bilong God.” (Kis. 20:12) Long dispela taim gen, tingim olsem dispela tok long Wok Pris 19:3—long rispektim papa na mama—em i kam bihain stret long dispela tok: “Yupela i mas stap holi, long wanem, mi Jehova, mi God bilong yupela, mi holi.”

12. Olsem tok i stap long Wok Pris 19:3 i kamapim, yumi ken givim wanem askim long yumi yet?

¹² Taim yumi tingim tok em Jehova i givim long yumi olsem yumi mas onarim papa na mama bilong yumi, yumi inap askim yumi yet olsem, ‘Mi save onarim papamama bilong mi?’ Sapos yu pilim olsem yu no bin mekim olsem long bipo, yu ken mekim disisen long mekim dispela pasin bilong yu i kamap gutpela moa. Yu no inap senisim ol samting i bin kamap bipo, tasol yu ken tingting strong long mekim olsem long nau. Ating yu ken lusim bikpela haptaim wantaim ol o givim sampela moa helpim long ol. Olsem wanem? Yu ken givim sampela moa helpim long ol long sait bilong skin, long bilip, o long bel na tingting? Taim yu mekim olsem, yu bihainim tok i stap long Wok Pris 19:3.

13. (a) Wanem narapela gutpela tok i stap long Wok Pris 19:3? (b) Hau yumi ken bihainim eksampel bilong Jisas olsem i stap long Luk 4:16-18?

¹³ Wok Pris 19:3 i skulim yumi long narapela samting tu long pasin bilong i stap holi. Em i tok yumi mas tingim Sabat. Yumi ol Kristen i no stap aninit long Lo Bilong Moses, so yumi no gat wok long tingim de Sabat long olgeta wik. Maski i olsem, yumi lainim planti samting long hau ol Israel i tingim de Sabat na hau ol i kisim helpim taim ol i mekim olsem. De Sabat em i taim bilong malolo na bai ol Israel i ken lotuim God. * Olsem na long dispela de, Jisas i save go long sinagog long asples bilong em na ritim Tok Bilong God. (Kis. 31:12-15; ritim Luk 4:16-18.) Long Wok Pris 19:3, God i tokim lain Israel long “tingim ol sabat bilong [em].” Dispela i mas kirapim yumi long makim taim long olgeta wan wan de na bai yumi ken tingim moa ol samting bilong bilip. Olsem wanem? Yu pilim olsem yu ken mekim sampela senis bilong bihainim dispela tok? Sapos oltaim yu makim taim bilong tingim moa ol samting bilong bilip, yu bai kisim pasin bilong pas gut wantaim Jehova, na dispela em i bikpela samting long helpim yumi long kamap holi.

14. Wanem bikpela tok i tru i stap long Wok Pris sapta 19?

¹⁴ Planti taim Wok Pris sapta 19 i kamapim wanpela bikpela tok i tru we inap helpim yumi long wok yet long i stap holi. Long pinis bilong ves 4, em i tok: “Mi Jehova, God bilong yupela.” Dispela tok o wankain tok olsem i kamap 16 taim long dispela sapta. Dispela i helpim yumi long tingim namba 1 lo God i givim olsem: “Mi Jehova, God bilong yupela. . . . Yupela i no ken lotuim ol arapela god.” (Kis. 20:2, 3) Olgeta Kristen em ol i laik kamap holi, ol i mas strongim tingting olsem ol i no inap larim wanpela samting o wanpela man i bagarapim pasin pren bilong ol wantaim God. Na bikos yumi holim nem olsem ol Witnes Bilong Jehova, yumi tingting strong long sakim ol pasin we inap bagarapim nem holi bilong em.—Wkp. 19:12; Ais. 57:15.

15. Ol ves long Wok Pris sapta 19 i stori long ol ofa i ken kirapim yumi long mekim wanem?

¹⁵ Lain Israel i soim olsem ol i tingim Jehova olsem God bilong ol taim ol i bihainim ol lo bilong em. Wok Pris 18:4 i tok: “Yupela i mas bihainim ol lo bilong mi, na mekim olgeta samting mi tokim yupela long mekim. Mi Jehova, mi God bilong yupela.” Sapta 19 i kamapim  sampela bilong ol dispela “samting” long ol Israel. Olsem, ves 5-8, 21, 22 i stori long ofa bilong ol animal ol i save givim. Taim ol i mekim ol dispela ofa, ol i no ken mekim long wei we ol i ‘bagarapim tru ol samting holi bilong Jehova.’ Taim yumi ritim ol dispela ves, dispela i mas kirapim yumi long amamasim Jehova na mekim ol ofa wantaim maus bilong yumi we em i orait long en, olsem Hibru 13:15 i kirapim yumi long mekim.

16. Wanem samting i mekim na ol man i lotuim God i stap narapela kain long ol man i no lotuim em?

¹⁶ Bilong kamap holi, yumi mas redi long i stap narapela kain long ol narapela. Dispela em i no isi. Sampela taim ol wanskul, ol wanwok, o ol wanblut em ol i no wanbilip inap putim presa long yumi long insait long ol samting we inap mekim na Jehova i no orait long lotu bilong yumi. Taim ol i mekim olsem, yumi gat bikpela disisen em yumi mas mekim. Wanem samting inap helpim yumi long mekim rait disisen? Lukim wanpela naispela stiatok i stap long Wok Pris 19:19, we em i tok: “Yupela i no ken werim ol klos em ol i samapim long 2-pela kain tret.” Dispela lo i helpim ol Israel long i stap narapela kain long ol kantri i stap klostu. Long nau yumi no stap aninit long dispela lo, olsem na i no gat rong long wanpela Kristen i werim ol klos em ol i wokim long 2-pela kain tret, kain olsem koten na poliesta, o wul na reion. Tasol yumi no laik stap wankain olsem ol lain em ol bilip na ol pasin bilong ol i no stret wantaim ol tok bilong Baibel, maski ol dispela lain em ol wanskul, wanwok, o wanblut bilong yumi. Yumi save laikim ol wanblut bilong yumi, na yumi soim pasin laikim long ol neiba bilong yumi tu. Tasol long sampela bikpela samting bilong laip, yumi laik redi long stap narapela kain olsem ol manmeri bilong Jehova. Tingim, taim yumi givim yumi yet long mekim wok bilong God, dispela i helpim yumi long i stap holi. Dispela em i bikpela samting sapos yumi wok strong long kamap holi.—2 Kor. 6:14-16; 1 Pita 4:3, 4.

17-18. Yumi inap kisim wanem bikpela skul long Wok Pris 19:23-25?

¹⁷ Dispela tok, “mi Jehova, mi God bilong yupela,” i helpim lain Israel long putim pasin pren bilong ol wantaim Jehova i stap nambawan bikpela samting. Hau ol i ken mekim olsem? Wanpela samting ol i ken mekim em Wok Pris 19:23-25 i stori long en. (Ritim.) Ol dispela tok i mas kirapim ol Israel long mekim wanem taim ol i go insait long Graun Bilong Promis? Sapos wanpela man i planim ol prut diwai na diwai bilong em i karim kaikai, long fes 3-pela yia em i no inap kisim kaikai long en. Long namba 4 yia, em i mas givim ol dispela kaikai i go long haus lotu sel bilong God. Long namba 5 yia, taim  diwai i karim kaikai, em i ken kisim kaikai long en. Dispela lo i helpim ol Israel long kliagut olsem laik bilong ol i no ken i stap olsem namba 1 samting. Ol i mas trastim Jehova olsem Man Bilong Givim kaikai long ol, na ol i mas givim bel olgeta long sapotim lotu bilong em. Em bai lukautim ol na ol bai i gat kaikai. Na God i kirapim ol olsem ol i mas givim ol samting olsem presen i go long haus lotu sel, em ples bilong mekim lotu long en.

¹⁸ Lo i stap long Wok Pris 19:23-25 i kirapim yumi long tingim ol tok Jisas i bin mekim long Bikpela Tok Long Maunten. Em i tok: “Lusim pasin bilong tingting planti long . . . yupela bai kaikai wanem samting na dring wanem samting.” Jisas i tok moa: “Papa bilong yupela long heven i save olsem yupela i nidim ol dispela samting.” God bai givim ol samting yumi nidim olsem em i save mekim long ol pisin tu. (Mat. 6:25, 26, 32) Yumi trastim Jehova olsem Man Bilong Givim yumi ol samting yumi nidim. Na yumi no pulim ai bilong ol narapela taim yumi “mekim ol samting bilong helpim ol [lain i nidim helpim].” Na tu, yumi hariap long givim kontribiusen bilong helpim kongrigesen long baim ol samting kongrigesen i nidim. Jehova i luksave long kain gutpela pasin yumi mekim bilong givim samting, na em bai bekim gutpela pe long yumi. (Mat. 6:2-4) Taim yumi mekim olsem, yumi soim olsem yumi kliagut long ol tok i stap long Wok Pris 19:23-25.

19. Yumi bin skelim sampela hap bilong Wok Pris sapta 19, na olsem wanem dispela i helpim yu?

¹⁹ Yumi bin stori long sampela hap bilong Wok Pris sapta 19, na yumi stori long sampela rot yumi inap bihainim pasin bilong God holi bilong yumi. Taim yumi bihainim pasin bilong em, yumi wok strong long “kamap holi long olgeta wokabaut bilong [yumi].” (1 Pita 1:15) Planti man em ol i no lotuim Jehova, ol i stap olsem aiwitnes long ol gutpela pasin bilong yumi. Dispela i kirapim sampela long givim glori long Jehova. (1 Pita 2:12) Tasol i gat planti samting moa yumi ken lainim long Wok Pris sapta 19. Atikol i kamap bihain bai stori long sampela moa ves bilong dispela sapta, na em bai helpim yumi long skelim ol samting long laip bilong yumi we yumi ken “kamap holi,” olsem Pita i kirapim yumi long mekim.