1. Baibel i tokaut klia long wanem naispela pasin bilong Jehova?

YU TING yu bai amamas sapos ol narapela i skelim yu long skin kala, pes bilong yu i raunpela o longpela, o sais bilong bodi bilong yu? Ating nogat, a? Yumi amamas tru olsem Jehova i no save skelim yumi long lukluk bilong yumi! Taim Samuel i lukim ol pikinini bilong Jesi, wei bilong em long skelim ol i no wankain long wei bilong Jehova. Jehova i tokim Samuel olsem wanpela pikinini bilong Jesi bai kamap king bilong Israel. Tasol em husat? Taim Samuel i lukim fesbon bilong Jesi, em Eliap, Samuel i tok: “Ating em dispela man tasol Jehova i makim.” Eliap i luk nais tru, olsem na Samuel i ting God i makim em long kamap king. “Tasol Jehova i tokim Samuel olsem: ‘Yu no ken ting em i longpela man na em i luk nais na bai mi makim em, nogat. Mi no laik bai em i kamap king.’” Yumi kisim wanem skul? Jehova i tok: “Ol man i save lukluk long bodi. Tasol Jehova i save lukim bel bilong man.”—1 Sml. 16:1, 6, 7.

2. Olsem Jon 7:24 i kamapim, wai na yumi no ken skelim man long lukluk bilong em? Stori long tok piksa.

² Yumi olgeta i sinman, olsem na yumi gat pasin bilong skelim lukluk bilong ol narapela. (Ritim Jon 7:24.) Tasol yumi no inap save gut long narapela sapos yumi skelim tasol lukluk bilong em. Tingim dispela tok piksa: Maski dokta i gat bikpela save na ekspiriens, em i no inap save long sik bilong man sapos em i skelim tasol lukluk bilong em. Em i mas putim gut yau long toktok bilong sikman na bai em inap save long ol sik bilong em long pastaim, save long tingting na filings bilong em, na luksave sapos bodi bilong man i gat sampela sain bilong sik. Ating dokta bai tokim sikman long kisim eksre na bai dokta inap luksave long sik i stap insait long bodi. Sapos dokta i no mekim ol dispela samting, em inap givim rong marasin long sikman. Olsem tasol, sapos yumi skelim tasol lukluk bilong ol wanbilip,  yumi no inap save gut long ol. Yumi mas traim long kliagut long pasin tru bilong ol. Yumi no inap lukluk i go insait long bel bilong man olsem Jehova inap mekim, olsem na yumi no inap save long olgeta tingting na filings bilong ol. Tasol yumi inap traim bes long bihainim pasin bilong Jehova. Yumi ken mekim wanem?

3. Olsem wanem sampela stori bilong Baibel inap helpim yumi long bihainim pasin bilong Jehova?

³ Jehova i save mekim wanem kain pasin long lain i lotuim em? Em i save putim yau long tok bilong ol. Em i save tingim laip na sindaun ol i kamap bikpela long en. Na em i save soim pasin sori long ol. Yumi bai stori long hau Jehova i bin mekim ol dispela pasin long Jona, Elaija, Hagar, na Lot. Dispela bai skulim yumi long hau yumi inap bihainim pasin bilong Jehova na mekim wankain pasin long ol bratasista.

4. Wai na yumi inap holim tingting kranki long Jona?

⁴ Yumi no save long olgeta samting i kamap long laip bilong Jona, olsem na yumi inap ting olsem em i no inapim asainmen bilong em, na em i no stap gut long God. Jehova i tokim em long tokaut long lain Ninive olsem bikpela bagarap bai painim ol. Tasol Jona i sakim tok, na em i kalap long sip i seil i go long narapela ples, na i olsem “em i laik ranawe lusim Jehova.” (Jna. 1:1-3) Yu ting yu bai givim narapela sans long Jona long inapim dispela asainmen? Ating nogat. Tasol Jehova i lukim olsem i stret long givim narapela sans long Jona.—Jna. 3:1, 2.

5. Yu kisim wanem skul long pasin bilong Jona taim yu ritim ol tok bilong em long Jona 2:1, 2, 9?

⁵ Beten bilong Jona i kamapim klia pasin tru bilong em. (Ritim Jona 2:1, 2, 9.) Jona em man bilong beten, na em i beten taim em i stap insait long bel bilong pis, na dispela beten i helpim yumi long kisim stretpela tingting long em. Beten bilong em i soim olsem em i gat pasin daun, pasin bilong tok tenkyu, na em i laik tru long bihainim tok bilong Jehova. Olsem na Jehova i fogivim Jona; em i harim beten na helpim Jona, na yusim em long mekim yet wok profet!

6. I gat wanem ol risen na yumi mas putim gut yau long ol narapela?

⁶ Sapos yumi laik kisim pasin bilong putim gut yau long ol narapela, orait yumi mas daunim yumi yet na no ken les kwik. I gat 3-pela risen na yumi mas mekim olsem. Namba 1: Yumi no inap holim tingting kranki long ol manmeri. Namba 2: Yumi inap luksave long filings na tingting tru bilong ol bratasista, na dispela  bai helpim yumi long soim pasin sori long ol. Namba 3: Taim yumi larim ol i autim tingting bilong ol, dispela bai opim rot long ol inap luksave long sampela pasin bilong ol yet we ol i no bin luksave long en. Sampela taim, yumi no kliagut long filings bilong yumi yet, tasol taim yumi toktok wantaim ol narapela, long dispela taim tasol yumi bai luksave. (Prov. 20:5) Wanpela elda long Esia i tok: “Wanpela taim mi mekim rong toktok paslain long mi harim gut stori. Mi tokim wanpela sista olsem em i mas mekim ol bekim bilong em long miting i kamap gutpela moa. Bihain, mi painimaut olsem dispela sista i gat hevi long rit na em i save pilim hatwok long bekim tok.” Em i bikpela samting long ol elda i mas “harim tok long as tru bilong wanpela hevi” paslain long ol i givim tok kaunsel!—Prov. 18:13.

7. Yu kisim wanem skul long pasin Jehova i mekim long Elaija?

⁷ Sampela wanbilip i pilim hatwok long stori long laip na sindaun ol i kamap bikpela long en, o pasin bilong ol yet. Hau bai yumi inap helpim ol long pilim olsem ol inap toktok wantaim yumi na stori long tingting na filings bilong ol yet? Tingim pasin Jehova i mekim long Elaija taim Elaija i ranawe long Jesebel. Planti de i lus na bihain Elaija i autim olgeta wari na tingting bilong em long Papa bilong em long heven. Jehova i putim gut yau. Em i strongim Elaija na givim wanpela bikpela asainmen long em. (1 Kin. 19:1-18) Ating sampela haptaim bai lus paslain long ol wanbilip i pilim olsem ol inap toktok gut wantaim yumi, na taim ol i mekim olsem, yumi bai luksave long tingting tru bilong ol. Sapos yumi bihainim pasin bilong Jehova na yumi no les kwik long ol, isi isi ol bai trastim yumi. Na taim ol i redi long autim tingting bilong ol, yumi mas putim gut yau long ol.

8. Olsem Stat 16:7-13 i kamapim, olsem wanem Jehova i helpim Hagar?

⁸ Hagar, wokmeri bilong Sarai, em i mekim pasin hambak taim em i kamap meri bilong Abram. Taim em i gat bel, em i stat long luk daun long Sarai bikos Sarai i no gat pikinini. Dispela i kirapim Sarai long mekim nogut long Hagar, na Hagar i ranawe. (Stt. 16:4-6) Yumi inap ting olsem pasin bilong Sarai i stret bikos Hagar i mekim pasin hambak. Tasol Jehova i no holim kain tingting olsem. Em i salim ensel i go long helpim Hagar. Taim ensel i bungim Hagar, em i helpim Hagar long senisim pasin na em i tokim Hagar olsem God bai “mekim lain tumbuna pikinini bilong [em] i kamap planti tru.” Hagar i luksave olsem Jehova i lukluk i stap na em i kliagut long hevi bilong Hagar. Olsem na Hagar i tok: “Yu God i save lukim olgeta samting . . . God husat i save lukim mi.”—Ritim Stat 16:7-13.

9. God i tingim wanem samting na dispela i kirapim em long mekim gut long Hagar?

⁹ Taim Jehova i lukim Hagar, em i luksave long wanem samting? Em i save gut long laip na sindaun bilong Hagar long bipo, na em i save long olgeta samting i bin kamap long em. (Prov. 15:3) Hagar em meri Isip na em i stap wantaim ol lain Hibru. Olsem wanem? Sampela taim em i pilim olsem em i no stap insait long famili bilong Abram? Em i misim famili na asples bilong em? I no em tasol i stap olsem meri bilong Abram. Inap sampela haptaim, sampela bilipman long bipo i maritim 2-pela o 3-pela meri. Tasol taim Jehova i kamapim fes marit, em i laik bai man i maritim wanpela meri tasol. (Mat. 19:4-6) Long planti famili we man i maritim 2-pela o 3-pela meri, pasin jeles na pasin birua i save kamap. Jehova i no orait long pasin Hagar i mekim long luk daun long Sarai, tasol em i mekim gut long Hagar  bikos em i tingim laip na sindaun Hagar i kamap bikpela long en.

10. Hau bai yumi inap save gut moa long ol bratasista bilong yumi?

¹⁰ Yumi inap bihainim pasin bilong Jehova taim yumi kliagut long tingting na filings bilong ol wanbilip. Save gut moa long ol bratasista. Toktok wantaim ol paslain long miting i kirap na bihain long miting i pinis, autim tok wantaim ol, na sapos inap, invaitim ol long kaikai wantaim yu. Taim yu mekim olsem, yu inap luksave olsem sista yu tingim olsem meri bilong pes drai, tru tru em i save pilim sem. O brata yu tingim olsem man bilong bungim mani kago, tru tru em i gat pasin helpim. O famili i save kam leit oltaim long miting, ol i karim hevi long han bilong ol wanfamili. (Jop 6:29) Em tru olsem yumi no ken ‘subim nus long ol samting ol arapela i mekim.’ (1 Tim. 5:13) Tasol i gutpela long save long sampela samting long laip bilong ol wanbilip na bai yumi inap kliagut long tingting na pasin bilong ol.

11. Wai na em i bikpela samting long ol elda i mas save gut long ol sipsip?

¹¹ Em i bikpela samting long ol elda i mas save gut long laip na sindaun bilong ol bratasista long kongrigesen. Tingim eksampel bilong wanpela brata, Artur, husat i bin mekim wok sekit. Em i go wantaim narapela elda long visitim wanpela sista; i luk olsem dispela sista i save sem na em i no save bung wantaim ol narapela. Artur i tok: “Mipela i painimaut olsem man bilong em i dai sampela yia bihain long tupela i marit. Maski em i karim hevi, em i lukautim gut tupela pikinini meri bilong em na tupela i laikim tok i tru. Long nau em i no inap lukluk gut, na em i kisim sik dipresen. Maski i olsem, em i holim yet pasin bilong laikim tru Jehova na bilip bilong em i stap strong. Mipela i luksave olsem mipela inap kisim planti skul long eksampel bilong dispela sista.” (Fili. 2:3) Dispela wasman sekit i bihainim eksampel bilong Jehova. Jehova i save long ol sipsip bilong em na em i lukim pen na hevi ol i karim. (Kis. 3:7) Sapos ol elda i save gut long ol sipsip, ol bai inap tru long helpim ol.

12. Taim Yip Yee i save gut moa long wanpela sista long kongrigesen, olsem wanem dispela i helpim Yip Yee?

¹² Pasin bilong wanbilip inap sikirapim bel bilong yu, tasol taim yu save gut long laip na sindaun bilong em, dispela bai helpim yu long soim pasin sori long em. Yip Yee em wanpela sista long Esia, na em i tok: “Wanpela sista long kongrigesen bilong mi i save toktok bikpela. Mi pilim olsem em i no tingim ol narapela. Tasol taim mi autim tok wantaim em, mi painimaut olsem bipo em i save helpim papamama bilong em long salim pis long maket. Em i save toktok bikpela na bai em inap pulim  ol kastama.” Yip Yee i tok moa: “Mi luksave olsem mi mas save gut long laip na sindaun bilong ol bratasista na bai mi inap kliagut long risen bilong ol samting ol i mekim.” Yu mas wok hat na bai yu inap save gut long ol wanbilip bilong yu. Taim yu bihainim edvais bilong Baibel long mekim pasin laikim bilong yu i kamap bikpela moa, yu bihainim pasin bilong Jehova—em i save laikim “olgeta kain man.”—1 Tim. 2:3, 4; 2 Kor. 6:11-13.

13. Olsem Stat 19:15, 16 i kamapim, ol ensel i mekim wanem taim Lot i wok long isi isi? Wai?

¹³ Bikpela bagarap i laik kamap, tasol Lot i no hariap long bihainim tok bilong Jehova. Tupela ensel i go lukim Lot na tokim em long kisim famili bilong em na ranawe lusim Sodom. Wai? Ol ensel i tok: “Bai mipela i bagarapim dispela taun.” (Stt. 19:12, 13) Long neks moning, Lot na famili bilong em i stap yet long haus. Olsem na ol ensel i toksave gen long Lot. Tasol “Lot i wok long isi isi.” Yumi inap ting olsem Lot i sakim tok na em i no redi long bihainim tok bilong God. Tasol Jehova i no givap. “Jehova i sori long Lot,” olsem na ol ensel i holim han bilong Lot na famili bilong em na kisim ol i go ausait long taun.—Ritim Stat 19:15, 16.

14. Ating i gat wanem ol risen na Jehova i sori long Lot?

¹⁴ I luk olsem i gat sampela risen na Jehova i sori long Lot. Ating Lot i no laik lusim haus bikos em i pret long ol manmeri i stap ausait long taun. I gat ol narapela hevi tu. Ating Lot i save olsem long wanpela veli i stap klostu, 2-pela king i bin pundaun i go insait long ol hul i gat kolta long en. (Stt. 14:8-12) Olsem maritman na papa, ating Lot i tingting planti long seifti bilong famili bilong em. Na tu, Lot em maniman, olsem na ating em i gat naispela haus long Sodom. (Stt. 13:5, 6) Maski i olsem, i no stret long ol dispela samting i pasim Lot long bihainim kwik tok bilong Jehova. Tasol Jehova i kolim em olsem “stretpela man,” na em i no tingim popaia bilong em.—2 Pita 2:7, 8.

15. Yumi mas traim bes long mekim wanem?

¹⁵ Yu mas traim bes long kliagut long tingting na filings bilong ol narapela, na no ken skelim  pasin bilong ol. Veronica, wanpela sista long Yurop, i traim long mekim olsem. Em i tok: “I gat wanpela sista, na oltaim i luk olsem em i kros. Em i save stap em yet. Sampela taim, mi save pret long toktok wantaim em. Tasol mi tingting olsem, ‘Sapos mi stap olsem em, mi bai nidim wanpela pren.’ So wanpela taim mi askim em sapos em i stap orait. Dispela i kirapim em long toktok long mi na em i stat long autim wari bilong em! Nau mi kliagut moa long tingting na filings bilong em.”

16. Wai na yumi mas beten askim God long helpim yumi long kisim pasin bilong pilim tingting bilong narapela?

¹⁶ Jehova tasol i kliagut tru long tingting na filings bilong yumi. (Prov. 15:11) So askim em long helpim yu long tingim ol narapela long wankain wei olsem em i save tingim ol, na helpim yu long kliagut long hau yu inap soim pasin sori long ol. Pasin bilong beten i helpim wanpela sista, Anzhela, long kamap gutpela moa long soim pasin sori. Long kongrigesen bilong em, pasin bilong wanpela sista i mekim na ol narapela i pilim hatwok long pas gut wantaim em. Anzhela i tok: “Em isi tru long mi inap kisim pasin bilong sutim tok long dispela sista na abrusim em. Tasol mi beten askim Jehova long helpim mi long pilim tingting bilong dispela sista.” Yu ting Jehova i bekim beten bilong Anzhela? Em i tok moa: “Mitupela i wok wantaim long autim tok na bihain mitupela i stori inap planti aua. Mi putim gut yau na pilim tingting bilong em. Nau mi laikim em moa yet, na mi tingting strong long helpim em.”

17. Yumi mas tingting strong long mekim wanem?

¹⁷ Yu no inap makim sampela bratasista tasol em yu laik soim pasin sori long ol, nogat. Ating sampela bilong ol—olsem Jona, Elaija, Hagar, na Lot—i karim hevi long disisen bilong ol yet. Yumi olgeta i bin mekim sampela disisen we i putim hevi long yumi. Olsem na i stret long Jehova i tokim yumi long pilim hevi bilong narapela narapela. (1 Pita 3:8) Taim yumi bihainim tok bilong Jehova, yumi strongim pasin wanbel insait long bikpela lain famili bilong yumi long olgeta hap bilong graun. Olsem na taim yumi gat hevi wantaim wanpela, mobeta yumi tingting strong long putim gut yau, kliagut, na soim pasin sori.