Kalap go long lista

Kalap go long lista bilong ol tok

LAIP STORI

Mi Kisim Amamas Long Pasin Bilong Givim Ol Samting

Mi Kisim Amamas Long Pasin Bilong Givim Ol Samting

TAIM mi gat 12 krismas, mi luksave olsem mi inap givim gutpela samting long ol manmeri. Long wanpela kibung, wanpela brata i askim sapos mi laik autim tok. Mi no autim tok long bipo, tasol mi tok yes. Mipela i go long teritori na em i givim mi sampela buklet i stori long Kingdom Bilong God na i tok: “Mi bai autim tok long ol manmeri long dispela sait bilong rot, na yu go autim tok long ol manmeri long hapsait.” Mi pret wantaim na go long haus bilong ol man, tasol mi kirap nogut olsem mi tilim olgeta buklet. Mi luksave olsem planti lain i laikim samting mi givim long ol.

Mi bon long 1923 long taun Chatham long Kent, Inglan, na mi kamap bikpela namel long ol lain i kros na bel hevi. Ol man i ting bikpela woa bai kamapim gutpela sindaun, tasol dispela samting i no kamap. Papamama bilong mi i kros long ol pris pasto bilong lotu Baptis bikos ol pris pasto i tingting tasol long helpim ol yet. Taim mi gat 9 krismas, Mama i stat long bung wantaim ol Intenesenel Sumatin Bilong Baibel, em olpela nem bilong ol Witnes Bilong Jehova. Ol dispela sumatin i save bung na mekim ol miting ol i kolim olsem “klas.” Wanpela sista i yusim Baibel na buk The Harp of God na skulim mipela ol pikinini. Mi laikim tru ol samting mi lainim.

KISIM SKUL LONG OL LAPUN BRATA

Taim mi tineja, mi amamas long skulim ol man long blesing em Baibel i stori long en. Mi save go long haus bilong ol man na autim tok, tasol mi kisim skul taim mi autim tok wantaim ol narapela. Wanpela taim mi poromanim wanpela lapun brata na taim mipela i ron long baisikol i go long teritori, mipela i abrusim wanpela pasto na mi tok, “Wanpela meme i go.” Brata i stopim baisikol na tokim mi long sindaun wantaim em antap long wanpela hap diwai. Em i tok: “Husat i givim namba long yu long skelim man na kolim em meme? Yumi mas amamas long autim gutnius long ol manmeri, na larim Jehova yet i skelim ol.” Mi luksave olsem man i save kisim amamas long pasin bilong givim samting.—Mat. 25:31-33; Apo. 20:35.

Narapela lapun brata i skulim mi olsem sapos yumi laik kisim amamas long pasin bilong givim, yumi mas bihainim pasin isi na karim hevi. Meri bilong em i no laikim ol Witnes Bilong Jehova. Wanpela taim mitupela i go long haus bilong em long dring ti. Meri bilong em i kros nogut tru bikos brata i bin i go autim tok, olsem na em i kisim ol ti i stap long paket na tromoi long mitupela. Brata i no kros; em i amamas na kisim ol ti na putim bek long ples stret bilong en. Planti yia bihain, brata i amamas tru taim meri bilong em i kisim baptais na kamap Witnes Bilong Jehova.

Mi laik tru long helpim ol narapela long kisim save long ol blesing ol bai kisim long bihain. Mitupela Mama i kisim baptais long biktaun Dover long Mas 1940. Long Septemba 1939, mi gat 16 krismas, na Briten i tokaut olsem ol i laik pait long Jemani. Long Jun 1940, mi sindaun long fran dua long haus bilong mipela na mi lukim planti tausen soldia antap long ol bikpela trak—pes bilong ol i soim olsem ol i pret, bel hevi, na tingting planti. Ol i pinis long Pait Bilong Dunkirk (Battle of Dunkirk) na ol i kam bek. Mi luksave olsem ol i no gat hop, olsem na mi laik tru long tokim ol long Kingdom Bilong God. Bihain long sampela mun, ol birua i stat long bomim Briten. Long olgeta nait, mi save lukim ol bom em ol soldia bilong Jemani i sutim i kam long Briten. Mipela i save harim saun bilong ol bom taim ol i flai i kam na pundaun, na dispela i mekim mipela i pret moa. Long neks moning, mipela i save lukim olsem planti haus i bagarap. Mi luksave olsem Kingdom tasol bai kamapim gutpela sindaun.

STAT LONG GIVIM OL SAMTING

Long 1941, mi mekim wok i givim bikpela amamas long mi. Mi wokim ol sip na bot wantaim wanpela kampani (Royal Dockyard) long Chatham. Dispela wok i gat gutpela pe na planti man i laikim dispela wok. Ol wokman bilong Jehova i save olsem i no stret long ol Kristen i sapotim wanpela kantri na pait long narapela kantri. Long 1941, mipela i kisim save olsem mipela i no ken wok long ol hap bilong wokim ol samting bilong pait. (Jon 18:36) Kampani mi wok long en i wokim ol sabmarin, olsem na mi mekim disisen long lusim dispela wok na kirap long autim tok fultaim. Fes asainmen bilong mi em long Cirencester, em naispela taun i stap antap long ol liklik maunten.

Long taim mi gat 18 krismas, ol i kalabusim mi inap 9-pela mun bikos mi les long mekim wok soldia. Taim ol i pasim dua bilong rum sel, mi stap wanpis na mi bel hevi tru. Tasol i no longtaim ol woda na ol wankalabus i askim long wai na mi stap long kalabus, na mi amamas long stori long bilip bilong mi.

Bihain long mi lusim kalabus, mi wok wantaim Leonard Smith * na autim tok long ol taun long eria bilong mipela long Kent. Kirap long 1944, ol birua i pulimapim ol bom long ol jet balus i no gat man na stiaim ol i kam pundaun long Kent. Mipela i stap long hap we London i stap long wanpela sait, na hapsait em ol hap bilong Yurop we lain Natsi i kisim pinis. Ol jet balus i flai antap stret long hap mipela i stap long en. Ol i kolim ol dispela balus olsem doodlebugs. Olgeta manmeri i pret bikos sapos ensin bilong balus i dai, balus bai pundaun na bom bai pairap na kirapim paia. Mipela i mekim Baibel stadi wantaim wanpela famili—papamama wantaim 3-pela pikinini. Sampela taim, mipela i sindaun aninit long ain tebol we inap lukautim ol sapos haus i pundaun. Bihain, olgeta long dispela famili i kisim baptais.

KISIM GUTNIUS I GO LONG NARAPELA KANTRI

Edvetaisim program bilong kibung taim mi mekim wok painia long Aialan

Bihain long woa, mi painia 2-pela yia long hap saut bilong Aialan. Mipela i no save olsem Aialan i no wankain long Inglan. Mipela i go long haus bilong ol manmeri na askim sapos ol i gat ples slip mipela inap i stap long en, na mipela i tok mipela i mekim wok misineri, na mipela i tilim ol nius long strit. Mipela i popaia bikos dispela kantri i strong long bihainim Misin Katolik! Wanpela man i laik paitim mipela, olsem na mi go long polis na putim ripot, tasol polisman i tok, “Yu no save olsem dispela samting bai kamap, a?” Mipela i no luksave olsem ol pris i kontrolim olgeta samting. Sapos ol manmeri i kisim ol buk bilong mipela, ol pris i save tokim bos na bos i save pinisim ol long wok mani. Na tu, ol i save tokim papa bilong haus long rausim mipela.

Mipela i traim nupela wei bilong autim tok. Taim mipela i kamap long nupela ples, mipela i save raidim baisikol na i go autim tok long ol ples i stap longwe, em ol narapela pris i bosim. Bihain, mipela i save autim tok long hap mipela i stap long en. Taim mipela i stap long taun Kilkenny, mipela i stadi wantaim wanpela yangpela man inap 3-pela taim long wik maski ol man i birua long mipela. Mi kisim bikpela amamas long skulim ol man long tok bilong Baibel, olsem na mi putim aplikesen bilong i go long Wastaua Baibel Skul Bilong Gileat na kisim trening bilong mekim wok misineri.

Mipela i yusim Sibia olsem haus misineri long 1948 i go inap long 1953

Inap 5-pela mun, mi stap long New York na kisim trening long Skul Gileat. Bihain, mipela i grediuet na ol i makim mipela 4-pela long i go autim tok long ol liklik ailan long solwara  Karibian. Long Novemba 1948, mipela i lusim New York City na kalap long Sibia, em 18 mita bot. Mi no bin seil long bipo, olsem na mi amamas tru. Wanpela bilong mipela, Gust Maki, em i gat ekspiriens long mekim wok kepten long bot. Em i skulim mipela long wei bilong apim na daunim ol seil, bihainim kompas, na wei bilong stiaim gut bot bambai win i no ken kapsaitim bot. Inap 30 de olgeta, Gust i stiaim gut bot na ol strongpela win na ren i no bagarapim mipela, olsem na mipela i go kamap long ol ailan Bahamas.

‘AUTIM TOK LONG HAPSAIT BILONG SOLWARA’

Inap sampela mun, mipela i autim tok long ol liklik ailan bilong Bahamas, na bihain mipela i seil i go long ol ailan Leeward na ol ailan Windward. Ol dispela ailan i longpela inap 800 kilomita kirap long Ailan Virgin klostu long Pueto Riko na i go inap klostu long Trinidat. Inap 5-pela yia, mipela i autim tok long ol liklik ailan we i no gat ol Witnes long en. Sampela taim, mipela i no gat rot bilong salim o kisim pas inap planti wik. Tasol mipela i amamas tru long autim tok bilong Jehova long ol dispela ailan!—Jer. 31:10.

Ol misineri long Sibia (left i go long rait): Ron Parkin, Dick Ryde, Gust Maki, na Stanley Carter

Taim mipela i go sua long pasis, olgeta manmeri i save kam bung long lukim husat lain i kam long bot. Sampela bilong ol i no lukim bot o waitman long bipo. Ol manmeri i gat pasin pren na ol i tingim lotu, na ol i save long ol tok bilong Baibel. Planti taim ol i givim pis, avokado, na pinat long mipela. Bot bilong mipela i no gat bikpela spes bilong slip, kukim kaikai, o wasim klos, tasol mipela i mekim ol dispela samting.

Mipela i save pul i go long nambis na autim tok inap long de olgeta. Mipela i save tokim ol manmeri olsem mipela bai mekim wanpela tok bilong Baibel. Long apinun, mipela i save paitim belo bilong sip. Mipela i save amamas long lukim ol manmeri i kam. Ol i save holim ol lam na wokabaut i kam daun long ol maunten, na lait bilong ol lam i luk olsem ol liklik sta. Sampela taim, inap 100 manmeri i save bung, na ol i save givim planti askim i go inap long nait. Ol i save amamas long singsing, olsem na mipela i taipim ol song bilong Kingdom na tilim long ol. Mipela 4-pela i save traim bes long singsing, tasol ol manmeri i save joinim mipela na vois bilong ol i save krai gut tru. Ol dispela ekspiriens i givim bikpela amamas tru long mipela!

Taim mipela i stadi pinis wantaim wanpela famili na mipela i laik i go long narapela famili, fes famili i save bringim mipela i go long neks famili bambai ol inap insait gen long stadi. Mipela i save stap sampela wik tasol long wan wan ples. Olsem na taim mipela i laik lusim wanpela ples, mipela i save askim ol Baibel sumatin husat i gat bikpela laik moa long save long tok i tru long stadi wantaim ol narapela i go inap long mipela i kam bek. Mipela i amamas long lukim olsem sampela bilong ol dispela sumatin i amamas tru long mekim dispela wok.

Ol dispela ailan i gat naispela solwara, gutpela wesan long nambis, na ol diwai pam, na long bipo ol narapela manmeri i no save go long ol dispela ailan. Tasol long nau, ol turis i save visitim planti bilong ol dispela ailan. Long nait, mipela i save lusim wanpela ailan na seil i go long narapela ailan. Ol dolfin i save pilai na swim klostu long bot, na mipela i save harim pairap bilong solwara taim bot i seil i go. Lait bilong mun i save mekim solwara i stap ples klia na mipela inap lukluk i go longwe.

Mipela i autim tok long ol dispela ailan inap 5-pela yia, na bihain mipela i seil i go long Pueto Riko long senisim liklik bot na kisim bot i gat ensin. Taim mipela i go kamap, mi bungim Maxine Boyd—em naispela sista husat i mekim wok misineri, na mi gat laik long em. Em i autim gutnius kirap long taim em i liklik yet. Bihain, em i mekim wok misineri long Dominiken Ripablik i go inap long taim gavman i bihainim Misin Katolik na ol i rausim em long kantri long 1950. Mi stap olsem boskru bilong sip, olsem na mi inap i stap long Pueto Riko inap wanpela mun tasol. Mi bai seil i go bek long ol ailan na mi bai kam bek bihain long sampela yia. Olsem na mi tokim mi yet, ‘Ronald, sapos yu laikim dispela meri, orait yu mas hariap long mekim sampela samting.’ Bihain long 3-pela wik, mi tokim em olsem mi laik maritim em, na mitupela i marit bihain long 6-pela wik. Mitupela Maxine i kisim asainmen bilong mekim wok misineri long Pueto Riko, olsem na mi no seil long nupela bot.

Long 1956, mitupela i mekim wok sekit na visitim ol kongrigesen. Planti bratasista i stap rabis long sait bilong mani kago, tasol mipela i save amamas long visitim ol. Wanpela taim, mipela i go long Potala Pastillo, wanpela ples i gat 2-pela Witnes famili. Dispela 2-pela famili i gat planti pikinini, na mi save pilaim musik bilong flut long ol. Mi askim Hilda, em wanpela liklik pikinini bilong ol, sapos em i laik i kam autim tok wantaim mipela. Em i tok: “Mi laik kam, tasol mi no inap. Mi no gat su.” Mipela i baim 2-pela su bilong em, na em i kam autim tok wantaim mipela. Planti yia bihain, mitupela Maxine i go long Brooklyn Betel long 1972. Wanpela sista i grediuet long Skul Gileat na em i kam long mitupela. Em i redi long i go long asainmen bilong em long Ekwado, na em i tok: “Yupela luksave long mi? Mi dispela liklik gel long Pastillo husat i no bin i gat su.” Dispela sista em Hilda! Mipela i amamas na krai!

Long 1960, mipela i kisim asainmen long wok long brens ofis long Pueto Riko. Brens ofis i stap long wanpela 2-stori haus long Santurce, San Juan. Pastaim, mitupela Lennart Johnson i mekim olgeta wok. Em na meri bilong em i fes Witnes Bilong Jehova long i go long Dominiken Ripablik, na long 1957 ol i kam long Pueto Riko. Bihain, Maxine i redim ol sabskripsen bilong ol magasin—winim 1,000 sabskripsen long olgeta wan wan wik. Maxine i amamas long mekim dispela wok bikos em i tingim olgeta manmeri husat i amamas long kisim Tok Bilong God.

Mi amamas long wok long Betel bikos mi inap givim ol samting bilong helpim ol narapela. Tasol sampela taim hevi inap kamap. Long 1967, fes intenesenel kibung i kamap long Pueto Riko, na mi pilim bikpela presa long oganaisim ol samting. Nathan Knorr i go pas long wok bilong ol Witnes Bilong Jehova, na em i kam long Pueto Riko. Em i popaia na ting olsem mi no oganaisim trenspot bilong ol misineri, tasol mi bin oganaisim dispela samting. Bihain, em i givim strongpela tok kaunsel long mi long pasin bilong oganaisim gut ol wok, na em i tok em i no amamas long mi. Mi no laik tok pait wantaim em, tasol mi pilim olsem em i no skelim gut ol samting, olsem na mi bel hevi liklik. Bihain, taim mitupela Maxine i lukim Brata Knorr, em i invaitim mipela i go long rum bilong em na em i kukim kaikai bilong mipela.

Taim mipela i stap long Pueto Riko, mipela i save go visitim famili bilong mi long Inglan. Taim mitupela Mama i kisim tok i tru, Papa i no bihainim mipela. Tasol taim ol brata long Betel i go mekim tok long kongrigesen bilong Mama, em i save kisim ol i go long haus bilong mipela. Papa i lukim olsem ol brata i gat pasin daun na ol i no wankain olsem ol pris pasto—inap planti yia, em i no amamas long pasin bilong ol pris pasto. Long 1962, em i kisim baptais na kamap Witnes Bilong Jehova.

Mitupela Maxine long Pueto Riko bihain long mitupela i marit, na long taim mipela i selebretim namba 50 weding aniveseri bilong mipela long 2003

Maxine i dai long 2011. Mi laik tru long lukim em gen taim em i kirap bek. Mitupela Maxine i mekim wok wantaim inap 58 yia. Pastaim i gat 650 Witnes long Pueto Riko, tasol long nau i gat 26,000 Witnes! Long 2013, brens long Amerika i lukautim Pueto Riko, na ol i askim mi long i go wok long Wallkill, New York. Mi stap 60 yia long ailan bilong Pueto Riko, olsem na mi pilim olsem coquí—em wanpela rokrok bilong diwai long Pueto Riko, na long apinun em i save singsing olsem koki, koki. Tasol senis i kamap na mi mas lusim dispela ples.

“GOD I SAVE LAIKIM TUMAS MAN I AMAMAS LONG GIVIM SAMTING”

Mi amamas yet long mekim wok bilong God long Betel. Mi winim 90 krismas, na mi save givim skultok bilong strongim ol arapela long Betel. Stat long taim mi kam long Wallkill, mi edvaisim moa long 600 bratasista. Sampela i stori long hevi bilong ol yet na famili. Sampela i laikim skultok bilong mekim gut wok bilong ol long Betel. Ol nupela marit i askim long skultok bilong helpim ol. Sampela i kisim asainmen bilong mekim wok painia. Mi save putim yau long ol, na long taim stret mi save tokim ol: “‘God i save laikim tumas man i amamas long givim samting.’ Olsem na amamas long wok yu mekim. Yu mekim wok bilong Jehova.”—2 Kor. 9:7.

Maski yu mekim wok long Betel o yu mekim narapela asainmen: Oltaim yu mas tingim risen bilong wok yu mekim. Olgeta wok long Betel em wok holi. Olgeta dispela wok i helpim “gutpela wokboi i gat savetingting” long givim kaikai bilong strongim bilip bilong lain brata long olgeta hap. (Mat. 24:45) Maski yumi stap long wanem hap na mekim wok bilong Jehova, yumi inap litimapim nem bilong em. Yumi mas amamas long mekim wok God i givim long yumi bikos em “i save laikim tumas man i amamas long givim samting.”

^ par. 13 Laip stori bilong Leonard Smith i kamap long Wastaua bilong Epril 15, 2012.