1. Ol wanwok o ol wanskul inap askim yumi long wanem samting?

 YU SAVE pilim olsem wanem taim wanpela wanwok o wanskul i askim yu long ol bilip bilong yu? Yu save pret? Planti bilong yumi i save pilim olsem. Tasol taim wanpela i givim kain askim olsem, dispela inap helpim yumi long kliagut long ol tingting na ol bilip bilong em, na rot i op long yumi ken autim gutnius long em. Tasol sampela taim, wanpela inap givim askim long yumi long pasin i olsem em i laik tok pait wantaim yumi. Yumi no ken kirap nogut long dispela. Wai na yumi tok olsem? Long wanem, sampela i harim ol stori i no tru long ol bilip bilong yumi. (Apo. 28:22) Na tu, yumi stap long “taim bilong las de,” olsem na planti man “bai i no laik kamap wanbel” na “ol bai kamap wail olgeta.”—2 Tim. 3:​1, 3.

2. Wai na yumi laik mekim pasin isi?

² Yu inap tingting olsem, ‘Hau mi ken mekim pasin isi na gutpela pasin taim wanpela i sutim tok long ol bilip bilong mi em Baibel i as bilong en?’ Wanem samting bai helpim yu? Pasin isi bai helpim yu. Man i gat pasin isi em i no save belhat kwik, nogat, em i save bosim bel taim ol narapela i sikirapim bel bilong em o taim em i no save long wanem tok em bai mekim. (Prov. 16:32) Tasol yu inap pilim olsem em isi long tok olsem, tasol em hatwok long mekim dispela pasin. Hau yu ken kisim pasin isi? Hau yu inap bekim tok long pasin isi taim wanpela i sutim tok long ol bilip bilong yu? Na sapos yu wanpela papa o mama, hau yu ken helpim ol pikinini bilong yu long lain long sambai long bilip bilong ol na mekim long pasin isi? Yumi ken stori long dispela.

3. Wai na yumi ken tok olsem taim yumi mekim pasin isi, dispela i soim olsem yumi gat strong? (2 Timoti 2:​24, 25)

³ Man i gat pasin isi, em i soim olsem em i gat strong na i no  olsem em i no gat bun. Em i save strongim bel na stap isi taim sampela samting i kamap na i mekim em i belhat. Pasin isi em wanpela pasin “holi spirit i kamapim.” (Gal. 5:​22, 23) Dispela tok Grik ol i trensletim olsem “pasin isi,” sampela taim ol i bin yusim bilong stori long wel hos ol i bin trenim long stap isi. Piksaim long tingting wanpela wel hos i stap isi. Em i stap isi, tasol em i gat bikpela strong. Long wanem rot yumi ol man i ken kisim pasin isi na long wankain taim yumi soim olsem yumi gat strong? Yumi no inap mekim long strong bilong yumi yet, nogat. Yumi mas beten askim God long givim holi spirit bilong em long yumi bilong helpim yumi long kisim dispela naispela pasin. Planti i bin lain long mekim pasin isi. Planti Witnes i bin mekim pasin isi taim ol birua i traim long tok pait wantaim ol o sikirapim bel bilong ol, na dispela i kirapim ol narapela long mekim gutpela tok long ol Witnes. (Ritim 2 Timoti 2:​24, 25.) Olsem wanem yu ken mekim pasin isi i kamap pasin bilong yu?

4. Yumi kisim wanem skul long eksampel bilong Aisak long mekim pasin isi?

⁴ I gat planti stori long Baibel i soim olsem pasin isi i save kamapim gutpela samting. Tingim eksampel bilong Aisak. Taim em i go sindaun long Gera, em wanpela ples i stap long graun bilong ol Filistia, ol man i stap klostu long em i jeles long em, olsem na ol i pasim ol hulwara em ol wokman bilong papa bilong em i bin digim. Tasol Aisak i no pait long raits bilong em, nogat. Em i kisim famili bilong em na ol i go sindaun long wanpela ples i stap longwe na em i digim ol narapela hulwara. (Stt. 26:​12-18) Tasol ol Filistia i tok olsem wara long ol dispela hulwara, ol tu i bilong ol. Maski i olsem, Aisak i mekim ol samting bilong kamapim bel isi. (Stt. 26:​19-25) Wanem samting i helpim em long mekim yet pasin isi maski ol narapela i laik sikirapim bel bilong em? Em i kisim gutpela skul long eksampel bilong papamama bilong em—em i lain long pasin bilong Abraham long stap bel isi wantaim ol narapela na pasin bilong Sara long mekim “pasin isi na bel isi.”—1 Pita 3:​4-6; Stt. 21:​22-34.

5. Wanem eksampel i soim olsem ol papamama Kristen i ken skulim ol pikinini long kisim pasin isi?

⁵ Ol papamama Kristen, yupela i ken save tru olsem yupela tu i ken skulim ol pikinini bilong yupela long kisim pasin isi. Tingim eksampel bilong Maxence, em i gat 17 krismas. Em i mas lain long mekim pasin isi long ol wanskul na long ol manmeri em i bungim long wok autim tok em ol i gat pasin bilong belhat. Papamama bilong em i no les kwik long wok wantaim em na ol i helpim em long kisim pasin isi. Ol i tok: “Nau Maxence i kliagut olsem em isi long belhat kwik na pait taim ol narapela i sikirapim bel bilong yumi, tasol man i mekim pasin isi long dispela kain taim, em i soim olsem em i gat strong.” Tru tumas, Maxence i wok strong long mekim pasin isi na dispela i kamap pasin bilong em.

6. Olsem wanem pasin bilong beten i ken helpim yumi long mekim pasin isi?

⁶ Yumi ken mekim wanem taim wanpela i sikirapim bel bilong yumi, olsem em i mekim ol tok giaman i bagarapim gutnem bilong God bilong yumi o em i tok bilas long Baibel? Yumi mas beten na askim Jehova long givim holi spirit na savetingting bilong em long yumi bambai yumi ken bekim tok long pasin isi. Yumi ken mekim wanem sapos yumi luksave olsem yumi no bin bekim tok long pasin isi? Yumi ken beten gen long Jehova long dispela samting na tingim hau yumi ken bekim tok long gutpela pasin long narapela taim. Taim yumi mekim olsem, Jehova bai givim holi spirit bilong em long yumi na bai yumi ken bosim belhat bilong yumi na mekim pasin isi.

7. Olsem wanem pasin bilong holim sampela skripsa long tingting i ken helpim yumi long bosim gut toktok na pasin bilong yumi? (Provep 15:​1, 18)

⁷ Sampela ves bilong Baibel i ken helpim yumi long bosim gut toktok bilong yumi taim yumi pilim hatwok long toktok long pasin isi. Holi spirit  bilong God i ken helpim yumi long tingim ol tok bilong ol dispela ves. (Jon 14:26) Olsem, ol stiatok i stap long Buk Provep i ken helpim yumi long mekim pasin isi. (Ritim Provep 15:​1, 18.) Dispela buk bilong Baibel i stori tu long ol gutpela samting i kamap taim yumi bosim bel na stap isi long taim bilong presa.—Prov. 10:19; 17:27; 21:23; 25:15.

8. Wai na yumi mas tingim risen na wanpela i kwestenim ol bilip bilong yumi?

⁸ Gutpela tingting inap helpim yumi. (Prov. 19:11) Man i gat gutpela tingting i save bosim gut bel taim ol narapela i kwestenim ol bilip bilong em. Planti taim ol man i save givim ol askim long yumi, tasol ol i no tokim yumi long risen na ol i kamapim ol dispela askim. Olsem na paslain long yumi bekim tok bilong ol, yumi ken traim long tingim as na ol i kamapim dispela askim.—Prov. 16:23.

9. Hau na Gideon i soim olsem em i gat gutpela tingting na pasin isi taim em i toktok wantaim ol Efraim?

⁹ Tingim pasin Gideon i mekim taim em i bekim tok bilong ol man bilong Efraim. Ol i belhat nogut tru na ol i kwestenim em long wai em i no singautim ol i go joinim em long pait long ol birua bilong lain Israel. Wanem as tru na ol i belhat nogut tru? Ating ol i gat pasin antap. Maski i olsem, Gideon i bihainim gutpela tingting na  em i rispektim ol tingting bilong ol na em i bekim tok long ol long pasin isi. Wanem gutpela samting i kamap? Baibel i tok “ol Efraim i no kros moa.”—Het. 8:​1-3.

10. Wanem samting bai helpim yumi long save long tok yumi bai mekim taim ol man i askim yumi long ol bilip bilong yumi? (1 Pita 3:15)

¹⁰ Ating wanpela wanwok o wanskul i kwestenim yumi long as na yumi save bihainim ol stretpela lo bilong Baibel. Yumi bai traim bes long sambai long ol bilip bilong yumi, tasol long wankain taim yumi rispektim ol tingting bilong ol. (Ritim 1 Pita 3:15.) I gutpela yumi holim tingting olsem askim em i givim long yumi em i gutpela rot bilong save long tingting bilong em na i no olsem em i laik sikirapim bel bilong yumi o salensim yumi. Maski i gat wanem risen na wanpela i kamapim wanpela askim long yumi, yumi mas bekim tok bilong em long pasin isi na gutpela pasin. Long dispela rot, bekim yumi givim inap kirapim em long skelim gen tingting bilong em. Maski em i mekim ol tok bilong daunim yumi o bagarapim bel bilong yumi, yumi laik wok yet long bekim tok long gutpela pasin.—Rom 12:17.

11-12. (a) Yumi ken tingim wanem samting paslain long yumi bekim wanpela strongpela askim? (Lukim tu piksa.) (b) Stori long hau wanpela askim inap opim rot long yumi stori gut.

¹¹ Sapos wanpela wanwok i askim yumi long wai na yumi no save selebretim ol betde, orait tingim dispela: Ating em i laik save, yumi save kisim amamas o nogat. O ating em i pilim olsem yumi no insait long betde pati na dispela inap pinisim amamas bilong ol narapela wanwok. Yumi inap mekim isi bel bilong em taim yumi tokim em olsem yumi amamas long pasin bilong em long tingim ol narapela wanwok, na tokim em olsem yumi laik wok gut wantaim ol narapela long ples wok. Dispela i ken opim rot long yumi stori gut wantaim em long tok Baibel i mekim long ol betde.

¹² Yumi inap bihainim wankain pasin taim wanpela i givim ol strongpela askim long yumi we i hatwok long bekim. Ating wanpela wanskul i tok olsem ol Witnes Bilong Jehova i mas orait long ol gei lain. Ating em i tok olsem bikos em i holim tingting kranki long ol Witnes Bilong Jehova. O ating em i gat wanpela pren o wanblut em i gei. O ating em i ting olsem ol Witnes i heitim ol manmeri em ol i gei. Yumi ken tokim em olsem yumi save tingim olgeta manmeri na yumi rispektim raits bilong wan wan man long mekim ol disisen bilong ol yet. b (1 Pita 2:17) Na bihain yumi inap tokim em long tok Baibel i mekim long dispela na ol helpim yumi kisim taim yumi bihainim ol stretpela lo bilong Baibel.

13. Hau yu ken helpim wanpela husat i tok bilas long pasin bilong bilip long God?

¹³ Taim wanpela i no orait long ol bilip bilong yumi na em i holim strong dispela tingting, yumi no ken hariap long ting olsem yumi save long ol samting em i bilip long en. (Tai. 3:2) Olsem, yu ken mekim wanem taim wanpela wanskul i tok bilas long pasin bilong yu long bilip long God? Yu ting i stret long ting olsem em i gat strongpela bilip long evolusen na em i gat planti save moa long dispela samting? Ating em i kamapim tok em i harim long ol narapela. Yu ken givim rot long dispela wanskul long tingim ol tok i stori long dispela topik, na i no gat wok long yu tok pait wantaim em long bilip bilong evolusen. Ating yu ken stiaim em long lukim ol atikol na ol vidio i stori long kriesen i stap long jw.org. Na bihain ating em bai redi long toktok long wanpela atikol o vidio em i bin lukim long websait bilong yumi. Tru tumas, taim yu soim olsem yu rispektim tingting bilong em, dispela inap kirapim em long senisim tingting em i gat.     

14. Olsem wanem Niall i yusim gut websait bilong yumi long helpim wanpela wanklas bilong em long daunim ol tingting kranki em i gat long ol Witnes Bilong Jehova?

 ¹⁴ Wanpela tineja em nem bilong em Niall i yusim gut websait bilong yumi bilong helpim ol narapela long daunim ol tingting kranki ol i holim long ol Witnes Bilong Jehova. Em i tok: “Planti taim wanpela wanklas i save tokim mi olsem mi no bilip long saiens bikos mi bilip long Baibel em wanpela buk i pulap long ol stori nating.” Dispela wanklas i no larim Niall i stori long ol bilip bilong em, olsem na Niall i stiaim em i go long jw.org long dispela seksen “Science and the Bible.” Bihain, Niall i luksave olsem dispela wanklas i bin ritim ol atikol long dispela seksen, na nau rot i op long Niall i ken stori wantaim em long hau laip i bin kamap. Ating wankain samting i bin kamap long yu.

15. Hau ol papamama i ken helpim ol pikinini long bekim tok long pasin isi taim ol wanskul i sutim tok long ol bilip bilong ol?

¹⁵ Ol papamama i ken skulim gut ol pikinini bilong ol long pasin bilong bekim tok isi taim ol narapela i sutim tok long ol bilip bilong ol. (Jems 3:13) Sampela papamama i save mekim ol prektis wantaim ol pikinini long taim bilong famili lotu. Ol i stori long ol topik em ol pikinini inap lainim long skul, na ol i soim ol hau long bekim tok, na tu, ol i skulim ol long toktok long pasin isi.—Lukim blok “ Pasin Bilong Mekim Ol Prektis Inap Helpim Famili.”

16-17. Long wanem rot pasin bilong mekim ol prektis inap helpim ol yangpela?

¹⁶ Taim ol papamama Kristen i mekim ol prektis wantaim ol pikinini, dispela i ken helpim ol pikinini long bilip tru long ol samting ol i lainim na stori gut long ol narapela long ol bilip bilong ol. Dispela siris “Young People Ask” long jw.org i gat tu ol eksasais pepa bilong ol tineja. Ol i wokim bilong helpim ol yangpela long strongim bilip bilong ol long ol samting ol i lainim pinis na  long redim bekim bilong ol long tok bilong ol yet. Taim famili olgeta i stadi long dispela siris, olgeta i ken lain long bekim tok long gutpela pasin isi bilong sambai long bilip bilong ol.

¹⁷ Wanpela yangpela, nem bilong em Matthew i tok ol prektis em i mekim wantaim papamama i bin helpim em. Taim ol i mekim famili lotu, planti taim Matthew na papamama bilong em i save mekim wok painimaut long ol topik we tisa inap stori long en long klas. Em i tok: “Mipela i save tingim wanem ol samting inap kamap, na yusim ol wok painimaut mipela i bin mekim bilong mekim prektis long hau mi ken bekim tok. Taim mi kliagut long ol risen bilong bilip bilong mi, mi inap sanap strong na bekim tok long pasin isi.”

18. Tok bilong Kolosi 4:6 i kirapim yumi long mekim wanem?

¹⁸ Sampela taim yumi inap stori gut wantaim ol narapela, tasol i no olgeta man bai orait long tok bilong yumi. Tasol taim yumi tingting gut na toktok long pasin isi, dispela inap kirapim ol long putim yau. (Ritim Kolosi 4:6.) Taim yumi kamapim bilip bilong yumi long narapela, dispela i olsem pasin bilong tromoi wanpela bal. Yumi inap tromoi bal long pasin isi o yumi inap tromoi strong tru. Taim yumi tromoi bal isi, narapela inap ketsim na em inap long pilai yet. Olsem tasol, taim yumi tingting gut na toktok long pasin isi, ol narapela bai redi long putim gut yau na ol bai laik stori yet wantaim yumi. Tasol sapos wanpela i laik tok pait o tok bilas long ol bilip bilong yumi, orait yumi no gat wok long toktok moa wantaim em. (Prov. 26:4) Tasol i no olgeta man bai mekim olsem, ating planti bai putim yau.

19. Wanem samting i mas kirapim yumi long mekim pasin isi taim yumi sambai long ol bilip bilong yumi?

¹⁹ Em i klia tru olsem gutpela samting inap kamap taim yumi wok strong long mekim pasin isi. Beten na askim Jehova long strongim yu long mekim yet pasin isi taim ol narapela i kamapim ol strongpela askim o ol i sutim ol tok giaman long yumi. Tingim, pasin isi yu mekim inap pasim yupela long tok pait maski yu na narapela i no holim wankain tingting long ol samting. Na taim yu bekim tok long pasin isi na pasin rispek, dispela inap kirapim sampela husat i putim yau long senisim tingting ol i gat long yumi na long ol tok i tru bilong Baibel. “Oltaim [yu] mas redi long bekim tok” bilong sambai long ol bilip bilong yu, na “mekim olsem long pasin isi na pasin rispek.” (1 Pita 3:15) Yes, soim olsem yu gat strong long rot bilong mekim pasin isi!