4 Ağustos 2017’de Bakü’deki (Azerbaycan) bir bölge mahkemesi, 11 ay haksız yere hapis yattıkları için Yehova’nın Şahidi olan İrina Zakarçenko ve Valida Cebrailova’ya tazminat ödenmesine karar verdi. Elbette maddi tazminat, onların bu dönem boyunca maruz kaldıkları kötü muameleyi telafi edemez. Yine de mahkemenin bu kararı, devlet yetkililerinin onları haksız yere mahkûm ettiğini, bu durumun onlara duygusal ve fiziksel olarak zarar verdiğini ve iyi namlarına leke getirdiğini gösteriyor.

8 Şubat 2017’de Azerbaycan Yüksek Mahkemesi, devletten izin almadan dinsel yayın dağıtmakla suçlanan İrina Zakarçenko ve Valida Cebrailova’yı beraat ettirdi. Mahkeme, bu kadınların dağıttığı Birlikte Kutsal Kitabı Öğrenelim kitapçığının ithalat izni olduğunu ve topluma bir zararı olmadığını söyledi. Ayrıca bu kadınların inançlarını başkalarıyla paylaşmalarının onların temel hakkı olduğuna da değindi. Yüksek Mahkeme kararını Azerbaycan Anayasasının garanti altına aldığı haklara ve Azerbaycan’ın uymakla yükümlü olduğu uluslararası sözleşmelere dayandırarak verdi.

Yüksek Mahkeme tazminat meselesini sivil mahkemelere devretti. Bunun ardından Zakarçenko ve Cebrailova Bakü Şehri Nesimi Bölge Mahkemesine başvurdu ve Ulusal Güvenlik Bakanlığı (artık bu kurumun görevini Devlet Güvenliği Hizmeti yerine getiriyor) tarafından gördükleri kötü muamele nedeniyle Maliye Bakanlığından tazminat talep etti. Zakarçenko sağlık durumu iyi olmadığı halde Cebrailova’yla birlikte mahkemede hazır bulundu. Hâkim Şahin Abdullayev, yaşadıkları sıkıntıları kısaca anlatmalarına izin verdi.

Bölge mahkemesi de Azerbaycan’ın, vatandaşlarının temel haklarına saygı göstermesi gerektiğini kabul etti ve Şahitlerin uğradığı zararı kısmen telafi eden bir karar verdi. Yaşadıkları nedeniyle sağlığı ciddi ölçüde zarar gören Zakarçenko’ya 9.744 manat (5.737 dolar), ondan daha genç olan Cebrailova’ya da 8.200 manat (4.828 dolar) tazminat ödenmesini kararlaştırdı. Kararda şu sözler yer aldı: “Mahkeme, davacıların haksız yere hapsedilmesinin ve hiçbir dayanak olmadan yargılanmasının manevi zarara yol açtığına inanıyor.”

Maliye Bakanlığı onlara tazminat verilmesi yönündeki karara itiraz etti. 20 Kasım 2017’de Bakü Temyiz Mahkemesi, bakanlığın başvurusunu reddetti ve bölge mahkemesinin kararında bir değişiklik yapmadı.

Azerbaycan’daki Yehova’nın Şahitleri, din özgürlüğü hakları ciddi şekilde ihlal edilmesine ve kişisel güvenlikleri tehdit altında olmasına rağmen inançlarını kararlılıkla yerine getiriyor. İbadet etmek için bir araya geldiklerinde ya da barışçı şekilde dinsel faaliyetlerini yerine getirdiklerinde kötü muamele görmeye ve para cezalarına çarptırılmaya devam ediyorlar. Ayrıca hükümet, askerlik hizmetini vicdanen reddedenlere alternatif bir hizmet sunmuyor. Bakü dışındaki yerlerde yetkililer Şahitlerin yasal olarak tanınmasını reddediyor. Azerbaycan’daki Yehova’nın Şahitlerinin hükümet tarafından gördüğü kötü muameleyle ilgili şu anda Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinde 18, BM İnsan Hakları Komitesinde ise 11 bekleyen başvuru var.

Dünya çapındaki Yehova’nın Şahitleri, son mahkeme kararlarının yetkilileri harekete geçirmesini, böylece Azerbaycan’daki iman kardeşlerinin haklarına saygı gösterilmesini umuyor.