Güney Kore’de hâkimler askerlik hizmetini vicdani nedenlerle reddeden Yehova’nın Şahitlerini hapse atmak yerine, onların durumuna uygun çözüm yolları bulmak için giderek daha fazla çaba harcıyor. Bazı hâkimler bu erkeklerin başkalarına zarar vermemek için, Kutsal Yazılardaki ilkelerden dolayı vicdani bir karar aldığını göz önünde bulunduruyor. * Böylece bazı mahkemeler, vicdan özgürlüğü temel bir hak olduğundan, bu genç erkeklerin askerlik hizmetinden kaçmadığına karar veriyor. Mayıs 2015’ten bu yana 66 davada hâkimler vicdani retçi Şahitlerin “suçsuz” olduğuna karar verdi. Bu çok çarpıcı bir artış, çünkü önceki yıllarda sadece 4 karar Şahitlerin lehine olmuştu.

En çarpıcı karar 1 Şubat 2018’de verildi. Pusan şehrindeki bir temyiz mahkemesi, Yüksek Mahkeme ile Anayasa Mahkemesinin bu konuyla ilgili görüşünü göz ardı ederek, Şahitleri “suçsuz” bulan mahkeme kararlarından birini onadı. Bu onama kararı özellikle iki nedenden ötürü dikkat çekiciydi: Pusan Bölgesi Mahkemesi muhafazakârdır ve bu kararı veren mahkeme heyetine başkanlık eden Yargıç Jong-du Choi daha önce bir vicdani retçiyi suçlu bulmuştu.

Üç hâkimden oluşan heyet, halkın kabul ettiği uluslararası kanunlara Güney Kore’nin anayasa gereği uyma yükümlülüğü üzerinde durdu. Bu davada, vicdani ret hakkını tanıyan Medeni ve Siyasi Haklar Uluslararası Sözleşmesi söz konusuydu. Mahkeme şu kararı verdi: “Vicdani retçileri hapisle cezalandırmak Sözleşmenin 18. maddesine aykırıdır, bu nedenle . . . . askerlik hizmetini vicdanen reddetmeyi” askerlik yapmamak için “‘haklı bir gerekçe’ olarak yorumlamak uygundur.” Bu karara basında geniş yer verildi ve birçok kişi kararın hukuk camiasını olumlu yönde etkileyeceğine inanıyor.

Geçmişte hâkimler her yıl ortalama 500-600 vicdani retçi genci cezaevine yollardı, fakat şimdi birçok hâkim davaları erteliyor. Şu anda 700’den fazla dava karara bağlanmamış durumda. Hâkimler Anayasa Mahkemesinin yakında bir karar vermesini beklediğinden, böyle davaların sayısı artmaya devam ediyor. 31 Aralık 2017 itibariyle hapiste sadece 267 Şahit vardı ve bu rakam son on yılın en düşük sayısıydı.

Anayasa Mahkemesi şuna karar verecek: Hâkimler Askerlik Kanununda yer alan, askerlik hizmetinden kaçmayı cezalandıran hükmü vicdani retçilere uygulamalı mı, yoksa anayasadaki vicdan özgürlüğü hakkı uluslararası standartlarla uyumlu olarak vicdani retçileri koruyacak mı? Güney Kore’de birçok kişi Anayasa Mahkemesinin, topluma yararlı alternatif bir sivil hizmeti vicdanen kabul eden gençlerin haysiyetini gözetecek bir çözüm bulacağına güveniyor.

Anayasa Mahkemesi bu sorunu vicdani retçilerin lehine çözerse, bu durum Güney Kore’yi BM İnsan Hakları Komitesinin yüzlerce bireysel davayı kapsayan kararlarıyla uyumlu hale getirecek. Komite, Güney Kore’ye vicdani retçileri hapse atmayı durdurması ve onların temel hakkı olan vicdan özgürlüğüne saygı göstermesi için çağrıda bulunuyor.