Güney Kore’de yüzlerce genç suçlu olmadığı halde hapsediliyor. Neden? Yehova’nın Şahidi olan bu gençler vicdani nedenlerle askerlik hizmetini yerine getirmeyi reddediyor. Kore, vicdani retçilerin haklarını korumadığı için askere çağrılan Şahitler hapse mahkûm ediliyor. Aslında, geçen 60 yıl boyunca 17.000’den fazla Yehova’nın Şahidi askerlik hizmetini yerine getirmeyi vicdanen reddettiği için hapsedildi.

Bu konuya dikkat çekmek amacıyla Yehova’nın Şahitlerinin Güney Kore’deki bürosu  Conscientious Objection to Military Service in Korea (Kore’de Vicdani Ret) başlıklı bir kitapçık hazırladı. Bu kitapçık Kore Cumhuriyetinin uluslararası standartları uygulamak ve vicdani retçileri korumak konusunda yetersiz kaldığı noktaları vurguluyor. Ayrıca vicdanlarının sesini dinledikleri için hapsedilen genç Şahitlerin kısa bir tarihçesini içeriyor. Yehova’nın Şahitlerinin Kore bürosu temsilcisi Dae-il Hong ve New York’taki Hukuk Danışmanı Philip Brumley uzun süredir devam eden bu adaletsizlikle ilgili bazı soruları cevapladı.

Güney Kore’de yapılan adaletsizlik diğer ülkeler tarafından nasıl karşılandı?

Philip Brumley: Vicdani retçilerin temel haklarını tanımak konusunda Kore’nin adım atmaması bazı ülkelerin tepkisine yol açtı. Yakın zamanda yapılan BM Evrensel Periyodik Değerlendirme oturumunda sekiz ülke (Macaristan, Fransa, Almanya, Polonya, Slovakya, İspanya, Amerika Birleşik Devletleri ve Avustralya) vicdani retçilere uyguladığı zulme son vermesi ve onlar için askeriye dışında bir sivil hizmet olanağı sağlaması konusunda Kore’yi uyardı. *

Dae-il Hong: BM İnsan Hakları Komitesi (CCPR), toplam 501 vicdani retçiyle ilgili 4 davada sanıkları suçlu bulup hapseden Kore Cumhuriyeti’nin bu kişilerin haklarını çiğnediğine karar verdi. Komitenin belirttiğine göre, “askerlik hizmetini vicdani nedenlerle reddetme hakkı düşünce, vicdan ve din özgürlüğü esasına dayanır. Bu hak herkese, diniyle ya da inançlarıyla uyuşmadığı takdirde zorunlu askerlik hizmetinden muaf tutulma fırsatı tanır ve baskı yoluyla kişinin elinden alınmamalıdır.” *

BM’nin başka bir birimi olan İnsan Hakları Konseyi de yakın zamanda yayımladığı “Vicdani ret analiz raporu” başlıklı belgede bu konuya dikkat çekti. Bu belge uluslararası hukuki çerçeveyi açıkça ortaya koyuyor; buna göre bireylere vicdani ret hakkı tanınmalı ve vicdani retçileri tekrar tekrar yargılayarak ya da cezalandırarak baskı yapmak yasaklanmalıdır. *

Kore hükümeti bu tepkileri nasıl karşıladı?

Philip Brumley: Kore hükümeti CCPR’nin hükümlerini yerine getirmedi. Vicdani retçilerin temel haklarını tanımayı reddetti ve uluslararası antlaşmalarda verdiği taahhütlere uymadı. Üstelik Güney Kore Yüksek Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesi vicdani retçilerin başvurularını kabul etmeyerek CCPR’nin hükümlerini göz ardı etmiş oldu. Kore Millet Meclisi vicdani retçiler için hiçbir alternatif sivil hizmet olanağı sağlamadı ve onları korumak için hiçbir girişimde bulunmadı.

Hapsedilmek Yehova’nın Şahidi olan bu gençleri genel olarak nasıl etkiledi?

Dae-il Hong: Bu gençler çok cesur. Şu anki sisteme göre suçlu bulunacaklarını ve hapsedileceklerini bildikleri halde hükümet onları askere çağırdığında saklanmıyorlar. Hepsi örnek vatandaşlar ve hapisteyken de diğer mahkûmlara iyi örnek oluyorlar. Ne yazık ki, sabıkalı oldukları için hapisten çıktıklarında kamu sektöründe ya da büyük şirketlerde iş bulmaları neredeyse imkânsız. Haksız yere bir buçuk yıllarını hapiste geçiriyorlar. Ayrıca hapisteyken ailelerinden ayrı kalıyorlar. Tüm bu zorlukları çekmelerinin aslında hiçbir geçerli nedeni yok.

Yehova’nın Kore’deki Şahitleri zorunlu askerlik hizmetini reddettikleri için hapsedilmeyi hak ediyor mu?

Dae-il Hong: Kesinlikle hayır! Bu gençler suçlu değil. Tüm dünyada olduğu gibi Kore’de de Yehova’nın Şahitleri topluma hizmet etmeye istekli, kanunlara uyan barışsever insanlar olarak tanınıyor. Onlar hükümet yetkililerine saygı duyuyor, kanunlara itaat ediyor, vergilerini ödüyor ve hükümetin kamu yararına olan girişimlerine uyum sağlıyor. Kısa süre önce bir bölge mahkemesinin kadın yargıcı genç bir Şahidi askerlik hizmetini reddettiği için hapse mahkûm etti. Yargıç, kanunlara göre onu suçlu bulmaktan başka yol olmadığını söyledikten sonra kararı okudu. Sonra birden kâğıtlarla yüzünü kapattı ve hıçkırarak ağlamaya başladı. Anlaşılan yargıç, bu gencin haksız yere mahkûm edilmesine çok üzüldüğü için bir anda soğukkanlılığını kaybetmişti. Salonda bulunan diğer kişiler de bu adaletsizliğin farkına varıp gözyaşı dökmeye başladılar.

Philip Brumley: Gerçekten de, Koreli yetkililerin uzun süredir devam eden bu duruma bir çözüm getirmesinin ve vicdani retçilerin haklarına saygı gösteren bir sistemi yürürlüğe sokmasının artık vakti geldi.