Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Gürcistan hükümetinin Yehova’nın Şahitlerinin din ve toplantı özgürlüğünü ihlal ettiğiyle ilgili itirafını kabul etti. Yehova’nın Şahitlerinin Derneği ve Diğerleri / Gürcistan davası, hükümetin Yehova’nın Şahitlerinin kullandığı iki yasal kurumun tescilini feshetmesiyle ilgiliydi. Bu feshetme kararı 2001-2004 yıllarında Yehova’nın Şahitlerine karşı yapılan şiddet olaylarının artmasına neden oldu.

AİHM 21 Mayıs 2015 * tarihinde yayımlanan kararında, Gürcistan hükümetinin Eylül 2014’te Yehova’nın Şahitlerinin haklarını “ihlal ettiklerinden dolayı pişmanlıklarını belirtmek istediklerini” açıklayan tek taraflı bir bildiride bulunduklarını belirtti. Bu bildiride Gürcistan hükümeti 2000 yılında Şahitlerin yasal kurumlarının tescilinin iptal edilmesinin “hiçbir şekilde haklı olmadığını” ve uygun yasalar bulunmadığından bu kurumların tescil edilemediğini itiraf etti.

AİHM Gürcistan hükümetinin itirafını davayı sonlandırmak için yeterli gördü ve “ilgili makamların, çeşitli dinsel grupların yasal olarak tanınmasını reddederek ya da tescillerini feshederek başvuruda bulunan teşkilatların din ve toplantı özgürlüğünü ihlal ettiğini ve Sözleşmenin 9. maddesi ışığında 11. maddesini çiğnediğini” belirtti. Gürcistan hükümeti yol açtığı zarar ve masraflar için 6.000 euro ödemeyi kabul etti.

Yehova’nın Şahitlerinin Derneği ve Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania’nın (ABD) Gürcistan’daki temsilciliği 1998 yılında bu ülkede yasal olarak tanınmıştı. Ancak aşırı milliyetçi bir milletvekili Yehova’nın Şahitlerinin Gürcistan’da yasaklanmasını istedi. Bazı Ortodoks din adamları ve aşırılıkçı gruplar Şahitler hakkında iftiralar yayarak ve onlara yönelik şiddet olaylarını kışkırtarak bu milletvekilini desteklediler.

Nisan 1999’da siyasi partisinin temsilcisi olarak bu milletvekili, Tiflis’teki İsani-Samgori Bölge Mahkemesine Yehova’nın Şahitlerinin iki yasal kurumunun feshedilmesi için başvuruda bulundu. Haziran 1999’da dava başladığında, Ortodoks papazlar ve destekçileri mahkeme salonunda hazır bulunuyordu. Dışarıda ise eski bir Ortodoks papaz olan Vasili Mkalavishvili ve yandaşları herkesin önünde Yehova’nın Şahitlerinin dinsel yayınlarını yaktılar.

İsani-Samgori Bölge Mahkemesi kanıtları inceledikten sonra bu milletvekilinin iddialarını asılsız bularak reddetti. Milletvekili daha sonra temyize gitti. 26 Haziran 2000 tarihinde temyiz mahkemesi bir önceki kararı iptal etti ve Yehova’nın Şahitlerinin yasal kurumlarının tescilinin feshedilmesine karar verdi. Mahkemenin kararından sonra, aşırılıkçı Ortodoks gruplar bu durumdan faydalanarak Şahitlere karşı şiddet olayları düzenlediler. 22 Şubat 2001 tarihinde Gürcistan Yüksek Mahkemesi, gerekli yasaların bulunmaması nedeniyle Şahitlerin aleyhinde bir karar almaktan başka bir yol olmadığını ileri sürerek temyiz mahkemesinin kararını onayladı. Gürcistan’daki tüm yasal yollara başvurup sonuç alamayan Şahitler, 16 Ağustos 2001 tarihinde AİHM’ye başvurdular.

Yüksek Mahkemenin kararından sonra Şahitlere yönelik zulüm ve şiddet olayları büyük oranda arttı ve Şahitler yüzlerce saldırıya maruz kaldı. Çoğu olayda emniyet yetkilileri Şahitleri korumakta başarısız oldu, hatta bazı durumlarda Şahitlere yapılan saldırılara onlar da katıldı. Birçok Şahit ciddi şekilde yaralandı. Dinsel fanatikler Şahitlerin evlerini yaktılar, yağmaladılar, kişisel eşyalarını çaldılar ya da tahrip ettiler. Ayrıca Şahitler ibadet yaptıkları sırada salonlarına saldırdılar ve yayınlarını yaktılar. Yetkililer Şahitlerin ülkeye yayın sokma izinlerini görmezden geldi ve daha önce gelmiş olan yayınlara el koydular. Şahitlerin dinsel faaliyetleri için kiraladıkları binaları kullanmalarına da izin vermediler. Gördükleri yoğun zulüm ve hükümetin Şahitleri korumayı reddetmesi nedeniyle Gürcistan’daki Yehova’nın Şahitleri AİHM’ye başvurarak maruz kaldıkları kötü muameleyi ve emniyet yetkililerinin de bu suça ortak olduğunu belirtiler. AİHM iki davada Şahitlerin lehine karar verdi. *

Gürcistan’daki durum düzeldikçe Şahitler yasal kurumlarını tekrar tescil ettirdiler; böylece dinsel faaliyetleri için mülk satın alabildiler ve yasal haklarını koruyabildiler. Bu sırada Gürcistan hükümeti, yapılan saldırıların başlıca sorumlusu olan Mkalavishvili’yi ve yandaşlarından bazılarını tutuklayıp hapse attı. Şahitlerin gördüğü şiddetli zulüm 2004 yılında sona erdi.

Yıllar içinde Şahitlerin gördükleri muamele giderek düzelse de, dinsel faaliyetlerine zaman zaman müdahale ediliyor. Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı’na sunulan bir rapora göre, 2014 yılında Gürcistan’daki Yehova’nın Şahitlerine karşı 63 nefret suçu işlendi.

Yehova’nın Şahitlerinin Gürcistan’daki temsilcisi Michael Jones şunları söylüyor: “Geçtiğimiz yıllarda Şahitlere yapılan haksızlığı kabul ettikleri için Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine minnettarız. Gürcistan hükümetinin insan haklarını koruyacağını taahhüt ettiğini görmekten mutluluk duyuyoruz. Bu son karar ve verilen diğer lehte kararların Gürcistan’daki Yehova’nın Şahitlerinin adil muamele görmesiyle ve hatta daha fazla dinsel özgürlük kazanmasıyla sonuçlanacağını umuyoruz.”