4 Eylül 2014’te Kırgızistan Yüksek Mahkemesi Anayasa Dairesi, 2008 yılında yürürlüğe giren Din Kanununun bazı kısımlarının anayasaya aykırı olduğunu açıkladığında Kırgızistan’da din özgürlüğü konusunda ilerleme kaydedildi. Bu sayede, Yehova’nın Şahitlerinin Kırgızistan’ın güney kesimlerinde de resmen tanınması için bir kapı açılmış oldu. *

Bu karara rağmen Devlet Din İşleri Heyeti (SCRA) hâlâ Kırgızistan’ın güney kesimlerinde Şahitleri yasal olarak tanımayı reddediyor. SCRA’nın iddiasına göre, meclis 2008 yılında yürürlüğe giren Din Kanununda değişiklik yapana kadar kanunun eski hali geçerli; bu da Yehova’nın Şahitlerinin yasal statü kazanamayacağı anlamına geliyor. Bunun sonucunda Kırgızistan’ın kuzeyinde resmen tanınan ve dini faaliyetlerini barış içinde sürdüren Şahitler güneyde ayrımcılık ve kısıtlamalarla karşılaşıyor. *

46 yaşındaki Zhyldyz Zhumalieva, Kırgızistan’ın güneydoğusundaki Narın şehrinde 30 Haziran 2014 günü, insanlara dini inancını anlatıyordu. O, Narın’daki yetkililer tarafından tutuklandı ve tescil edilmemiş yerel bir dini kuruluşun üyesi olarak inancını başkalarına anlattığı gerekçesiyle mahkûm edildi. * Kırgızistan bağımsızlığını ilan ettiğinden beri ilk defa bir Şahit hakkında dini faaliyetlere katılması nedeniyle dava açılıyor.

Temyiz başvurusu üzerine Narın Bölge Mahkemesi, 5 Ağustos 2014’te Zhumalieva aleyhindeki davaya bakmaya başladı. Hâkimler Yehova’nın Şahitlerini tanımak ve insanlara anlattıkları mesajı anlamak için pek çok soru sordu. Kanıtları gözden geçirdikten sonra Anayasa Dairesi’nin makalenin başında değinilen kararı yasalaşana kadar davayı askıya almaya karar verdiler.

Daha sonra Narın Bölge Mahkemesi Zhumalieva’nın davasını yeniden ele aldı. Mahkeme olayda idari ihlal olmadığına ve anayasaya göre tüm vatandaşların dini inançlarını açıklama hakkı olduğuna hükmetti. Anayasa Dairesi’nin kararından yola çıkan mahkeme Yehova’nın Şahitlerinin tüm Kırgızistan’da tescil edildiğine dikkat çekti. Bölge Mahkemesi ilk mahkemenin kararını iptal etti, ancak savcı Anayasa Dairesi’nin kararının bu davayla ilgisi olmadığı gerekçesiyle temyize başvurdu. 24 Aralık 2014’te Yüksek Mahkeme savcının başvurusunu reddetti, Narın Bölge Mahkemesi’nin Zhumalieva hakkındaki beraat kararını bozmadı ve böylece onun dini inancını başkalarına anlatma hakkını korumuş oldu.

2013’te Oksana Koriakina ve annesi Nadezhda Sergienko inançlarını başkalarına anlatarak suç işledikleri iddiasıyla ev hapsine çarptırılmıştı. Oş’taki yetkililer bu sahte suçlamaları kullanarak Yehova’nın Şahitlerinin “yasadışı dini faaliyette bulunduğunu” iddia ettiler. Yetkililer, Yehova’nın Şahitlerinin yerel dini kurumlarını tescil ettirmeden inançlarını hiçbir şekilde toplum içinde açıklayamayacağını iddia etti.

Oş’taki mahkeme her iki kadının da beraat etmesine karar verdi. Hâkim 7 Ekim 2014 tarihli kararında, cezai soruşturmayı yürütenlerin ciddi hatalar yaptığını ve Koriakina ile Sergienko hakkında sırf Yehova’nın Şahidi oldukları için dava açıldığını ifade etti.

Oş’taki savcı mahkeme kararının iptali istemiyle temyize başvurdu. Davanın, cezai soruşturma yürütenlere hatalarını “telafi etmeleri” için geri gönderilmesini talep etti, böylece Koriakina ve Sergienko’yu yeniden mahkeme önüne çıkarabilecekti. Temyiz mahkemesinin bu talebi reddetmesi üzerine savcı Kırgızistan Yüksek Mahkemesi’ne başvurdu. Mahkeme duruşma için 3 Mart 2015 tarihine gün verdi. Yehova’nın Şahitleri adaletin yerine gelmesini umut ediyor.

Zhumalieva’nın duruşmasına katılan bir Yehova’nın Şahidi şunları söyledi: “Narın’da tescilli olmadığımız için 1998’den beri yerel yetkililer bize baskı yapıyor. Umarız ki, Yüksek Mahkeme’nin verdiği bu kararlarla nihayet yasal olarak tanınırız.”

Yehova’nın Şahitleri barış içinde yaptıkları ibadetlerini taciz edilmeden sürdürebilmek için Narın’da, Oş’ta ve Kırgızistan’ın güneyindeki başka yerlerde tescil edilmeyi bekliyor. Kırgızistan kendi Yüksek Mahkemesi’nin kararlarını uygularsa vatandaşlarına din özgürlüğü tanımak konusunda ilerleme kaydedecek.