“Ayrımcılıkla ve eşitsizliklerle mücadele Ulusal Eğitimin temel bir [önceliğidir].” (Eğitim Bakanlığı Sekreterliği, 12 Haziran 2014).

Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nde (KDC) Şahit çocuklar dinsel programlara katılmadıkları için yıllardır, başka dinsel teşkilatların finanse ettiği okullardan atılıyordu. Okullar kendi kurallarını hükümetin yasal düzenlemelerinin üzerinde tuttuğundan ve Şahit öğrencilerin haklarını hiçe saydığından bu konu bir sorun haline geldi. Kongolu yetkililer bu adaletsizliği gördü ve herkesin ayrımcılıktan uzak bir eğitim alma hakkı olduğunu onayladı.

Dinsel teşkilatlar okul ihtiyacının olduğu bölgelerde kamu okullarına parasal destek sağlamak amacıyla Kongo hükümetiyle anlaşmalar yaptılar. Bu anlaşmalarda “çocukların dinsel ayrımcılığı ve hoşgörüsüzlüğü teşvik eden uygulamalardan korunacağı” açıkça belirtiliyor. Bununla birlikte, kilisenin finanse ettiği okulların genelde öğrencilerin dinsel programlara katılmasını talep eden kuralları oluyor. Bu okullardan bazıları hem hükümetle yaptıkları anlaşmayı hem de öğrencilerin dinsel özgürlüğünü dikkate almayarak kendi kurallarını uygulamakta ısrar etti.

2005 yılında sorun göze çarpar hale geldi. O yıl, okul yönetiminden kilise ayinlerinden muaf tutulmayı istedikleri için 52 Şahit öğrenci Abumombazi’de (Equator Eyaleti) kilisenin finanse ettiği bir okuldan atıldı. Diğer eyaletlerde kilisenin finanse ettiği okullar da aynı şeyi yapınca sorun tırmandı. Zamanla tüm sınıflardan 300’den fazla Kongolu Şahit öğrenci okuldan atıldı, onlardan bazıları mezun olmak üzereydi.

13 yaşındaki Kanyere Ndavaro 2009 yılında haksız yere okuldan atıldıktan sonra şöyle yazdı: “Yaşamıma böyle zarar verildiği için çok üzülüyorum. Nasıl bir geleceğim olacağını bilmiyorum.” Mezuniyetinden kısa bir süre önce, 2010 yılında okuldan atılan Kambere Mafika Justin yaşamının “altüst” olduğunu söyledi. Bu öğrenciler bir eğitimden ya da diplomadan yoksun bırakıldıkları için çok üzülseler de, dinsel inançları konusunda uzlaşmayı reddettiler.

Okuldan atılan çocukların anne babaları sorunu çözmek için okul yöneticileriyle konuştular fakat sınırlı bir başarı elde ettiler. Sonuç olarak Şahitler meseleyi hükümet yetkililerine ilettiler ve dinsel ayrımcılığı durdurmaya çalışan, tarafsız yetkililere ulaştılar.

2011’de North Kivu Eyaleti Eğitim Bakanı Bayan Bazizane Maheshe, eyaletle ilgili bir genelge yayımladı. “Dinsel Ayrımcılık Yasaklandı” başlıklı genelgede durum “içler acısı” olarak tanımlandı. Genelgede sorundan açıkça söz edilerek şöyle dendi: “Bazı dinsel gruplardan öğrenciler Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nde yürürlükte olan yasal düzenlemeleri dikkate almayan okul kuralları yüzünden ayrımcılığa maruz kalıyor.”

Kongo Demokratik Cumhuriyeti Eğitim Bakanı Mwangu Famba 4 Eylül 2013’te tüm bölgelerdeki bütün okullarda uygulanacak bir genelge yayımladığında, sorun tüm ulusun dikkatini çekti. “Dinsel Ayrımcılığın Yasaklanmasına Dair Genelge” tartışmasız bir biçimde şunu bildirdi: “Tüm çocukların, dinsel ayrımcılığın olmadığı bir okula gitme hakkı vardır.” Ayrıca kararda, dinsel nedenlerle öğrencilerin okuldan atılmasının “Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nde yürürlükte olan standartların ve kanunların tümüyle ihlal edilmesi” olduğu da belirtildi.

Birçok okul bu resmi talimatlara uydu ve Şahit öğrencileri sınıflarına tekrar kabul etti. Fakat birkaç okul direndi. Bu nedenle, 12 Haziran 2014’te Eğitim Bakanlığı Eylül 2013 genelgesini destekleyen ve KDC Başkanının bildirdiği eğitimle ilgili yeni çerçeve yasadan * söz eden bir duyuru yayımladı. Bu hatırlatmayla ayrımcılıkla mücadelenin önemine dikkat çekilerek sorunun kökeni ele alındı, ayrıca ulusal ve uluslararası kanunların okul kurallarının üzerinde olduğu vurgulandı. Aynı zamanda Eğitim Bakanı genelgeye uyulmasını sağlamak üzere ülke çapında okulları ziyaret edecek müfettişler atadı. Hükümetin aldığı bu önlemler kuşkusuz uzun vadeli, olumlu sonuçlara yol açacak.

Kongo’daki okullar bu kanunla uyumlu hareket ettikçe, tüm öğrenciler dinsel hoşgörüsüzlükten uzak bir eğitim görmeyi bekleyebilirler. Öğrenciler inançları ne olursa olsun tüm insanlara saygı duymayı öğrenecekler. Kongo’daki okullar bu şekilde davranarak hem KDC Anayasasını ve Eğitim Bakanlığının genelgesini destekleyecekler, hem de gençlere adalet konusunda örnek olacaklar.