19 Mayıs 2015’te bir Türkmenistan Mahkemesi Yehova’nın Şahitlerinden biri olan 52 yaşındaki Bahram Hemdemov’a dört yıl hapis cezası verdi. Polis Hemdemov’u Türkmenabat’taki evinde zararsız bir dini toplantı düzenlendiği için iki ay önce tutuklamıştı. Hemdemov şu anda Seydi şehrindeki çalışma kampında tutuluyor.

14 Mart 2015’te polis, Hemdemov’un evinde düzenlenen dini toplantıya baskın yaptı. Polis toplantıya katılan 38 kişinin hepsini yasadışı dini faaliyette bulunmakla suçladı, onlara kötü muamelede bulundu ve taciz etti. Polis Hemdemov’u gözaltına aldı, defalarca sorguladı ve dövdü. Yetkililer arabasına, bilgisayarına ve nakit para da dahil kişisel eşyalarına el koydu.

Serdarabat Yerel Mahkemesi daha sonra Şahitlerden 30’unu para cezasına çarptırdı, 8’ine 15 günlük hapis cezası verdi. Hemdemov’un oğlu Serdar iki defa 15 günlük hapis cezası aldı, bu ceza sırasında yetkililer onu tecrit altında tuttu, sorguladı, ağır şekilde darp etti ve işkence etti. Diğer bir Şahit, Emircan Cumanazarov da iki kere 15 günlük hapis cezası aldı, dövüldü ve işkenceyle tehdit edildi.

19 Mayıs 2015’te Lebap Bölge Mahkemesi Hâkimi Goçmurat Çaryev sahte suçlamalara dayanarak “dini nefreti körüklemek” gerekçesiyle Bahram Hemdemov’a dört yıl hapis cezası verdi. Hemdemov 10 Haziran 2015’te Türkmenabat’tan Seydi çalışma kampına gönderildi.

Hapishane müdürü, kararı temyize götürme süresi dolana dek yakın akrabaları da dahil kimsenin Hemdemov’u ziyaret etmesine izin vermedi. Böylece Hemdemov’un veya onu temsil edecek birinin temyize başvurma hakkına engel oldu. Hapse girdiğinden beri görevliler Hemdemov’a sahte suçlamaları kabul etmesi için baskı yaptı, onu ağır işlerde çalıştırdı ve eşinin onun adına adli makamlara yaptığı şikâyetlere misilleme olarak onu ağır biçimde darp etti.

Bahram’ın eşi Gulzira Hemdemova, Türkmenistan Yüksek Mahkemesine başvurdu. Yüksek Mahkeme başkanvekili suç işlendiğine dair herhangi bir kanıt olmamasına rağmen temyiz başvurusunu kabul etmedi. Ağustos’un başlarında Hemdemov’un avukatı karar düzeltme başvurusunda bulundu. Yüksek Mahkeme bu temyiz başvurusunu 25 Ağustos 2015’te, Hemdemov’un “Yehova’nın Şahitlerinin inançlarını yaydığı” gerekçesiyle reddetti.

2014 yılının sonlarında Türkmenistan’daki yetkililer Yehova’nın Şahitlerinin dinsel faaliyetlerine karşı daha hoşgörülü davranmaya başlamıştı. Eylül 2014’te yetkililer, Ağustos 2014’te sahte suçlamalar nedeniyle tutuklanan Bibi Rahmanova’yı serbest bıraktı. İnançlarını uyguladıkları için hapishanede bulunan başka sekiz Şahit başkanlık affından yararlanarak Ekim 2014’te serbest bırakıldı. Bu olumlu gelişmelere rağmen yerel yetkililerden bazıları, Türkmenabat’taki bazı Yehova’nın Şahitlerini gözaltına alarak, tutuklayarak ve onlara kötü muamele ederek dinsel hoşgörüsüzlük sergilemeye devam ediyor.

6 Şubat 2015’te polis Yehova’nın Şahitlerinden dördünü tutukladı: Viktor Yarigin, Rustam Nazarov, Çarigeldi Cumayev ve Camilya Adilova. Onlar dinsel yayın bulundurdukları için “küçük ölçekli taşkınlıkla” suçlandı. Devlet Güvenlik Bakanlığı görevlileri Camilya Adilova da dahil Şahitlerden üçünü darp etti. Görevliler Cumayev’i öyle kötü dövdü ki birkaç kez bilincini kaybetti. Türkmenabat Şehir Mahkemesi Yarigin’i para cezasına, Nazarov’u 30 gün hapis cezasına, Cumayev’i ve Adilova’yı 45’er gün * hapis cezasına çarptırdı. Dört Şahit, Devlet Başkanlığı Yönetimine ve Aşkabat’taki Başsavcılığa şikâyette bulundu.

İki hafta sonra polis Zeynep Husaynova’nın evine “yasadışı” dinsel yayın aramak için baskın yaptı. Kendisine ait dinsel yayınlara el kondu, ayrıca dava edilmekle ve 15 gün hapsedilmekle tehdit edildi.

Bir diğer Şahit Dovlet Kandimov yasadışı dinsel faaliyetten yargılandı ve art arda üç defa 15 günlük hapis cezası aldı. Gözaltındayken, iman kardeşi Bahram Hemdemov aleyhine tanıklık etmeyi reddettiği için görevliler tarafından defalarca dövüldü.

2015 ilkbaharından beri Türkmenabat’taki yetkililer Yehova’nın Şahitlerini rahatsız etmiyor. Ancak Bahram Hemdemov sırf inancını uyguladığı için hâlâ hapiste.

Türkmenistan’da, Yehova’nın Şahitlerinin faaliyeti de dahil barışçıl dinsel faaliyetler yasal olarak korunmalıdır. Bu ülkenin anayasası “Herhangi bir inancı tek başına veya toplu şekilde uygulama” hakkını, “inanç özgürlüğünü ve inançlarını ifade etme özgürlüğünü” güvence altına almıştır. Türkmenistan buna ek olarak düşünce, vicdan ve din özgürlüğünü güvence altına alan Medeni ve Siyasi Haklar Uluslararası Sözleşmesi’ni kabul etmiştir.

Yehova’nın Şahitlerinin Hukuk Danışmanı Philip Brumley şunları söyledi:

Türkmenistan’daki yetkililer adaletsizliği her alanda artırdı. Türkmenabat polis memurları barışçıl bir dinsel toplantıya yapılan baskında yasalara aykırı ve zalimce hareket etti. Türkmenabat’taki adli yetkililer yasalara aykırı bu davranışları destekledi. Ayrıca Türkmenistan Yüksek Mahkemesi’nin Bahram Hemdemov’a yapılan adaletsizliği neden düzeltmediğini anlamak çok zor.

Yehova’nın Şahitleri Türkmenistan hükümetine kendilerini yasal olarak tanıması, barış içinde yaptıkları ibadetlerine izin vermesi ve bu yılın başlarında Türkmenabat’ta yaşananlar gibi kötü muamelelerin sona ermesi için saygılı bir şekilde başvuruda bulundu. Hükümetten Bahram Hemdemov’a ve ailesine yapılan haksızlığı telafi etmesini bekliyoruz.

Yehova’nın Şahitleri Türkmenistan hükümetinin daha önceki tutukluları serbest bırakıp adaletin yerini bulmasını sağlamasından dolayı minnettardır. Aynı şekilde hükümet şimdi de, Bahram Hemdemov’u bir an önce serbest bırakmayı ve daha fazla dinsel hoşgörü göstermeyi değerlendirmelidir.