Çherrapunci—Dünyanın En Nemli Yerlerinden Biri

DÜNYANIN en nemli yerlerinden biri mi? Fakat bu nasıl olabilir? Hindistan’da kuraklık yaygın olarak görülür ve çoğu günler bir şemsiyeye ihtiyaç bile duyulmaz! Biz hangi ilginç yeri anlatıyoruz? Çherrapunci’yi. Burası, Hindistan’ın kuzeydoğusundaki Meghalaya eyaletinin bir kasabasıdır ve Bangladeş sınırındadır. Meghalaya öyle güzeldir ki, “Doğunun İskoçyası” olarak adlandırılmıştır. Adı ise “bulutların evi” anlamına gelir. Ancak Çherrapunci’nin uzun zamandır dünyanın en nemli yerlerinden biri olarak kabul edilmesinin nedeni nedir? Dilerseniz bu ilginç doğa harikasına kısa bir yolculuk yapalım. *

Gezimize Meghalaya eyaletinin başkenti Şillong’dan başlıyoruz. Bir turist otobüsüne binip güneye doğru gidiyoruz. İnişli çıkışlı tepeleri ve açık otlakları geçerken ileride bizi bekleyen bulutları görüyoruz; bu hemen bize Meghalaya’ya verilen ismin ne kadar uygun olduğunu hatırlatıyor.

Yolumuz tırmanıyor ve sık ağaçlarla sarılmış derin bir vadinin çıkıntılı kenarı boyunca kıvrılıyor. Çağlayanlar muazzam bir yükseklikten dökülüyor ve vadiden hızla akan ırmağı besliyor. Otobüsümüz Mawkdok’ta durduğunda, tepelerde hareket eden alçak bulut oluşumlarını görüyoruz. Bu oluşumlar görünen manzaranın bir kısmını birdenbire tümüyle örtüyor ve ardından hemen dağılıp manzarayı gözler önüne seriyorlar. Sadece bir an için bulut kitlesi bizi de kuşatıyor ve yumuşak, beyaz bir görünmezlik battaniyesi içinde kayboluyoruz. Fakat kısa zamanda bulutlar dönerek uzaklaşıyor ve güneş bu nefes kesici görüntüyü aydınlatıyor.

Çherrapunci deniz seviyesinden 1.300 metre yüksektedir. Kente vardığımızda görünürde hiçbir yağmur bulutu yok ve kimse şemsiye taşımıyor. Sadece biz ziyaretçiler bir sağanak için hazırlıklıyız! Acaba yağmur ne zaman yağıyor?

Güneş, okyanusların daha sıcak kısımlarından büyük bir miktar suyu buharlaştırdığında, tropikal bölgelere şiddetli yağışlar düşer. Hint Okyanusu’ndan gelen  nem yüklü rüzgârlar, Himalaya Sıradağları’nın güneyindeki yamaçlara çarpıp yükselmeye zorlandıklarında, yüklerini şiddetli yağmurlar şeklinde boşaltırlar. Meghalaya Platosu, en fazla yağış alan yerlerdendir. Üstelik, bu yüksek alan gün boyunca tropikal güneşi tüm şiddetiyle aldığından, yağmur bulutlarının yükseldiği ve akşama doğru hava serinleyene kadar bu platonun üzerinde dolaştığı anlaşılır. Bu, yağmurun neden çoğu zaman gece yağdığını açıklayabilir.

Temmuz 1861’de Çherrapunci’de ölçülen yağış miktarı hayret vericiydi; 930 santimetre! 1 Ağustos 1860 ile 31 Temmuz 1861 tarihleri arasındaki 12 aylık dönem boyunca ölçülen toplam yağış miktarı ise 2.646 santimetreydi. Bugün Çherrapunci’de yılda ortalama 180 gün yağmur yağar. En şiddetli yağışlar haziran ile eylül ayları arasında olur. Yağmur çoğunlukla gece yağdığından, ziyaretçiler bir sağanakla sırılsıklam olmadan buranın turistik yerlerini gezebilir.

Böyle çok yağmur alan bir bölgenin, büyük bir kuraklık yaşamasına inanmak zordur. Ama bu durum kış aylarında sık görülür. Peki Muson yağmurlarının yol açtığı sel suları nereye gidiyor? Çherrapunci’nin hemen dışındaki ormanlar aşırı şekilde yok edildiğinden, yağmurların çoğu yüksek platodan akıp ovalardaki ırmakları doldurur; bu ırmakların çoğu Bangladeş’e dökülür. Akıntıların önüne set kurulması ve baraj gölleri inşa edilmesi projeler arasındadır. Fakat, Mawsynram’ın kabile reisi G. S. Malngiang’a göre, “su sorununu çözmeye yönelik hiçbir ciddi çaba” olmadı.

Çherrapunci’ye yaptığımız gezi şüphesiz heyecan verici ve eğitici oldu. Gerçekten de buranın nefes kesici bir manzarası var. Burada aralarında yaklaşık 300 orkide türünün ve etobur ibrikotunun eşsiz bir türünün de bulunduğu şahane çiçekler var. Üstelik, doğal yaşam hayranlık uyandıracak büyük bir çeşitliliğe sahip; burada keşfedilecek kireçtaşı mağaraları ve araştırılacak megalitler var. Bu yörenin geniş portakal bahçelerinde bu sulu meyvenin yetiştirilmesinin yanı sıra, nefis portakal balının doğal üretimi de yapılabiliyor. Tüm bunlar, “bulutların evi” Meghalaya’ya ve dünyanın en nemli yerlerinden biri olan Çherrapunci’ye gelecek ziyaretçileri bekliyor.

[Dipnot]

[Sayfa 22’deki harita]

(Ayrıntılı bilgi için lütfen yayına bakın)

HİNDİSTAN

Çherrapunci

[Tanıtım notu]

Mountain High Maps® Copyright © 1997 Digital Wisdom, Inc.

[Sayfa 23’teki resim]

Çağlayanlar vadiden hızla akan ırmağı besliyor

[Sayfa 23’teki resim]

Dünyanın yalnız bu köşesinde etobur ibrikotunun bu türüne rastlanmaktadır

[Tanıtım notu]

Matthew Miller’ın fotoğrafı