Günlük—Güvenilir Bir Dost

GÜNLÜK, güvenilir bir arkadaş, halden anlamayan bir dünyada duygudaş bir dost olabilir. Yazar Christina Baldwin, günlüğün “iç dünyamıza yaptığımız yolculukların kaydını içeren bir natürmort koleksiyonuna sahip olmamızı” sağladığını söyledi. Günlük, tıpkı geçmişimizi görüntülerle anlatan bir fotoğraf albümü gibi, yaşadıklarımızı ortaya koyan ve onları hatırlatan yazılı “izlenimler” içerir.

Mukaddes Kitap devirlerinde, önemli olaylar çoğu zaman devletler tarafından kaydedilirdi. Mukaddes Kitap da bu tür birçok resmi kayıttan söz eder. (Sayılar 21:14, 15; Yeşu 10:12, 13) Yunanlılar ephemerides * adını verdikleri bir tür almanak geliştirdiler ve oraya yıldızların ve gezegenlerin günlük hareketlerini kaydettiler. Yunanistan’ı fetheden Romalılar bu günlüklerin kullanımını benimsediler; fakat kendilerine özgü bir pratiklikle, toplumda yaşanan ve insanların ilgisini çekecek günlük olayları da ekleyerek bu günlüklerin değerini artırdılar. Onlar buna diarium adını verdiler ve bu ad Latince’de “gün” anlamına gelen dies kelimesinden gelir.

Ancak, Samuel Pepys isimli bir İngiliz’in tuttuğu gibi her günün özel olaylarının kaydedilip saklandığı günlükler, Batı ülkelerinde 17. yüzyıla kadar popüler olmadı. Pepys’in, dindarlık ve dünyeviliğin alışılmadık bir karışımı olan günlüğü, tarihçilere, İngiltere Kralı II. Charles’ın yönetimi sırasındaki gündelik yaşamla ilgili en kapsamlı kayıtları sağlamıştır.

O zamandan itibaren günlük tutmak gittikçe daha popüler oldu. Hatta birçok günlük değerli tarihsel belgeler haline geldi. Bunlar arasında dikkate değer bir tanesi, Nazilerden saklanan küçük bir Yahudi kızın yazdığı günlüktür. Daha sonra kitap haline getirilen Anne Frank’in Hatıra Defteri, insanın insana yaptığı zulmün acı bir kanıtıdır.

Günlüğün Çekiciliği Nedir?

Günlüğe yazı yazmanın, insanın temel bir arzusunu karşıladığı görülüyor; bu, kendini ifade etme arzusudur. Günlük,  belki bir bebeğin ilk sözlerini duymanın verdiği sevincin, belki de sevgi dolu bir ilişkinin gelişme evresinin kaydedilmesiyle, yaşamımızı şekillendiren olaylar üzerinde düşünmemize fırsat verir. Yazılanları sonradan okumak, o değerli anların ve o anların yarattığı duyguların tekrar yaşanmasını sağlar.

Günlüğün en büyük avantajlarından biri kendimizi tanımamızı sağlamasıdır. Yazar Tristine Rainer, günlük tutma alışkanlığını “duyguları, sınırlama olmaksızın ifade etmeyi sağlayan kullanışlı psikolojik bir araç” olarak tanımlıyor.

Mukaddes Kitap Süleymanın Meselleri 12:25’te şöyle diyor: “Yüreğindeki kaygı insanı çöktürür; fakat iyi söz yüreğini sevindirir.” Eğer insan başka biriyle “yüreğindeki kaygı” hakkında konuşamıyorsa, başka bir seçenek olarak kendini yazı yoluyla ifade edebilir. Bu yüzden, günlük tutmak duygusal acılarla başa çıkmakta yardımcı bir araç olarak tavsiye edilmektedir. Günlük, kişinin yaşamı üzerinde enine boyuna düşünmesini, yeni hedefler koymasını ve belki de sorunlarına çözümler bulmasını sağlayabilir. İnsanın sorunları ve duyguları hakkında yazması, gerçek meseleler üzerinde düşünmesine ve onlara tarafsız bir şekilde bakmasına yardım edebilir.

Günlük tutmak, aynı zamanda bir eğitim aracı olabilir. Amerikan Öğretmenler Federasyonu ana babalara şunu öneriyor: “Çocuklarınızı günlük tutmaya teşvik edin. Günlük tutmak, yazma yeteneğini ve yaratıcılığı geliştirir.”

Nasıl Başlayabilirim?

İlk önce sakin bir yer ve bir günlük ya da hoşunuza giden bir defter bulun. Kabul etmek gerekir ki, doldurulmayı bekleyen boş bir sayfa gözünüzü korkutabilir. Fakat önemli olan dürüst, teklifsiz ve basit olmaktır. Kendinize şunları sorabilirsiniz: ‘Bugün ne yaptım? Bu beni nasıl etkiledi? Neler yedim? Kimleri gördüm? Sevdiğim insanların yaşamlarında neler oluyor?’ Ya da şunları sorarak şimdiki zamanla başlayabilirsiniz: ‘Şimdi yaşamda neredeyim? Hedeflerim neler? Ya hayallerim?’ Sonra da, kendinizi eleştirmeden akıcı bir şekilde yazın.

İstediğiniz kadar çok ya da az yazın. İstediğiniz kadar sık ya da nadir yazın. Açık sözlü ve samimi olun. Dilbilgisi kuralları ya da kelimelerin yazılışı konusunda fazla kaygılanmayın. Yazdıklarınızı kimse görmeyecek. Fotoğraflar yapıştırmayı, gazete kupürleri ya da sizin için önemli olan herhangi bir şeyi iliştirmeyi deneyebilirsiniz. O sizin yazdığınız bir kitap. Düzenli ya da baştan savma, küçük veya büyük olabilir. Ayrıca sadece yazmak istediğiniz zaman yazın. Eğer günlük tutmak, katı bir sorumluluk haline gelirse, başarısız olursunuz ve hayal kırıklığına uğrarsınız. (Çerçeveye bakın.)

Tıpkı bir bilim adamının, incelediği bir organizmadaki değişiklikleri gözlemek ve kaydetmek üzere her gün kayıt tutması gibi, günlük de sizin yaşamdaki davranış tarzınızı ve eğilimlerinizi gözlemenize ve incelemenize yardım edebilir. Günlüğünüz sevinçlerinizi, acılarınızı, zayıflıklarınızı ve güçlü yanlarınızı ortaya çıkaracaktır. Kendinizi ifade edebilme yeteneğinizi geliştirecektir. Gerçi günlük tutmak kararlı olmayı gerektirir; fakat böyle bir kararlılık birçok ödülü beraberinde getirebilir.

[Dipnot]

[Sayfa 19’daki çerçeve]

Başlangıç Yapmak İçin Öneriler

◆ Dayanıklı ve kolay taşınabilen bir günlük seçin.

◆ Yalnız kalabileceğiniz bir vakit ve yer seçin. Yazdığınız her gün için tarih atın.

◆ Birkaç gün yazamazsanız paniğe kapılmayın, kaldığınız yerden devam edin.

◆ Yaptığınız işi eleştirmeyin. Rahat olun ve kendinizi kelimelerin akışına bırakın. Genellemelerle yetinmeyin, ayrıntıları kaydedin.