Bal—Tatlı Bir İlaç

BAZI tıp araştırmacıları balın, mikrop öldürücü ve iltihap önleyici bir özelliği olduğunu gördüklerinde oldukça heyecanlandılar. Kanada’da yayımlanan The Globe and Mail gazetesinin haberine göre: “Mikrop kapmış yaralarda, son derece gelişmiş olmalarına rağmen antibiyotiğe dirençli süper mikroplara karşı etkisiz olan çok sayıdaki antibiyotiğin tersine, bal bu mikropların birkaç türünü yenebilir.”

Bala ilaç özelliği veren nedir? Cevap çiçeklerden balözü toplayan işçi arılarla ilgilidir. Arıların salgısı, balözünün içinde glikozu parçalayan bir enzim olan glikoz oksidaz içerir. Bu parçalanmanın bir yan ürünü ise, genel olarak yaraları temizlemek ve mikroplardan arınmak için kullanılan hidrojen peroksit, yani oksijenli sudur. Normalde hidrojen peroksit bir yaranın üzerine uygulandığında etkisi kısa sürelidir; fakat balla beraber kullanılınca etkisi farklıdır. Globe gazetesinin raporuna göre, “Bir yaranın üzerine uygulandığında bal vücut sıvısı tarafından biraz sulandırılır ve bunun sonucunda balın doğal asidi azaltılır.” Bu asidi az ortamda enzim harekete geçer. Balın içindeki şeker yavaş ve sürekli bir şekilde parçalanır. Bu yöntemle, yaradaki bakteriyi öldürmeye yetecek miktarda hidrojen peroksit, çevresindeki sağlıklı dokuyu olumsuz yönde etkilemeden yavaşça yayılır.

Globe’a göre balın, yarayı iyileştirmesine neden olan birkaç özelliği var. “İnce bir tabaka bal sürülmesi cildi koruyan ve sert bir yara kabuğunun oluşmasını engelleyen nemli bir ortam sağlar. Bal yeni kılcal kan damarlarının gelişimine ve oluşumuna yol açar ve yeni cilt meydana getiren hücreleri harekete geçirir.” Buna ek olarak, balın içindeki antioksidanlar (oksitlenmeyi önleyen maddeler) iltihap önleyici etkiye sahiptir, bu da “şişkinliği azaltır, kan dolaşımını düzeltir ve yaranın sulanmasını önler.”

Bununla beraber raporlara göre “bal herkes için bir ilaç değildir.” Tahminlere göre, balın yüzde 5’inde bir tür zehirlenmeye yol açan botülizm sporları bulunur. Hem Health Canada dergisinin Botülizm Başvuru Servisi köşesi hem de çocuk hastalıklarıyla ilgili kuruluşlar, bir yaşın altındaki çocuklara bal vermeye karşı uyarıyor, çünkü “küçük çocuklarda, onları bu bakterilerden koruyacak bağırsak mikroflorası henüz yeterince gelişmemiştir.”