Nasıl Dudak Okuyorlar?

HALKA açık bir parkta birbiriyle konuşan şüpheli iki sanığın görüntüleri videoya çekildi. Hiç kimse onların ne dediğini duymamıştı; fakat polis onları tutukladı ve sonradan uzun yıllar hapse mahkûm edildiler. Onların filme alınan sohbetleri Britanya’da yetkili bir bilirkişi ve İngiliz polisinin “güçlü gizli silahı” olarak tanımlanan bir dudak okuyucu tarafından okundu.

Dudak okuma sanatı hakkında daha fazla bilgi almak için, Mike ve Christina’yı görmeye gittim. Christina üç yaşından beri sağır. Daha sonra, sağırlarla ilgilenen bir okula gitmiş ve orada dudak okumayı öğrenmiş. Mike ise Christina ile evlendikten sonra dudak okuma yeteneğini geliştirmiş.

Dudak okumak ne kadar zordur? Mike şöyle diyor: “Tüm dikkatinizi dudakların biçimine ve hareketlerine, dile ve alt çeneye vermelisiniz.” Christina ise şunları ekliyor: “Sizinle konuşan kişiye dikkatlice bakmalısınız; dudak okuma yeteneğiniz geliştikçe, yüz ifadelerine ve vücut diline de dikkat edeceksiniz.”

Onlara göre bir kişinin bağırarak konuşması ya da dudak hareketlerini abartması kendisi için büyük bir hatadır. Bu tarz bir konuşma kafa karıştırabilir ve böyle konuşan kişiyi başarısızlığa uğratabilir. Usta bir dudak okuyucusu olduktan sonra, yöresel şiveleri bile çözmek mümkün. Fakat tabii ki, tüm bunlar kolay değil! Dudak okumayı öğretmek konusunda uzman bir kuruluş olan Hearing Concern (İşitme Engellileri Derneği) açıkça şuna işaret ediyor: “Dudak okuma pratik, pratik ve daha çok pratik gerektirir.”

Christina zaman zaman otobüste ya da trende, farkında olmadan bir sohbete “kulak misafiri” olduğunu fark edince mahcup duruma düştüğünü kabul ediyor. O zaman tüm yapabildiği derhal başka bir yere bakmak oluyor. Fakat onun yeteneği bir korunma olabilir. Christina artık televizyonda futbol izlemiyor, çünkü bazı oyuncuların söylediklerini anladığından rahatsız oluyor.

Çok az kişi İngiliz polisinin bu ‘gizli silahının’ yeteneklerine sahip olabilir. Fakat normal seviyede dudak okumak, işitme yeteneğimizi önemli ölçüde kaybettikten sonra geliştirilebilecek değerli bir beceri olabilir.

[Sayfa 31’deki resim]

Christina

[Sayfa 31’deki resim]

Mike