Keşfedilmeyi Bekleyen Doğadaki Desenler

KIRLARDA yürüyüşe çıktığımızda, doğadaki güzel şeyleri pek çoğumuz fark ederiz. Bunlar, bir çiçek tarlası, rengarenk bir kuş, görkemli bir ağaç ya da göz alıcı bir manzara olabilir. Pek çok insan bu gibi güzellikleri bir Yaratıcıya ya da Usta bir Tasarımcıya atfeder.

Doğadaki karmaşık desenleri sadece bilim adamlarının keşfedebileceğini düşünebilirsiniz. Bununla birlikte, doğadaki desenleri fark etmek için yüksek teknoloji ürünü bilimsel gereçlere ihtiyacınız yoktur. Tüm ihtiyacınız keskin bir göz, biraz hayal gücü ve şekiller ile güzelliklerin farkına varabilmektir. Ayrıca belki de daha önceleri olağan saydığınız sıradan nesnelere yakından bakmanız gerekebilir.

Doğadaki desenlerin en basit şekillerinden biri sarmaldır. Bu, bir tirbuşonun ucu ya da topaca sarılmış ip gibi tanıdık bazı nesnelerde görülebilir. Bununla birlikte, deniz kabuğu ya da çam kozalağında daha zarif sarmallar görebilirsiniz. Ve eğer bir ayçiçeğinin ortasına dikkatlice bakarsanız, zarif bir sarmal örneği daha görürsünüz. Sarmal biçimleri, fazla belli olmasa da bir gülün ya da bir örümcek ağının merkezini de süsler.

Bir örümcek ağına yakından bakalım. Örümcek öncelikle ağına, bir bisiklet tekerleğinin çubuklarına benzer bir ana hat kurar. Sonra merkezden başlayarak bu ana hattı yapışkan bir ipek iplikle birbirine bağlamaya başlar. Ağ tamamlanana kadar örümcek dairenin içinde dönerek ağı dokur. Dışa doğru genişleyen bu iplikten daire, sarmal biçimindedir.

Doğada bulunan bir diğer ilgi çekici örnek ise yalancı göz şeklidir. Bu yalancı göz şekli en umulmadık yerlerde karşınıza çıkabilir—bir kuşun tüyünde, bir kelebeğin kanadında ve hatta bir balığın pullarında. Bilim adamları yalancı gözlerin, kur dönemini başlatmaya, düşmanı şaşırtmaya ya da ilgiyi uzaklaştırmaya yaradığını öne sürüyorlar. Yalancı göz konusunda belki de en bilinen örnek olan tavuskuşu ve onun kur dönemindeki gösterişli görüntüsü, doğa harikalarından biridir. Büyük İskender, tavuskuşunun güzelliğinden öylesine etkilenmişti ki, ülkesinin her yerinde bu kuşun korunmasını emretmişti.

Daire ve küre biçimi de bilinen başka desenlerden bazılarıdır. Buna örnek olarak güneşin batarken aldığı altın küre hali ya da gümüşi dolunay bizde her zaman hayranlık uyandırır. Papatya familyasından olan pek çok çiçek, ortasındaki sarı renkle ve adeta ışık saçan biçimde dizilmiş çeşitli renklerdeki taçyapraklarıyla güneşe benzer bir görünümdedir. Güneş, turistleri bir plaja ne kadar kolay çekerse, bir çiçeğin ortasındaki altın göz de salgıladığı balözüyle, kelebekleri o kadar kolay kendine çeker.

Küre, paketleme için en ekonomik şekil olduğundan, meyveler farklı renk ve boylarda olsa da genelde küre şeklindedirler. Ayrıca, meyvelerin canlı renkleri kuşların ilgisini çeker ve onlar da lezzetli bir yemek karşılığında bu meyvelerin tohumlarını dağıtırlar.

Tabi ki sarmallar, yalancı gözler, daireler ve küreler doğada bulunan pek çok örnekten sadece birkaçıdır. Bazısı belli bir amaçla tasarlanmışsa da, diğerleri dekorasyon ya da kamuflaj vazifesi görürler. Her ne nedenle olursa olsun, onlara dikkatle bakın ve bundan zevk alın.

 [Sayfa 26’daki tam sayfa resim]