Matematik Herkesi İlgilendirir

MATEMATİK sadece bilim adamlarını ilgilendirmez. Hepimizi ilgilendirir. Alışveriş yaparken, evinizi dekore ederken veya günlük hava durumunu dinlerken matematik ilkelerini kullanıyor veya onlardan yararlanıyorsunuz.

Pek çok insana göre matematik sıkıcıdır veya günlük yaşamla ilgisi yoktur. Siz de böyle mi düşünüyorsunuz? Şimdi matematiğin ne kadar yararlı, kolay ve çekici olabileceğini görelim.

Bir Alışveriş Turu

Dışarıda alışveriş yaptığınızı ve bir dükkânda büyük bir indirim gördüğünüzü düşünün. Gerçek fiyatı 35 milyon TL olan bir malda yüzde 25 indirim yapılmış. Bu sanki kelepirmiş gibi görünebilir. Peki indirimli fiyatı ne kadar? İşte bu durumda imdadınıza aritmetik yetişir. *

Öncelikle belirtilen yüzdeyi, yüzde 100’den çıkarın, böylece yüzde 75 sonucunu elde edeceksiniz (100 – 25 = 75). Daha sonra gerçek fiyatı, elde ettiğiniz sonuçla, yani bu durumda yüzde 75 (0,75) ile çarpın. Yeni fiyat 26.250.000 TL olacaktır (35.000.000 × 0,75 = 26.250.000). Şimdi yeni fiyatı öğrendiğinize göre indirimin gerçekten iyi bir indirim olup olmadığına karar verebilirsiniz.

Peki ya yanınızda hesap makinesi yoksa ne olacak? Bu durumda cevabı, aklınızdan hesap yaparak bulabilirsiniz. Örneğin, diyelim ki gerçek fiyatı 45 milyon TL olan bir eşyaya yüzde 15 indirim uygulanmış. Yüzdeleri akıldan hesaplamanın pratik bir yolu var. Hesaplarken yüzde 10’u temel alın. Bir sayının yüzde 10’u, o sayıyı 10’a bölerek hesaplanır. Diğerlerine nazaran bu hesabı  akıldan yapmak daha kolaydır. Daha sonra da, 15 sayısının 10 ve 5 sayılarının toplamı ve 5 sayısının da 10’un tam olarak yarısı olduğunu bildiğinizden indirimli fiyatı toplama ve çıkarma işlemleriyle çabucak hesaplayabilirsiniz. Şimdi bu yöntemi deneyelim.

45 milyonun yüzde 10’u 4,5 milyon olduğundan 45 milyonun yüzde 5’i de 4,5 milyonun yarısı, yani 2 milyon 250 bindir ve yüzde 15’lik indirimin karşılığı bu iki sayının toplamı, yani 6 milyon 750 bindir (4.500.000 + 2.250.000 = 6.750.000). En sonunda 45 milyondan 6 milyon 750 bini çıkararak indirimli fiyat olan 38.250.000 TL’ye (45.000.000 − 6.750.000 = 38.250.000) ulaşırız. Bu arada bir eşyanın katma değer vergisini veya lokantada hesaba ekleyeceğiniz bahşiş miktarını hesaplamak için de benzer bir yöntem kullanabilirsiniz. Bu durumlarda tabii ki elde ettiğiniz sonucu gerçek fiyattan çıkarmak yerine o fiyata ekleyeceksiniz.

Bununla birlikte akıldan hesap yaparken yanlış sonuçlara varmamaya dikkat edin. Örneğin, fiyatı yüzde 40 indirilmiş ve indirimli fiyatına tekrar yüzde 40 indirim yapılmış bir elbise veya pantolon aslında toplam olarak yüzde 80 değil sadece yüzde 64 indirimlidir. Çünkü ikinci indirim gerçek fiyata değil, indirilmiş fiyata uygulanır. Bu mal yine de kelepir olabilir, ama bu gerçekleri akılda tutmak yararlı olacaktır.

Ancak aritmetiğin tek başına çözemediği problemler de vardır. Neyse ki başka birçok matematik dalı mevcuttur.

Evi Dekore Ederken

Diyelim ki dairenizdeki yer döşemesini değiştirmeniz gerekiyor ve bütçeniz kısıtlı. Yer döşemesini almaya gitmeden önce neye ihtiyacınız olduğuyla ilgili oturup hesap yapın. Bu konuda en önemli soru şudur: Ne kadar döşemelik almalısınız? Geometriyle ilgili bazı temel şeyleri bilmek size yardımcı olabilir.

Döşemelik malzemeler genellikle metre kare hesabıyla satılır. Örneğin bir metre kare, bir metre uzunluğunda ve bir metre genişliğindedir. Ne kadar döşemeliğe ihtiyacınız olduğuna karar vermeden önce dairenizdeki her odanın ve holün alanını hesaplamalısınız. Çoğu binanın yer planı, kareler ve dikdörtgenlerden oluşur. Dolayısıyla şimdi vereceğimiz formül, alanı hesaplamanıza yardımcı olacak: a = u × g (alan, uzunlukla genişliğin çarpımına eşittir). Bu, dikdörtgen ya da karenin alanını hesaplamak için kullanılan bir geometri formülüdür.

Bu formülün nasıl kullanıldığını örneklemek için evinizde mutfak ve banyo dışındaki bütün odaların yer döşemesini yenileyeceğinizi düşünelim. Her odayı ölçüyorsunuz ve 23. sayfadakine benzer bir kroki hazırlıyorsunuz. Krokideki kareler ve dikdörtgenler odaların büyüklüğünü ve konumunu gösteriyor. Yukarıdaki formülü kullanarak kaç metre karelik döşemeliğe ihtiyacınız olduğunu hesaplamaya çalışın. Bazı öneriler şunlardır: Her odanın alanını tek tek hesaplayıp daha sonra sonuçları toplayabilirsiniz. Ya da krokinin toplam alanını hesaplayıp, daha sonra mutfağın ve banyonun alanını toplam alandan çıkarak biraz zaman kazanabilirsiniz. *

“Geometri” sözcüğü de Yunanca’dan gelir ve sözcük anlamı “yer ölçme”dir. Geometri, alanı, uzaklığı, hacmi ve şekillerin ve çizgilerin diğer özelliklerini hesaplamayı içerir. İki ve üç boyutlu olarak hayal edilebilen her şekil için kullanışlı formüller vardır. Hem bilim adamları, hem mühendisler, hem de dekoratörler tam olarak ne kadar malzemeye ihtiyaç duyduklarını hesaplamak için her gün bu formülleri kullanıyorlar. Ancak matematik yalnızca aritmetik ve geometriyle sınırlı değildir.

 Matematiği Her Gün Kullanın

Matematiğin diğer dalları cebir ve hesaplamaları içerir. Matematik yüzyıllardır, kültürü, dini veya cinsiyeti ne olursa olsun herkesin kullandığı tamamen evrensel bir dil haline gelmiştir. Ayrıca bilimde, endüstride, iş alanında ve günlük yaşamda karşılaştığımız en kafa karıştırıcı sorunları çözme gücüne sahiptir. İster evrenin sırlarını ortaya çıkarmaya, ister aile bütçesini dengelemeye çalışıyor olun başarının anahtarı sayıların dilinden anlayabilmektedir.

Öyleyse okuldayken matematikten nefret etmiş olsanız bile onu şimdi bir daha gözden geçirmeye ne dersiniz? Diğer diller gibi matematik de, en iyi kullanılarak öğrenilir. Her gün biraz da olsa matematiği kullanmaya çalışın. Matematik problemleri çözmeye ve oyunları oynamaya zaman ayırın. Yaşayacağınız olumlu bir deneyim matematik hakkındaki görüşünüzü değiştirebilir. Ayrıca böyle bir deneyim başlangıçta bu şaşırtıcı yöntemleri tasarlayan Yüce Matematikçi, Yaratıcımız Yehova Tanrı’nın hikmetine olan hayranlığımızı kesinlikle artıracaktır.

[Dipnotlar]

[Sayfa 23’teki şema]

(Ayrıntılı bilgi için lütfen yayına bakın)

⇩ |⇦ 3 m. ⇨|⇦ 3 m . ⇨| |

| | | |

| | | |

| | | |

3 | Mutfak | Yemek odası | Oturma |

m. | | | odası |

| | | |

| | | |

| | | |

⇧⇩ ------------ ------ ------- |

|

1,5 Hol |

m. |

|

⇩⇧ ----------------------- ----- |

| | | |

| | | |

| | | |

3 | Yatak odası | Banyo | |

m. | | | |

| | | |

| | | |

| | | |

⇧ |⇦ 4,5 m. ⇦|⇦ 1,5 m.⇨|⇦ 3 m. ⇦|

[Sayfa 23’teki resimler]

Matematik günlük işleri yaparken yardımcı olabilir