OKULDA ne kadar stres altında olduğunu ana babanın anlamadığını mı düşünüyorsun? Belki sana kira ödemekle uğraşmadığını, bir aile geçindirmek zorunda olmadığını ya da memnun etmen gereken bir işverenin olmadığını söyleyebilirler. Yine de okulda gördüğün baskının ana babanın karşılaştığı baskı kadar, hatta daha çok olduğunu düşünebilirsin.

Sırf okula gidip gelmek bile bir stres kaynağı olabilir. ABD’de yaşayan Tara şunları diyor: “Okul servisinde sık sık kavga çıkardı. Şoför otobüsü durdurup herkesi aşağı indirmek zorunda kalırdı ve bu yüzden okula yarım saat ya da daha çok geciktiğimiz olurdu.”

Peki okula varınca stres bitiyor mu? Bunu söylemek zor. Aşağıdaki sözler sana yabancı gelmeyebilir.

Öğretmenlerin yarattığı stres.

“Öğretmenlerim en iyisini yapmamı ve en yüksek notları almamı istiyorlar. Kendimi onların onayını kazanmak zorundaymışım gibi hissediyorum” (Sandra, Fiji).

“Öğretmenler öğrencileri akademik açıdan başarılı olmaları için zorluyor, özellikle de öğrencileri bazı alanlarda becerikliyse. Öğretmenler başarılı olmamız için bize gerçekten baskı yapıyorlar” (April, ABD).

“Hayatınızda değerli hedefleriniz olsa bile, bazı öğretmenler, eğer onların önerdiği akademik hedeflere erişmeye çalışmazsanız size kendinizi değersiz hissettiriyorlar” (Naomi, ABD).

 Öğretmenlerin yarattığı stresten sen nasıl etkileniyorsun?

Okul arkadaşlarının yarattığı stres.

“Lisedeyken öğrenciler daha rahat ve isyankârlar. Eğer onlara katılmazsan pek de gözde biri olmuyorsun” (Kevin, ABD).

“İçki içme ve cinsel ilişkide bulunma konusunda her gün baskı görüyorum. Bazen bunlara karşı koymak zor olabiliyor” (Aaron, Yeni Zelanda).

“Şu anda 12 yaşındayım ve en çok, biriyle çıkma baskısı yüzünden stres yaşıyorum. Okuldaki herkes bana ‘Daha ne kadar tek takılacaksın?’ diye soruyor (Alexandria, ABD).

“Bir erkekle çıkmak için baskı görüyordum. Ve bunu reddettiğimde bana lezbiyen damgası vurdular. Üstelik daha on yaşındaydım” (Christa, Avustralya).

Okul arkadaşlarının yarattığı stresten sen nasıl etkileniyorsun?

Sınıf arkadaşlarının, dinsel inançlarını öğrendiğinde vereceği tepkiyi düşünmek stres yaratabilir.

“Sınıf arkadaşlarına dinsel inançlarını anlatmak zor, çünkü sonrasında senin hakkında ne düşüneceklerinden emin olamıyorsun. Senin tuhaf biri olduğunu düşünmelerinden korkuyorsun” (Carol, Hawaii).

“Orta okulda ve lisede öğrenciler uyuşturucu kullanıyor, cinsel ilişkide bulunuyor ve içki içiyor. Bu çok stresli bir durum, çünkü Mukaddes Kitap standartlarına göre yaşadığın için seninle dalga geçmelerini istemiyorsun” (Susan, ABD).

Dinsel inançlarınla ilgili meselelerden sen nasıl etkileniyorsun?

Stres yaratan başka etkenler de var.

Seni en çok etkileyenlerden birini işaretle ya da aşağıya yaz.

• Yaklaşan sınavlar

• Ev ödevleri

• Ana babanın yüksek beklentileri

• Kendi yüksek beklentilerin

• Sözlü, fiziksel ya da cinsel taciz

• Diğer ․․․․․

Okulunu stressiz bir şekilde bitirmeyi beklemen pek gerçekçi olmaz. Öte yandan aşırı stres de bunaltıcı olabilir. Hikmetli Kral Süleyman şunları yazdı: “Yüreğindeki kaygı insanı çöktürür” (Süleyman’ın Meselleri 12:25). Fakat stresin seni deliye döndürmesini önleyebilirsin. Bunun sırrı, stresle nasıl başa çıkabileceğini öğrenmektir.

Stresle başa çıkmak ağırlık çalışmak gibidir. Ağırlık çalışan birinin istediği sonucu almak için uygun şekilde önceden hazırlık yapması gerekir. Kullandığı ağırlıklar fazla ağır olmamalı ve onları doğru şekilde kaldırmalıdır. Eğer bunları yaparsa vücuduna zarar vermeden güçlü kaslara sahip olur. Diğer yandan eğer bunları yapmazsa bir kasını incitebilir ya da kemiğini bile kırabilir.

Benzer şekilde stres yaratan durumlarla başa çıkabilir ve yapman gereken işi kendine zarar vermeden başarabilirsin. Peki nasıl? Şu adımları uygula:

1. Nedenleri belirle. “İhtiyatlı kişi tehlikeyi görünce saklanır” (Süleyman’ın Meselleri 22:3, YÇ). Eğer strese en çok hangi etkenin yol açtığını belirlemezsen bunaltıcı stresten kaçınamazsın. Bu yüzden bu makalede yazdığın notları tekrar gözden geçir. En çok hangi etken strese yol açıyor?

2. Araştırma yap. Örneğin eğer aşırı miktardaki ev ödevi yüzünden strese giriyorsan,  Şubat 2004 tarihli Uyan! dergisinde yayımlanan “Gençler Soruyor: Ev Ödevlerim İçin Nasıl Vakit Bulabilirim?” makalesine bakabilirsin. Ya da bir sınıf arkadaşınla cinsel ahlaksızlık yapman yönünde ayartmayla karşılaşıyorsan, Mart 2007 tarihli Uyanış! dergisinde yayımlanan “Gençler Soruyor: ‘Günü Birlik İlişki’ Teklifi Alırsam Ne Yapmalıyım?” başlıklı makaleyi okuyabilirsin.

3. Cevabını önceden planla. Eğer sınıf arkadaşlarının dinsel inançlarını öğrendiklerinde verecekleri tepki seni kaygılandırıyorsa, ne söyleyeceğini ya da nasıl tepki vereceğini düşünmek için bu konunun açılacağı zamanı bekleme (Süleyman’ın Meselleri 29:25). 18 yaşındaki Kelsey şunları diyor: “Kaygıyla mücadele etmeme yardım eden şey kendimi önceden hazırlamamdı. Konu açıldığında, inancımı arkadaşlarıma nasıl açıklayacağımı zaten düşünmüştüm.” Belçika’da yaşayan 18 yaşındaki Aaron da aynısını yaptı. O şunları diyor: “Ne tür sorularla yüz yüze kalacağımı düşündüm ve bu sorulara vereceğim cevapları hazırladım. Eğer bunu yapmasaydım inandığım şeyler hakkında konuşmaya cesaret edemezdim.”

4. Erteleme. Sorunlar çoğunlukla göz ardı edildiğinde kendiliğinden çözülmez. Çoğu kez işler kötüye gider ve bu daha çok strese yol açar. Örneğin, eğer Yehova’nın bir Şahidiysen kimliğini olabildiğince çabuk açıklaman senin için gerçek bir korunma olabilir. Şimdi 20 yaşında olan Marchet şunu diyor: “Her öğretim yılının başında, Mukaddes Kitaba dayalı standartlarım hakkında konuşma fırsatı yaratacak konularda sohbet başlatırdım. Kendimi bir Şahit olarak tanıtmayı ne kadar ertelersem bunu yapmanın o kadar zorlaştığını fark ettim. Başkalarıyla inançlarım hakkında konuşmamın ve yıl boyunca bunlarla uyumlu davranmamın bana gerçekten yararı oldu.”

5. Yardım iste. En güçlü haltercinin bile bir sınırı vardır. Senin de bir sınırın var. Fakat tüm yükü tek başına taşımak zorunda değilsin (Galatyalılar 6:2). Neden ana babanla ya da İsa’nın başka olgun takipçileriyle konuşmayasın? Onlara bu makalede yazdığın notları göster. Onlarla, yaşadığın baskılardan bazılarıyla başa çıkman için sana nasıl yardım edebileceklerini konuş. İrlanda’da yaşayan Liz babasına, dinsel inancı yüzünden arkadaşlarının onunla alay etmesinden korktuğunu anlattı. Liz şunları diyor: “Babam her gün beni okula bırakmadan önce benimle dua ederdi. Bu kendimi hep güvende hissetmemi sağladı.”

İnanması zor gelebilirse de, bir ölçüde stres yaşaman aslında iyi bir şeyin belirtisidir. Bu, senin gayret gösterdiğinin ve vicdanının zayıflamadığının bir göstergesi olabilir. Mukaddes Kitabın artık stres duymayan birinden nasıl söz ettiğine dikkat et: “Ne vakte kadar yatacaksın, ey tembel? Uykundan ne zaman kalkacaksın? Biraz uyku, biraz uyuklama, uyumak için biraz el kavuşturma; fakirlik sana bir uğru gibi, ve yoksulluk sana bir akıncı gibi gelecek” (Süleyman’ın Meselleri 6:9-11).

On altı yaşındaki Heidi bunu şöyle anlatıyor: “Okul sana gerçekten çok kötü bir yer gibi görünebilir. Fakat orada karşılaştığın baskıların aynısıyla işyerinde de karşılaşacaksın.” Evet, stresle başa çıkmak kolay değil fakat eğer bunu doğru şekilde yaparsan stresin sana zararı olmaz. Aksine seni daha güçlü biri haline getirebilir.