Yaşamsal Çevrimler
Yaşamsal Çevrimler
BİR kentin temiz hava ve su kaynakları kesilir ve kanalizasyonu tıkanırsa, çok geçmeden hastalık ve ölüm olayları görülmeye başlar. Fakat bizim gezegenimiz temiz hava ve suyun uzaydan getirilmediği ve atık maddelerin uzaya atılmadığı kapalı devre bir sistemdir. O halde Dünya’nın biyosferi nasıl sağlıklı ve yaşanabilir durumda kalabiliyor? Su, karbon, oksijen ve azot çevrimleri gibi doğal çevrimler sayesinde. Şimdi bu çevrimleri basit bir anlatımla görelim.
Su çevrimi (hidrolik çevrim) üç aşamalıdır. 1. Güneş enerjisi suyu buharlaştırarak atmosfere çıkarır. 2. Bu saflaşmış suyun yoğunlaşmasıyla bulutlar oluşur. 3. Bulutlar da yağmur, dolu, sulu kar veya kar oluşturur ve bunların yere düşmesiyle çevrim tamamlanır. Bu şekilde çevrimden geçen yıllık su miktarı nedir? Bazı tahminlere göre, tüm gezegeni 1 metre suyla kaplayacak kadar.
2
← ◯
↓ 3 ↑
↓ 1 ↑
↓ ↑
→ →
→
Karbon ve oksijen çevrimleri iki temel süreçten oluşur: fotosentez ve solunum. * Fotosentezde güneş ışığı, karbondioksit ve sudan yararlanılarak karbonhidrat ve oksijen üretilir. Hayvanlarda ve insanlardaki solunumda ise karbonhidrat ve oksijen birleştirilip enerji, karbondioksit ve su üretilir. Dolayısıyla bir çevrimin çıktısı diğerinin girdisidir ve tüm bunlar temiz, verimli ve sessiz şekilde gerçekleşir.
Oksijen
←
← ←
↓ ↑
↓ ↑
↓ ↑
→ →
→
Karbondioksit
Azot çevrimi aminoasitlerin, proteinlerin ve başka organik moleküllerin üretimi açısından çok önemlidir. A. Şimşeğin ve bakterilerin atmosferdeki azotu bitkilerin özümseyebileceği bileşiklere dönüştürmesiyle çevrim başlar. B. Bitkiler de bu bileşikleri organik moleküllere dahil ederler. Böylece bitkileri yiyen hayvanlar azot da almış olur. C. Bitki ve hayvanlar öldüklerinde, başka bir bakteri grubu azot bileşiklerini çözerek azotun tekrar toprağa ve atmosfere geri dönmesini sağlar.
← ← ← ← ← ← ← ← ← ←
↓ ↑
↓ Atmosferde %78 ↑
↓ oranında azot bulunur ↑
↓ ↑
↓ ↓ Organik ↑
↓ A ↓ moleküller ↑
↓ Bakteriler ↓ B ↑ ↓ C ↑
→ Azot bileşikleri Bakteriler →
→ → →
Kusursuz Bir Geri Dönüşüm!
Şunu düşünün: İnsanlar sahip oldukları teknoloji nedeniyle her yıl geri dönüştürülemeyen tonlarca zehirli atık üretiyor. Fakat dünya dahice bir kimya mühendisliği yoluyla tüm atıklarını kusursuz şekilde geri dönüştürüyor. Din ve bilim konularında yazılar yazan M. A. Corey bu çevresel uyumun “sırf tesadüfen meydana gelen süreçlerle gerçekleşemeyeceğini” söyledi.
Kutsal Kitap bunu gerçekten hak eden Kişiyi yücelterek şöyle der: “İşlerin ne çok, ey Yehova! Onların hepsini hikmetle yaptın” (Mezmur 104:24). Bu hikmet insanlığa özel bir şekilde yansıyor.
[Dipnot]
^ p. 11 Doğal çevrimlerin bazıları birbirleriyle yakından bağlantılıdır. Örneğin oksijen karbondioksitte, karbonhidratlarda ve suda bulunduğu için hem karbon hem de su çevriminde yer alır.