Yalancı İğde Her Derde Deva

▪ Sonbaharın başında Rusya’nın kırsal kesimlerinde gezecek olursanız, parlak turuncu renkli meyvelerle dolu çalı veya ağaççıklar görebilirsiniz. Bu yalancı iğdedir. Minik boncuklara benzeyen meyveleri salkımlar halinde değil, dalların üzerinde büyür. Böylece tüm ağaç göz alıcı bir renge bürünür.

Çıçırgan otu olarak da bilinen bu ağaççığın meyveleri yenebilir, fakat sivri dikenleri olduğu için çıplak elle toplarken dikkatli olmalısınız. Meyveleri teker teker koparmalı ve ezmemeye dikkat etmelisiniz. Soğuk iklim seven yalancı iğde çoğunlukla dağlık bölgelerde bulunur. Bunlar arasında kuzeybatı Avrupa’dan Orta Asya’daki Altay Dağlarına kadar olan bölge sayılabilir. Ayrıca Çin’in kuzeyi ile batısı ve Himalayalar’ın kuzeyi de bu bölgeler arasındadır. Yüzyıllardır Çin, Rusya ve Tibet gibi yerlerde bu meyveye çok değer verilir.

Yalancı iğde hem eski Tibet tıp metinlerinde hem de eski Yunanca metinlerde geçer. Yunanca ismi olan Hippophaë “parlak at” anlamına gelir. Eski Yunanlılar bu ağaççığın meyvelerini veya yapraklarını yarış atlarının derisi parlak olsun diye kullanırlardı. Dolayısıyla Hippophaë isminin buradan geldiği düşünülüyor.

Yalancı iğde ilk olarak 20. yüzyılın başlarında Rus göçmenler tarafından Kuzey Amerika’ya getirildi. Göçmenler Sibirya’dan getirdikleri bu bitkiyi Kanada ve Amerika Birleşik Devletleri’nde ticari amaçlı olarak yetiştirmek istiyorlardı. Günümüzde de bu bitki birçok ülkede gıda ve ilaç sektöründe kullanılmak üzere yetiştiriliyor.

Yalancı iğde C ve E vitamini, folik asit, karotenoitler, yağ asitleri, flavonoitler ve başka maddeler içerir. Meyvesinin kanser tedavisinde kullanılabileceği, ayrıca kalp damar hastalıklarına yol açabilecek etkenleri azalttığı, mide bağırsak ülserlerini, cilt ve karaciğer hastalıklarını tedavi etmekte yararlı olduğu iddia ediliyor. Son zamanlarda bu iddialar doğrultusunda tıbbi araştırmalar yapılıyor.

Yalancı iğdenin küçük siyah çekirdeği çok değerlidir. Meyvedeki besinlerin çoğu, çekirdeğin içindeki yağda bulunur. Bazı araştırmalara göre yalancı iğde yağı bağışıklık sistemini güçlendiriyor olabilir. Buna ek olarak, yağın gençleştirici etkisi olduğu iddia edildiğinden kozmetik ve cilt bakımı ürünlerinde de bu yağdan yararlanılıyor. Yalancı iğde meyvesinden çeşitli rahatsızlıklarda kullanılan bir tonik ve ferahlatıcı, mayhoş bir içecek de yapılır.

Eğer yolunuz Rusya’ya düşerse yalancı iğdenin sıcak turuncu renkli meyvelerinin güzelliğine hayran kalabilirsiniz. Fakat gördüğümüz gibi bu bitkinin tek özelliği güzelliği değildir. Gerçekten de yalancı iğde Yaratıcımızın hikmetini ve iyiliğini yansıtan birçok eserinden sadece biridir.