Engelleri Aşmaya Hazırlanın

“Yeni doğan bebeğimizin sağlığını düşünerek sigarayı bırakmaya karar verdim ve eve ‘Sigara İçilmez’ işareti koydum. Fakat daha bir saat bile geçmeden öyle bir nikotin arzusu bastırdı ki dayanamayıp bir sigara yaktım” (Yoşimitsu, Japonya).

SİGARAYI bırakma sürecinde, Yoşimitsu’nun tecrübesinin de gösterdiği gibi bazı engellerle karşılaşabilirsiniz. Araştırmalara göre, sigarayı bırakmaya çalışırken bir kez bile başarısızlığa uğrayanların yaklaşık yüzde doksanı tekrar sigaraya başlıyor. Bu yüzden, eğer sigarayı bırakmaya çalışıyorsanız, kendinizi karşınıza çıkabilecek engelleri aşmaya hazırlamanız başarılı olma şansınızı artırır. En çok karşılaşılan engeller nelerdir?

Nikotin arzusu: Bu arzu genelde son sigaradan sonraki üçüncü günde zirveye ulaşır ve yaklaşık iki hafta içinde geçer. Sigarayı bırakmayı başarmış biri o süreçte ‘bu arzunun dalga dalga geldiğini, sürekli olmadığını’ söylüyor. Fakat yıllar sonra bile aniden sigara içme arzusu hissedebilirsiniz. Böyle bir durum yaşarsanız, hemen sigaraya sarılmayın. Beş dakika kadar bekleyin, bu arzunun geçtiğini göreceksiniz.

Başka yoksunluk belirtileri: Başlangıçta insanlar uyanık kalmakta veya dikkatlerini toplamakta zorluk çeker ve kilo almaya daha meyilli olur. Ağrı, kaşıntı, terleme ve öksürük baş gösterebilir; ayrıca ruh hallerinde değişiklikler görülebilir, sabırsızlaşabilir, kolay öfkelenebilir, hatta depresyona girebilirler. Fakat çoğu belirti dört ila altı hafta içinde kaybolur.

Bu kritik süre boyunca size yardım edebilecek bazı önlemler alabilirsiniz. Örneğin:

● Daha fazla uyuyun.

● Bol su veya meyve suyu tüketin. Sağlıklı şeyler yiyin.

● Biraz egzersiz yapın.

● Derin derin nefes alın ve temiz havanın ciğerlerinizi nasıl doldurduğunu düşünün.

Tetikleyiciler: Sizde sigara içme isteği uyandırabilecek faaliyet veya duygulara karşı uyanık olun. Belki bir şeyler içerken sigara içme alışkanlığınız vardı. Eğer öyleyse, sigarayı bırakmaya çalışırken, içeceğinizi daha kısa sürede bitirin. Tabii bu süreç geçince yine içeceğinizi acele etmeden, keyifle içebileceksiniz.

Vücudunuz nikotinden temizlenmiş olsa da, psikolojik bağlantılar bir süre daha etkisini kaybetmeyebilir. Daha önce sözü edilen Torben sigarayı bıraktıktan 19 yıl sonra, kahve molalarında hâlâ canının sigara çektiğini itiraf ediyor. Fakat genelde, sigarayı belirli faaliyetlerle bağdaştırma eğilimi zamanla azalır ve etkisini kaybeder.

Ancak alkollü içecekler söz konusuysa, durum daha farklıdır. Sigarayı bırakmaya çalışırken alkolden ve onun içildiği yerlerden uzak kalmanız gerekebilir, çünkü sigarayı bıraktıktan sonra yeniden başlayanların büyük bir kısmı bunu alkol içerken yapıyor. Neden?

● Az miktarda alkol bile nikotinden alınan zevki artırır.

● Sosyal ortamlarda içki içilirken genelde sigara da içilir.

● Alkol yargı yetisini zayıflatır ve insanın kendini frenlemesini zorlaştırır. Kutsal Kitap  yerinde olarak ‘Şarap insanın aklını başından alır’ diyor (Hoşea 4:11).

Arkadaşlar ve çevre: Seçici olun. Örneğin, sigara içen veya size sigara ikram edebilecek insanlarla gereksiz temastan kaçının. Aynı zamanda, sizinle alay ederek veya başka yollarla sigarayı bırakma çabalarınızı baltalamaya çalışan insanlardan da uzak durun.

Duygular: Bir araştırmada, sigarayı bıraktıktan sonra yeniden başlayanların yaklaşık üçte ikisinin bunu çok gergin veya kızgınken yaptığı görüldü. Herhangi bir duygu sigara içme isteğinizi tetiklerse, dikkatinizi başka bir şeye vermeye çalışın. Örneğin su içebilir, sakız çiğneyebilir veya yürüyüşe çıkabilirsiniz. Ayrıca dua ederek veya Kutsal Kitaptan birkaç sayfa okuyarak zihninizi olumlu düşüncelerle doldurmaya çalışabilirsiniz (Mezmur 19:14).

Kaçınmanız Gereken Bahaneler

● Sadece tek bir nefes çekeceğim.

Gerçek: Tek bir nefes bile beyninizdeki belirli nikotin reseptörlerinin, yani alıcılarının yüzde 50 kadarını üç saatliğine doyurabilir. Çoğu kez tek bir nefesin sonucunda kişi tekrar sigaraya başlıyor.

● Sigara içmek stresle başa çıkmama yardım ediyor.

 Gerçek: Araştırmalara göre, nikotin aslında stres hormonlarının seviyesini artırıyor. Sigara içince stresin azaldığını hissediyorsanız, bu büyük ölçüde yoksunluk belirtilerinin geçici olarak kaybolmasından kaynaklanır.

● Bunca zaman sonra ben artık bırakamam.

Gerçek: Kötümserlik azmi yok eder. Kutsal Kitap şöyle diyor: “Sıkıntılı günde cesaretin mi kırıldı? O zaman gücün de olmaz” (Özdeyişler 24:10). Bu yüzden, yenilgiyi kabul etme eğiliminden kaçınmalısınız. Gerçekten sigarayı bırakmak isteyen ve bu dergide değinilen yararlı öğütleri uygulayan herkes başarılı olabilir.

● Benim yaşadığım yoksunluk belirtileri dayanılmaz oluyor.

Gerçek: Yoksunluk belirtilerinin güçlü olduğu doğrudur, fakat onlar sadece birkaç haftada yok olacak. Hedefe odaklanın! Aylar veya yıllar sonra tekrar sigara içme isteği duyarsanız, bilin ki o da geçicidir ve büyük ihtimalle sadece birkaç dakikada kaybolacaktır; tabii eğer o anda bir sigara yakmazsanız.

● Ben psikolojik tedavi görüyorum.

Gerçek: Depresyon veya şizofreni gibi bir ruhsal bozuklukla ilgili tedavi görüyorsanız, doktorunuzdan sigarayı bırakmak için yardım isteyin. O büyük ihtimalle size yardım edecektir ve sigarayı bırakma kararınızın hastalığınız veya aldığınız ilaçlar üzerindeki etkisini dikkate alarak, belki tedavinizde bazı değişiklikler yapacaktır.

● Sigaraya tekrar başlamak gibi bir yenilgiyi göze alamam.

Gerçek: Eğer siz de birçoklarının sigarayı bırakmaya çalışırken yaptığı gibi anlık bir zayıflığa yenilip sigaraya sarılırsanız, durumunuzun umutsuz olduğunu düşünmeyin. Yapmanız gereken toparlanıp yola devam etmek. Bir anlık yenilgi başarısızlık anlamına gelmez. Asıl başarısızlık vazgeçmektir. Bu yüzden denemeye devam edin. Sonunda başaracaksınız!

²⁶ yıldan sonra sigarayı bırakan Romualdo’nun tecrübesini düşünün. O sigarayı bırakalı en az 30 yıl oldu ve şöyle yazdı: “Kaç kere sigarayı bırakıp yeniden başladığımı unuttum. Her seferinde kendimi berbat hissediyordum ve ümitsiz bir vaka olduğumu düşünüyordum. Fakat Yehova Tanrı’yla iyi bir ilişki geliştirmeye kesin karar verdim ve O’ndan defalarca yardım istedim, böylece sonunda sigarayı tamamen bırakmayı başardım.”

Bu serinin son makalesinde sigarayı bırakmış mutlu biri olmanıza yardım edecek birkaç öneri daha ele alacağız.

[Sayfa 7’deki çerçeve/​resim]

HER ŞEKİLDE ÖLDÜRÜCÜ

Tütün çok farklı şekillerde kullanılıyor. Hatta bazı tütün ürünleri sağlıklı gıda ve bitkisel ilaç satan mağazalarda bile bulunuyor. Fakat Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, “Tütünün bütün şekilleri öldürücüdür.” Kanser ve kalp-damar hastalıkları gibi tütünle bağlantılı rahatsızlıklar ölümcül olabilir. Sigara içen anneler doğmamış bebeklerine zarar verebilir. Tütün ürünleri genelde hangi şekillerde kullanılıyor?

Bidi: Elde sarılan bu küçük sigaralar Asya ülkelerinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bidiler normal sigaralara göre kat kat fazla katran, nikotin ve karbonmonoksit içeriyor.

Dumansız tütün: Bu grubun içine tütün çiğnemek, enfiye çekmek ve Güneydoğu Asya’da kullanılan aromalı gutka kullanmak da dahildir. Nikotin ağızdan alınarak kan dolaşımına girer. Dumansız tütün kullanmak diğer tütün çeşitlerini kullanmak kadar tehlikelidir.

Kretek (karanfilli sigara): Bu sigara genelde yüzde 60 tütün ve yüzde 40 karanfil içeriyor. Normal sigaralara göre daha fazla katran, nikotin ve karbonmonoksit içeriyor.

Nargile: Bu aletle, tütün dumanı teneffüs edilmeden önce sudan geçiyor. Fakat bu süreç ciğerlere giren kanserojen maddelerin ve diğer toksinlerin miktarını azaltmıyor.

Pipo: Pipo içmek sigara içmekten daha güvenli değildir, çünkü her ikisi de aynı şekilde kansere ve başka hastalıklara sebep oluyor.

Puro: Bunlar, tütün yapraklarına veya tütünden yapılmış kâğıtlara tütün sarılarak üretiliyor. Sigaraların asitli tütününe karşın, puroların tütünü hafif alkalidir ve bu özelliği, nikotinin puro yakılmadan da emilmesine olanak verir.

[Sayfa 8’deki çerçeve/​resim]

BAŞKASININ SİGARAYI BIRAKMASINA YARDIM ETMEK İÇİN . . .

● Olumlu olun. Övgü ve ödüllendirme, azarlamak ve nutuk çekmekten daha etkilidir. “Bence tekrar denersen başarırsın” demek “Yine başaramadın!” demekten daha iyidir.

● Bağışlayıcı olun. Sigarayı bırakmaya çalışan birinin size yönelttiği öfke veya düş kırıklığını görmezden gelmek için elinizden geleni yapın. “Bunun zor olduğunu biliyorum, fakat bunu yaptığın için seninle gurur duyuyorum” gibi nazik ifadeler kullanın. Ve hiçbir zaman “Sigara içerken daha iyiydin” demeyin.

● Gerçek bir dost olun. Kutsal Kitap şöyle diyor: “Gerçek dost her zaman sever; o, sıkıntılı günler için doğmuş kardeştir” (Özdeyişler 17:17). Evet, günün hangi saatinde olursa olsun veya sigarayı bırakmaya çalışan kişinin ruh hali ne olursa olsun, ona karşı “her zaman” sabırlı olun ve sevgi gösterin.