Gençler Soruyor

Kardeşlerimle nasıl geçinebilirim?

Kardeşlerinin her biriyle ilişkin, aşağıdaki tanımlardan hangisine uyuyor?

․․․․․ Çok yakın arkadaşız

․․․․․ Çoğu zaman anlaşıyoruz

․․․․․ Birbirimize katlanıyoruz

․․․․․ Sürekli kavga ediyoruz

BAZI kardeşler birbiriyle çok iyi anlaşır. Örneğin 19 yaşındaki Felicia “16 yaşındaki kardeşim Irena benim en iyi arkadaşlarımdan biri” diyor. * 17 yaşındaki Gizem de 20 yaşındaki ağabeyi Erdem hakkında şöyle diyor: “Onunla süper iyi anlaşıyoruz. Hiç kavga etmiyoruz.”

Fakat bazılarının ilişkisi Lauren’la Marla’nınki gibi. Lauren “Ne kadar saçma olursa olsun her ama her konuda kavga ediyoruz” diyor. Ya da 12 yaşındaki Zeynep gibi hissediyor olabilirsin. 14 yaşındaki ağabeyi Gökhan için şöyle diyor: “Beni gıcık ediyor! Odama dalıyor ve bana sormadan eşyalarımı güya ‘ödünç alıyor.’ Gökhan tam bir çocuk gibi davranıyor!”

Seni de sinir eden bir kardeşin var mı? Elbette evde düzeni korumak annenle babanın sorumluluğu. Fakat er ya da geç başkalarıyla geçinmeyi öğrenmen gerekecek. Bunu henüz evdeyken öğrenebilirsin.

Kardeşlerinle yaşadığın tartışmaları düşün. En çok hangi konuda kavga ediyorsunuz? Aşağıdaki listeye bak ve seni sinirlendiren durumun yanına bir ✔ koy veya “Diğer” kısmını doldur.

□ Eşyalarım. Kardeşim bana sormadan eşyalarımı alıyor.

□ Kişilik çatışması. Kardeşim bencilce ya da düşüncesizce davranıyor ya da hayatımı kontrol etmeye çalışıyor.

□ Özel hayatım. Kardeşim kapıyı çalmadan odama giriyor ya da izin almadan e-maillerimi ya da mesajlarımı okuyor.

□ Diğer. ․․․․․

Kardeşin sürekli emirler yağdırıyor, seni rahat bırakmıyor ya da başka bir şekilde seni sinir ediyorsa öfkelenmemekte zorlanabilirsin ve zamanla kızgınlığın artabilir. Fakat Kutsal Kitaptaki bir özdeyiş şöyle der: “Burun sıkılırsa kan çıkar, öfke boşalırsa da kavga çıkar” (Özdeyişler 30:33). Burnunu sıkarsan kan çıkacağı gibi kırgınlık beslersen de bir gün öfke patlaması yaşayabilirsin. O zaman sorun daha da büyür (Özdeyişler 26:21). O halde kırgınlığın kavgaya dönüşmesini nasıl engelleyebilirsin? İlk adım, asıl sorunu tespit etmektir.

 Olayla Asıl Sorun Arasındaki Farkı Gör

Kardeşler arasındaki sorunlar sivilceler gibidir. Sivilcenin görünen tarafı cildin yüzeyindeki çirkin bir noktadır, fakat asıl nedeni cildin altındaki bir enfeksiyondur. Aynı şekilde kardeşler arasında çıkan çirkin bir kavga da altta yatan bir sorunun sadece yüzeydeki belirtisidir.

Bir sivilceden kurtulmak için onu sıkmayı deneyebilirsin. Fakat bu şekilde ancak belirtiyle uğraşmış olursun, üstelik cildinde iz bırakabilirsin ya da enfeksiyonu daha da kötüleştirebilirsin. Bunun yerine enfeksiyonu tedavi etmeye çalışırsan başka sivilcelerin çıkmasını önlersin. Kardeşler arasındaki sorunlarda da aynı şey geçerlidir. Asıl sorunu tespit etmeyi öğrenirsen aranızda geçen olaya takılmadan direkt sorunun kökenine ulaşacaksın. Ayrıca bu şekilde hikmetli Kral Süleyman’ın şu sözlerine uygun davranabileceksin: “İnsanın sağgörüsü öfkesini dizginler” (Özdeyişler 19:11).

Önceden sözleri alıntılanan Zeynep, ağabeyi Gökhan hakkında “Odama dalıyor ve bana sormadan eşyalarımı güya ‘ödünç alıyor’” demişti. Bu, aralarında geçen olay. Peki sence asıl sorun ne? Büyük ihtimalle saygı eksikliği. *

Zeynep sorunu çözmek için Gökhan’a asla odasına girmemesini ve eşyalarına dokunmamasını söyleyebilir. Fakat bu sadece bu olaya yönelik bir çözüm olur ve büyük ihtimalle ileride başka tartışmalar çıkar. Diğer yandan eğer Gökhan’ı, özel hayatına ve eşyaları üzerindeki hakkına saygı göstermeye ikna ederse ilişkileri kuşkusuz daha iyiye gider.

Tartışmaları Çözmeyi ve Önlemeyi Öğren

Tabii ki aranızda geçen bir olayın ardındaki asıl sorunu saptamak çözümün sadece bir kısmıdır. Peki tespit ettiğin sorunu çözmek ve  tartışmaların çıkmasını önlemek için ne yapabilirsin? Şu altı adımı atmayı dene.

1. Birlikte bazı temel kurallar belirleyin. Kral Süleyman “Baş başa verilip konuşulmazsa tasarılar boşa çıkar” diye yazmıştı (Özdeyişler 15:22). Makalenin başlarında kardeşinle yaşadığın tartışmalara yol açan şeyle ilgili ne yazdığına tekrar bak. İkinizin de işe yarayabileceğini ve asıl sorunu çözebileceğini düşündüğünüz bazı kurallar koyabilir misiniz? Örneğin birbirinizin eşyalarıyla ilgili tartışmalar yaşıyorsanız 1. kural şu olabilir: “Başkasına ait olan bir şeyi almadan önce her zaman izin al.” 2. kural da şu olabilir: “Kardeşinin ‘Hayır, onu alamazsın’ deme hakkına saygı göster.” Kuralları koyarken İsa peygamberin şu emrini aklınızda tutun: “İnsanların size nasıl davranmasını istiyorsanız, siz de onlara öyle davranın” (Matta 7:12). Bunu yaparsanız belirlediğiniz kurallar her ikinizin de uyabileceği kurallar olacak. Sonra verdiğiniz kararları anne babanıza da söyleyin ve onlardan onay alın (Efesoslular 6:1).

2. Kurallara sen de uy. Elçi Pavlus “Başkasına öğreten sen, kendine öğretmez misin? ‘Çalma!’ emrini duyuran sen, çalar mısın?” diye yazmıştı (Romalılar 2:21). Bu ilkeyi nasıl uygulayabilirsin? Örneğin kardeşinin senin özel hayatına saygı göstermesini istiyorsan, senin de onun odasına girmeden önce kapıyı çalman ve e-maillerini ya da mesajlarını okumadan önce izin alman gerekir.

3. Çabuk gücenen biri olma. Bu neden iyi bir tavsiyedir? Çünkü Kutsal Kitaptaki bir özdeyişin dediği gibi “kırgınlık akılsızların bağrında barınır” (Vaiz 7:9). Hemen gücenen biri olursan mutsuz bir hayatın olur. Evet, kardeşin seni üzecek şeyler söyleyecek ve yapacaktır. Fakat kendine şöyle sor: “Daha önce ben de ona böyle bir şey yapmış olabilir miyim?” (Matta 7:1-5). Jenny şöyle diyor: “13 yaşındayken fikirlerimin çok önemli olduğunu ve kesinlikle ciddiye alınması gerektiğini düşünürdüm. Şimdi kızkardeşim de benzer bir dönem geçiriyor. Bu yüzden söylediği şeylere fazla üzülmemeye çalışıyorum.”

4. Affet ve unut. Elbette ciddi sorunların konuşulup çözülmesi gerekir. Fakat kardeşinden yaptığı her hata için hesap sorman gerekir mi? ‘Kabahati görmezden gelmen’ Yehova Tanrı’yı sevindirir (Özdeyişler 19:11). 19 yaşındaki Alison şöyle diyor: “Kardeşim Rachel’la aramızdaki anlaşmazlıkları genelde çözebiliyoruz. İkimiz de hemen özür diliyoruz ve sonra tartışmaya neyin neden olduğu hakkında fikirlerimizi söylüyoruz. Bazen bir  sorun üzerinde konuşmadan önce bir günün geçmesini bekliyorum. Çoğu zaman ertesi sabah temiz bir sayfa açılıyor ve bu konuda konuşmam bile gerekmiyor.”

5. Annenle babandan arabuluculuk yapmalarını iste. Sorunu birlikte çözemiyorsanız anne babanız barışı sağlamanıza yardım edebilir (Romalılar 14:19). Fakat unutma ki, tartışmaları annenle babana başvurmadan çözebilmen artık olgunlaştığını gösterir.

6. Kardeşlerinin iyi niteliklerini gör. Herhalde kardeşlerinin sevdiğin nitelikleri vardır. Her kardeşinin hoşuna giden bir yönünü yaz.

İsim Hoşuma giden yönü

․․․․․ ․․․․․

Kardeşlerinin hatalarına takılmak yerine, bir fırsat bulup hangi özelliklerini beğendiğini onlara söylemeye ne dersin? (Mezmur 130:3; Özdeyişler 15:23).

Hayatın bir gerçeği: Büyüyüp evden ayrıldığında zaman zaman seni sinirlendirecek insanlarla beraber olmak zorunda kalacaksın. Belki iş arkadaşların ya da başkaları kaba, düşüncesiz ve bencilce davranacak. Bu tür zorluklarla baş etmeyi öğrenebileceğin en iyi yer evdir. Geçinmesi zor bir kardeşin varsa buna olumlu yönden bak. Çünkü aslında kardeşin, hayatında sana çok lazım olacak değerli nitelikler geliştirmene yardımcı oluyor!

Kutsal Kitabın da kabul ettiği gibi kardeşin en yakın dostun olmayabilir (Özdeyişler 18:24). Fakat kardeşinden yakınmak için geçerli ‘bir nedenin olsa bile’ ona ‘katlanmaya devam edersen’ onunla iyi arkadaş olabilirsin (Koloseliler 3:13). Bunu yaparsan kardeşlerinin yaptıkları seni daha az rahatsız edecek. Hatta belki sen de onları daha az sinirlendireceksin!

Başka “Gençler Soruyor” makalelerini www.watchtower.org/ype adresinde İngilizce olarak bulabilirsin.

[Dipnotlar]

ŞUNLARI DÜŞÜN

● Kardeşinle yaşadığın olay ile ardında yatan asıl sorun arasındaki farkı görmen neden önemli?

● Ele aldığımız altı noktadan en çok hangisinde gelişmen gerekiyor?

[Sayfa 27’deki çerçeve]

 ASIL SORUNU TESPİT ET

Kardeşlerinle arandaki anlaşmazlıkların ardındaki asıl sorunları saptamakta ustalaşmak istiyor musun? O halde İsa peygamberin, evi terk edip mirastan kendi payına düşeni çarçur eden gençle ilgili örneğini oku (Luka 15:11-32).

Genç eve döndüğünde ağabeyinin nasıl bir tepki gösterdiğine dikkat et. Sonra aşağıdaki soruları cevapla.

Ağabeyin böyle bir tepki göstermesine neden olan olay neydi?

Sence olayın ardında yatan asıl sorun neydi?

Baba, sorunu nasıl çözmeye çalıştı?

Sorunu çözmek için ağabeyin ne yapması gerekiyordu?

Şimdi kardeşinle yakın zamanda yaşadığın bir tartışmayı düşün. Sonra şu soruların yanına cevaplarını yaz.

Olaya neden olan neydi?

Sence olayın ardında yatan asıl sorun ne olabilir?

Sorunu çözmek ve ilerde daha fazla tartışma çıkmasını önlemek için, birlikte ne gibi genel kurallar belirleyebilirsiniz?

[Sayfa 28, 29’daki çerçeve/​resimler]

YAŞITLARIN ŞUNLARI DİYOR

“Hayatımın sonuna dek kardeşlerimle dost olarak kalmak istiyorum, bu yüzden bu projeye şimdiden başlasam iyi olur.”

“Her şeyi ailece birlikte yapıyoruz ve bu bizi birbirimize yakınlaştırıyor. Sanki artık eskisi kadar kavga etmiyoruz.”

“Kardeşimle bazı yönlerden geceyle gündüz gibiyiz. Yine de kardeşim eşsiz biri. Onu hiçbir şeye değişmem.”

“Kardeşlerim olmasaydı en güzel anılarım kaybolup giderdi. Kardeşi olanlara şunu söylemek istiyorum: ‘Onların değerini bilin!’”

[Resimler]

Tia

Bianca

Samantha

Marilyn

[Sayfa 27’deki resim]

Kardeşler arasındaki sorunlar sivilceler gibidir; sadece belirtileri gidermek yetmez, altta yatan sorunu da çözmek gerekir