● Kâğıt yabanarıları usta mühendisler olarak tanımlanır. Bu neden uygundur?

Şunu düşünün: Adından da anlaşılacağı gibi kâğıt yabanarısı, bileşik yuvasını kendi ürettiği özel bir tür kağıttan yapar. * Arı çeşitli bitkilerden ya da kütük, çit tahtaları ve telefon direkleri gibi kuru ağaçlardan lif toplar. Daha sonra selüloz açısından zengin olan bu malzemeyi, yapışkan ve yüksek proteinli tükürüğünü ekleyerek çiğner. Ortaya çıkan hamurumsu malzeme kuruduğunda, hafif olmakla birlikte oldukça dayanıklı bir kâğıt meydana gelir. Bu kâğıt, arının tükürüğündeki özellikler sayesinde ısıyı hem kendi üretebilir hem de dışarıdan alabilir. Böylece yumurtaların bulunduğu petekte serin günlerde uygun ısı korunabilir.

Yabanarısı yuvasını ağzıyla “çiğneye çiğneye” yapar ve ortaya altıgen hücrelerden oluşan, şemsiye şeklinde, kâğıtla örtülü, su geçirmez bir yumak çıkar. Hücreler altıgen olduklarından hem çok sağlamdır hem de en verimli biçime sahiptir. Yabanarısının ağzındaki salgı su geçirmez olduğu için, arı yuvasını ıslak yerlerde yaparken bu salgıdan daha fazla kullanır. Bununla birlikte yuvasını bir çıkıntının altına yaparak korunak sağlar. Burada yuvayı bir bitki sapına, baş aşağı asılı duracak şekilde tutturur. Kâğıt üretirken havayı, suyu ve toprağı kirleten insanın tersine yabanarıları çevreye zarar vermezler.

Mimarlar ve araştırmacılar hafif, kuvvetli, esnek ve doğada çözülebilen üstün bir inşaat malzemesi arayışındalar. Onların, yabanarısının ürettiği malzemeyi incelemesine şaşmamak gerek.

Ne dersiniz? Beyni yaklaşık iki kum tanesi büyüklüğünde olan bir arı, kâğıt yapımını ve mimarlığı kendi kendine öğrenmiş olabilir mi? Yoksa kimya ve mekanik konusundaki mühendislik becerileri, onun bir tasarım ürünü olduğunun kanıtı mı?

[Dipnot]