Altın Meyve

● Kayısı binlerce yıldır Asya ve Avrupa’da yetiştirilen bir meyvedir. Eski dönemlerde Romalılar kayısıyı ilk olarak Ermenistan’da tanıdılar ve Ermeni elması diye adlandırmaya başladılar; kayısının botanikte kullanılan Latince ismi Prunus armeniaca buradan gelmektedir.

Bugün, Ermenistan’da yaklaşık 50 tür kayısı yetişir. Bu meyve haziran ortasından ağustos sonuna kadar zevkle tüketilebilir. Ermenistan’da zengin volkanik toprakların ve bol bol güneş ışığının bulunması, buradaki kayısıların eşsiz bir tatlılığa sahip olmasını sağlar. Bu nedenle birçok insan burada yetişen kayısıyı dünyanın en lezzetli kayısılarından biri olarak görür.

Bu yöreye özgü kayısılar erik büyüklüğündedir, renkleri açık sarıdan koyu turuncuya kadar çeşitlilik gösterebilir. Kabukları kadifemsi, meyvesi etlidir; fazla sulu değildir ve tadı ekşiden tatlıya değişebilir.

Kayısı üreticileri “siyah” kayısı ürettiler. Bu meyve gerçek kayısı değildir, kayısı ve erik arası farklı bir türdür. Neredeyse siyaha çalan, koyu mor, tüylü bir kabuğu vardır ve içindeki etli kısım sarıdır.

Kayısı ağacı yaprak vermeden önce çiçeklenir; bu beyaz çiçekler hoş bir koku yayar ve kendi kendine tozlaşır. Bunlar şeftali, erik ve vişne ağacının çiçeklerine benzer. Bu ağacın çiçeklenmesi ve iyi meyve vermesi için soğuk bir dönemden geçmesi gerekir. Dolayısıyla yetişmesi için en iyi ortam, soğuk kış ve sıcak yaz mevsiminin görüldüğü yerlerdir. Ermenistan’ın iklimi bu açıdan çok uygundur.

Taze kayısı çok faydalıdır. Mükemmel bir beta-karoten ve C vitamini kaynağıdır. Fakat birçok insan kayısının kurutulmuş halini bilir, çünkü taze kayısı çabuk çürüyen ve dayanıksız bir meyvedir. Sonuç olarak dünyanın bazı yerlerinde kuru kayısı tazesinden daha çok bilinir. Kuru kayısı da besleyicidir, ayrıca lif ve demir bakımından zengindir. Kayısıdan konyak, reçel ve meyve suyu da yapılır.

Kayısı ağacı oymacılıkta da kullanılır. Ermenistan’ın popüler bir üflemeli çalgısı olan duduk bu ağaçtan yapılır ve bazı yerlerde kayısı kavalı diye adlandırılır. Ermenistan’ın başkenti Erivan’daki dükkân ve pazarları ziyaret edenler, kayısı ağacından elle oyularak yapılmış güzel hediyelik eşyalar bulabilir.

Taze kayısının yetiştiği bir yerde yaşıyorsanız mutlaka tadına bakın. Bu lezzetli altın meyveyi tattığınıza pişman olmayacaksınız.