Tasarım Ürünü mü?
Denizanasının İtme Sistemi
● Denizanasının en az yüzde 95’i sudur ve en küçüğünün çapı sadece birkaç santimetreyken, en büyüğünün çapı 2 metreyi geçebilir. Birçok türünde kaslar, tıpkı bir şemsiyenin kapanıp açılması gibi ritmik şekilde kasılıp gevşeyerek çan biçimindeki gövdeyi ileri doğru iter.
Şunu düşünün: Akışkanlar dinamiği üzerinde çalışan bilim insanları, bazı denizanalarının hızlı yüzücüler olmasalar da suda ilerlemek için ilginç bir yöntem kullandıklarını keşfetti. Bu deniz canlıları her kasılma hareketiyle halka şeklinde bir girdap oluşturur. Sonra sigara dumanı halkalarına benzeyen bu halkaları iterek kendilerinden uzaklaştırırlar. Halkaların momentumu ters yönde tepki oluşturarak denizanasını ileri doğru iter. Jet uçağı da benzer bir teknikle ilerler ancak denizanası kesintisiz bir itme gücü yerine kasılıp gevşeme hareketleri sonucunda ortaya çıkan enerji atışları sayesinde ilerler. New Scientist dergisi şöyle diyor: “Bu basit görünebilir, ancak bir girdap halkasının nasıl oluştuğunu matematiksel olarak anlatmak çok zor.”
Araştırmacılar daha randımanlı sualtı araçları yapabilmek için denizanasının itme sistemini inceliyorlar. Bir araştırmacı, denizanasının yarattığı halkalara benzer bir iz bırakan 1,2 metre uzunluğunda bir denizaltı zaten geliştirdi. Bu, klasik pervaneli araçlardan yüzde 30 daha az enerji harcıyor. Başka muhtemel bir uygulama alanı da insan kalbi. Kan akımı kalbin sol kısmında girdap halkaları oluşturduğundan, anormal girdaplar kalp hastalığının ilk bulguları olabilir.
Ne dersiniz? Denizanasının itme sistemi evrimle mi oluştu? Yoksa tasarlandı mı?
[Sayfa 13’teki resim]
Denizanası bir girdap halkası oluşturur, sonra da halkayı iterek ters yönde bir itme gücü yaratır
[Sayfa 13’teki resim tanıtım notları]
Fotoğraf: © JUNIORS BILDARCHIV/age fotostock; grafik: Sean Colin’in izniyle