Tasarım Ürünü Mü?
Balık Sürüleri
Araba kazaları her yıl bir milyondan fazla insanın yaşamını kaybetmesine ve yaklaşık 50 milyon kişinin yaralanmasına neden oluyor. Bununla birlikte milyonlarca balık birbirine neredeyse hiç çarpmadan sürü halinde yüzebiliyor. Peki balıklar bunu nasıl başarabiliyor? Araba kazalarını azaltmak için onlardan neler öğrenebiliriz?
Şunu düşünün: Balıklar sürü halinde yüzerken etraflarında ne olup bittiğini algılamak için gözlerini ve yan çizgi denilen özel duyu organlarını kullanırlar. Bu sayede etraflarındaki balıkların yerlerini tespit eder ve şöyle davranırlar:
-
Yan yana ilerlerler. Yanlarındaki balıkların hızına uyarlar ve onlarla aralarındaki mesafeyi korurlar.
-
Yaklaşırlar. Sürü içinde kendilerinden uzaktaki balıklara yaklaşırlar.
-
Çarpışmayı engellerler. Diğer balıklara değmemek için yön değiştirirler.
Japonya’da bir araba üreticisi balık sürülerinin bu davranışlarından yola çıkarak, çarpışmadan bir grup halinde hareket eden küçük robot arabalar tasarladı. Bu robotlar göz yerine iletişim teknolojilerini, yan çizgi sistemi yerine de lazer mesafe ölçer kullanıyor. Firma bu teknoloji sayesinde “çarpışmayan” arabalar üretebileceğine, aynı zamanda “trafiğin felç olmadığı, çevreye zarar vermeyen bir sürüş ortamı sağlayabileceğine” inanıyor.
Bu projedeki baş mühendis Toşiyuki Andou şöyle diyor: “En yeni elektronik teknolojilerini kullanarak balık sürülerinin hareketlerini taklit ettik. Motorlu taşıtlarla dolu bu dünyada, balık sürülerinin davranışlarından öğreneceğimiz çok şey var.”
Ne dersiniz? Balıkların sürü halinde yüzebilmesi bir tesadüf eseri mi, yoksa bir tasarım sonucu mu?