1, 2. (a) Anne babalar hangi zorlukla karşı karşıya? Bu zorluğu nasıl aşabilirler? (b) Hangi 4 noktayı inceleyeceğiz?

FRANSA’DA yaşayan evli bir çift şöyle dedi: “Bizim Yehova’ya inanıyor olmamız çocuklarımızın da mutlaka inanacağı anlamına gelmiyor. İman miras alınan bir şey değildir. Çocuklarımız bunu yavaş yavaş geliştiriyor.” Avustralyalı bir birader de şöyle yazdı: “Anne baba olarak muhtemelen en zorlu göreviniz çocuğunuzun iman geliştirmesine yardım etmektir. Elinizdeki bütün olanaklardan yararlanmalısınız. Çocuğunuzun bir sorusuna verdiğiniz cevabın onu tatmin ettiğini düşünebilirsiniz. Ancak sonra aynı soruyu yine sorar. Çocuğunuzun zihnindeki soru işaretlerini bugün gideren cevaplar yarın yeterli olmayabilir. Aynı konu hakkında tekrar tekrar konuşmanız gerekebilir.”

² Çocuğunuz varsa kuşkusuz onu imanlı bir yetişkin olmak üzere eğitmek ve şekillendirmek istiyorsunuz. Peki kendinizi bu sorumluluk karşısında yetersiz hissettiğiniz oluyor mu? Gerçekten de hiçbirimiz bu sorumluluğu kendi gücümüzle yerine getiremeyiz (Yer. 10:23). Fakat Tanrı’nın rehberliğinden yararlandığımızda başarılı olabiliriz. Çocuklarınızın iman geliştirmesine nasıl yardım edebilirsiniz? (1) Onları iyi tanıyın. (2) Öğretecekleriniz  önce sizin yüreğinizde olsun. (3) Örnekler kullanın. (4) Sabırlı olun ve dua edin. Şimdi bu noktaları ele alalım.

3. Anne babalar İsa’yı nasıl örnek alabilir?

³ İsa takipçilerine neye inandıklarını sormaktan çekinmedi (Mat. 16:13-15). Siz de onu örnek alın. Rahat bir ortamda çocuklarınıza düşünceleri hakkında sorular sorun. Bunun kapsamına zihinlerinde net olmayan konular veya şüpheleri hakkında konuşmak da girer. Avustralya’da yaşayan 15 yaşındaki bir birader şöyle yazdı: “Babam benimle sık sık imanım hakkında konuşuyor ve akıl yürütmeme yardım ediyor. Bana ‘Kutsal Kitap bu konuda ne diyor?’ ‘Buna inanıyor musun?’ ‘Peki neden inanıyorsun?’ gibi sorular soruyor. Onun ya da annemin sözlerini tekrarlamadan, kendi sözlerimle cevap vermemi istiyor. Ve büyüdükçe benden daha kapsamlı cevaplar bekliyor.”

4. Bir çocuğun sorularını ciddiye almak neden önemlidir? Örnek verin.

⁴ Çocuğunuzun bir öğretinin doğruluğundan emin olmadığını fark ederseniz, aşırı tepki vermeyin ya da çocuğunuz inancınızı eleştiriyormuş gibi davranmayın. Bunun yerine konu üzerinde akıl yürütmesine sabırla yardım edin. Bir baba şöyle dedi: “Çocuğunuzun sorularını ciddiye alın, bunları önemsiz görüp geçiştirmeyin. Ve sırf bir konu sizi utandırdığı ya da tedirgin ettiği için o konuda konuşmaktan kaçınmayın.” Aslında çocuğunuzun samimi sorular sorması iyidir. Bu, konuyu anlamak istediğini gösterir. İsa 12 yaşındayken bile ciddi sorular sormuştu (Luka 2:46’yı okuyun). Danimarka’da yaşayan 15 yaşındaki bir genç şöyle anlatıyor: “İnancımızın hakikat olup olmadığından emin değildim. Bu şüphemi dile getirdiğimde anne babam belki de benim için kaygılandı, ama bunu sakince karşıladılar. Ayrıca tüm sorularımı Kutsal Kitabı kullanarak cevapladılar.”

5. Çocuklar Yehova’ya iman ediyor gibi görünse de anne babalar ne yapmalıdır?

⁵ Çocuklarınızı iyi tanıyın. Ne düşündüklerini, ne hissettiklerini, zihinlerini nelerin meşgul ettiğini öğrenin. Sırf sizinle birlikte ibadetlere ve tarla hizmetine katılıyorlar diye Yehova’ya iman ettiklerini varsaymayın. Günlük faaliyetleriniz sırasında ruhi konularda sohbet edin. Çocuklarınızla birlikte ve onlar için dua edin. Karşılaştıkları iman sınavlarının farkında olmaya çalışın ve bunlarla baş etmelerine yardım edin.

6. Anne babaların Yehova hakkında bilgi almaya devam etmesi öğretme yeteneklerini nasıl etkiler?

⁶ İsa Yehova’ya, O’nun Sözüne ve insanlara duyduğu sevgi sayesinde yüreklere erişebildi (Luka 24:32; Yuhn. 7:46). Böyle bir sevgi anne babaların da çocuklarının yüreğine erişmesini sağlar (Tekrar 6:5-8 ve Luka 6:45’i okuyun). Öyleyse, anne babalar olarak Kutsal Kitabı ve yayınlarımızı dikkatle inceleyin. Yaratılışla ilgilenin ve yayınlarımızda bu konuyu ele alan makaleleri okuyun (Mat. 6:26, 28). Bunu yapmanız bilginizi derinleştirecek, Yehova’ya duyduğunuz takdiri artıracak ve sizi çocuklarınızı eğitmek için daha yeterli hale getirecek (Luka 6:40).

7, 8. Bir anne ya da babanın yüreği hakikatle dolup taştığında sonuç ne olur? Örnek verin.

⁷ Yüreğiniz hakikatle dolup taştığında öğrendiklerinizi ailenizle paylaşmak isteyeceksiniz. Bunu sadece ibadetlere hazırlık yaparken veya aile ibadeti sırasında değil her zaman yapın. Ayrıca böyle sohbetler zoraki olmamalı, kendiliğinden gelişmeli ve günlük konuşmaların bir kısmı  olmalıdır. ABD’de yaşayan bir anne baba, çocuklarıyla doğada güzel bir şey gördüklerinde veya lezzetli bir yemek yediklerinde Yehova hakkında düşünüyor. Onlar “Yehova’nın bizim için her şeyi nasıl sevgiyle ve özenle yarattığını çocuklarımıza hatırlatıyoruz” diyorlar. Güney Afrika’da yaşayan bir çift de iki kızlarıyla birlikte bahçelerinde çalışırken, tohumların filizlenmesi ve büyüyerek bitki haline gelmesi gibi doğadaki harika şeylere dikkat çekiyorlar. Bu çift şöyle diyor: “Kızlarımızın hayata ve hayatın muazzam karmaşıklığına karşı derin bir saygı ve hayranlık duyması için çaba gösteriyoruz.”

⁸ Avustralya’da yaşayan bir baba, oğlu 10 yaşlarındayken onu bir müzeye götürdü. Bu geziyi oğlunun Tanrı’ya ve yaratılışa imanını güçlendirmek için bir fırsat olarak gördü. Şöyle anlatıyor: “Müzede ammonit ve trilobit olarak adlandırılan çok eskiden yaşamış deniz canlıları sergileniyordu. Bu soyu tükenmiş hayvanların tıpkı bugün gördüğümüz canlılar kadar güzel, karmaşık ve eksiksiz olması bizi çok etkiledi. Eğer yaşam basitten karmaşığa doğru evrimleştiyse neden çok eskiden yaşamış bu canlılar bu kadar karmaşıktı? Bu düşünce beni çok etkiledi ve bunu oğlumla da paylaştım.”

9. Örnekler neden etkilidir? Bir anne nasıl bir örnek kullandı?

⁹ İsa sık sık akılda kalıcı, düşündüren ve yüreğe hitap eden örnekler kullandı (Mat. 13:34, 35). Çocukların zengin bir hayal gücü vardır. Bu nedenle onları eğitirken bol bol örnek kullanın. Japonya’da yaşayan bir anne böyle yaptı. Küçük oğlu 8, büyük oğlu 10 yaşındayken onlara Yehova’nın atmosferi ne büyük özenle yarattığını anlatmak istedi. Bunun için oğullarına süt, şeker ve kahve verdi. Sonra da onlardan kendisine birer fincan kahve yapmalarını istedi. Bu anne şöyle anlatıyor: “Kahvemi hazırlarken çok özen gösterdiler. Neden bu kadar dikkat ettiklerini sorduğumda ‘Tam senin sevdiğin gibi yapmak istedik’ dediler. Ben de Tanrı’nın atmosferimizdeki gazların miktarını aynı özenle, tam bizim için uygun olacak şekilde ayarladığını açıkladım.” Bu örnek onların yaşına çok uygundu. Sadece oturup annelerini dinleselerdi konuya bu kadar dahil olmayacaklardı. Bu dersi uzun süre hatırlamış olmalılar.

10, 11. (a) Çocuğunuzun Tanrı’ya iman geliştirmesine yardım etmek için hangi örneği kullanabilirsiniz? (Makalenin başındaki resme bakın.) (b) Siz hangi örneklerin etkili olduğunu gördünüz?

¹⁰ Çocuğunuza bir Yaratıcının olması gerektiğini göstermek için nasıl bir örnek verebilirsiniz? Birlikte bir tarif kullanarak kek veya kurabiye pişirebilirsiniz. Tarife tam olarak uymanın neden önemli olduğunu açıklayın. Sonra çocuğunuza bir meyve, örneğin bir elma verip şöyle deyin: “Biliyor musun, bu elmanın da bir tarifi var.” Sonra elmayı ikiye kesip çocuğa içindeki çekirdeklerden birini verin. Elmanın tarifinin  çekirdeğin içinde yazılı olduğunu, fakat tarif kitabındaki sözcüklerden çok daha karmaşık bir dille yazıldığını açıklayabilirsiniz. Ardından şöyle sorun: “Kekin tarifini birisi yazdıysa, elmanın çok daha karmaşık olan tarifini kim yazdı?” Çocuğunuz yaşça daha büyükse elmanın, hatta yetiştiği ağacın tarifinin DNA’da kayıtlı olduğunu açıklayabilirsiniz. Bunun yanı sıra, Yaşamın Kökeni Hakkında Beş Önemli Soru kitapçığının 10 ila 20. sayfalarındaki resimlerden ve örneklerden bazılarına birlikte bakabilirsiniz.

¹¹ Birçok anne baba çocuklarıyla birlikte Uyanış! dergisindeki “Tasarım Ürünü mü?” makalelerini incelemekten zevk alıyor. Ya da küçük çocuklarına basit düşünceleri öğretmek için bu makalelerden yararlanıyorlar. Örneğin Danimarka’da yaşayan bir çift çocuklarına eğitim verirken uçaklarla kuşları karşılaştırdı. Onlara şöyle dediler: “Uçaklar tıpkı kuşlara benziyor. Fakat uçaklar yumurtlayıp küçük uçaklar meydana getirebilir mi? Kuşların havalanmak ya da yere inmek için piste ihtiyacı var mı? Bir uçağın sesi ile kuşun ötüşü arasında nasıl bir fark var? Öyleyse kim daha zeki? Uçakları yapan mı, yoksa kuşları yaratan mı?” Çocuklarınızla birlikte akıl yürüterek ve onlara sorular sorarak ‘düşünme yeteneklerinin’ ve Tanrı’ya imanlarının gelişmesine yardım edebilirsiniz (Özd. 2:10-12).

12. Örnekler çocukların Kutsal Kitaba iman geliştirmesine nasıl yardım eder?

¹² Etkili örnekler bir çocuğun Kutsal Kitabın doğruluğuna olan imanını da güçlendirebilir. Örneğin Eyüp 26:7’yi ele alalım (Okuyun). Çocuğunuza bu ayetteki bilginin Yehova’dan gelmiş olması gerektiğini söylemekle yetinmeyin. Bunun yerine, hayal gücünü kullanmasına yardım edin. Çocuğunuza Eyüp’ün teleskopların ve uzay araçlarının icadından çok uzun zaman önce yaşadığını söyleyin. O dönemde yaşayan insanlar için Dünya gibi çok büyük bir nesnenin havada asılı olduğuna inanmak çok zordu. Çocuğunuzdan buna inanmanın neden zor olduğunu göstermesini isteyin. Mesela kütlesi olan cisimlerin bir şeyin üzerinde durması gerektiğini göstermek için bir top ya da taş kullanabilir. Bu örnek sayesinde çocuğunuz şunu anlayacak: Kutsal Kitap çok eskiden yazılmış olsa bile her zaman doğru bilgiler verir, çünkü içindeki sözler Yehova’nındır (Neh. 9:6).

13, 14. Anne babalar Kutsal Kitap ilkelerinin yararını çocuklarına nasıl gösterebilir?

¹³ Çocuğunuza Kutsal Kitap ilkelerinin yararını göstermeniz çok önemlidir (Mezmur 1:1-3’ü okuyun). Bunu yapmanın birçok yolu var. Örneğin şöyle diyebilirsiniz: “Düşün ki bir adada yaşayacaksın ve orada seninle birlikte yaşayacak birkaç kişi seçmen gerekiyor. Gruptaki herkesin birbiriyle iyi geçinmesini istiyorsan nasıl kişiler seçersin?” Ardından Galatyalılar 5:19-23’teki hikmetli öğütler üzerinde konuşabilirsiniz.

¹⁴ Bu şekilde çocuklarınız iki önemli gerçeği kavrayabilir. Birincisi, Tanrı’nın standartları insanlar arasında gerçek bir barış ve uyum sağlar. İkincisi, Yehova bizi şimdiden eğiterek yeni dünyadaki yaşama hazırlıyor (İşa. 54:13; Yuhn. 17:3). Bu noktaları pekiştirmek için yayınlarımızda anlatılan tecrübelerden birini seçebilirsiniz. Örneğin Gözcü Kulesi’nde yayımlanan “Kutsal Kitap Hayatları Değiştirir” makalelerinden yararlanabilirsiniz. Ya da cemaatinizde Yehova’yı memnun etmek için hayatında büyük değişiklikler yapmış biri varsa, ondan yaşadıklarını anlatmasını isteyebilirsiniz. Böyle örnekler sayesinde  çocuğunuz Kutsal Kitap ilkelerinin gerçekten yararlı olduğunu görecek (İbr. 4:12).

15. Çocuklarınızı eğitirken neye dikkat etmelisiniz?

¹⁵ Önemli olan şudur: Çocuklarınıza verdiğiniz eğitimin monotonlaşmasına izin vermeyin. Hayal gücünüzü kullanmaya çalışın. Çocuklarınızın düşünmesini sağlayın ve bunu yaşlarını dikkate alarak yapın. Öğrenmeyi heyecan verici ve iman güçlendirici bir hale getirin. Bir baba şöyle dedi: “Eski konuları anlatmak için yeni yollar denemekten asla yılmayın.”

16. Çocukları eğitirken sabretmek neden çok önemlidir? Örnek verin.

¹⁶ Güçlü bir iman geliştirebilmek için Tanrı’nın ruhuna ihtiyacımız var (Gal. 5:22, 23). Tıpkı bir meyve gibi imanın da gelişmesi zaman alır. Dolayısıyla çocuklarınızı eğitirken sabırlı olmalı ve pes etmemelisiniz. Japonya’da yaşayan iki çocuklu bir baba şöyle dedi: “Eşim ve ben çocuklarımıza bol bol zaman ayırdık. Onlarla küçüklüklerinden itibaren, ibadet günleri hariç her gün 15 dakika inceleme yapardım. Bu süre bize de onlara da fazla gelmiyordu.” Bir çevre gözetmeni de şöyle yazdı: “Ergenlik çağındayken, dile getirdiğimden çok daha fazla sorum ve şüphem vardı. Zaman geçtikçe ibadetlerde, aile ibadetinde veya kişisel inceleme sırasında bunların birçoğuna cevap buldum. Anne babaların çocuklarını eğitmeye devam etmesi işte bu nedenle çok önemli.”

17. (a) Anne babaların çocuklarına örnek olması neden önemlidir? (b) Bir çift kızlarına nasıl örnek oldu?

¹⁷ Elbette çocuklarınızın sizin imanınızı görmesi de çok önemli bir etkendir. Çocuklarınız yaptıklarınızı gözlemler. Dolayısıyla imanınızı güçlendirmeye devam edin. Çocuklarınız Yehova’nın sizin için ne kadar gerçek olduğunu görsün. Bermuda’da yaşayan bir çift herhangi bir şey için endişe duyduğunda, çocuklarıyla birlikte dua edip Yehova’dan rehberlik istiyor ve çocuklarını da bu konuda dua etmeye teşvik ediyor. Bu çift şöyle anlatıyor: “Ayrıca büyük kızımıza ‘Yehova’ya tam bir güven duy, hizmetle meşgul ol ve fazla kaygılanma’ diyoruz. Kızımız bu öğüdün işe yaradığını gördüğünde Yehova’nın bize yardım ettiğini anlıyor. Bu sayede Tanrı’ya ve Kutsal Kitaba duyduğu iman çok güçlendi.”

18. Anne babalar hangi önemli gerçeği unutmamalıdır?

¹⁸ Tabii ki iman geliştirmek her çocuğun kendi sorumluluğudur. Anne babalar olarak yüreklerine hakikat tohumunu dikebilir ve sulayabilirsiniz, ancak sadece Tanrı bu tohumu büyütebilir (1. Kor. 3:6). Öyleyse kutsal ruhunu vermesi için O’na dua edin ve değerli çocuklarınızı eğitmek için elinizden geleni yapın. Yehova’nın tüm çabalarınızı destekleyeceğine güvenebilirsiniz (Efes. 6:4).