1, 2. Tanrı Saul’u neden reddetti? (Makalenin başındaki resme bakın.)

YEHOVA Saul’u kral olarak seçtiğinde o haddini bilir ve saygı duyulan biriydi (1. Sam. 9:1, 2, 21; 10:20-24). Ancak kısa süre sonra haddini bilmez bir tutum sergilemeye başladı. Bir seferinde, Samuel peygamber söylediği zamanda Gilgal’e gelmeyince Saul sabırsızlandı. Filistîler savaşa hazırlanıyordu, İsrailoğulları ise Saul’un yanından ayrılmaya başlamıştı. Saul “Bir an önce bir şeyler yapmalıyım” diye düşünmüş olmalı. Bunun üzerine, yetkisi olmadığı halde Yehova’ya kurban sundu. Bu durum Tanrı’nın hiç hoşuna gitmedi (1. Sam. 13:5-9).

² Samuel Gilgal’e gelince Saul’u azarladı. Fakat Saul hatasını kabul etmek yerine mazeretler ileri sürdü, suçu başkalarına attı ve yaptığını önemsiz bir şey gibi göstermeye çalıştı (1. Sam. 13:10-14). Bu şekilde başlayan korkunç olaylar zinciri Saul’un krallığını kaybetmesine yol açtı. Daha da önemlisi o Yehova’nın onayını kaybetti (1. Sam. 15:22, 23). Saul iyi bir başlangıç yapmış olsa da hayatı korkunç bir şekilde sona erdi (1. Sam. 31:1-6).

3. (a) Birçok insan mütevazı ve haddini bilir olmak hakkında ne düşünüyor? (b) Hangi soruları ele alacağız?

 ³ Bugünün rekabetçi dünyasında birçok kişi, başarılı olabilmek adına mütevazılıktan vazgeçmeye hazır. Örneğin tanınmış bir film yıldızı ve politikacı şöyle dedi: “Hayatımda mütevazılığa yer yok, umarım hiçbir zaman da olmaz.” Öyleyse mütevazı ve haddini bilir olmak Hıristiyanlar için neden önemli? Haddini bilir olmak nedir, ne değildir? Haddini bilir bir tutum sergilemek zor olduğunda bile bunu nasıl başarabiliriz? Bu makalede ilk iki soruyu, gelecek makalede de üçüncü soruyu ele alacağız.

4. “Küstah davranışlar” ile kastedilen nedir?

⁴ Kutsal Kitap bizi haddini bilmezliğe karşı uyarır (Özdeyişler 11:2’yi okuyun). Davut Yehova’ya, “Kulunu küstah davranışlardan uzak tut” diye yalvardı (Mezm. 19:13). “Küstah davranışlar” ile kastedilen nedir? Biri aceleyle ve saygısız bir tutumla yetkisi olmayan bir şey yaptığında küstahça ve haddini bilmezce davranmış olur. Miras aldığımız günah nedeniyle hepimiz zaman zaman küstahça davranabiliriz. Fakat Kral Saul’un yaşadıklarından gördüğümüz gibi, böyle davranışları alışkanlık edinirsek er ya da geç Tanrı ile ilişkimiz bozulur. Mezmur 119:21’de Yehova’nın ‘küstahları azarladığını’ okuruz. Peki Yehova küstahlıktan neden hoşlanmaz?

5. Küstah davranışlardan kaçınmak neden önemlidir?

⁵ Küstah davranışlar istemeden yapılan hatalardan daha ciddidir. İlk olarak, haddini bilmezce davrandığımızda Yehova’yı Egemenimiz olarak yüceltmemiş oluruz. İkinci olarak, yetkimizi aştığımızda muhtemelen başkalarıyla sorun yaşarız (Özd. 13:10). Üçüncü olarak, küstahça davrandığımız ortaya çıktığında utanabilir, hatta küçük düşebiliriz (Luka 14:8, 9). Küstah davranışların sonucu hiçbir zaman iyi olmaz. Kutsal Yazıların gösterdiği gibi her zaman en doğrusu haddini bilir davranmaktır.

6, 7. Alçakgönüllülük nedir? Haddini bilir olmakla arasında nasıl bir bağlantı vardır?

⁶ Haddini bilirlik ve alçakgönüllülük birbiriyle yakından bağlantılı niteliklerdir. Kutsal Kitaba göre, alçakgönüllü biri gururlu ya da kibirli değildir, tersine başkalarını kendinden üstün tutar (Filip. 2:3). Genelde böyle biri haddini bilir bir tutum sergiler, kendi yetenek ve başarılarını doğru şekilde değerlendirebilir, hatalarını kabul eder, önerilere ve yeni fikirlere açıktır. Alçakgönüllülük Yehova’yı çok memnun eder.

⁷ Kutsal Kitapta haddini bilir ifadesi de kendini doğru şekilde değerlendiren ve sınırlarının farkında olan kişiler için kullanılır. Bu nitelik için kullanılan orijinal Yunanca ifadeye göre, haddini bilir olmak başkalarına davranışlarımızı etkilemelidir.

8. Ne tür davranışlar haddini bilmez bir tutum geliştirdiğimizi gösterebilir?

⁸ Haddini bilmez bir tutum sergileyip sergilemediğimizi nasıl anlayabiliriz? Birkaç tehlike sinyaline bakalım. Kendimizi veya sahip olduğumuz ayrıcalıkları fazla mı ciddiye alıyoruz? (Rom. 12:16). Kendimize fazla dikkat çekiyor muyuz? (1. Tim. 2:9, 10). Ya da sırf konumumuza,  tanıdığımız sorumlu kişilere veya kişisel fikirlerimize dayanarak bazı görüşleri ısrarla savunuyor muyuz? (1. Kor. 4:6). Böyle davranışlar sergiliyorsak, farkına bile varmadan haddini bilmez biri haline gelmiş olabiliriz.

9. Neden bazıları haddini bilmez şekilde davranmaya başladı? Kutsal Kitaptan bir örnek verin.

⁹ Beden arzularımızı kontrol altında tutmazsak haddini bilmez şekilde davranmaya başlayabiliriz. Hırs, kıskançlık ve kontrolsüz öfke birçoklarını haddini bilmez davranışlara sürükledi. Kutsal Kitapta adı geçen Abşalom, Uzziya ve Nabukadnezar gibi kişiler günahkâr bedenin işlerine yenildiler ve Yehova küstahlıkları nedeniyle onların kibrini kırdı (2. Sam. 15:1-6; 18:9-17; 2. Tar. 26:16-21; Dan. 5:18-21).

10. Neden insanların niyetlerini yargılamaktan kaçınmalıyız? Kutsal Kitaptan bir örnek verin.

¹⁰ Bir kişi başka nedenlerle de haddini bilmez şekilde davranabilir. Örneğin Başlangıç 20:2-7 ve Matta 26:31-35’te kayıtlı olayları düşünelim. İlk bakışta Abimelek ve Petrus küstahça davranmış gibi görünebilir. Peki onların davranışlarının ardında günahkâr arzular mı vardı? Yoksa bütün gerçekleri bilmedikleri veya düşünmeden hareket ettikleri için mi böyle davrandılar? Yürekleri okuyamadığımızdan, insanların niyetleri hakkında hemen bir sonuca varmaktan kaçınmalıyız (Yakup 4:12’yi okuyun).

11. Haddini bilir olmakla Tanrı’nın düzenlemesindeki yerimizi kabul etmek arasında nasıl bir bağlantı var?

¹¹ Haddini bilen biri Tanrı’nın düzenlemesindeki yerini kabul eder. Düzen Tanrısı Yehova her birimize toplumunda bir yer verir. Cemaatte herkesin eşsiz ve önemli bir rolü vardır. Yehova lütuf göstererek her birimize belli armağanlar, yetenekler ya da beceriler vermiştir. Bunları O’nu yüceltmek ve başkalarına yardım etmek için kullanabiliriz (Rom. 12:4-8). Yehova bizi bir kâhyalık göreviyle onurlandırır, bize güvendiğini gösterir ve sorumluluklar verir (1. Petrus 4:10’u okuyun).

12, 13. Tanrı’nın düzenlemesindeki yerimizde değişiklikler olursa neden şaşırmamalıyız?

¹² Tanrı’nın düzenlemesindeki yerimiz zaman içinde değişebilir. İsa’yı düşünelim. Başta yalnızca Yehova ve o vardı (Özd. 8:22). Sonra İsa diğer ruhi varlıkların, maddi evrenin ve insanların yaratılmasına yardım etti (Kol. 1:16). Daha sonra yeryüzünde yeni bir görev aldı. Savunmasız bir bebek olarak dünyaya geldi ve büyüyüp bir yetişkin oldu (Filip. 2:7). Öldükten sonra ruhi bir varlık olarak gökteki yaşamına geri döndü ve 1914’te Tanrı’nın Krallığının Kralı oldu (İbr. 2:9). Bu, İsa’nın son görev değişikliği olmayacak. Bin Yıllık Hükümdarlığının ardından Krallığı Yehova’ya teslim edecek, böylece ‘Tanrı herkesin her şeyi olacak’ (1. Kor. 15:28).

¹³ Bizim görevlerimizde de zaman zaman değişiklikler olabilir ve genellikle bu değişiklikler verdiğimiz kararlardan kaynaklanır. Örneğin evlenmeye karar verebiliriz veya çocuk sahibi olabiliriz. Daha sonraki yıllarımızda hayatımızı sadeleştirip tamgün hizmete başlayabiliriz. Bu kararların her biri beraberinde belli ayrıcalıklar ve sorumluluklar getirir. Değişen koşullarımız  yapabileceklerimizi artırabilir veya kısıtlayabilir. Genç ya da yaşlı olalım, sağlık durumumuz iyi ya da kötü olsun, Yehova her birimizi hizmetinde nasıl en iyi şekilde kullanacağını bilir. Bizimle ilgili beklentileri her zaman makuldür ve yaptığımız her şeyi çok takdir eder (İbr. 6:10).

14. Haddini bilir olmak her durumda sevincimizi korumamıza nasıl yardım eder?

¹⁴ İsa aldığı her görevden sevinç duydu, biz de kendi görevlerimizden sevinç duyabiliriz (Özd. 8:30, 31). Haddini bilen biri cemaatteki görev veya sorumluluklarıyla yetinir. Daha fazla ayrıcalık elde etmeye ya da başkalarının başarılarına odaklanmaz. Tanrı’nın teşkilatındaki rolüyle mutlu olur ve bunu Yehova’dan gelen bir görev olarak görür. Bunun yanı sıra, Yehova’nın sorumluluk verdiği başka kişilere içtenlikle saygı gösterir ve onlara destek olmaktan sevinç duyar (Rom. 12:10).

15. Gideon’dan neler öğrenebiliriz?

¹⁵ Gideon haddini bilir olmak konusunda harika bir örnektir. Yehova’nın meleği ona ilk kez göründüğünde Gideon alçakgönüllülükle şöyle dedi: “Benim aşiretim, Manasse’deki en küçük aşiret, ben de babamın evinin en küçüğüyüm” (Hâk. 6:15). Gideon Yehova’nın verdiği görevi kabul ettikten sonra, kendisinden ne beklendiğini iyice anladı ve O’ndan rehberlik istedi (Hâk. 6:36-40). O güçlü ve cesur bir adamdı,  yine de dikkatli ve akıllıca davrandı (Hâk. 6:11, 27). Görevini nüfuz elde etmek için kullanmadı. Tersine, görevi sona erdiğinde memnuniyetle eski yaşamına geri döndü (Hâk. 8:22, 23, 29).

16, 17. Haddini bilen biri ruhen nasıl ilerleyebilir?

¹⁶ Bir kişi yeni bir görevi kabul ediyorsa ya da cemaat için daha fazla şey yapmak istiyorsa, bu onun haddini bilmez biri olduğu anlamına gelmez. Kutsal Yazılar hepimizi ilerlemeye teşvik eder (1. Tim. 4:13-15). Peki ilerlemek mutlaka yeni bir görev almak anlamına mı gelir? Hayır. Cemaatteki rolümüz ne olursa olsun Yehova’nın desteğiyle ruhen ilerleyebiliriz. Tanrı’nın bize verdiği yetenekleri geliştirmeye devam edebilir, böylece hem O’na hem de kardeşlerimize daha iyi hizmet edebiliriz.

¹⁷ Haddini bilen biri yeni bir görevi kabul etmeden önce ilk olarak kendisinden ne beklendiğini öğrenir. Ardından koşullarını dürüstçe değerlendirir. Örneğin, bu görevi başka önemli şeyleri ihmal etmeden yapabilecek mi? Yeni görevine zaman ayırabilmesi için şu anki sorumluluklarından bazıları başkasına verilebilir mi? Eğer kişi bu sorulardan en az birine “Hayır” cevabı veriyorsa, o görevin daha uygun koşullara sahip başka birine verilmesi iyi olabilir. Duayla ve gerçekçi şekilde kendimizi analiz etmemiz, yeteneklerimizi ve sınırlarımızı aşan görevler üstlenmekten kaçınmamıza yardım eder. Haddini bilir olmak, gerektiğinde “Hayır” diyebilmemizi sağlar.

18. (a) Haddini bilir olmak yeni bir görev aldığımızda bizi ne yapmaya yöneltir? (b) Romalılar 12:3 haddini bilir olmamıza nasıl yardım eder?

¹⁸ Peki ya yeni bir görevi kabul etmeye karar verdiysek? Gideon’un tutumu, Yehova’nın rehberliği ve desteği olmadan başarılı olamayacağımızı bize hatırlatmalı. Bizler ‘Tanrımızın yolunda haddini bilir şekilde yürümeye’ davet edildik (Mika 6:8). Dolayısıyla bir sorumluluk aldığımız her seferinde, Yehova’nın bize Sözü ve teşkilatı aracılığıyla söylediklerini duayla düşünmeliyiz. Kendi hikmetimiz ve gücümüz yerine Yehova’ya güvenmeli ve O’nun rehberliğini izlemeliyiz. Bizi ‘yüceltenin’ kendi yeteneğimiz değil Yehova’nın alçakgönüllülüğü olduğunu unutmamalıyız (Mezm. 18:35). Tanrı’nın yolunda haddini bilir şekilde yürümeyi seçersek, kendimiz hakkında gerekenden fazla veya az düşünmekten kaçınacağız (Romalılar 12:3’ü okuyun).

19. Hangi nedenlerden dolayı haddini bilir olmalıyız?

¹⁹ Haddini bilen biri yüceltilmesi gereken tek kişinin Yehova olduğunu bilir, çünkü O Yaratıcımızdır ve Evrenin Egemenidir (Vah. 4:11). Ayrıca haddini bilir bir tutum Yehova’nın hizmetinde yapabildiklerimizle mutlu olmamıza yardım eder. Yanlış davranışlardan kaçınmamızı sağlar ve aramızdaki birliğe katkıda bulunur. Bu niteliğe sahip biri başkalarını kendinden üstün tutar ve dikkatli davrandığı için ciddi hatalar yapmaktan kaçınır. Saydığımız bu nedenlerden ötürü, haddini bilir olmak Tanrı’nın toplumundaki herkes için çok önemlidir ve Yehova bu niteliği geliştiren kişilere çok değer verir. Peki baskı altında olduğumuz zamanlar için ne denebilir? Gelecek makalede stresli durumlarda bile haddini bilir bir tutumu nasıl koruyabileceğimizi göreceğiz.