Şeytan Var mı?

“Bugün ‘Tanrı’ giderek azalan sayıdaki insan için nasıl hâlâ gerçekse, Hıristiyan Kilisesi tarihinde bir dönem, iblis, Beelzebul ya da kötülüğün kralı olan Şeytan da, öyle gerçek ve güçlü bir kişilikti; Yahudiler ve ilk Hıristiyanlar çevrelerinde gördükleri kötülüğe bir anlam verebilmek için onu yarı insan yarı hayvan şeklinde tasvir ettiler. Daha sonra Hıristiyanlar bunun gerçeği yansıtmadığını bir hayal ürünü olduğunu fark edip onu sessizce bir kenara itti.”—Ludovic Kennedy’nin “All in the Mind—A Farewell to God” adlı kitabı.

YAZAR ve yayımcı olan Ludovic Kennedy’nin de belirttiği gibi, yüzyıllar boyu Hıristiyan Âleminde hiç kimse, Şeytan’ın gerçekliğinden kuşku duymadı. Hatta, Profesör Norman Cohn’un söylediği gibi, Hıristiyanlar için bazen “Şeytan ve cinlerinin gücü saplantı haline geldi.” Bu saplantı sadece basit, eğitimsiz köylülerle sınırlı değildi. Örneğin, Profesör Cohn’un dediğine göre, Şeytan’ın kötülüğe ve müstehcen törenlere önderlik etmek üzere bir hayvan şeklinde bedenleştiği inancı “cahil çoğunluğun geleneksel inanışından değil, aksine entelektüel seçkinlerin dünya görüşünden kaynaklanıyordu.” Eğitimli din adamlarını da içeren bu “entelektüel seçkinler”, 15. yüzyıldan 17. yüzyıla kadar Avrupa’yı kasıp kavuran cadı avının sorumlusudurlar; bu dönemde dinsel ve sivil otoritelerin cadılıkla suçladığı yaklaşık 50.000 insan işkenceyle öldürülmüştü.

Birçoklarının, Şeytan hakkındaki böyle fikirleri çılgın ve boş bir inanç sayarak reddetmesi şaşırtıcı değildir. Hatta daha 1726 yılında Daniel Defoe, insanların İblis’in “yarasa kanatlı, boynuzlu, yarık tırnaklı, uzun kuyruklu, çatal dilli ve bunlara benzer özellikleri olan” korkunç bir canavar olduğuna inanmalarıyla alay etti. Böyle fikirlerin “cahil dünyayı kendi icat ettikleri bir iblisle aldatan” “iblis destekçileri ve iblis mucitleri” tarafından uydurulmuş “hayal ürünü ucuz numaralar” olduğunu söylemişti.

Peki siz ne düşünüyorsunuz? “İblis aslında insanların kendi günahlarını açıklamak için icat ettikleri bir şeydir” görüşüne katılıyor musunuz? Bu ifade The Zondervan Pictorial Encyclopedia of the Bible adlı kitapta bulunur ve Hıristiyan Âlemindeki birçok kişi böyle düşünür. Jeffrey Burton Russell’ın dediğine göre Hıristiyan Âleminin din adamları genel olarak “İblis ve cinlerini boş inanç kalıntıları olarak reddetmiştir.”

 Yine de, bazı insanlara göre Şeytan gerçektir. İnsanlık tarihinin her döneminde, yinelenen kötülüklerin ardında, bir tür insanüstü kötü gücün olması gerektiği sonucuna varırlar. Russell’ın dediğine göre, “yirminci yüzyılda meydana gelen vahşet olayları, İblis’in varlığına inancın uzun bir aradan sonra hızla yeniden ortaya çıkmasının” nedenlerinden biridir. Yazar Don Lewis’e göre, “eğitimsiz atalarının” boş inançlarına ve korkularına “küçümserce gülümseyen” bir grup modern ve eğitimli insan, “bir kez daha doğaüstü güçlerdeki kötülük faktöründen büyülenmiş durumdadır.”—Religious Superstition Through the Ages.

Öyleyse bu konudaki gerçek nedir? Şeytan sadece boş inançlardan kaynaklanan bir saçmalık mı? Yoksa 21. yüzyılda bile ciddiye alınması gereken bir varlık mı?

[Sayfa 4’teki resim]

Gustave Doré’nin bu gravüründe görüldüğü gibi eski hurafeler Şeytan’ı yarı insan yarı hayvan olarak betimler

[Tanıtım notu]

The Judecca—Lucifer/The Doré Illustrations For Dante’s Divine Comedy/Dover Publications Inc.