Rabbin Akşam Yemeği Neden Kutlanmalı?

“Size teslim ettiğimi ben Rabden aldım.”—I. KORİNTOSLULAR 11:23.

1, 2. İsa MS 33 yılının Fısıh gecesi ne yaptı?

YEHOVA’NIN biricik Oğlu oradaydı. ‘Denendiği zamanlar,’ İsa’ya bağlı kalan 11 adam da oradaydı. (Luka 22:28, YÇ) MS 33 yılının –bugün kullandığımız takvime göre– 31 Mart Perşembe akşamıydı. Herhalde, Yeruşalim göğünü bir dolunay süslüyordu. İsa Mesih ve resulleri Fısıh kutlamasını daha yeni bitirmişlerdi. Hain Yahuda İskariyot dışarı gönderilmiş, ama diğerlerinin gitme vakti daha gelmemişti. Neden? Çünkü İsa çok önemli bir şey yapmak üzereydi. Acaba ne yapacaktı?

² İncil yazarı Matta da orada bulunmuş olduğuna göre, bunu bize o anlatsın. Matta şunları yazıyor: “İsa ekmek aldı, şükran duası edip parçaladı, ve şakirtlere verdi ve dedi: Alın, yiyin, bu benim bedenimdir. Ve bir kâse alıp şükretti, ve onlara vererek dedi: Bundan hepiniz için. Çünkü bu benim kanım, günahların bağışlanması için bir çokları uğrunda dökülen ahdin kanıdır.” (Matta 26:26-28) Acaba bu, bir kerelik bir olay mıydı? Anlamı neydi? Bugün bizim için de bir anlam ifade ediyor mu?

“Bunu Yapın”

3. İsa’nın MS 33 yılının 14 Nisan gecesi yaptığı şey neden çok önemliydi?

³ İsa Mesih’in MS 33 yılının –Mukaddes Kitabın ay takvimine göre– 14 Nisan gecesi yaptığı şey, onun yaşamındaki gelip geçici bir olay değildi. Resul Pavlus, İsa’nın başlattığı bu kutlamayı 20 yıldan fazla bir zamandır sürdüren Korintos’taki meshedilmiş kimselere yazdığı mektupta bu konuyu ele aldı. Pavlus her ne kadar MS 33’te İsa ve 11 resulüyle birlikte bulunmamışsa da, o sırada nelerin olduğunu mutlaka bazı resullerden öğrenmişti.  Üstelik, o kutlama sırasında olanlar, anlaşılan kendisine vahiy yoluyla da doğrulanmıştı. Pavlus şunları dedi: “Size teslim ettiğimi ben Rabden aldım; Rab İsa ele verildiği gece, ekmek aldı, ve şükrettikten sonra, kırdı ve dedi: Bu sizin için olan benim bedenimdir, bunu benim zikrim [beni anmak, YÇ] için yapın. Böylece de akşam yemeğinden sonra, kâseyi aldı ve dedi: Bu kâse benim kanımda yeni ahittir; her kere içtikçe, benim zikrim için bunu yapın.”—I. Korintoslular 11:23-25.

4. İsa’nın takipçileri Rabbin Akşam Yemeğini neden kutlamalıdırlar?

⁴ İncil yazarı Luka, İsa’nın “bunu benim anılmam için yapın” emrini verdiğini doğrular. (Luka 22:19) Yeni Çeviri’de bu söz, “beni anmak için böyle yapın” diye tercüme edilmiştir. Gerçekten de, bu kutlamaya genelde Mesih’in ölümünün anılması denir. Pavlus, akşam vakti başlatıldığından yerinde olarak onu Rabbin Akşam Yemeği diye de adlandırır. (I. Korintoslular 11:20) İsa’nın takipçilerine Rabbin Akşam Yemeğini kutlamaları emredilir. Acaba bu kutlama hangi nedenlerle başlatılmıştı?

Başlatılma Nedenleri

5, 6. (a) İsa’nın Anma Yemeğini başlatmasının bir nedeni neydi? (b) Rabbin Akşam Yemeğinin başlatılmasının bir başka nedenini anlatın.

⁵ Anma Yemeğinin başlatılmasının bir nedeni, İsa’nın ölümünün hizmet ettiği amaçlardan biriyle ilgiliydi. İsa gökteki Babasının egemenliğini destekleyen biri olarak ölmüştü. Böylece, insanların Tanrı’ya ancak bencil nedenlerle hizmet ettiklerine dair haksız bir iddiada bulunan İblis Şeytan’ın yalancı olduğunu kanıtlamıştı. (Eyub 2:1-5) İsa’nın sadık bir şekilde ölümü, bu iddianın yalan olduğunu kanıtlamış ve Yehova’nın yüreğini sevindirmişti.—Süleymanın Meselleri 27:11.

⁶ Rabbin Akşam Yemeğinin başlatılmasının bir başka nedeni, bize İsa’nın kusursuz, günahsız bir insan olarak ölümüyle ‘birçokları için canını fidye verdiğini’ hatırlatmaktı. (Matta 20:28) İlk insan, Tanrı’ya karşı günah işleyince kusursuz yaşamını ve onun sağlayacağı tüm nimetleri yitirdi. Bununla birlikte İsa şunu dedi: “Allah dünyayı öyle sevdi ki, biricik Oğlunu verdi; ta ki, ona iman eden her adam helâk olmasın, ancak ebedî hayatı olsun.” (Yuhanna 3:16) Gerçekten de, “günahın ücreti ölüm; fakat Allahın mevhibesi Rabbimiz Mesih İsada ebedî hayattır.” (Romalılar 6:23) Rabbin Akşam Yemeği kutlaması bize, İsa’nın kurban niteliğindeki ölümüyle bağlantılı olarak, hem onun hem de Yehova’nın gösterdiği büyük sevgiyi hatırlatır. Bu sevgi için ne kadar müteşekkir olmalıyız!

Ne Zaman Kutlanmalı?

7. İsa’nın meshedilmiş takipçilerinin Anma Yemeğindeki sembollerden “her . . . . zaman” almaları ne anlama gelir?

⁷ Pavlus, Rabbin Akşam Yemeği konusunda şunları dedi: “Bu ekmeği her yediğiniz ve kâseyi içtiğiniz zaman, kendisi gelinciye kadar Rabbin ölümünü ilân edersiniz.” (I. Korintoslular 11:26) Meshedilmiş her birey Anma Yemeğinde sembollerden alacak ve bunu ölünceye dek yapacaktı. Meshedilmiş kimseler böylece Yehova’nın ve dünyanın gözü önünde, Tanrı’nın İsa vasıtasıyla fidye kurbanı sağladığına inandıklarını defalarca göstermiş olacaklardı.

8. Meshedilmiş grup Rabbin Akşam Yemeğini kutlamayı ne zamana dek sürdürecek?

⁸ Meshedilmiş grup Mesih’in ölümünü anmayı acaba ne zamana dek sürdürecek? Pavlus o “gelinciye kadar” dedi. Demek ki bu kutlama İsa’nın, hazır bulunuşu döneminde, meshedilmiş takipçilerini dirilterek göğe almak üzere ‘gelinceye kadar’ sürecek. (I. Selânikliler 4:14-17) Bu da İsa’nın vefalı 11 resulüne söylediği şu sözlere uygundur: “Gidip yer hazırlarsam, siz de benim olduğum yerde olasınız diye yine gelip sizi kendi yanıma alacağım.”—Yuhanna 14:3.

9. İsa’nın Markos 14:25’teki sözleri ne anlama gelir?

 ⁹ İsa Anma Yemeğini başlatırken sadık resullerine şarap konusunda şunu dedi: “Allahın melekûtunda onu taze olarak içeceğim güne kadar asmanın mahsulünden artık içmiyeceğim.” (Markos 14:25) İsa gökte gerçek üzüm şarabı içmeyeceğine göre, anlaşılan bu sözüyle bazen şarapla simgelenen sevinci kastediyordu. (Mezmur 104:15; Vaiz 10:19) Gökteki Krallıkta beraberlik, İsa’nın ve izinden gidenlerin büyük özlemle bekledikleri sevinç veren bir deneyim olacaktı.—Romalılar 8:23; II. Korintoslular 5:2.

10. Anma Yemeği ne kadar zamanda bir kutlanmalıdır?

¹⁰ Acaba İsa’nın ölümü her ay, her hafta, hatta her gün mü kutlanmalıdır? Hayır. İsa, İsrailoğulları’nın MÖ 1513’te Mısır esaretinden kurtuluşunun “anılma günü” olarak kutlanan Fısıh günü, Rabbin Akşam Yemeğini başlattı ve aynı gün öldürüldü. (Çıkış 12:14) Fısıh yılda yalnızca bir kez o da Yahudi ay takvimine göre Nisan ayının 14’ünde kutlanıyordu. (Çıkış 12:1-6; Levililer 23:5) Bu gerçek, İsa’nın ölümünün her ay, her hafta, her gün değil, ancak yılda bir kez, Fısıh gününde kutlanması gerektiğini gösterir.

11, 12. Tarih ilk yüzyıllardaki Anma Yemeği kutlamaları hakkında ne gösteriyor?

¹¹ O halde, Anma Yemeğini her yıl Mukaddes Kitabın ay takvimine göre 14 Nisan’da kutlamak yerindedir. Bir başvuru kitabı “ondörtçüler” anlamına gelen “Quartusdecimus” başlığı altında şu açıklamayı verir: “Kilise’nin ilk yüzyıllarında, Paskalya bayramının tarihinin Yahudi geleneğine göre, Nisan ayının 14. gününün akşamı (bu tarih haftanın hangi gününe rastlarsa rastlasın) olduğunu savunan Doğu Hıristiyanlarına verilen ad.”—Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi Cilt 19, s. 9648.

¹² MS ikinci yüzyıldaki bu görenek hakkında açıklamada bulunan tarihçi J. L. von Mosheim, “Quartusdecimus” olarak tanınanların ‘Mesih’in örneğini kanun saydıklarından’ Anma Yemeğini 14 Nisan’da kutladıklarını belirtiyor. Başka bir tarihçi şunu açıklıyor: “Asya’daki Quartusdecimus kiliselerinin göreneği Yeruşalim kilisesininkiyle aynıydı. MS ikinci yüzyılda bu kiliseler, 14 Nisan’daki Pascha’da Mesih’in ölümüyle sağlanan kurtuluşu anıyorlardı.”—Studia Patristica, Cilt V, 1962, sayfa 8.

Ekmeğin Anlamı

13. İsa Rabbin Akşam Yemeğini başlatırken ne tür bir ekmek kullandı?

¹³ İsa Anma Yemeğini başlatırken ‘ekmek aldı, şükran duası edip kırdı ve resullere verdi.’ (Markos 14:22) Sofrada biraz önce Fısıh’ta kullandıkları ekmek duruyordu. (Çıkış 13:6-10) Mayasız pişirildiğinden ince, yassı ve gevrekti; dağıtmak için onu kırmak gerekiyordu. İsa’nın binlerce kişiyi doyurmak için mucizeyle çoğalttığı ekmek de gevrek bir ekmekti, çünkü İsa dağıtabilmek için onu da kırmıştı. (Matta 14:19; 15:36) Dolayısıyla, Anma Yemeğinde kullanılan ekmeğin kırılması, ruhi yönden özel bir anlam ifade etmez.

14. (a) Anma Yemeğinde kullanılan ekmeğin mayasız olması neden uygundur? (b) Rabbin Akşam Yemeğinde kullanmak üzere alınan veya pişirilen ekmek nasıl olmalıdır?

¹⁴ İsa Anma Yemeğini başlatırken kullandığı ekmeğe değinerek “bu sizin için olan benim bedenimdir” dedi. (I. Korintoslular 11:24; Markos 14:22) Ekmek mayasız olduğundan bu uygun bir açıklamaydı. Neden? Çünkü maya kötülük ya da günaha işaret edebilir. (I. Korintoslular 5:6-8) Ekmek İsa’nın uygun bir kurban olarak fidye verdiği, kusursuz, günahsız insan bedenini simgeler. (İbraniler 7:26; 10:5-10) Bunu göz önüne alan Yehova’nın Şahitleri Anma Yemeği kutlamalarında mayasız ekmek kullanarak İsa’nın örneğini izlerler. Soğan veya yumurta gibi ek maddeler katılmadan yapılan baharatsız Yahudi mayasız ekmeğini de (matsa) kullandıkları olur. İstendiği takdirde, az miktarda kepekli  tahıl (mümkünse buğday) unu biraz suyla karıştırılarak mayasız ekmek yapılabilir. Hamur ince açılmalı ve ekmek hafifçe yağlanan tavada kuru ve gevrek oluncaya dek pişirilmelidir.

Şarabın Anlamı

15. Mesih’in, ölümünün Anılmasını başlatırken kullandığı kâsenin içinde ne vardı?

¹⁵ İsa mayasız ekmeği elden ele dolaştırdıktan sonra “bir kâse aldı, şükredip onlara [resullere] verdi; hepsi de ondan içtiler.” Sonra İsa şu açıklamayı yaptı: “Bu benim kanım, bir çokları için dökülen ahdin kanıdır.” (Markos 14:23, 24) Acaba kâsenin içinde ne vardı? Mayalanmamış üzüm suyu değil, mayalanmış şarap. Kutsal Yazılar şarap derken, mayasız üzüm suyunu kastetmez. Örneğin, İsa’nın dediği gibi ‘eski tulumları’ patlatan üzüm suyu değil, mayalanmış şaraptır. Üstelik, düşmanları Mesih’i “ayyaş” olmakla suçluyorlardı. Eğer o şarap adı altında sadece üzüm suyu içmiş olsaydı, bu çok saçma bir suçlama olurdu. (Matta 9:17; 11:19) Fısıh kutlamalarında şarap içilirdi ve Mesih, ölümünün Anılmasını başlatırken şarap kullandı.

16, 17. Anma Yemeği kutlamaları için ne tür şarap uygundur, neden?

¹⁶ Kâsenin içindeki sıvı İsa’nın dökülen kanını betimlediğine göre, kırmızı şarap kan için uygun bir semboldür. İsa “bu benim kanım, bir çokları için dökülen ahdin kanıdır” demişti. Ayrıca Resul Petrus şunu yazdı: “[Meshedilen sizler] bilirsiniz ki, atalardan kalma boş yaşayışınızdan fani şeylerle, gümüş yahut altınla değil, fakat kusursuz ve lekesiz kuzu gibi Mesihin kıymetli kanı fidyesile kurtuldunuz.”—I. Petrus 1:18, 19.

¹⁷ İsa’nın Anma Yemeğini başlatırken kullandığı sıvı hiç kuşkusuz kırmızı üzüm şarabıydı. Ancak, günümüzde bazı kırmızı şaraplar, alkol veya konyakla kuvvetlendirildiğinden ya da içine çeşitli otlar ve baharat karıştırıldığından bu amaçla kullanılmaya elverişli değildir. Çünkü İsa’nın kanı da tek başına yeterliydi, başka bir şeye gerek yoktu. Bu nedenle, Porto şarabı, sherry ve vermut kullanmak uygun değildir. Anma Yemeğinde kullanılan kapta, tatlandırılmamış ve katkısız kırmızı şarap olmalıdır. Evde yapılan, şeker katılmamış kırmızı üzüm şarabı kullanılabileceği gibi, kırmızı Burgonya ya da Bordo gibi şaraplar da kullanılabilir.

18. İsa neden Anma Yemeğinde ekmek ve şarapla ilgili bir mucize yapmadı?

¹⁸ İsa bu yemeği başlatırken bir mucize yaparak sembolleri kendi etine ve kanına dönüştürmedi. İnsan eti yemek ve kan içmek yamyamlık olur ve Tanrı’nın Kanununu çiğnemek anlamına gelirdi. (Tekvin 9:3, 4; Levililer 17:10) O sırada İsa’nın eti ve kanı bedeninde eksiksiz olarak bulunuyordu. Ertesi gün öğleden sonra, yani Yahudi takvimine göre 14 Nisan’da, aynı gün onun bedeni kusursuz bir kurban olarak sunuldu ve kanı akıtıldı. Dolayısıyla Anma Yemeğinde kullanılan ekmek ve şarap Mesih’in bedeninin ve kanının birer sembolüdür. *

 Anma Yemeği Bir Paylaşma Yemeğidir

19. Rabbin Akşam Yemeği kutlamasında neden birden fazla tabak ve bardak kullanılabilir?

¹⁹ İsa Anma Yemeğini başlatırken sadık resullerini aynı kaptan içmeye davet etti. Matta İncili şunu yazıyor: “[İsa] bir kâse alıp şükretti, ve onlara vererek dedi: Bundan hepiniz için.” (Matta 26:27) Onun birkaç kâse değil de sadece “bir kâse” kullanması hiçbir sorun yaratmadı, çünkü o sırada aynı sofrada 11 kişi bulunuyordu ve onlar kâseyi kolayca elden ele geçirebildiler. Bu yıl Yehova’nın Şahitlerinin dünya çapında 94.000’i aşan cemaatinde Rabbin Akşam Yemeğinde milyonlarca kişi hazır bulunacak. Bu kutlama için aynı gece çok sayıda insan bir araya geleceğine göre, bunca insan için herhalde tek bir kap kullanılamaz. Büyük cemaatlerde aynı ilkeye bağlı kalınarak, kabın makul bir zaman içinde elden ele dolaştırılabilmesi için birkaç kap veya bardak kullanılabilir. Aynı şekilde, ekmek için de birkaç tabak kullanılabilir. Kutsal Yazılarda kâsenin veya bardağın şekli konusunda hiçbir kayıt bulunmaz. Bununla birlikte, hem bardak hem de tabak, olayın saygınlığına uygun olmalıdır. Bardağı elden ele geçirirken dökülme tehlikesi yaratmamak için ağzına kadar doldurmaktan kaçınmak yerindedir.

20, 21. Anma Yemeğinin bir paylaşma yemeği olduğunu neden söyleyebiliriz?

²⁰ Birden fazla ekmek tabağı ve şarap bardağı kullanılabilirse de, Anma Yemeği bir paylaşma yemeğidir. Eski İsrail’de bir kimse Tanrı’nın kutsal mekânına kurbanlık bir hayvan getirerek, orada bir paylaşma yemeği verebilirdi. Kesilen hayvanın bir kısmı sunakta yakılır, bir kısmı görevli kâhine, bir kısmı da Harun’un kâhin oğullarına verilir ve hayvanı getiren kimse ev halkıyla birlikte bu yemeği paylaşırdı. (Levililer 3:1-16; 7:28-36) Anma Yemeği de bir paylaşma yemeğidir, çünkü ona da birlikte katılmak söz konusudur.

²¹ Bu paylaşma yemeğine olayın düzenleyicisi olarak Yehova da katılmaktadır. Kurban İsa’dır ve onun meshedilmiş takipçileri sembollerden alarak bunu paylaşmış olurlar. Yehova’nın sofrasından yemek, ondan yiyenlerin Tanrı’yla barış içinde olduklarını gösterir. Bundan dolayı Pavlus şunları yazdı: “Tanrı’ya şükrettiğimiz şükran kâsesiyle Mesih’in kanına paydaş olmuyor muyuz? Bölüp yediğimiz ekmekle Mesih’in bedenine paydaş olmuyor muyuz? Ekmek bir olduğu gibi, biz de çok olduğumuz halde bir bedeniz. Çünkü hepimiz bir ekmeği paylaşıyoruz.”—I. Korintoslular 10:16, 17, YÇ.

22. Anma Yemeği konusundaki hangi soruları ele almalıyız?

²² Rabbin Akşam Yemeği Yehova’nın Şahitlerinin yıllık tek dinsel kutlamasıdır. İsa “bunu benim anılmam için yapın” dediğinden bu çok yerindedir. Anma Yemeğinde İsa’nın ölümünü anıyoruz ki, bu Yehova’nın egemenliğini destekleyen bir ölümdü. Gördüğümüz gibi, bu paylaşma yemeğinde ekmek Mesih’in kurban edilen insan bedenini, şarap ise onun dökülen kanını simgeliyor. Ne var ki, bu sembollerden çok az kişi alıyor. Neden? Acaba sembollerden almayan milyonlarca kişi için de Anma Yemeği gerçek bir anlam ifade ediyor mu? Aslında, Rabbin Akşam Yemeği sizin için ne anlam ifade etmeli?

[Dipnot]

Yanıtınız Nedir?

• İsa Rabbin Akşam Yemeğini neden başlattı?

• Anma Yemeği ne kadar zamanda bir kutlanmalıdır?

• Anma Yemeğinde kullanılan mayasız ekmeğin anlamı nedir?

• Anma Yemeğinde kullanılan şarabın anlamı nedir?

[Sorular]

[Sayfa 15’teki resim]

Rabbin Akşam Yemeğini İsa başlattı