Ödülü Almak İçin Özdenetim Gösterin!
Ödülü Almak İçin Özdenetim Gösterin!
“Yarışa katılan herkes kendini her yönden denetler.”—I. KORİNTOSLULAR 9:25, YÇ.
1. Efesoslular 4:22-24’e uygun olarak, milyonlarca insan Yehova’nın isteğini yapmak istediğini nasıl gösterdi?
YEHOVA’NIN bir Şahidi olarak vaftiz edildiyseniz, ödülü sonsuz yaşam olan yarışa katılmaya istekli olduğunuzu açıkça gösterdiniz demektir. Hayatınızda Yehova’nın isteğini yerine getirmeyi kabul ettiniz. Yehova’ya kendimizi vakfetmeden önce, bunun Tanrı önünde geçerli ve makbul olması için birçoğumuzun önemli değişiklikler yapması gerekti. Bizler resul Pavlus’un İsa’nın takipçilerine verdiği şu öğüdü tuttuk: “Evelki yaşayışınıza göre, hile arzularına göre, çürüyen eski adamı bertaraf edin, . . . . salâhta ve hakikat kudsiyetinde Allaha göre yaratılan yeni adamı giyin.” (Efesoslular 4:22-24) Başka sözlerle, Tanrı’ya kendimizi vakfetme kararını vermeden önce, uygun olmayan eski yaşam tarzımızı reddetmek zorundaydık.
2, 3. Tanrı’nın onayını kazanmak üzere iki tür değişikliğin yapılması gerektiğini I. Korintoslular 6:9-12 nasıl gösterir?
2 Yehova’nın Şahidi olma kararını verecek olan kişilerin “bertaraf” etmesi, yani üzerlerinden çıkarıp atması gereken eski kişiliğin bazı yönleri Tanrı’nın Sözünde açıkça mahkûm edilmektedir. Pavlus bunlardan bazılarını Korintoslulara yazdığı mektupta şöyle sıraladı: “Ne zaniler, ne putperestler, ne facirler, ne muhannesler, ne lûtiler, ne hırsızlar, ne tamakârlar, ne ayyaşlar, ne sövücüler, ne de gasıplar Allahın melekûtunu miras alacaklardır.” Sonra da, “bazılarınız böyle idiniz” sözleriyle, İsa’nın birinci yüzyıldaki takipçilerinin kişiliklerinde gereken değişiklikleri yaptığını gösterdi. Burada Pavlus’un, “böylesiniz” değil, “böyle idiniz” dediğine dikkat edelim.—I. Korintoslular 6:9-11.
3 Pavlus, sözlerine “her şey bana caizdir [serbest, YÇ]; fakat her şey faideli değildir” diye devam ederek başka değişikliklerin de gerekebileceğini ortaya koydu. (I. Korintoslular 6:12) Böylece, bugün Yehova’nın Şahidi olmayı isteyen birçok kişi, yapılması sakıncalı olmamakla birlikte, hiçbir yarar sağlamayan ve pek fazla kalıcı bir değeri olmayan birçok şeyi bile reddetme gereğini anlıyorlar. Bunlar belki insanın çok vaktini alan ve dikkati daha önemli şeylerden saptırabilecek olan şeylerdir.
4. Kendini Tanrı’ya vakfedenler hangi konuda Pavlus’la aynı görüştedirler?
4 Kişi kendini Tanrı’ya vakfederken, bunu sanki büyük bir özveri gerektiriyormuş gibi gönülsüzce değil, istekle yapmalıdır. Kendilerini vakfedenler, Pavlus’un İsa’nın takipçisi olduktan sonra söylediği şu sözlere katılırlar: “[Mesih uğrunda] her şeyi zarar sayıyorum, ve süprüntü sayıyorum, ta ki Mesihi kazanayım.” (Filipililer 3:8) Pavlus Tanrı’ya makbul bir hayat sürmeye devam edebilmek için çok az değere sahip şeyleri seve seve reddetti.
5. Pavlus hangi yarışa başarıyla katıldı, biz de nasıl aynısını yapabiliriz?
5 Pavlus koştuğu ruhi yarışta özdenetim gösterdi ve sonuçta şunu söyleyebildi: “Yüce mücadeleyi sürdürdüm, yarışı bitirdim, imanı korudum. Bundan böyle doğruluk tacı benim için hazır duruyor. Adil yargıç olan Rab o gün bu tacı bana, yalnız bana değil, O’nun gelişini özlemle beklemiş olanların hepsine verecektir” (II. Timoteos 4:7, 8, YÇ) Bir gün biz de benzer sözler söyleyebilecek miyiz? İsa’nın takipçileri olarak durmaksızın ve bitirene kadar koşmamız gereken yarışta, iman yolunda özdenetim gösterirsek söyleyebiliriz.
İyi Olanı Yapmak Özdenetim Gerektirir
6. Özdenetim nedir? Bu niteliği hangi iki yönde kullanmamız gerekir?
6 Mukaddes Kitapta “özdenetim” ya da “zaptı nefs” olarak çevrilen İbranice ve Yunanca sözcükler, anlam olarak bir kişinin kendini denetleme, zapt etme gücüne işaret eder. Bu ifadeler çoğu kez kişinin kendini kötü olanı yapmaktan geri tutması düşüncesini taşır. Fakat bedenlerimizi iyi işler yapmak üzere kullanmak için de belli ölçüde özdenetimin gerektiği açıktır. Kusurlu insanların doğal eğilimi yanlış yapmaktır. Dolayısıyla mücadelemiz iki yönlüdür. (Vaiz 7:29; 8:11) Kötü olanı yapmaktan geri dururken, iyi olanı yapmak üzere de kendimizi zorlamalıyız. Aslında, iyi olanı yapmak üzere bedenimizi denetlemek, kötü olanı yapmaktan kaçınmanın en iyi yollarından biridir.
7. (a) Davud gibi ne için dua etmeliyiz? (b) Ne üzerinde derin düşünmek daha etkili özdenetim göstermemize yardım edecektir?
7 Tanrı’ya kendimizi vakfettikten sonra bu yolda sonuna kadar gideceksek özdenetimin çok önemli olduğu açıktır. Davud gibi dua etmemiz gerekir: “Bende temiz yürek yarat, ey Allah; ve içimde doğru ruh tazele.” (Mezmur 51:10) Ahlaksal açıdan yanlış olan ve fiziksel olarak gücümüzü tüketen şeylerden kaçınmanın yararları üzerinde düşünebiliriz. Böyle şeylerden kaçınmamanın olası zararlarını düşünün: Ciddi sağlık sorunları, gergin ilişkiler ve hatta vakitsiz ölüm. Diğer yandan Yehova’nın gösterdiği yaşam yolunda yürümenin birçok yararını da düşünün. Ancak, gerçekçi olmak gerekirse, yüreğimizin aldatıcı olduğunu unutmamalıyız. (Yeremya 17:9) Onun, Yehova’nın standartlarına bağlı kalmanın önemini bizim gözümüzde azaltma girişimlerine karşı direnmeye kararlı olmalıyız.
8. Kendi tecrübemiz bize hangi gerçeği öğretiyor? Örnek verin.
8 Bedenin isteksizliğinin, çoğu kez ruhun ateşini söndürdüğünü kendi tecrübemizden biliriz. Gökteki Krallığı duyurma işini ele alalım. Yehova, insanların bu hayat veren işte yer almaya istekli olmalarından zevk duyar. (Mezmur 110:3; Matta 24:14) İnsanlara vaaz etmeyi öğrenmek çoğumuz için kolay olmadı. Bu, bedenimizin bizi kolay olan yola yöneltmesine izin vermektense, onu denetlememizi, ona “cefa” vermemizi ve “köle” etmemizi gerektirdi ve belki hâlâ gerektiriyor.—I. Korintoslular 9:16, 27; I. Selânikliler 2:2.
“Her Yönden”
9, 10. “Kendini her yönden” denetlemek neleri kapsar?
9 Mukaddes Kitabın “her yönden kendini denetle” öğüdü, sadece huylarımızı denetlemenin ve ahlaksız davranışlardan kaçınmanın yeterli olmadığına işaret eder. Belki bu alanlarda özdenetim göstermeyi başardığımızı düşünüyoruz; gerçekten öyleyse şükredebiliriz. Ancak, özdenetimin gereğinin o kadar açık görülmediği diğer alanlar için ne denebilir? Bir an nispeten refah içinde bir ülkede yaşadığımızı düşünelim. Gereksiz harcamalara “hayır” demeyi öğrenmek hikmetlilik olmaz mı? Ana babaların çocuklarına, sırf var olduğu, çekici olduğu ya da paraları yettiği için, her gördüklerini almanın yanlış olduğunu öğretmeleri iyi olur. Elbette böyle bir eğitimin etkili olması için ana babalar bizzat uygun bir örnek sergilemelidirler.—Luka 10:38-42.
10 Elimizde istediğimiz her şey olmadan yaşamayı öğrenmek irademizi güçlendirebilir. Bu aynı zamanda elimizdeki maddi şeylere karşı takdirimizi de artırabilir ve kendi seçimleriyle değil zorunluluktan dolayı yoksunluk içinde yaşamak zorunda olanlara karşı daha anlayışlı olmamızı sağlar. Evet, mütevazı bir yaşam tarzı “kendine iyi davran” ya da “sen en iyisine layıksın” gibi yaygın tutumlarla çelişir. Reklam dünyası anında doyum elde etme arzusunu özendiriyor; fakat bunu kendi çıkarı için yapıyor. Bu durum özdenetim gösterme çabalarımızı baltalayabilir. Zengin Avrupa ülkelerinden birinde yayımlanan bir dergi, kısa süre önce şuna dikkat çekti: “Aşırı yoksulluğun getirdiği sıkıntılı koşullarda yaşayanlar için istenmeyen eğilimleri denetim altında tutmak bir iç mücadele gerektiriyorsa, günümüzün refah toplumunda, zengin ülkelerde ‘bir eli yağda bir eli balda’ yaşayanlar için bu çok daha geçerli!”
11. Elimizde istediğimiz her şey olmadan yaşamayı öğrenmek neden yararlıdır, fakat bunu zorlaştıran nedir?
11 Eğer, istediğimiz ve gerçekten ihtiyacımız olan şeyleri ayırt etmek konusunda zorluk çekiyorsak, sorumsuzca davranmadığımızdan emin olmak üzere adımlar atmamız yararlı olabilir. Örneğin, denetimsiz harcama eğilimine karşı koymak istiyorsak, kredi kartıyla ya da taksitle bir şey almamaya karar verebiliriz; ya da alışveriş yaparken yanımıza sınırlı miktarda para alabiliriz. Pavlus’un dediğini hatırlayın: “Eldekiyle yetinerek Tanrı yolunda yürümek büyük kazançtır.” O şu mantığı yürüttü: “Dünyaya ne bir şey getirdik, ne de ondan bir şey götürebiliriz. Yiyeceğimiz, giyeceğimiz varsa bunlarla yetiniriz.” (I. Timoteos 6:6-8, YÇ) Biz de yetiniyor muyuz? Hangi konuda olursa olsun, kendi isteklerini frenleyerek gereksiz yüklerden arınmış sade bir yaşam sürmeyi öğrenmek, irade gücü ve özdenetim gerektirir. Yine de bu öğrenilmeye değer bir derstir.
12, 13. (a) İbadetlerle ilgili hangi alanlarda özdenetim gerekir? (b) Özdenetim geliştirmemiz gereken diğer bazı alanlar nelerdir?
12 Cemaat ibadetlerine ve büyük ibadetlere katılmak da belli ölçüde özdenetim göstermeyi gerektirir. Örneğin zihnimizin program sırasında başka yerlerde dolaşmaması için bu nitelik gereklidir. (Süleymanın Meselleri 1:5) Konuşmacıyı tam bir dikkatle dinlemeyi bırakıp yanımızda oturanlarla fısıldaşarak başkalarını rahatsız etmemeliyiz; bu da özdenetim gerektirebilir. İbadete zamanında gelebilmek için zamanımızı ayarlamak da özdenetim gerektirebilir. Ayrıca ibadetlere hazırlık yapmak için vakit ayırmak ve ibadet sırasında katılımda bulunmak için de özdenetime ihtiyaç olabilir.
13 Küçük şeylerde özdenetim göstermek daha büyük meselelerde özdenetim gösterme gücümüzü artırır. (Luka 16:10) Dolayısıyla, Tanrı’nın Sözünü ve Mukaddes Kitaba dayanan yayınları düzenli olarak okumak, bunları incelemek ve öğrendiklerimiz üzerinde derin düşünmek için kendimizi disipline sokmamız gerçekten hikmetlilik olacaktır. Ayrıca uygun olmayan işler, arkadaşlıklar, tutumlar ve kişisel alışkanlıklar konusunda, ya da Tanrı’ya hizmet için ayırmamız gereken değerli zamanı tüketen faaliyetlere hayır diyebilmek üzere de kendimizi disipline sokmamız hikmetlilik olur. Yehova’nın hizmetiyle meşgul olmak, bizi Yehova’nın dünya çapındaki cemaatinin ruhi cennetinden uzaklaştırabilecek şeylere karşı da kesin bir korunmadır.
Özdenetim Geliştirerek Olgunlaşın
14. (a) Çocuklar özdenetim göstermeyi nasıl öğrenmeli? (b) Çocukların bu gibi dersleri küçükken öğrenmesi ne gibi yararlar sağlar?
14 Yeni doğmuş bir bebekte henüz özdenetim söz konusu değildir. Çocuk davranışı uzmanlarının hazırladığı bir broşürde şu açıklama yer alıyor: “Özdenetim kendiliğinden ya da aniden olmaz. Bebekler ve yürümeye başlayan çocuklar özdenetimi öğrenme sürecine başlamak için ana babanın rehberliğine ve desteğine ihtiyaç duyarlar. . . . . Ana babanın bu süreçte rehberlik etmesiyle, özdenetim okul yıllarında daha da gelişir.” Dört yaşındaki çocuklarla ilgili bir araştırmanın ortaya koyduğu sonuca göre, belli ölçüde özdenetim göstermeyi öğrenmiş olanlar ileride, “genellikle daha dengeli, daha sevilen, maceracı, kendinden emin ve güvenilir gençler oluyorlar.” Bu dersi öğrenmeye başlamamış olanlar “muhtemelen yalnız, kolayca hüsrana uğrayan ve inatçı oluyorlar. Baskılara boyun eğiyorlar ve zorluklarla mücadeleden kaçıyorlar.” Dengeli bir yetişkin olmak üzere bir çocuğun özdenetim göstermeyi öğrenmesi gerektiği açıktır.
15. Özdenetim eksikliği Mukaddes Kitapta belirtilen hedefin tersine neyin işaretidir?
15 Aynı şekilde bizler de İsa’nın olgun, yetişkin takipçileri olmak istiyorsak özdenetim göstermeyi öğrenmeliyiz. Özdenetim eksikliği ruhen hâlâ bebek olduğumuza işaret eder. Mukaddes Kitap “düşünmekte yetişkinler gibi olun” diye öğüt verir. (I. Korintoslular 14:20, YÇ) Hedefimiz “imanda ve Tanrı Oğlu’nu tanımada birliğe, yetkinliğe, Mesih doluluğundaki olgunluk düzeyine” erişmektir. Neden? “İnsanların ustalıkla düzenledikleri aldatılara kanan, her öğreti rüzgârının etkisiyle çalkalanıp sürüklenen çocuklar” olmamak için. (Efesoslular 4:13, 14, YÇ) Özdenetim göstermeyi öğrenmenin, ruhi düşünüşümüz açısından yaşamsal olduğu açıktır.
Özdenetim Geliştirmek
16. Yehova nasıl yardım sağlar?
16 Özdenetim geliştirebilmek için Tanrı’nın yardımına ihtiyacımız var ve bu yardımı elde edebiliriz. Tanrı’nın Sözü mükemmel bir ayna gibi, ne gibi kişisel değişiklikler yapmamız gerektiğini bize gösterir ve bunu nasıl yapabileceğimiz konusunda öğütler verir. (Yakub 1:22-25) Sevgi dolu kardeşler topluluğumuz da yardıma hazırdır. Cemaatteki ihtiyarlar kişilere yardım etmek konusunda anlayışla davranırlar. Eğer dua ederek dilersek, Yehova da Kendi ruhunu bol bol verir. (Luka 11:13; Romalılar 8:26) O halde bize sağlanan bu imkânları sevinçle kullanalım. 21. sayfadaki öneriler bu konuda yardımcı olabilir.
17. Süleymanın Meselleri 24:16’da hangi teşviki buluyoruz?
17 Yehova’yı memnun etmeye çalıştığımızda O’nun çabalarımıza değer verdiğini bilmek gerçekten çok rahatlatıcı. Bu bizi daha fazla özdenetim göstermek üzere sürekli çaba harcamaya teşvik ediyor. Bu konuda ne kadar sık başarısız olursak olalım, gevşemeden çaba harcamaya devam etmeliyiz. “Salih yedi kere düşer de, yine kalkar.” (Süleymanın Meselleri 24:16) Başarılı olduğumuz her seferde, kendimizden memnun olmak için nedenimiz var. Yehova’nın da bizden memnun olduğundan emin olabiliriz. Bir Şahit’in dediğine göre, kendisi yaşamını Yehova’ya vakfetmeden önce, bir hafta sigaradan uzak durmayı başardığı her keresinde, özdenetim sayesinde tasarruf ettiği parayla yararlı bir şey alarak kendisini ödüllendirirdi.
18. (a) Özdenetim göstermek için verdiğimiz mücadelede neyi de unutmamalıyız? (b) Yehova bize hangi güvenceyi veriyor?
18 Daha da önemlisi, özdenetimin zihin ve duygularla da ilişkili olduğunu unutmamalıyız. Bunu İsa’nın şu sözlerinden anlıyoruz: “Bir kadına şehvetle bakan her adam zaten yüreğinde onunla zina etmiştir.” (Matta 5:28; Yakub 1:14, 15) Zihnini ve duygularını denetlemeyi öğrenmiş olan kişiye, tüm bedenini denetim altında tutmak daha kolay gelecektir. O halde sadece kötü olandan uzak durmak değil, onu düşünmemek konusundaki kararlılığımızı güçlendirelim. Zihnimize kötü düşünceler gelirse, onları hemen atalım. Bu konuda dua ederek dikkatimizi İsa üzerinde toplarsak ayartmalardan kaçabiliriz. (I. Timoteos 6:11; II. Timoteos 2:22; İbraniler 4:15, 16) Biz elimizden geleni yaparsak Mezmur 55:22’deki şu öğüde uygun davranıyor olacağız: “Yükünü RABBE bırak, ve o sana destek olur; salihi asla sarsılmağa bırakmaz.”
Hatırlıyor musunuz?
• Hangi iki yönde özdenetim göstermeliyiz?
• ‘Her yönden kendini denetlemek’ ne demektir?
• Özdenetim geliştirmek üzere, bu inceleme sırasında hangi pratik öneriler özel olarak dikkatinizi çekti?
• Özdenetim nerede başlar?
[Sorular]
[Sayfa 21’deki çerçeve/resimler]
Özdenetimi Güçlendirmek İçin Neler Yapılabilir?
• Küçük şeylerde bile özdenetim geliştirin
• Şimdiki ve gelecekteki yararları üzerinde derin düşünün
• Tanrı’nın yasakladığı şeylerin yerine O’nun teşvik ettiği şeyleri koyun
• Uygun olmayan düşünceleri hemen zihninizden atın
• Zihninizi ruhen yapıcı düşüncelerle doldurun
• Olgun iman kardeşlerinizin yardımını kabul edin
• Ayartıcı durumlara girmekten kaçının
• Ayartmalarla karşılaştığınız zamanlar yardım için Tanrı’ya dua edin
[Sayfa 18, 19’daki resimler]
Özdenetim bizi iyi olanı yapmaya yöneltir