Gençler—Ana Babanızın Yüreklerinizi Korumasına İzin Verin!

SENCE bir gemi kaptanına en zor gelen görev nedir? Uçsuz bucaksız bir okyanusu güvenle geçmek mi? Genellikle değil. Çoğu gemi kazası açık denizde değil, kıyıya yakın yerlerde meydana gelir. Hatta bir gemiyi rıhtıma yanaştırmak bir uçağı yere indirmekten bile tehlikeli olabilir. Neden mi?

Kaptan, gemisini rıhtıma güvenle yanaştırırken o limanda tehlike arz edebilecek her şeyden uzak durmalıdır. Diğer gemilerle arasındaki mesafeyi korurken sualtı akıntılarını hesaba katmalıdır. Ayrıca su altında, görünmeyen kum setlerinin, kayaların ve gemi enkazlarının da etrafından dolaşmalıdır. Dahası, kaptan o limana ilk defa geliyorsa durum daha da tehlikeli olabilir.

Akıllı bir kaptan bu sorunların üstesinden gelebilmek için yanına o suları iyi bilen bir kılavuz kaptan alacaktır. Kılavuz, kaptan köşkünde kaptanın yanında duran ve ustaca yönlendirmeler veren kaptandır. Birlikte hareket ederek, karşılaşabilecekleri tehlikeleri tespit edip, gemiyi limana hasar görmeden ulaştırırlar.

Kılavuz kaptanın değerli uzmanlığı, yaşamın tehlikeli sularında nasıl yol alacağını planlaması gereken İsa’nın takipçisi gençlere sunulan paha biçilmez yardıma benzer. Bu yardım nedir? Gençlerin neden yardıma ihtiyacı var?

Gemi benzetmesini genişletmeye devam edelim. Eğer ergenlik çağında bir gençsen, eninde sonunda kendi yaşamının sorumluluğunu üstlenmek zorunda olduğundan, bazı yönlerden bir gemi kaptanına benziyorsun. Ana babansa, yüz yüze geleceğin en zor durumların bazılarında sana rehberlik etmeye çalıştıklarından, geminin kılavuz kaptanına benziyorlar. Ancak ergenlik dönemindeyken, ana babanın öğütlerini kabul etmek sana zor gelebilir. Neden?

Sorun çoğu zaman yürektedir. Mecazi yüreğin seni, yasak bir şeyi istemeye ya da özgürlüğünü kısıtladığını düşündüğün herhangi bir şeye itiraz etmeye itebilir. Mukaddes Kitap “insan yüreğindeki eğilimler çocukluğundan beri kötüdür” der. (Tekvin [Yaratılış] 8:21, YÇ) Yehova sana, önünde gerçek bir sınav olduğunu söylüyor. “Yürek her şeyden ziyade aldatıcıdır, ve çok çürüktür” diye uyarıyor. (Yeremya 17:9) Yürek, yanlış arzuları gizlice beslemenin yanı sıra, bir genci ana babasından daha çok şey bildiğini  düşündürerek aldatabilir; oysa aslında onlar kendisinden çok daha tecrübelidir. Ancak, zorlu ergenlik döneminde ana babandan yardım alman için geçerli nedenler var.

Neden Ana Babana İtaat Edesin?

Her şeyden önce, sana ana babanın yönlendirmesini dinlemen gerektiğini söyleyen kişi, ailenin kurucusu olan Yehova’dır. (Efesoslular 3:14, 15) Ana babanı sana bakmaları için görevlendiren kişi O olduğundan şu öğüdü veriyor: “Çocuklar, Rabbin isteğine uygun olarak ana babanızın sözünü dinleyin; çünkü doğru olan budur.” (Efesoslular 6:1-3; Mezmur 78:5) Şu an ergenlik döneminde olsan da, onlar yine de sana rehberlik etme sorumluluğunu taşıyorlar, sen de hâlâ onları dinleme yükümlülüğü altındasın. Pavlus’un çocukların ana babalarına itaat etmeleri gerektiğini yazarken kullandığı Yunanca sözcük her yaştan çocuğu kastediyordu. Matta 23:37’de gördüğümüz gibi İsa da Yeruşalim sakinlerinden –çoğunluk yetişkin olsa da– şehrin “çocukları” olarak söz etmişti.

Eskiden yaşamış birçok sadık erkek, yetişkin olduktan uzun zaman sonra bile ana babalarına itaat etmeye devam ettiler. Örneğin, Yakub yetişkin biri olmasına rağmen, babasının Yehova’ya tapınmayan bir kadınla evlenmeme emrine itaat etmesi gerektiğini anladı. (Tekvin 28:1, 2) O muhakkak, kardeşinin Kenanlı putperest kadınlarla evlenme kararının ana babasına nasıl büyük bir yürek acısı verdiğini de fark etmişti.—Tekvin 27:46.

İsa’nın takipçisi ana babana sana rehberlik etme görevinin Tanrı tarafından verilmiş olması bir yana, büyük ihtimalle sana danışman olabilecek en yeterli kişiler de onlardır. Bunun başlıca nedenleri, seni çok iyi tanımaları ve sana yıllarca çıkarsız sevgi göstermiş olmalarıdır. Onlar bir kılavuz kaptan gibi, deneyimlerine dayanarak konuşurlar. Ana baban da ‘gençlik arzularını’ hissetti. Ayrıca İsa’nın takipçileri olarak Mukaddes Kitap ilkelerine uymanın değerini kişisel olarak gördüler.—2. Timoteos 2:22.

Yanı başında bulunan böylesine deneyimli yardımcılar, en zor durumların bile üstesinden gelmene yardım eder. Örneğin karşı cinsten kişilerle ilişkilerini ele alalım. İsa’nın takipçisi ana baban bu hassas konuda acaba sana nasıl yardım edebilir?

Karşı Cinsin Çekiciliği

Kılavuzlar, kaptanların su altındaki kum setlerinden uzak durmaları için tavsiyeler verir. Kum setleri yumuşak ama aldatıcıdırlar, çünkü sürekli yer değiştirirler. Benzer şekilde ana baban da, seni duygusal olarak tuzağa düşürebilecek durumlardan uzak kalmanı ister. Örneğin onlar karşı cinsten birine karşı duygularının kuvvetli olduğunu ve bu duyguları dile getirmenin zor olabileceğini bilirler. Fakat bu duygular bir kez uyandı mı, senin adeta bir gemi gibi karaya oturmana yol açabilir.

Dina’nın örneği, tehlikeye fazla yaklaşmanın riskini gösterir. Dina’yı büyük ihtimalle ahlaksal konularda daha gevşek olan Kenanlı kızlarla arkadaşlık etmeye iten şey sadece merak ve iyi vakit geçirme arzusu olabilirdi. Fakat ilk bakışta masum görünen eğlence, acı bir olayla sonuçlandı: Dina, şehrin en “itibarlı” gencinin tecavüzüne uğradı.—Tekvin 34:1, 2, 19.

Zamanımızda cinselliğin devamlı vurgulanması bu tür tehlikeleri artırıyor. (Hoşea 5:4) Çoğu genç karşı cinsten biriyle eğlenmenin dünyadaki en heyecan verici şey olduğu izlenimini yaratabilir. Fiziksel açıdan çekici bulduğun biriyle baş başa kalma düşüncesi seni  çok heyecanlandırabilir. Fakat sevgi dolu ana baban, seni Tanrı’nın standartlarına uymayan gençlerle arkadaşlık yapmaktan korumaya çalışacaktır.

Laura, merakın ergenlik çağındaki gençlerin gözünü kör edebileceğini kabul ediyor. “Sınıfımdaki kızlar bana yakışıklı çocuklarla gece geç saatlere kadar dans ettiklerini söylerken bunu sanki hiçbir zaman unutulmayacak bir deneyimmiş gibi anlatıyorlar. Çoğu zaman olanları abarttıklarını fark ediyorum, fakat yine de merak ediyorum ve çok eğlenceli bir şeyleri kaçırmış olabileceğimi düşünüyorum. Ana babamın öyle yerlere gitmeme izin vermemekte haklı olduklarını bilsem de, bu yine de çekici geliyor.”

Bir geminin frenleri yoktur, dolayısıyla durması uzun zaman alır. Ana babalar aşkın da böyle olduğunu iyi bilir. Süleyman’ın Meselleri kitabında denetimsiz aşkla hareket eden bir adam, boğazlanmaya götürülen bir öküzle betimlenir. (Süleyman’ın Meselleri 7:21-23) Bu mecazi anlamda, duygusal ve ruhi bir gemi kazasına benzer. Herhalde sen de başına böyle bir şeyin gelmesini istemezsin. Yüreğin seni bu alanda aldatmaya başladığında ana baban durumu fark edebilir ve buna göre öğüt verebilir. Onları dinleyecek ve böylece beladan sakınacak kadar hikmetli olacak mısın?—Süleyman’ın Meselleri 1:8; 27:12.

Yaşıt baskısıyla mücadele etmen gerektiğinde de ana babanın desteğine ihtiyaç duyarsın. Acaba bu konuda sana nasıl yardım edebilirler?

Yaşıtlarının İkna Gücü

Güçlü bir dalga veya akıntı, gemiyi rotasından çıkarabilir. Gemi bu güce karşı koyabilmek için dümen kırmalıdır. Benzer şekilde, önlem almazsan diğer gençlerin ikna gücü seni ruhen rotadan çıkarabilir.

Dina’nın örneğinin gösterdiği gibi “akılsızların arkadaşı zarar görür.” (Süleyman’ın Meselleri 13:20) Mukaddes Kitapta “akılsız” sözcüğünün Yehova’yı tanımayan ya da O’nun yollarında yürümemeyi seçen kişiler için kullanıldığını unutma.

 Tabii sınıf arkadaşlarının görüşlerini ya da davranışlarını reddetmen kolay olmayabilir. María José şöyle anlatıyor: “Diğer gençlerin beni kabul etmelerini istiyordum. Benim farklı olduğumu düşünmelerini istemediğimden onları mümkün olduğunca taklit ederdim.” Farkında olmadan müzik ve giysi seçiminde, hatta konuşma tarzında bile yaşıtlarından etkilenebilirsin. Belki yaşıtın olan gençlerin yanında kendini rahat hissediyorsun. Böyle hissetmen doğaldır, ancak bu seni onların güçlü –ve belki de yıkıcı– etkisine maruz bırakır.—Süleyman’ın Meselleri 1:10-16.

Caroline de birkaç yıl önce yaşadığı zorluğu söyle anımsıyor: “13 yaşımdan beri etrafımdaki kızların çoğunun erkek arkadaşı vardı. Birkaç yıldır, onlar gibi davranma yönünde devamlı baskı altındaydım. Fakat bu zor dönemde annem bana yol gösterdi. Beni saatlerce dinledi, doğru düşüncelere varmama yardım etti ve yetişkin biri olana dek bu tür ilişkileri ertelemem gerektiğini anlamamı sağladı.”

Caroline’in annesi gibi senin ana baban da yaşıt baskısına karşı seni uyarmaya ya da bazı faaliyetlerini veya arkadaşlıklarını kısıtlamaya kendilerini zorunlu hissediyor olabilir. Nathan bu tür konularda ana babasıyla defalarca tartıştığını hatırlıyor. Şöyle anlatıyor: “Çoğu zaman arkadaşlarım gidecekleri yere beni de davet ederlerdi, fakat annemle babam büyük gruplarla birlikte dolaşmamı ve denetimsiz büyük partilere gitmemi istemezdi. O zamanlar neden diğer ana babaların benimkilerden daha hoşgörülü olduklarını anlayamazdım.”

Ancak Nathan daha sonra bunun nedenini anladı. Şöyle itiraf ediyor: “Benimki ‘akılsızlığın çocuğun yüreğinde bağlı olduğu’ bir durumdu. Çocuklar grup halinde dolaşırken bu akılsızlık sanki daha kolay ortaya çıkıyor. Biri kötü bir şey yapıyor, diğeri daha kötü bir şey yapıyor, bir başkası daha da ileri gidiyor. Kısa sürede grup içindeki herkes birbirini buna katılmaya teşvik ediyor. Yehova’ya hizmet ettiğini söyleyen gençler bile bu tuzağa düşebilir.”—Süleyman’ın Meselleri 22:15.

Hem Nathan hem de María José, ana babaları yaşıtlarının tavsiye ettiği şeyleri yapmalarına izin vermediğinde, içlerinde bir mücadele yaşadılar. Ancak onlar itaat ettiler ve sonradan, bunu yaptıkları için şükrettiler. Mukaddes Kitap şöyle der: “Kulağını iğ, ve hikmetli adamların sözlerini dinle, ve yüreğini benim bilgime koy.”—Süleyman’ın Meselleri 22:17.

Saygıya Değer

Yan yatan bir gemi zor manevra yapar ve eğer çok fazla yana yatarsa kolayca alabora olabilir. Kusurlu yapımız nedeniyle hepimizin bencilce ve yasak olan şeylere eğilimleri olabilir. Bu eğilimlere rağmen, eğer gençler ana  babalarının rehberliğini dikkatle izlerlerse mecazi limana ulaşabilirler.

Örneğin ana baban, hayata götüren dar yol ve yok oluşa götüren geniş yoldan başka bir orta yol olduğu fikrini reddetmene yardım edebilir. (Matta 7:13, 14) Kötü bir şeyin fazla ileri gitmeden biraz yapılabileceğini düşünmek, bir yiyeceğin ağza alınmadan tadına bakılabileceğini düşünmek kadar gerçekdışıdır. Böyle bir davranış tarzını izlemeye çalışanlar, hem biraz Yehova’ya hizmet edip hem de dünyayı ve dünyadaki şeyleri severek ‘iki tarafa topallamış’ olur ve kolayca ruhen alabora olabilirler. (1. Krallar 18:21; 1. Yuhanna 2:15) Bu neden olur? Günahkâr eğilimlerimiz yüzünden.

Kusurlu arzularımız onlara yenik düşersek güçlenir. ‘Aldatıcı yüreğimiz’ bir lokmayla doymaz. Daha fazlasını ister. (Yeremya 17:9) Ruhen sürüklenmeye bir kez başladık mı, dünya bizi gittikçe daha çok çeker. (İbraniler 2:1) Sen ruhen yan yattığını fark etmeyebilirsin ama büyük ihtimalle ana baban bunu fark edecektir. Belki onlar bir bilgisayar oyununu senin kadar çabuk öğrenemeyebilirler, ama asi yürek hakkında senden çok daha fazla şey bilirler. Ve hayata götüren ‘yolda yüreğini doğrultman’ için sana yardım etmek isterler.—Süleyman’ın Meselleri 23:19.

Elbette ana babanın seni müzik, eğlence ve giyim kuşam gibi zor konularda yönlendirmesi gerektiğinde her konuyu kusursuz şekilde değerlendirmelerini beklememelisin. Onlarda Süleyman’ın hikmeti veya Eyub’un sabrı olmayabilir. Bir kılavuz kaptan gibi onlar da dikkatli olma konusunda zaman zaman aşırıya kaçabilirler. Yine de ‘babanın talimini dinleyip, annenin öğrettiğini bırakmazsan’ onların rehberliğinin değerini göreceksin.—Süleyman’ın Meselleri 1:8, 9.

Diğer gençler anne babaları hakkında kötü konuşabilirler. Eğer senin ana baban Kutsal Yazılara uymaya çalışıyorlarsa, bir kılavuz kaptan gibi her hava koşulunda, her zaman, her tür sıkıntı karşısında senin yanında olacaklar. Nasıl bir gemi kaptanı tecrübeli bir kılavuz kaptanın tavsiyelerine ihtiyaç duyarsa, senin de hikmet yolunda ana babanın rehberliğine ihtiyacın var. Alacağın ödüller tahmin bile edemeyeceğin kadar büyük olabilir.

“Çünkü senin yüreğine hikmet girecek, ve canına bilgi hoş gelecek; akıl sana bekçilik edecek; anlayış seni koruyacak; ta ki, seni şerir adamın yolundan, iğri sözlü adamdan korusun; onlar karanlığın yollarında yürümek için, doğruluk yollarını bırakırlar; . . . . Çünkü memlekette doğru adamlar oturacaklar, ve kâmiller orada kalacaklardır.”—Süleyman’ın Meselleri 2:10-13, 21.

[Sayfa 22’deki resim]

Diğer gençlerin ikna gücü seni ruhen rotadan çıkarabilir

[Sayfa 23’teki resim]

Dina’nın örneğini hatırla

[Sayfa 24’teki resim]

Bir gemi kaptanının tecrübeli bir kılavuz kaptandan tavsiye alması gibi, gençler de ana babalarının rehberliğine başvurmalıdır

[Sayfa 24’teki resim tanıtım notu]

Fotoğraf: www.comstock.com