Çocuklarınızı Tanrısal Hikmetle Koruyun

BEDENİMİZ her gün savaş halindedir. Bir sürü mikropla, parazitle ve virüsle mücadele etmek zorundadır. Çok şükür ki, çoğumuzun bizi bu tür saldırılara karşı savunan ve sayısız bulaşıcı hastalıktan koruyan bir bağışıklık sistemi var.

Benzer şekilde, İsa’nın takipçileri olarak Kutsal Yazılara aykırı düşünüş tarzına ve değer yargılarına, ayrıca ruhi sağlığımızı yok edebilecek baskılara karşı mücadele etmeliyiz (2. Korintoslular 11:3). Zihinlerimize ve yüreklerimize karşı süren bu saldırıya karşı koyabilmek için bir ruhi savunma sistemi geliştirmeliyiz.

Bu tür bir savunma sistemi özellikle çocuklarımız için gereklidir, çünkü onlar bu dünyanın ruhuna karşı koyabilecek bir ruhi savunma sistemiyle doğmazlar (Efesoslular 2:2). Çocuklar büyürken, kendi savunma sistemlerini geliştirmelerine ana babaların yardım etmeleri çok önemlidir. Bu savunma sistemi neye dayanır? Mukaddes Kitap şöyle açıklıyor: “RAB hikmet verir; . . . . ta ki . . . . salihlerinin yolunu korusun” (Süleyman’ın Meselleri 2:6, 8). Gençler, zararlı arkadaşlıklara, arkadaş baskısına ya da sağlıksız eğlencelere karşı koymakta zorlanabilirler, oysa Tanrı’nın verdiği hikmet sayesinde, yaşam yollarını tehlikelerden uzak tutabilirler. Ana babalar nasıl Yehova’nın rehberliğini izleyebilir ve O’nun vereceği hikmeti çocuklarına aşılayabilirler?

Yapıcı Arkadaşlar Edinmek

Gençlerin kendi yaşıtlarıyla birlikte olmaktan hoşlanmaları doğaldır, fakat sadece kendileri gibi tecrübesiz kişilerle arkadaşlık etmeleri Tanrısal hikmet elde etmelerine yardım etmeyecektir. Bir özdeyişte, “Akılsızlık, çocuğun yüreğinde bağlıdır” uyarısı bulunur (Süleyman’ın Meselleri 22:15). O halde bazı ana babalar çocuklarının, arkadaş seçimi konusunda Tanrısal hikmeti yansıtmalarına nasıl yardım ettiler?

Bir baba olan Doğan * şunları söyledi: “Oğullarımız kendi yaş gruplarından olanlarla çok  zaman geçiriyorlardı; fakat bu zamanın çoğunu bizim evde, yanımızda geçiriyorlardı. Evimiz gençlere açıktı ve bu nedenle her zaman gençlerle doluydu, onlara ikramlarda bulunurduk ve kendilerini rahat hissetmelerini sağlardık. Çocuklarımıza iyi vakit geçirebilecekleri güvenli bir ortam sağlayabilmek için evimizdeki gürültüye ve karmaşaya zevkle katlanıyorduk.”

Brian ve Mary’nin üç tatlı çocuğu var ama onları yetiştirmenin her zaman kolay olmadığını söylüyorlar: “Cemaatimizde, kızımız Jane’le arkadaşlık edecek fazla genç yoktu. Sadece Susan isimli dışa dönük, cana yakın bir genç kız vardı. Onun ana babası bizden daha toleranslıydı. Susan gece daha geç vakitlere kadar dışarıda kalabiliyordu, daha kısa etekler giyebiliyor, uygunluğu tartışılabilir müzikler dinleyebiliyor ve uygun olmayan filmler seyredebiliyordu. Jane uzun zaman bizim bakış açımızı kavramakta zorlandı. Jane’e göre Susan’ın ana babası daha anlayışlıydı, biz ise aşırı katıydık. Jane, ancak Susan’ın başı derde girdiği zaman, bizim kesin tavrımızın onu korumaya yaradığını fark etti. Kızımız için doğru olduğuna inandığımız şeyler konusundaki kararlılığımızdan taviz vermediğimiz için çok memnunuz.”

Jane gibi birçok genç, arkadaşlık konusunda ana babasının rehberliğine başvurmanın ne kadar akıllıca olduğunu öğrendi. Bir özdeyişe göre, “hayatın azarlamasını dinliyen kulak hikmetliler arasında kalır” (Süleyman’ın Meselleri 15:31). Tanrısal hikmet, gençleri, yapıcı arkadaşlarla vakit geçirmeye yöneltir.

Başkalarına Uyma Baskısıyla Başa Çıkmak

Arkadaşlıklar konusuyla yakından bağlantılı olan diğer bir konu da, arkadaş baskısıdır. Başkalarına uyma yönündeki baskı, çocuklarımızın savunma sistemine sürekli saldırmaktadır. Gençler çoğu zaman kendi yaş gruplarından olanların onayını kazanmak istediklerinden, arkadaş baskısı bu dünyanın istediği şekle girmelerine yol açabilir (Süleyman’ın Meselleri 29:25).

Mukaddes Kitap bizleri “bu dünya arzularıyla birlikte geçip gidiyor” diyerek uyarır (1. Yuhanna 2:17). Bu nedenle, ana babalar çocuklarının bu dünyanın düşünüşünden çok fazla etkilenmesine izin vermemelidir. Çocuklarının İsa’nın takipçilerine yakışır biçimde düşünmelerine nasıl yardım edebilirler?

Richard, “Kızım her zaman diğer gençler gibi giyinmek isterdi” dedi. “Biz de sabırla onun her bir isteğinin olumlu ve olumsuz yanlarını görmesini sağlamaya çalışırdık. Kabul edilebilir durumdaki moda olan şeyler hakkında bile yıllar önce işittiğimiz şu öğüdü izledik: ‘Hikmetli bir kişi, modanın öncüsü olmadığı gibi, en gerisinde de kalmaz.’”

Pelin isimli bir anne, arkadaş baskısıyla başka bir şekilde mücadele etti. Şunları söyledi: “Çocuklarımın ilgilendiği şeylerle ben de ilgilendim  ve onlarla konuşmak üzere düzenli olarak odalarına gittim. Bu uzun sohbetler, onların fikirlerini şekillendirmemi ve meselelere başka yönlerden de bakmalarına yardım etmemi sağladı.”

Arkadaş baskısı hiçbir zaman bitmeyecek, bu nedenle ana babalar dünyaya ait ‘mantığı bozguna uğratmak’ ve çocuklarının düşüncelerini ‘tutsak alıp Mesih’e boyun eğdirmek’ üzere muhtemelen sürekli mücadele etmek durumunda kalacaklar (2. Korintoslular 10:5). Fakat hem ana babalar hem de çocuklar ‘duayı hiç bırakmayarak’ bu çok önemli görevi yerine getirmek üzere güçlenecekler (Romalılar 12:12; Mezmur 65:2).

Eğlencenin Büyük Çekiciliği

Ana babaların çocuklarını yönlendirmekte zorlandığı üçüncü bir etki de eğlencedir. Doğal olarak küçük çocuklar oyun oynamayı severler. Gençler de hep eğlenmek isterler (2. Timoteos 2:22). Fakat bu arzu eğer hikmetsizce doyurulursa, ruhi savunma sistemini çökertebilir. Tehlike temel olarak iki şekilde gelir.

İlk olarak, birçok eğlence bu dünyanın yozlaşmış ahlak standartlarını yansıtır (Efesoslular 4:17-19). Ancak bu dünyanın eğlenceleri her zaman heyecan verici ve çekici şekilde sunuluyor. Böyle olması, tuzakları görmeyebilen gençler için gerçek bir tehlike oluşturur.

İkincisi, eğlenceyle geçen zaman da sorunlara yol açabilir. Çünkü bazıları için eğlenmek yaşamdaki en önemli şey haline gelebilir ve çok fazla zaman ve enerji alabilir. Bir özdeyiş “Çok bal yemek iyi değildir” diye uyarıyor (Süleyman’ın Meselleri 25:27). Benzer şekilde, çok fazla eğlence ruhi beslenmeye duyulan iştahı yok edebilir ve zihinsel tembelliğe yol açabilir (Süleyman’ın Meselleri 21:17; 24:30-34). Bu dünyadan yararlanmaya çalışmak gençlerin, “gerçek yaşama”, yani Tanrı’nın yeni dünyasındaki sonsuz yaşama ‘sımsıkı bağlanmalarını’ engelleyebilir (1. Timoteos 6:12, 19). Bazı ana babalar bu zorlukla nasıl başa çıktı?

Üç kızı olan Mari Carmen şunları söyledi: “Kızlarımızın boş vakitlerini uygun şekilde değerlendirmelerini ve zevkli vakit geçirmelerini istiyorduk. Bu nedenle düzenli olarak ailece dışarı çıktık ve onlar cemaatteki diğer kardeşlerle de vakit geçirdiler. Fakat dinlenme etkinliklerinin alacağı vakit konusunda dengeyi koruduk. Bunu bir yemeğin ardından verilen tatlıya benzetirdik; evet tadı damakta kalır ama ana yemek değildir. Onlar evde, okulda ve cemaatte çalışmayı da öğrendiler.”

Doğan ve Rana da eğlence ihtiyacının karşılanmasını tesadüflere bırakmadı. Şunları söylediler: “Cumartesi günlerini ‘aile günü’ olarak geçirme alışkanlığı edindik. Sabahları tarla hizmetine katılır, öğleden sonra yüzmeye gider, akşam da özel bir yemek yerdik.”

Bu ana babaların anlattıkları, uygun bir eğlence programı yapmak ve buna yaşamda İsa’nın takipçilerine yakışır bir ölçüde yer vermek arasındaki dengenin değerini gösteriyor (Vaiz 3:4; Filipililer 4:5).

Yehova’ya Güvenin

Ruhi savunma sistemini geliştirmek tabii yıllar alır. Çocuklarda gökteki Babalarına güvenme arzusu uyandıracak Tanrısal hikmeti onlara aşılamak için mucizevi bir ilaç yok. Fakat ana babalar onları, “Yehova’nın yol gösteren düşünüşünü aşılayarak, O’nun terbiyesiyle” yetiştirmelidir (Efesoslular 6:4). “Yehova’nın yol gösteren düşünüşünü aşılayarak” ifadesi, çocukların meseleleri Tanrı’nın gördüğü gibi görmelerine yardım etmek anlamına gelir. Ana babalar bunu nasıl başarabilir?

 Düzenli bir aile tetkiki başarı için çok önemlidir. Böyle bir tetkik ‘çocukların gözlerini açabilir’ böylece onlar da Tanrı’nın Kanununun muhteşem yanlarını görebilirler (Mezmur 119:18). Diego aile tetkikini çok ciddiye aldı ve böylece çocuklarının Yehova’ya daha da yaklaşmasına yardım etti. Şunları anlattı: “Tetkik için kapsamlı bir hazırlık yapıyordum. Kutsal Yazılara dayanan yayınlardan araştırma yaparak, Mukaddes Kitapta geçen karakterlere hayat vermeyi öğrendim. Çocukları, kendilerini o sadık kişilerin yerine koymaya teşvik ettim. Bunu yapmaları, çocuklarıma Yehova’nın nelerden hoşlandığını sürekli hatırlattı.”

Çocuklar farkında olmadan da öğrenirler. Musa, ana babaları ‘evlerinde oturdukları, yolda yürüdükleri, yattıkları ve kalktıkları zaman’ Yehova’nın hatırlatmaları hakkında konuşmaya teşvik etti (Tesniye 6:7). Bir baba şunları anlattı: “Oğlum, içini dökmek ve duygularını ifade etmek için zamana ihtiyaç duyar. Yürüyüşe çıktığımızda ya da birlikte bir iş yaptığımızda biraz zaman geçtikten sonra içini dökmeye başlar. Böyle durumlarda, her ikimize de yarar sağlayan güzel sohbetlerimiz olur.”

Ana babaların duaları da çocukları üzerinde derin bir etki bırakır. Onların Tanrı’ya alçakgönüllü şekilde yaklaşarak O’ndan yardım ve bağışlanma dilediklerini işitmek, çocukları “onun var olduğuna” inandırır (İbraniler 11:6). Başarılı birçok ana baba ailece dua etmenin önemini vurguluyor. Bu dualar okulla ilgili meseleleri ya da çocuklarda kaygı yaratan diğer şeyleri de konu edebilir. Bir baba, karısının her zaman çocuklar okula gitmeden önce onlarla birlikte dua ettiğini söyledi (Mezmur 62:8; 112:7).

“İyi Olanı Yapmaktan Vazgeçmeyelim”

Tüm ana babalar hata yapar ve bazı konuları ele alış tarzlarından pişmanlık duyabilirler. Yine de Mukaddes Kitap devamlı gayret ederek “iyi olanı yapmaktan” vazgeçmemeye teşvik eder (Galatyalılar 6:9).

Ana babalar zaman zaman çocuklarını anlayamadıklarında, pes etmeyi düşünebilirler. Yeni neslin farklı ve zor olduğu sonucuna varmak kolaydır. Fakat aslında, çocuklar bugün de daha önceki nesillerle aynı zayıflıklara sahiptir ve aynı ayartmalarla karşı karşıyadır. Tabii kuralları çiğneme konusundaki baskı günümüzde artmıştır. Bu nedenle bir baba oğlunun yanlışını düzelttikten sonra nazik bir şekilde şunları söyleyerek sözlerini yumuşattı: “Şimdi senin yüreğinden geçen, senin yaşlarındayken benim yüreğimden de geçerdi.” Ana babaların bilgisayarlar konusunda fazla bilgileri olmayabilir ancak onlar kusurlu bir bedenin eğilimlerini  çok iyi biliyorlar (Matta 26:41; 2. Korintoslular 2:11).

Belki bazı çocuklar ana babalarının rehberliğine karşılık vermekte isteksiz olabilirler ve hatta verilen terbiyeye isyan edebilirler. Bu durumda da dayanmak çok önemli ve gereklidir. Başlangıçta isteksizlik gösteren ya da meydan okuyan birçok çocuk, sonunda çabalara karşılık veriyor (Süleyman’ın Meselleri 22:6; 23:22-25). Yehova’nın Şahitlerinin bir bürosunda hizmet eden İsa’nın genç takipçisi Matthew şunları söyledi: “İlk gençlik döneminde ana babamın kısıtlamalarının haksızlık olduğunu düşünürdüm. Arkadaşlarımın ana babalarının izin verdiği bir şeye benimkiler niye veremiyor diye düşünürdüm. Bazen ceza olarak çok sevdiğim kanoya binmeme bir süre izin vermezlerdi. O zamanlar buna çok sinirlenirdim. Ancak geriye dönüp baktığımda ana babamın verdiği terbiyenin hem etkili hem de gerekli olduğunu fark ediyorum. İhtiyacım olan rehberliği, ihtiyacım olduğunda sağladıkları için onlara gerçekten minnettarım.”

Şundan hiç kuşkumuz yok: Çocuklarımız her ne kadar bazen sağlıksız bir ruhi çevrede olmak zorundaysalar da, büyüdüklerinde İsa’nın iyi birer takipçisi olabilirler. Mukaddes Kitabın vaat ettiği gibi Tanrısal hikmet onlarda ruhi savunma sistemi geliştirebilir. “Senin yüreğine hikmet girecek, ve canına bilgi hoş gelecek; akıl sana bekçilik edecek; anlayış seni koruyacak; ta ki, seni şerir adamın yolundan, . . . . korusun” (Süleyman’ın Meselleri 2:10-12).

Bir çocuğu dokuz ay karnında taşımak kolay bir iş değil. Ayrıca ondan sonraki 20 yıl, mutlulukla birlikte belirli ölçüde acı da getirebilir. Fakat İsa’nın takipçisi ana babalar çocuklarını sevdikleri için onları Tanrısal hikmetle korumak üzere var güçlerini kullanırlar. Onlar, yaşlı elçi Yuhanna’nın ruhi çocuklarıyla ilgili şu hislerini paylaşıyorlar: “Benim tadabileceğim en büyük mutluluk, çocuklarımın hakikat yolunda yürüdüklerini duymaktır” (3. Yuhanna 4).

[Dipnot]

[Sayfa 24’teki resim]

“Evimiz gençlere açıktı ve her zaman gençlerle doluydu”

[Sayfa 25’teki resim]

Çocuklarınızın ilgilendikleri şeylere ilgi duyun

[Sayfa 26’daki resimler]

“Tetkik için kapsamlı bir hazırlık yapıyordum”