Mukaddes Kitabın Berleburg Çevirisi

PİETİZM 17. ve 18. yüzyıllarda Alman Lutherci Kilisesi içinde doğan bir dinsel hareketti. Bu hareketin bazı taraftarları imanlarından dolayı alay veya zulme maruz kaldılar. Bazı Pietist bilginler de kurtuluşu Frankfurt am Main’in yaklaşık 150 kilometre kuzeyindeki Berleburg’a sığınmakta buldu. Onları yerel bir asilzade olan ve dine çok değer veren Kont Casimir von Wittgenstein Berleburg kabul etti. Berleburg’daki bu vaizler ve bilginler, bugün Mukaddes Kitabın Berleburg çevirisi olarak bilinen yeni bir çeviri yaptılar. Bu çeviri nasıl yapıldı?

Yerel ilahiyatçıların hoşgörüsüzlüklerinden dolayı Strasbourg’daki evini terk etmek zorunda kalan sığınmacılardan biri Johann Haug’ydu. Haug iyi eğitilmiş bir bilgin ve yetenekli bir dilbilimciydi. Haug, Berleburg’daki bilgin arkadaşlarına “Mukaddes Kitabın Luther çevirisini düzeltmeyi ve Tanrı’nın Sözünün ruhuna göre asıl anlamı kelimesi kelimesine aktaran bir çeviri yapmayı” çok istediğini söyledi (Die Geschichte der Berlenburger Bibel [Mukaddes Kitabın Berleburg Çevirisinin Tarihi]). Onun hedefi açıklamaları olan, sıradan insanın da anlayabileceği bir Mukaddes Kitap çevirisi yapmaktı. Haug, Avrupa’nın başka ülkelerindeki bilginlerin de desteğini alarak 20 yıl boyunca bu proje üzerinde çalıştı. Mukaddes Kitabın Berleburg çevirisi, kapsamlı notlar içerdiğinden 8 cilt halinde, 1726’da yayımlanmaya başlandı.

Mukaddes Kitabın Berleburg çevirisinde bazı ilginç noktalar var. Örneğin, Çıkış 6:2, 3’te şöyle der: “Allah Musaya söyliyip ona dedi: Ben RAB’İM ve İbrahime, İshaka ve Yakuba, Kadîr olan Allah olarak göründüm; fakat onlara YEHOVA ismimle malûm olmadım.” Bu ayetle ilgili bir notta şöyle açıklama yapılıyor: “Yehova ismi . . . . ayrı tutulan ya da üstüne basa basa vurgulanan bir isim.” Tanrı’nın özel ismi olan Yehova’yla ilgili bu tür açıklamalar, Çıkış 3:15 ve Çıkış 34:6 ayetlerinde de görülebilir.

Böylece Mukaddes Kitabın Berleburg çevirisi, Yehova ismini ana metinlerinde, dipnotlarında ve açıklamalarında kullanan birçok Almanca Mukaddes Kitaptan biridir. Daha modern çevirilerden biri olan ve Yehova’nın Şahitleri tarafından yayımlanan New World Translation of the Holy Scriptures ise Yehova’nın özel ismine gereken saygıyı gösteren bir çeviridir.