Yehova’nın Yollarını Öğrenin

‘Yollarını göster ki, seni tanıyayım’ (ÇIKIŞ 33:13, YÇ).

1, 2. (a) Musa, bir Mısırlının bir İbraniye kötü davrandığını gördüğünde neden böyle tepki gösterdi? (b) Musa’nın Yehova’nın hizmetinde çalışmaya uygun duruma gelebilmesi için neyi öğrenmesi gerekiyordu?

MUSA, Firavun’un evinde büyüdü ve Mısır’daki soyluların çok değer verdiği hikmete ve bilgiye göre eğitildi. Fakat o, Mısırlı olmadığının farkındaydı. İbrani bir ana babanın çocuğu olarak doğmuştu. Musa 40 yaşındayken kardeşleri İsrailoğullarını görmeye gitti. Bir Mısırlının bir İbraniye kötü davrandığını görünce kayıtsız kalamadı; Mısırlıyı öldürdü. Musa, Yehova’nın toplumunun tarafında olmayı seçmişti ve Tanrı’nın, kardeşlerinin kurtuluşu için kendisini kullandığını sanıyordu (Elçilerin İşleri 7:21-25; İbraniler 11:24, 25). Bu olay öğrenildiğinde, Mısır kraliyet sarayı Musa’yı bir asi olarak kabul etti; o da hayatını kurtarmak için kaçmak zorunda kaldı (Çıkış 2:11-15). Tanrı’nın Musa’yı amacı doğrultusunda kullanabilmesi için onun Yehova’nın yolları hakkında daha fazla bilgi sahibi olması gerekiyordu. Acaba bunları öğrenmek isteyecek miydi? (Mezmur 25:9).

² Musa sonraki 40 yıl boyunca bir sürgün ve çoban olarak yaşadı. İbrani kardeşlerinin yaptıklarını takdir etmediklerini düşünerek, bunun yarattığı düş kırıklığı ve acıyla kendini yiyip bitirmek yerine, Tanrı’nın izin verdiği bu sürgüne boyun eğdi. Geçen yıllar içinde açıkça kabul ve onay görmediği halde, Musa, Yehova’nın kendisini şekillendirmesine izin verdi. Daha sonra Tanrı’nın kutsal ruhunun etkisiyle yazdığı şu sözler onun kişisel görüşü değildi: “Musa yeryüzünde yaşayan herkesten daha alçakgönüllüydü.” (Sayılar 12:3, YÇ). Yehova Musa’yı olağanüstü yollarla kullandı. Eğer alçakgönüllülüğü ararsak, Yehova bize de nimetler verir (Tsefanya 2:3).

Bir Görev Verildi

3, 4. (a) Yehova Musa’ya hangi görevi verdi? (b) Musa’ya kim yardım edecekti?

³ Bir gün Yehova’yı temsil eden bir melek Sina Yarımadası’ndaki Horeb Dağı yakınlarında Musa’yla konuşurken ona şöyle dedi: “Gerçekten Mısırda olan kavmımın sıkıntısını gördüm, ve angarya memurlarının yüzünden onların feryadını işittim; çünkü onların acılarını bilirim; ve onları Mısırlıların elinden kurtarmak için, ve onları o diyardan iyi ve geniş bir diyara, süt ve bal akan diyara . . . . çıkarmak için indim” (Çıkış 3:2, 7, 8). Bununla bağlantılı olarak, Yehova’nın Musa’ya vereceği görevler vardı, ancak bunlar Yehova’nın talimatları doğrultusunda yapılmalıydı.

⁴ Yehova’nın meleği sözlerine şöyle devam etti: “Şimdi gel, ve benim kavmımı, İsrail oğullarını, Mısırdan çıkarmak için seni Firavuna göndereyim.” Musa tereddüt etti; çünkü kendini bu konuda yeterli hissetmiyordu. Eğer yalnızca kendi yeteneklerine güvenmek zorunda olsaydı gerekli yeterliğe sahip olamayacaktı. Ancak, Yehova ona “ben seninle olacağım” diye güvence verdi (Çıkış 3:10-12). Yehova Musa’ya, gerçekten Tanrı tarafından gönderildiğini kanıtlayan mucizeler yapma yetkisi de verdi. Musa’nın ağabeyi Harun sözcü olarak ona eşlik edecekti. Yehova ne söylemeleri ve yapmaları gerektiğini onlara öğretecekti (Çıkış 4:1-17). Acaba Musa bu görevi sadakatle yerine getirecek miydi?

5. İsrailoğullarının tutumu Musa’yı neden zor durumda bıraktı?

 ⁵ Başlangıçta İsrail’in ihtiyarları Musa ve Harun’a inandılar (Çıkış 4:29-31). Fakat kısa süre sonra “İsrail oğullarının memurları” Musa’yı ve ağabeyini, kendilerini Firavun ile hizmetçilerinin gözünde “rezil” etmekle suçladılar (Çıkış 5:19-21; 6:9). İsrailoğulları Mısır’dan çıkarlarken, Mısırlıların arabalarının peşlerinde olduğunu görünce korkuya kapıldılar. Önlerinde Kızıldeniz ve arkalarında savaş arabaları olan İsrailoğulları tuzağa düştüklerini sandılar ve Musa’yı suçladılar. Siz olsanız nasıl davranırdınız? İsrailoğullarının tekneleri olmadığı halde, Musa, Yehova’nın yönlendirmesiyle onların eşyalarını toplayarak bulundukları yerden ayrılmaya hazır olmalarını istemişti. O sırada Tanrı Kızıldeniz’in sularını yardı ve deniz yatağı kuru bir toprak haline geldi, böylece İsrailoğulları karşı kıyıya geçebildiler (Çıkış 14:1-22).

Kurtuluştan Daha Önemli Bir Mesele

6. Yehova Musa’yı görevlendirirken neyi vurguladı?

⁶ Yehova Musa’yı görevlendirirken, Tanrısal ismin önemini vurguladı. Bu isme ve temsil ettiği Kişiye saygı göstermek yaşamsaldı. Musa ismini sorduğunda Yehova ona şöyle dedi: “Ben, BEN OLANIM.” Üstelik Musa’nın İsrailoğullarına da şunları söylemesini istedi: “Atalarınızın Allahı, İbrahimin Allahı, İshakın Allahı, Yakubun Allahı Yehova beni size gönderdi; ebediyen ismim bu, ve devirden devre anılmam budur” (Çıkış 3:13-15). Böylece Tanrı tüm dünyadaki hizmetçileri tarafından hâlâ Yehova ismiyle tanınıyor. (İşaya 42:8)

7. Firavun’un küstahlığına rağmen Tanrı Musa’ya ne yapmasını söyledi?

⁷ Musa ve Harun, Firavun’un karşısına çıkıp mesajlarını Yehova’nın ismiyle ilettiler. Ancak Firavun küstahça şöyle dedi: “Yehova kimdir ki, İsraili salıvermek için onun sözünü dinliyeyim? Yehovayı tanımam, ve İsraili de salıvermem” (Çıkış 5:1, 2). Firavun hem katı yürekli hem de hilekâr olduğunu göstermişti. Yine de Yehova, mesajlarını ona tekrar tekrar iletmesini Musa’ya söyledi (Çıkış 7:14-16, 20-23; 8:1, 2, 20). Musa, Firavun’un sinirlendiğinin farkındaydı. Acaba tekrar onun karşısına çıktığında iyi bir sonuç alacak mıydı? İsrail halkı kurtulmayı çok istiyordu. Firavun ise halkı salıvermeyi inatla reddediyordu. Siz Musa’nın yerinde olsaydınız ne yapardınız?

8. Yehova’nın Firavun’la ilgili durumu ele alma tarzından kimler yararlandı; bu olaylar bizi nasıl etkilemeli?

⁸ Bu sefer Musa başka bir mesaj ileterek şunları söyledi: “RAB (Yehova) şöyle diyor: Kavmımı salıver ki, bana ibadet etsinler.” Tanrı şunu da dedi: “Şimdi elimi uzatmış olsa idim, ve seni ve kavmını veba ile vurmuş olsa idim, sen de yerden kesilmiş olurdun; fakat gerçekten bunun için, ismim bütün dünyada ilân olunsun diye sende kudretimi göstermek için, seni durdurdum” (Çıkış 9:13-16). Yehova, katı yürekli Firavun’a verdiği hükmü yerine getirirken, Kendisine meydan okuyan herkesi uyaracak şekilde gücünü sergilemeyi amaçlıyordu. O’na meydan okuyanlar arasında, sonradan İsa’nın “bu dünyanın hükümdarı” olarak adlandırdığı İblis Şeytan da vardı (Yuhanna 14:30; Romalılar 9:17-24). Önceden bildirildiği gibi, Yehova’nın ismi tüm dünyada duyuruldu. Yehova’nın geç öfkelenmesi hem İsrailoğullarının hem de O’na sunulan tapınmada onlara katılan çok  karışık bir halkın korunmasını sağladı (Çıkış 9:20, 21; 12:37, 38). O tarihten sonra, Yehova’nın isminin duyurulmasından milyonlarca kişi daha yararlanıp hakiki tapınmayı benimsedi.

Zor Bir Toplumla Uğraşmak

9. Musa’nın günlerindeki İsrail halkı Yehova’ya nasıl saygısızlık yaptı?

⁹ İbraniler Tanrı’nın ismini biliyordu. Musa onlarla konuşurken bu ismi kullandı, ancak onlar bu ismin Sahibine her zaman uygun saygıyı göstermediler. Yehova’nın İsrailoğullarını Mısır’dan mucizevi şekilde kurtarmasından kısa süre sonra, hemen içecek su bulamadıklarında neler oldu? Musa’ya karşı söylendiler. Daha sonra yiyeceklerden şikâyetçi oldular. Musa onları uyararak, sadece kendine ve Harun’a değil, Yehova’ya karşı da söylendiklerini anlattı (Çıkış 15:22-24; 16:2-12). Yehova Sina Dağı’nda İsrailoğullarına doğaüstü gösterilerin eşliğinde Kanunu verdi. Ancak itaatsiz halk tapınmak için altın bir buzağı hazırlayarak ‘Yehova’ya bayram’ yaptığını ileri sürdü (Çıkış 32:1-9).

10. Çıkış 33:13’te kayıtlı olan Musa’nın ricası günümüzde neden özellikle gözetmenleri ilgilendiriyor?

¹⁰ Musa, Yehova’nın “sert enseli” olarak tanımladığı bir topluma nasıl davranmalıydı? O Yehova’ya şöyle rica etti: “Niyaz ederim, eğer gözünde lûtuf buldumsa, bana yollarını şimdi bildir, ta ki, gözünde lûtuf bulayım diye seni bileyim” (Çıkış 33:13). Yehova’nın günümüzdeki Şahitleriyle ilgilenen gözetmenler, İsrail ulusundan çok daha alçakgönüllü bir sürüye çobanlık yapıyorlar. Yine de onlar benzer şekilde dua ediyorlar: “Ya RAB, yollarını bana bildir; tariklerini bana öğret” (Mezmur 25:4). Gözetmenlerin Yehova’nın yolları hakkında bilgi sahibi olmaları, meseleleri, Tanrı’nın Sözüyle uyumlu ve O’nun kişiliğiyle bağdaşır şekilde ele almalarını sağlıyor.

Yehova’nın Toplumundan Bekledikleri

11. Yehova Musa’ya hangi emirleri verdi; biz onlarla neden ilgileniyoruz?

¹¹ Yehova’nın toplumundan bekledikleri Sina Dağı’nda sözlü olarak açıklandı. Daha sonra Musa, üzerinde On Emrin yazılı olduğu iki levha aldı. Dağdan inerken İsrailoğullarının dökme buzağıya tapındıklarını gördü ve levhaları öfkeyle yere atıp kırdı. Yehova On Emri tekrar yazdırdı; bunların yazılı olduğu taş levhaları Musa yontmuştu (Çıkış 32:19; 34:1). Bu emirler ilk verildiği zamandan bu yana hiç değişmedi. Musa onlara uygun davranmalıydı. Ayrıca Tanrı nasıl bir Kişi olduğunu Musa’nın zihnine yerleştirerek, ona Yehova’nın temsilcisi olarak nasıl davranması gerektiğini de gösterdi. Şu anda İsa’nın takipçileri Musa Kanununu tutmakla yükümlü olmasa da, Yehova’nın Musa’ya söyledikleri arasında, hiç değişmeyen ve Yehova’ya tapınan herkes için geçerli olmaya devam eden birçok temel ilke de bulunuyor (Romalılar 6:14; 13:8-10). Şimdi bunlardan birkaçını ele alalım.

12. Yehova’nın özel bağlılık talebi İsrailoğullarını nasıl etkilemiş olmalı?

¹² Yehova’ya özel bir bağlılık gösterin. Yehova “kıskanç” olduğunu, yani özel bağlılık talep ettiğini bildirdiğinde, İsrail ulusu oradaydı (Çıkış 20:2-6). İsrailoğulları Yehova’nın gerçek Tanrı olduğuna dair çok sayıda kanıt görmüştü (Tesniye 4:33-35). Diğer uluslar ne yaparsa yapsın, Yehova toplumunda putperestliğin ve ruhçuluğun hiçbir türünü hoş görmeyeceğini açıkça gösterdi. O’na gösterdikleri bağlılık formaliteden ibaret olmamalıydı. Hepsi Yehova’yı bütün yüreğiyle, bütün canıyla ve bütün kuvvetiyle sevmeliydi (Tesniye 6:5, 6). Bunun kapsamına onların konuşma ve davranış tarzı, yani aslında yaşamlarının her alanı giriyordu (Levililer 20:27; 24:15, 16; 26:1). Yehova’nın özel bağlılık talep ettiğini İsa Mesih de açıkça gösterdi (Markos 12:28-30; Luka 4:8).

13. İsrail halkı neden Tanrı’ya tam anlamıyla itaat etmeliydi; bizi O’na itaat etmeye yönelten ne olmalıdır? (Vaiz 12:13).

¹³ Yehova’nın emirlerini tam anlamıyla yerine getirin. İsrail halkına, Yehova’yla ahit ilişkisine girdiğinde O’na tam anlamıyla itaat etmek üzere ant içtiğinin hatırlatılması gerekiyordu.  Onlar birçok konuda kişisel özgürlüğe sahiptiler, ancak Yehova’nın emirler verdiği konularda O’na tam anlamıyla itaat etmeleri gerekiyordu. Böyle yapmaları Tanrı’yı sevdiklerini gösterecek, ayrıca hem onlara hem de soylarına yarar sağlayacaktı; çünkü Yehova’nın tüm talepleri onların yararınaydı (Çıkış 19:5-8; Tesniye 5:27-33; 11:22, 23).

14. Tanrı, İsrail’e ruhi uğraşlara öncelik vermenin önemini belirtirken, bunu nasıl vurguladı?

¹⁴ Ruhi konulara öncelik verin. İsrail ulusu fiziksel ihtiyaçlarıyla, ruhi faaliyetlere dikkatini veremeyecek ölçüde ilgilenmemeliydi. İsrailoğulları hayatlarını sadece gündelik uğraşlara adamamalıydı. Yehova her hafta belirli bir zamanı kutsal olarak ayırmıştı; bu zaman yalnızca, gerçek Tanrı’ya tapınmayla ilgili faaliyetler için kullanılacaktı. (Çıkış 35:1-3; Sayılar 15:32-36). Ayrıca her yıl kutsal toplantılar için ek zaman da ayrılmalıydı (Levililer 23:4-44). Bu dönemler, Yehova’nın kudretli işlerini anlatmak, O’nun yollarını hatırlamak ve yaptığı tüm iyiliklere duyulan minnettarlığı ifade etmek üzere fırsatlar sağlıyordu. Yehova’ya olan bağlılığını dile getirdikçe, halkta Tanrı korkusu ve sevgisi artacak, ayrıca Tanrı’nın yolunda yürümek üzere yardım göreceklerdi (Tesniye 10:12, 13). Bu talimatlarda yer alan erdemli ilkeler Yehova’nın günümüzdeki hizmetçilerine de yarar sağlar (İbraniler 10:24, 25).

Yehova’nın Niteliklerini Takdir Edelim

15. (a) Yehova’nın niteliklerini takdir etmesi Musa’ya nasıl yarar sağladı? (b) Yehova’nın niteliklerinin her biri üzerinde derin düşünmemize yardım edebilecek sorular nelerdir?

¹⁵ Musa Yehova’nın niteliklerini takdir etmenin, İsrail halkıyla ilişkisinde de yardımını görmüştü. Çıkış 34:5-7, Tanrı’nın Musa’nın önünden geçtiğini ve şunları söylediğini bildirir: “Yehova, Yehova, çok acıyan ve lûtfeden, geç öfkelenen ve inayeti ve hakikati çok olan, binlere inayetini saklıyan, haksızlığı ve günahı ve suçu bağışlıyan, ve suçluyu aslâ suçsuz çıkarmıyan, babaların günahını oğullarda, ve oğulların oğullarında, üçüncü ve dördüncü nesilde arıyan Allah.” Bu sözler üzerinde derin düşünmek için vakit ayırın. Kendinize şu soruları sorun: ‘Bu niteliklerden her biri ne anlama geliyor? Yehova bu niteliği nasıl gösterdi? Cemaatteki gözetmenler bu niteliği nasıl gösterebilir? Belirli bir nitelik her birimizin davranışlarını nasıl etkilemelidir?’ Şimdi birkaç örnek ele alalım.

16. Tanrı’nın merhametine duyduğumuz takdiri nasıl artırabiliriz; bunu yapmak neden önemlidir?

¹⁶ Yehova “çok acıyan ve lûtfeden,” başka sözlerle merhametli ve lütufkâr bir Tanrı’dır. Elinizde bildiğiniz bir dilde Insight on the Scriptures kitabı varsa, “Mercy (merhamet)” başlığı altında yazılı olanları okuyabilirsiniz. Bundan başka, Kule Kitapları Yayın İndeksi’ni, Gözcü Kulesi ve Uyan! dergilerinin yıl sonu sayılarında çıkan Konu İndeksleri’ni ve Watchtower Library (CD-ROM) * bilgisayar programını kullanarak bu konuyu araştırabilirsiniz. Ayrıca merhamet sözcüğünün geçtiği ayetleri bulmak  üzere içinde sözcük dizini bulunan bir Mukaddes Kitap ile Kutsal Metinler-İncil çevirisini kullanabilirsiniz. Bazen verdiği cezaları hafifletmesinden, Yehova’nın merhametinin şefkat içerdiğini de anlayacaksınız. Merhameti, Tanrı’yı toplumu yararına harekete geçmeye yöneltir. Tanrı’nın, Vaat Edilmiş Topraklara yaptıkları zorlu yolculukta İsrailoğullarının hem fiziksel hem de ruhi ihtiyaçlarını karşılamış olması, bunun bir kanıtıdır (Tesniye 1:30-33; 8:4). Yehova, hata yaptıklarında onları merhametle bağışladı. O, geçmişteki toplumuna merhamet gösterdi. O halde günümüzde hizmetçileri birbirlerine çok daha fazla şefkat göstermelidir! (Matta 9:13; 18:21-35).

17. Yehova’nın lütufkârlığını anlamamız hakiki tapınmayı nasıl destekleyebilir?

¹⁷ Yehova’nın merhametine lütuf eşlik eder. Lütuf sözcüğünü nasıl tanımlarsınız? Vereceğiniz cevabı, Yehova’nın lütufkâr olduğunu belirten ayetlerle karşılaştırın. Mukaddes Kitap, Yehova’nın lütfunun kapsamına, toplumundaki yoksunluk çeken kimselere gösterdiği sevgi dolu özenin de dahil olduğunu ortaya koyar (Çıkış 22:26, 27). Bir ülkede yabancılar ve başkaları zorluk çekebilirler. Yehova, toplumuna ayırım yapmamayı ve böyle kişilere iyilik yapmayı öğretirken, onlara Mısır’dayken kendilerinin de ‘garip’, yani yabancı olduklarını hatırlattı (Tesniye 24:17-22). Peki bugün Tanrı’nın toplumunu oluşturan bizler için ne denilebilir? Lütufkâr olmamız birlik içinde olmamıza ve başkalarının da Yehova’ya sunulan tapınmayı çekici bulup katılmasına yardım eder (Elçilerin İşleri 10:34, 35; Vahiy 7:9, 10).

18. Yehova’nın, başka ulusların yaşam biçimlerini örnek almamak konusunda İsrailoğullarına koyduğu kısıtlamalardan hangi dersi alıyoruz?

¹⁸ Ancak, İsrailoğullarının başka uluslardan insanlara gösterdikleri nazik ve içten ilgi, Yehova’ya ve O’nun ahlaksal standartlarına duydukları sevginin yerini almamalıydı. Bu nedenle, İsrailoğullarına çevrelerindeki ulusların yollarından gitmemeleri, onların dinsel âdetlerini ve ahlaksız yaşam tarzlarını benimsememeleri öğretilmişti (Çıkış 34:11-16; Tesniye 7:1-4). Bunlar günümüzde bizim için de geçerlidir. Tanrımız Yehova kutsal olduğu gibi, biz de kutsal bir toplum olmalıyız (1. Petrus 1:15, 16).

19. Yehova’nın suça bakış açısını anlamak O’nun toplumunu hangi şeyi yapmaktan alıkoyar?

¹⁹ Yehova Musa’nın Kendi yollarını anlamasını sağlamak için, günahı onaylamadığı halde, geç öfkelendiğini açıkladı. O, taleplerini öğrenmek ve onlara itaat etmek isteyen insanlara zaman tanır. Tövbe edildiğinde günahı bağışlar; fakat ağır suçlar işlendiğinde hak edilen cezayı vermekten kaçınmaz. O, İsrailoğullarının yaptığı iyi veya kötü davranışların gelecek nesilleri de etkileyeceğine dair Musa’yı uyarmıştı.  Yehova’nın yollarını takdir etmesi Tanrı’nın hizmetçilerini, kendi başlarına açtıkları sorunlar yüzünden Tanrı’yı suçlamaktan ya da O’nun yavaş davrandığı sonucunu çıkarmaktan alıkoyabilir.

20. İman kardeşlerimizle ve hizmette karşılaştığımız kişilerle iyi ilişkiler kurmamıza hangi şey yardım edebilir? (Mezmur 86:11).

²⁰ Yehova ve yolları hakkındaki bilginizi artırmak istiyorsanız, Mukaddes Kitaptan okuduklarınızı araştırmaya ve derin düşünmeye devam edin. Yehova’nın kişiliğinin harika ve etkileyici yönlerini dikkatle inceleyin. O’nu nasıl örnek alabileceğinizi ve yaşamınızı O’nun amacıyla nasıl tam anlamıyla uyumlu kılabileceğinizi dua ederek düşünün. Böylece tuzaklardan kaçınacak, iman kardeşlerinizle iyi ilişkiler kuracak, ayrıca başkalarının da muhteşem Tanrımızı tanıyıp sevmesine yardım edeceksiniz.

[Dipnot]

Neler Öğrendiniz?

• Musa için alçakgönüllülük neden önemliydi; bizim için neden yaşamsaldır?

• Yehova’nın sözünün Firavun’a defalarca söylenmesiyle hangi şey başarıldı?

• Musa’ya öğretilen ve bizim için de geçerli olan bazı mükemmel ilkeler nelerdir?

• Yehova’nın nitelikleriyle ilgili anlayışımızı nasıl artırabiliriz?

[Sorular]

[Sayfa 21’deki resim]

Musa Yehova’nın sözünü Firavun’a sadakatle iletti

[Sayfa 23’teki resim]

Yehova, Musa’ya taleplerini açıkladı

[Sayfa 24, 25’teki resim]

Yehova’nın niteliklerini derin düşünün