Çocuklarınıza Yehova’yı Sevmeyi Öğretin

“Yiğidin elinde oklar ne ise, gençlik çocukları da öyledir” (MEZMUR 127:4).

1, 2. Çocuklar ne açıdan ‘yiğidin elindeki oklara’ benzer?

HEDEFE ok atmaya hazırlanan bir okçuyu düşünün. Oku dikkatle yaya yerleştirir ve kaslarını gererek yayını çeker. Ne kadar çaba istese de, tam nişan alana kadar yayı bu pozisyonda tutar. Sonra oku fırlatır. Ok hedefi vuracak mı? Bunu belirleyen çeşitli etkenler vardır, okçunun yeteneği, rüzgârın etkisi ve okun durumu gibi.

² Kral Süleyman, çocukları ‘yiğidin elindeki oklara’ benzetmişti (Mezmur 127:4). Şimdi bu örneğin gerçek yaşamla bağlantısını görelim. Okçunun oku yayda tutmak için fazla zamanı yoktur. Hedefi tutturmak için bir an önce oku atması gerekir. Benzer şekilde ana babaların da çocuklarına Yehova’yı yürekten sevmeyi öğretmek için pek fazla zamanları yoktur. Göz açıp kapayıncaya kadar çocuklar büyür ve yuvadan uçar (Matta 19:5). Acaba hedefi vuracaklar mı? Başka sözlerle, çocuklar evden ayrıldıktan sonra Tanrı’yı sevmeye ve O’na hizmet etmeye devam edecekler mi? Bunu etkileyen birçok etken var. Bunlardan üçü, ana babanın yeteneği, çocukların yetiştiği ortam ve ‘okun’ durumu, yani çocuğun eğitime verdiği karşılıktır. Şimdi bu etkenleri daha ayrıntılı şekilde ele alalım. İlk olarak yetenekli bir ana baba olabilmek için gereken bazı nitelikleri göreceğiz.

Yetenekli Ana Babalar İyi Bir Örnek Oluşturur

3. Ana babanın sözleri neden işlerle desteklenmelidir?

³ İsa öğrettikleriyle uyumlu davranarak ana babalar için bir örnek bıraktı (Yuhanna 13:15). Diğer yandan ‘söyleyen’ fakat ‘yapmayan’ Ferisileri mahkûm etti (Matta 23:3). Çocuklarına Yehova’yı sevmeyi öğretebilmeleri için ana babaların söyledikleriyle yaptıkları uyumlu olmalı. İşlerle desteklenmeyen sözler, ipi olmayan bir yay kadar etkisizdir (1. Yuhanna 3:18).

4. Ana babalar kendilerine hangi soruları sormalı? Neden?

⁴ Ana babanın örneği neden bu kadar önemli? Yetişkinler İsa’nın örneğine  bakarak Yehova’yı sevmeyi öğrenebileceği gibi, çocuklar da bunu ana babalarının iyi davranışlarını örnek alarak öğrenebilir. Çocuğun arkadaşları onu güçlendirebilir ya da ‘yararlı alışkanlıklarını bozabilir’ (1. Korintoslular 15:33). Çocuğun yaşamının büyük bölümünde, özellikle de kişiliğinin şekillendiği ilk yıllarda onun üzerinde en çok etkisi olanlar en yakın arkadaşları, yani ana babasıdır. Bu nedenle ana babalar kendilerine şöyle sormalılar: ‘Ben nasıl bir arkadaşım? Davranışlarım, çocuğumu yararlı alışkanlıklar geliştirmeye teşvik ediyor mu? Dua ve Mukaddes Kitabı incelemek gibi temel konularda nasıl bir örnek oluşturuyorum?’

Yetenekli Ana Babalar Çocuklarıyla Birlikte Dua Eder

5. Çocuklar ana babalarının dualarından ne öğrenebilir?

⁵ Çocuklarınız dualarınızdan Yehova hakkında çok şey öğrenebilir. Yemekte şükrettiğinizi ve Mukaddes Kitabı incelerken dua ettiğinizi duyduklarında hangi dersleri çıkarabilirler? Yehova’nın bizim fiziksel ihtiyaçlarımızı karşıladığını, bunun için de O’na şükredilmesi gerektiğini öğrenecekler; ayrıca O’nun bize Mukaddes Kitap yoluyla hakikatler öğrettiğini de anlayacaklar. Bunlar değerli derslerdir (Yakub 1:17).

6. Ana babalar çocuklarının, Yehova’nın her biriyle ilgilendiğini hissetmesine nasıl yardım edebilir?

⁶ Yemekler ve Mukaddes Kitap tetkikleri haricinde de ailece dua eder ve dualarınızda sizi ve çocuklarınızı etkileyen konuları ayrıntılı şekilde dile getirirseniz, onlara şükretmeyi öğretmekten daha fazlasını başarırsınız. Çocuklarınızın, Yehova’nın ailenizin bir parçası olduğunu ve her birinizle yakından ilgilendiğini anlamasına yardımcı olursunuz (Efesoslular 6:18; 1. Petrus 5:6, 7). Bir baba şunları söylüyor: “Kızımızın doğumundan itibaren onunla birlikte dua ettik. Büyüdüğünde uygun arkadaşlıklarla ilgili konuları ve onu etkileyen başka meseleleri dualarımızda dile getirdik. Evlenip yanımızdan ayrılana kadar onunla dua etmediğimiz tek bir gün bile olmadı.” Siz de her gün çocuklarınızla dua edebilir misiniz? Yehova’yı, onların sadece fiziksel ve ruhi ihtiyaçlarıyla değil, duygusal ihtiyaçlarıyla da ilgilenen bir Dost olarak görmelerine yardım edebilir misiniz? (Filipililer 4:6, 7).

7. Ana babalar dualarını belirgin hale getirmek için neyi bilmeliler?

⁷ Tabii dualarınızda çocuğunuzu ilgilendiren konulardan ayrıntılı şekilde söz edebilmek için onun hayatında neler olup bittiğini bilmelisiniz. İki çocuk yetiştiren bir babanın söylediklerine dikkat edin: “Her haftanın sonunda kendime iki soru sorardım: ‘Bu hafta çocuklarımın aklı nelerle meşguldü? Ne gibi yapıcı şeyler yaşadılar?’” Ana babalar, kendinize böyle sorular sorup bu konulardan bazılarını çocuklarınızla yaptığınız dualara dahil edebilir misiniz? Böylece onlara sadece duayı işiten Yehova’ya dua etmeyi değil, O’nu sevmeyi de öğretmiş olursunuz (Mezmur 65:2).

Yetenekli Ana Babalar İyi İnceleme Alışkanlıkları Kazandırır

8. Ana babalar neden çocuklarına Tanrı’nın Sözünü inceleme alışkanlığı kazandırmalı?

⁸ Ana babanın Mukaddes Kitabı incelemekle ilgili tutumu, çocuğun Tanrı’yla ilişkisini nasıl etkiler? Herhangi bir ilişkinin oluşup gelişebilmesi için bireyler sadece konuşmakla kalmayıp birbirlerini dinlemelidir. Yehova’yı dinlemenin bir yolu, Mukaddes Kitabı ‘sadık hizmetkârın’ hazırladığı yayınlar ışığında incelemektir (Matta 24:45-47; Süleyman’ın Meselleri 4:1, 2). Bu  nedenle ana babalar, çocuklarının Yehova’yla kalıcı, sevgi dolu bir ilişki geliştirmesini istiyorlarsa, onlara Tanrı’nın Sözünü inceleme alışkanlığı kazandırmalılar.

9. Çocukların iyi inceleme alışkanlıkları geliştirmesine nasıl yardım edilebilir?

⁹ Çocukların iyi inceleme alışkanlıkları edinmesine nasıl yardım edilebilir? Bunu öğretmenin en iyi yolu yine ana babanın örneğidir. Çocuklarınız sizin düzenli olarak Mukaddes Kitabı okumaktan ya da incelemekten zevk aldığınızı görüyorlar mı? Gerçi büyük ihtimalle çocuklarınızla ilgilenmek çok zamanınızı alıyor ve belki ne zaman okuyup inceleme yapabileceğinizi bilemiyorsunuz. Fakat kendinize şöyle sorun: ‘Çocuklarım beni düzenli olarak televizyon seyrederken mi görüyor?’ Eğer öyleyse, bu zamanın bir kısmını onlara kişisel inceleme konusunda örnek olmak için kullanabilir misiniz?

10, 11. Ana babalar neden düzenli olarak aile tetkiki yapmalı?

¹⁰ Ana babaların çocuklarına Yehova’yı dinlemeyi öğretmesinin bir yolu da ailece düzenli olarak Mukaddes Kitabı incelemektir (İşaya 30:21). Bazıları ‘Ana babalar zaten düzenli olarak çocuklarını ibadetlere götürüyorsa, aile tetkikine ne gerek var?’ diye sorabilir. Bunun için birkaç geçerli neden var. Yehova çocukların eğitimiyle ilgili asıl sorumluluğu ana babalara veriyor (Süleyman’ın Meselleri 1:8; Efesoslular 6:4). Aile tetkiki sayesinde çocuklar, tapınmanın sadece topluluk içinde yerine getirilen bir alışkanlık değil, ailenin özel yaşamının bir kısmı olduğunu da öğrenir (Tesniye 6:6-9).

¹¹ Ayrıca kaliteli bir aile tetkiki sayesinde ana babalar, çocuklarının manevi ve ahlaksal konularda neler düşündüğünü öğrenebilir. Örneğin çocuklar küçükken ana baba Büyük Öğretmenini İyi Dinle * gibi yayınları kullanabilir. Mukaddes Kitabı incelemeye yardımcı bu yayının hemen her paragrafında, ele alınan konu hakkında çocukların fikirleri soruluyor. Ana babalar kitapta değinilen ayetler üzerinde akıl yürüterek çocuklarının “doğruyu yanlışı ayırmak üzere” algılama yeteneklerini geliştirmelerine yardım edebilirler (İbraniler 5:14).

12. Ana babalar aile tetkikini çocuklarının ihtiyaçlarına nasıl uyarlayabilirler? Siz bu konuda hangi yöntemlerin etkili olduğu gördünüz?

¹² Çocuklarınız büyüdükçe tetkiki onların ihtiyaçlarına uyarlayın. Genç kızları okulun düzenlediği dansa gitmek için  izin isteyen bir çiftin, kızlarının bu konuda doğru düşünmesine nasıl yardım ettiğine bakalım. Baba şunları anlatıyor: “Çocuklarımıza, sonraki aile tetkikinin bir bölümünde, eşimle benim onların yerine geçeceğimizi, çocukların da ana baba olacağını söyledik. İkisi de anne ya da baba rolünü seçebilirdi, fakat konu hakkında araştırma yapmak ve böyle bir dansa gitmenin uygun olup olmadığını anlatmak için birlikte çalışacaklardı.” Sonuç nasıldı? Baba sözlerine şöyle devam ediyor: “(Ana baba rolündeki) kızlarımızın (çocuk rolündeki) bize böyle bir dansa gitmenin hikmetsizce olduğunu açıklama tarzlarına hayran kaldık. Bu konuda Mukaddes Kitaptan nedenler gösterirken doğruyu yanlışı ayırmakta çok becerikliydiler. Üstelik, onların bu eğlenceye alternatif olarak sundukları uygun başka eğlence önerileri bizi etkiledi. Bu onların düşünce ve arzuları hakkında bize daha değerli şeyler öğretti.” Elbette düzenli ve ihtiyaca uygun aile tetkikleri sebat ve yaratıcılık ister, fakat bunun ödülleri harcanan çabaya değer (Süleyman’ın Meselleri 23:15).

Huzurlu Bir Ortam Yaratın

13, 14. (a) Ana babalar evde nasıl huzurlu bir ortam yaratabilir? (b) Ana babanın hatasını kabul etmesi ne bakımdan yararlı olabilir?

¹³ Okçu okunu uygun hava şartlarında fırlatırsa hedefi vurması daha olasıdır. Benzer şekilde ana babalar evde huzurlu bir ortam yaratırsa, çocukların Yehova’yı sevmeyi öğrenme olasılığı artar. Yakub, “barışçı kimselerin yararına olan doğruluk meyvesinin tohumu huzur ortamında ekilir” diye yazdı (Yakub 3:18). Ana babalar evde nasıl huzurlu bir ortam yaratabilirler? Aralarındaki ilişki güçlü olmalıdır. Birbirlerini sevip sayan eşlerin, çocuklarına Yehova’yı ve başkalarını sevmeyi öğretebilme ihtimali daha yüksektir (Galatyalılar 6:7; Efesoslular 5:33). Sevgi ve saygı huzura katkıda bulunur. Ayrıca aralarında huzur olan bir çift, aile içinde çıkabilecek anlaşmazlıkların üstesinden gelmekte daha başarılı olur.

¹⁴ Tabii şu anda dünyada kusursuz evlilikler olmadığı gibi kusursuz aileler de yoktur. Ana babalar çocuklarıyla ilgilenirken her zaman ruhun meyvelerini gösteremeyebilirler (Galatyalılar 5:22, 23). Bu durumda ne yapmalılar? Hatalarını kabul ederlerse çocuklarının onlara karşı saygısı azalır mı? Elçi Pavlus’un örneğini düşünün. O birçok kişinin manevi babasıydı (1. Korintoslular 4:15). Fakat o, ara sıra hata yaptığını açıkça kabul etti (Romalılar 7:21-25). Yine de onun alçakgönüllü ve dürüst olması ona saygımızı azaltmaz, tersine artırır. Pavlus, kendi eksikliklerine rağmen Korintos’taki  cemaate güvenle şunları yazdı: “Ben Mesih’i örnek aldığım gibi, siz de beni örnek alın” (1. Korintoslular 11:1). Siz de hatalarınızı kabul ederseniz çocuğunuz muhtemelen bunları dikkate almayacaktır.

15, 16. Ana babalar neden çocuklarını iman kardeşlerini sevmeleri için eğitmelidir? Bunu nasıl yapabilirler?

¹⁵ Ana babalar, çocukların Yehova’ya sevgi geliştirebilecekleri bir ortam yaratmak için başka neler yapabilir? Elçi Yuhanna şöyle yazdı: “‘Tanrı’yı seviyorum’ deyip de kardeşinden nefret eden yalancıdır. Çünkü, gördüğü kardeşini sevmeyen görmediği Tanrı’yı seviyor olamaz” (1. Yuhanna 4:20, 21). Bu nedenle çocuklarınıza iman kardeşlerini sevmeyi öğretirken Tanrı’yı sevmeyi de öğretmiş oluyorsunuz. Ana babalar kendilerine şöyle sormalılar: ‘Cemaatle ilgili konuşmalarım çoğunlukla olumlu mu yoksa eleştirici mi?’ Bunu nereden bilebilirsiniz? Çocuklarınızın ibadetler ve cemaatteki kardeşler hakkında söylediklerini iyi dinleyin. Sözlerinde muhtemelen kendi düşüncelerinizi bulacaksınız.

¹⁶ Ana babalar, çocuklarının iman kardeşlerini sevmesi için neler yapabilir? İki genç oğlu olan Peter şunları söylüyor: “Oğullarımızın küçüklüğünden beri, ruhen olgun kardeşleri yemeğe davet ediyor, onlarla birlikte zaman geçiriyor ve eğleniyoruz. Oğullarımız Yehova’yı seven kişilerle arkadaşlık ederek büyüdü ve şimdi O’na hizmet etmenin güzel bir yaşam tarzı olduğunu görüyorlar.” Beş kızı olan Dennis şöyle diyor: “Kızlarımızı cemaatteki yaşça büyük öncülerle arkadaşlık etmeye teşvik ettik. Mümkün olduğunda gezici gözetmenlerle eşlerini evimize davet ettik.” Siz de çocuklarınızın, cemaati ailenin bir devamı olarak görmelerine yardım etmek için bir şeyler yapabilir misiniz? (Markos 10:29, 30).

Çocuğun Sorumluluğu

17. Sonuçta çocuklar hangi kararı vermeliler?

¹⁷ Şimdi tekrar okçu örneğine dönelim. Okçu yetenekli olsa da eğer ok eğriyse muhtemelen hedefi vuramayacaktır. Tabii ana babalar çocuğun yanlış düşünüş tarzını düzelterek, deyim yerindeyse eğri bir oku düzeltmek için ellerinden geldiğince çaba göstereceklerdir. Fakat sonuçta şuna karar verecek olan çocuklardır: Bu dünyanın onları istediği gibi şekillendirmesine mi yoksa Yehova’nın ‘yollarını doğrultmasına’ mı izin verecekler? (Süleyman’ın Meselleri 3:5, 6; Romalılar 12:2).

18. Çocuğun kararı başkalarını nasıl etkileyebilir?

¹⁸ Ana babaların çocuklarını “Yehova’nın yol gösteren düşünüşünü aşılayarak, O’nun terbiyesiyle” yetiştirmek konusunda önemli bir sorumluluk taşıdığı doğru. Fakat büyüyünce nasıl biri olacağıyla ilgili asıl kararı çocuk verir (Efesoslular 6:4). Bu nedenle siz çocuklar, kendinize şöyle sorun: ‘Ana babamın sevgi dolu eğitimini kabul edecek miyim?’ Bunu yaparsanız mümkün olan en iyi yaşam yolunu seçmiş olacaksınız. Ana babanızı çok sevindireceksiniz. En önemlisi de Yehova’nın yüreğini sevindireceksiniz (Süleyman’ın Meselleri 27:11).

[Dipnot]

Hatırlıyor musunuz?

• Ana babalar dua ve Mukaddes Kitap incelemesi konusunda nasıl iyi bir örnek oluşturabilir?

• Ana babalar evde nasıl huzurlu bir ortam yaratabilir?

• Çocuklar hangi kararı vermeli? Bu karar başkalarını nasıl etkileyecektir?

[Sorular]

[Sayfa 28’deki resim]

Kişisel inceleme konusunda çocuklarınıza iyi örnek oluyor musunuz?

[Sayfa 29’daki resim]

Huzurlu bir aile ortamı mutluluğa katkıda bulunur