Yehova’nın Sözü Canlıdır

Daniel Kitabından Önemli Noktalar

“DANİEL, Mukaddes Kitaptaki en ilgi çekici kitaplardan biridir. Sayfalarında zamanın eskitemediği hakikatler vardır” (Holman Illustrated Bible Dictionary). Daniel’de anlatılan olaylar MÖ 618’de, Babil Kralı Nebukadnetsar’ın Yeruşalim’e gelip kenti kuşattığı ve “İsrail oğullarından” bazılarını Babil’e götürdüğü tarihte başlar (Daniel 1:1-4). Bunlar arasında, muhtemelen henüz yirmisine bile basmamış olan genç Daniel de vardır. Kitap tamamlandığında Daniel hâlâ Babil’dedir. O zaman yaklaşık 100 yaşında olan Daniel, Tanrı’dan şu vaadi alır: “Rahata varacaksın, ve günlerin sonunda kendi nasibine kalkacaksın” (Daniel 12:13).

Daniel kitabının ilk kısmı üçüncü şahsın ağzından kronolojik sırayla, son kısmı ise Daniel’in ağzından yazılmıştır. Daniel tarafından kaleme alınan bu kitapta, dünya güçlerinin yükseliş ve düşüşünü, Mesih’in geliş zamanını ve günümüzde meydana gelecek olayları kapsayan peygamberlik sözleri yer alır. * Ayrıca, yaşlı peygamber dönüp uzun yaşamına bakar ve bizi Tanrı’dan korkup O’na sadık kalmaya teşvik eden olayları anlatır. Daniel kitabında yer alan mesaj canlı ve güçlüdür (İbraniler 4:12).

KRONOLOJİK KAYITTAN NELER ÖĞRENİYORUZ?

(Daniel 1:1–6:28)

MÖ 617 yılı. Daniel ve üç genç arkadaşı Şadrak, Meşak ve Abed-nego Babil sarayındadır. Sarayda gördükleri üç yıllık eğitim süresince gençler Tanrı’ya sadık kalır. Yaklaşık sekiz yıl sonra Kral Nebukadnetsar esrarengiz bir rüya görür. Daniel rüyayı anlatır ve yorumlar. Kral, Yehova hakkında şöyle der: “İlâhların Allahı, ve kıralların Rabbidir, ve sırlar açan odur” (Daniel 2:47). Fakat anlaşılan Nebukadnetsar, aldığı bu dersi çok geçmeden unutur. Daniel’in üç arkadaşı kralın yaptırdığı büyük heykele tapınmayı reddettiğinde kral onları alev alev yanan fırına attırır. Gerçek Tanrı bu üç genci kurtarır ve Nebukadnetsar “böyle kurtarabilen başka bir ilâh” olmadığını kabul etmek zorunda kalır (Daniel 3:29).

Nebukadnetsar başka önemli bir rüya daha görür. Rüyasında devasa bir ağaç kesilir ve büyümesi engellenir. Daniel rüyanın yorumunu bildirir. Nebukadnetsar’ın delirip sonra da iyileşmesiyle rüya kısmen gerçekleşir. Onlarca yıl sonra kral Belşatsar soylu adamları için büyük bir ziyafet verir ve bu ziyafette, Yehova’nın mabedinden alınan kapları saygısızca kullanır. Aynı gece  Belşatsar öldürülür ve Med Darius krallığı alır (Daniel 5:30, 31). Darius’un döneminde, artık 90’ını aşmış olan yaşlı peygamber, kıskanç memurların canice planının hedefi olur. Fakat Yehova onu “aslanların pençesinden” kurtarır (Daniel 6:27).

Mukaddes Kitapla İlgili Soruların Yanıtları:

1:11-15—Dört Yahudi gencin daha sağlıklı görünmesinin sebebi vejetaryen beslenme miydi? Hayır. Hiçbir beslenme şekli on günde böyle sonuç veremez. İbrani gençlerin görünümündeki değişikliği Yehova sağlamıştır. O, Kendisine güvenen bu gençleri desteklemişti (Süleyman’ın Meselleri 10:22).

2:1—Nebukadnetsar büyük heykelle ilgili rüyayı ne zaman gördü? Kayıt bunun “Nebukadnetsarın kırallığının ikinci yılında” olduğunu söyler. Nebukadnetsar MÖ 624’te kral olmuştu. Bu durumda krallığının ikinci yılı da MÖ 623’te başlamış olmalı, yani Yahuda’yı istila etmesinden yıllar önce. O tarihlerde Daniel Babil’de değildi, dolayısıyla rüyayı da yorumlayamazdı. Belli ki kastedilen “ikinci yıl”, Babil kralının MÖ 607’de Yeruşalim’i harap edip dünya hükümdarı olmasının ikinci yılıydı.

2:32, 39—Gümüşten olan krallığın altından olandan ve tunçtan krallığın gümüşten olandan aşağı olması ne anlama gelir? Heykelin gümüş kısmıyla temsil edilen Med-Pers İmparatorluğu, altın olan baş kısmından, yani Babil’den aşağıydı, çünkü Med-Pers Yahuda’yı ele geçirme ayrıcalığına sahip olmamıştı. Ondan sonraki dünya gücü olan Yunan, tunçla temsil ediliyordu. Tunç nasıl gümüşten aşağıysa Yunan da Med-Pers’ten aşağıydı. Yunan İmparatorluğu daha geniş bir alana yayıldıysa da, Med-Pers’ten farklı olarak Tanrı’nın toplumunu esaretten kurtarma onuruna sahip olmamıştı.

4:8, 9—Daniel sihirbaz mı oldu? Hayır. “Sihirbazların reisi” ifadesi, Daniel’in “Babilin bütün hikmetli adamları üzerine birinci reis” olarak sahip olduğu konuma atfeder (Daniel 2:48).

4:10, 11, 20-22—Nebukadnetsar’ın rüyasında gördüğü devasa ağaç neyi temsil eder? Ağaç öncelikle bir dünya gücünün hükümdarı olan Nebukadnetsar’ı temsil ediyordu. Fakat temsil ettiği hükümdarlık “yerin ucuna kadar” genişlediği için ağaç daha büyük bir şeye dikkat çekiyor olmalıydı. Daniel 4:17 bu rüyayla “Yüce Olan”ın hükümdarlığı arasında bağlantı kurar. O halde ağaç, Yehova’nın evrensel egemenliğini, özellikle de bunun yeryüzüyle ilgili kısmını temsil eder. O halde, Nebukadnetsar’ın hükümdarlığında ve Yehova’nın egemenliğinde olmak üzere, bu rüyanın iki gerçekleşmesi vardır.

4:16, 23, 25, 32, 33—“Yedi vakit” ne kadar uzundur? Kral Nebukadnetsar’ın görünüşünde meydana gelen değişikliklerden anlaşılan “yedi vakit” yedi günden daha uzun bir dönemi kapsıyordu. Onun durumunda bu süre 360 günlük yedi yıla, yani 2.520 güne eşittir. Daha büyük gerçekleşmede, “yedi vakit” 2.520 yıldır (Hezekiel 4:6, 7). Bu yedi vakit,  MÖ 607’de Yeruşalim’in harap edilmesiyle başladı ve MS 1914’te İsa’nın gökte Kral olmasıyla sona erdi (Luka 21:24).

6:6-10—Yehova’ya dua etmek için özel bir duruş almak gerekmediğine göre, Daniel’in 30 günlük süre boyunca gizlice dua etmesi daha akıllıca olmaz mıydı? Herkes Daniel’in günde üç kez dua ettiğini biliyordu. Komplocuların dua etmeyi yasaklayan bir kanun tasarlamasının nedeni buydu. Daniel dua etme alışkanlığında herhangi bir değişiklik yapsaydı, diğerleri onun uzlaştığını düşünebilirdi ve bu davranışı, Yehova’ya tam bağlılık göstermediği şeklinde anlaşılabilirdi.

Alacağımız Dersler:

1:3-8. Daniel ve arkadaşlarının Yehova’ya sadık kalmak konusundaki kararlılığı, onların ana babalarından aldıkları anlaşılan eğitimin değerini vurgular. Tanrı’dan korkan ana babalar manevi değerlere yaşamlarında ilk yeri verip çocuklarına da bunu öğrettiklerinde, çocuklar okulda veya başka bir ortamda karşılarına çıkabilecek her tür ayartma ve baskıya büyük ihtimalle karşı koyacaklardır.

1:10-12. Daniel “harem ağaları reisinin”, yani saray başmemurunun kraldan neden korktuğunu anladı ve isteği konusunda ısrarcı davranmadı. Fakat daha sonra, konumu gereği onlara daha çok serbestlik tanıyabilecek “kâhyaya” yaklaştı. Zor durumlarla mücadele ederken biz de benzer şekilde sağgörü, anlayış ve hikmetle hareket etmeliyiz.

2:29, 30. Yehova’nın Mukaddes Kitap aracılığıyla verdiği eğitim sayesinde iyi niteliklerin yanı sıra bilgi ve beceri de kazanırız. Tüm bunlar için Daniel gibi biz de sadece Yehova’yı yüceltmeliyiz.

3:16-18. Eğer üç İbrani genç, daha önce beslenme konusunda uzlaşmış olsalardı, herhalde bu durumda böyle bir kararlılık gösteremezlerdi. Biz de “her konuda sadık” olmak için çaba göstermeliyiz (1. Timoteos 3:11).

4:24-27. Nebukadnetsar’ın başına gelecekleri ve ‘rahatının uzatılması’ için neler yapması gerektiğini bildirmek Daniel için iman ve cesaret gerektiriyordu. Tanrı’nın aleyhte hükümlerini de içeren Krallık haberini ilan etmek de benzer bir iman ve cesaret ister.

5:30, 31. ‘Babil kıralı üzerine söylenen mesel’ gerçekleşti (İşaya 14:3, 4, 12-15). Babil hanedanı gibi gururlu olan İblis Şeytan’ı da böyle alçaltıcı bir son bekliyor (Daniel 4:30; 5:2-4, 23).

DANİEL’İN GÖRDÜĞÜ GÖRÜNTÜLER NE ANLAMA GELİR?

(Daniel 7:1–12:13)

MÖ 553’te, 70’ini aşmış olan Daniel rüyasında bir görüntü görür. Gördüğü bu ilk görüntüde, kendi günlerinden günümüze kadar birbiri ardına hüküm sürecek dünya güçlerini temsil eden dört büyük canavar vardır. Gökteki bir sahnenin canlandırıldığı bir görüntüde “insan oğluna benzer” birine, “geçmiyecek ebedî bir saltanat” verilir (Daniel 7:13, 14). Daniel iki yıl sonra, Med-Pers’in, Yunan’ın ve ‘sert yüzlü bir kral’ haline gelen bir başkasının yer aldığı bir görüntü daha görür (Daniel 8:23).

MÖ 539 yılıdır. Babil düşmüş ve Med Darius Kildanîlerin kralı olmuştur. Daniel, halkının vatanına geri dönebilmesi için Yehova’ya yakarır. O henüz dua ederken Yehova, Daniel’e Mesih’in gelişiyle ilgili “hikmet ve anlayış” vermek için melek Cebrail’i gönderir (Daniel 9:20-25). MÖ 536/535 yılıdır. İsrailoğullarından küçük bir artakalan Yeruşalim’e dönmüştür. Fakat mabedin inşasına engel olmaya çalışanlar vardır. Bu Daniel’i kaygılandırır. Daniel bu konuda dua eder ve Yehova ona yüksek konumda bir melek gönderir. Melek, Daniel’i güçlendirip teşvik ettikten sonra ona, kuzey ve güney kralları arasındaki üstünlük mücadelesini ana hatlarıyla belirten peygamberlik sözlerini aktarır. İki  kral arasındaki çatışma Büyük İskender’in krallığının onun dört generali arasında bölünmesinden, Büyük Hükümdar Mikael’in ‘kalkacağı vakte’ kadar sürer (Daniel 12:1).

Mukaddes Kitapla İlgili Soruların Yanıtları:

8:9—“Güzel diyar” ile tasvir edilen nedir? Bu örnekte “güzel diyar” Anglo-Amerikan Dünya Gücünün yönetimde olduğu sırada İsa’nın meshedilmiş takipçilerinin yeryüzündeki konumunu temsil eder.

8:25—“Reisler Reisi” kimdir? “Reis” olarak tercüme edilen İbranice sar sözcüğünün temel anlamı “baş olan kişi”dir. “Reisler Reisi” sıfatı sadece Yehova Tanrı için kullanılabilir. O reis olan tüm meleklerin, hatta “birinci reislerden biri olan Mikael”in bile Başıdır (Daniel 10:13).

9:21—Birçok tercümede Daniel’in melek Cebrail’den “adam” [YÇ] olarak söz etmesinin nedeni nedir? Çünkü Daniel’in daha önce gördüğü görüntüde olduğu gibi Cebrail, ona insan görünümünde gelmişti (Daniel 8:15-17).

9:27—Her biri 7 yıldan oluşan 70 haftanın sonuna, yani MS 36 yılına kadar birçok kişi için yürürlükte tutulacak “ahit” neydi? Kanun ahdi MS 33 yılında, İsa direğe gerildiğinde yürürlükten kaldırıldı. Ancak Yehova, İbrahim ahdini MS 36 yılına kadar bedeni İsrailliler için yürürlükte tuttu. Böylece İbrahim’in soyundan gelmelerine dayanarak Yahudilere belli bir dönem özel lütuf göstermiş oldu. İbrahim ahdi “Tanrı’nın İsrail’i” için hâlâ yürürlüktedir (Galatyalılar 3:7-9, 14-18, 29; 6:16).

Alacağımız Dersler:

9:1-23; 10:11. Alçakgönüllülüğü, Tanrı’ya bağlılığı, iyi inceleme ve dua alışkanlıkları nedeniyle Daniel “çok sevilmiş” biriydi. Bu nitelikler yaşamının sonuna kadar Tanrı’ya sadık kalmasına da yardımcı oldu. Daniel’i örnek almaya kararlı olalım.

9:17-19. “Doğruluğun barınağı” olacak olan Tanrı’nın yeni dünyasının gelmesi için dua ederken bile, ilgilendiğimiz başlıca konu kendi acı ve sıkıntılarımızın bitmesi değil, Yehova’nın isminin kutsal kılınması ve egemenliğinin haklı çıkarılması olmalı (2. Petrus 3:13).

10:9-11, 18, 19. Daniel’e gelen meleği örnek alarak biz de birbirimize yardım eli uzatıp rahatlatıcı sözler söyleyerek teşvik ve güç kaynağı olmalıyız.

12:3. Son günlerde “anlayışlı olanlar”, yani İsa’nın meshedilmiş takipçileri ‘dünyanın ışıkları olarak parlıyor’ ve birçok kişiyi ‘doğruluğa döndürüyor.’ Bu kişiler arasında ‘başka koyunlardan’ olan “büyük kalabalık” da vardır (Filipililer 2:15, 16; Vahiy 7:9; Yuhanna 10:16). Meshedilmişler, Mesih’in Bin Yıllık Hükümdarlığı sırasında, onunla birlikte yeryüzündeki itaatli insanlığın fidyeden her alanda yararlanmasını sağladıklarında tam anlamıyla ‘yıldızlar gibi parlayacaklar.’ “Başka koyunlar” meshedilmişleri her yönden destekleyerek, onlara vefayla bağlı kalmalı.

‘Yehova Kendisinden Korkanlara Bereket Verir’

Daniel kitabı Tanrımız hakkında bize ne öğretir? Kitaptaki zaten gerçekleşmiş olan ve gerçekleşecek olan peygamberlik sözlerini düşünelim. Bunlar Yehova’nın, sözüne sadık biri olduğunu çarpıcı şekilde ortaya koyar (İşaya 55:11).

Kitabın anlatı kısmı Tanrımız hakkında ne gösterir? Babil’in saray yaşamını benimsemeyi reddeden dört İbrani gence ‘bilgi, akıl ve hikmet’ verildi (Daniel 1:17). Gerçek Tanrı, meleğini gönderip Şadrak, Meşak ve Abed-nego’yu alev alev yanan fırından kurtardı. Daniel aslanların pençesinden kurtarıldı. Yehova, O’na ‘güvenenlerin yardımı ve kalkanıdır,’ ‘Kendisinden korkanlara bereket verir’ (Mezmur 115:9, 13).

[Dipnot]

[Sayfa 18’deki resim]

Daniel neden “çok sevilmiş” biriydi?