‘Babanız Merhametlidir’

“Babanız nasıl merhametli ise, siz de merhametli olun” (LUKA 6:36).

1, 2. İsa’nın yazıcılara, Ferisilere ve takipçilerine söylediği sözler merhametin aranan bir nitelik olduğunu nasıl gösteriyor?

MUSA aracılığıyla verilen Kanun yaklaşık 600 emir ve kural içeriyordu. Musa Kanunundaki zorunlulukların yerine getirilmesi gerekmekle birlikte, merhamet de büyük önem taşıyordu. İsa’nın, merhametsiz bir tutuma sahip olan Ferisilere ne söylediğini ele alalım. İsa iki olayda, onları merhametsizlikleri yüzünden azarlarken Tanrı’nın şu emrine işaret etti: “Ben kurban değil, merhamet isterim” (Matta 9:10-13; 12:1-7; Hoşea 6:6). Hizmetinin sonuna doğru İsa şöyle dedi: “Vay halinize yazıcılar ve Ferisiler, ikiyüzlüler! Çünkü siz nanenin, dereotunun ve kimyonun ondalığını verirsiniz, ama Kanunun daha önemli konularını, yani adaleti, merhameti ve sadakati önemsemezsiniz” (Matta 23:23).

² İsa’nın merhamet niteliğine çok değer verdiği inkâr edilemez. O, takipçilerine şöyle dedi: “Babanız nasıl merhametli ise, siz de merhametli olun” (Luka 6:36). Fakat bu konuda ‘Tanrı’ya benzemek’ için gerçek merhametin ne olduğunu bilmemiz gerekir (Efesoslular 5:1). Üstelik, merhametin yararlarını kavramak bizde bu niteliği yaşamımızda daha iyi sergileme isteği uyandıracak.

Mağdurlara Gösterilen Merhamet

3. Gerçek merhametin ne olduğunu öğrenmek için neden Yehova’ya bakmalıyız?

³ Mezmur yazarı şöyle söyledi: “RAB rauftur [lütfedici], ve rahîmdir [merhametlidir]; çok sabırlıdır, ve inayeti büyüktür. RAB herkese iyidir; merhametleri de bütün işleri üzerindedir” (Mezmur 145:8, 9). Yehova “merhamet dolu Babadır, her tesellinin kaynağı olan Tanrı’dır” (2. Korintoslular 1:3). Merhametli bir kişi karşısındakine şefkatle davranır. Bu, Tanrı’nın kişiliğinin en önemli yönlerinden biridir. O’nun örneği ve bize verdiği talimatlar, gerçek merhametin ne olduğunu bize öğretebilir.

4. İşaya 49:15 merhamet hakkında bize ne öğretiyor?

⁴ İşaya 49:15’te Yehova şöyle diyor: “Kadın emzikteki çocuğunu unutabilir mi ki, kendi rahminin oğluna acımasın?” Burada ‘acımak’ olarak tercüme edilen İbranice kelimeyle yakından bağlantılı olan sözcükler, önceki paragrafta alıntılanan Mezmur 145:8, 9’daki ‘rahîm’, yani merhamet sözcüğüyle bağlantılı olarak kullanılıyor. Yehova’yı merhametli olmaya yönelten duygu, bebeğini  emziren bir annenin normalde çocuğuna hissettiği sıcak duyguyla karşılaştırılıyor. Belki bebek açtır ya da başka bir ihtiyacı vardır. İçinde uyanan şefkat duygularıyla harekete geçen anne, bebeğinin ihtiyaçlarıyla ilgilenir. Yehova da merhamet gösterdiği kişilere işte böyle sıcak duygular besler.

5. Yehova, İsrailoğullarına karşı ‘merhametinin bol’ olduğunu nasıl gösterdi?

⁵ Başkalarına karşı şefkat duymak övgüye değer; fakat mağdurların yararına olacak şekilde şefkatle davranmak çok daha iyidir. Yaklaşık 3.500 yıl önce hizmetçileri Mısır’da köleyken Yehova’nın nasıl davrandığını ele alalım. O, Musa’ya şöyle dedi: “Gerçekten Mısırda olan kavmımın sıkıntısını gördüm, ve angarya memurlarının yüzünden onların feryadını işittim; çünkü onların acılarını bilirim; ve onları Mısırlıların elinden kurtarmak için, ve onları o diyardan iyi ve geniş bir diyara, süt ve bal akan diyara . . . . çıkarmak için indim” (Çıkış 3:7, 8). İsrailoğulları Mısır’dan kurtulduktan yaklaşık 500 yıl sonra Yehova onlara şunu hatırlattı: “İsraili Mısırdan ben çıkardım, ve Mısırlıların elinden, ve sizi sıkıştıran bütün kırallıkların elinden sizi azat ettim” (1. Samuel 10:18). Tanrı’nın adil standartlarından saptıkları için, İsrailoğulları sık sık sıkıntılı durumlara düştüler. Yine de, Yehova onlara acıdı ve defalarca yardımlarına koştu (Hâkimler 2:11-16; 2. Tarihler 36:15). Bu, sevgi dolu Tanrı’nın ihtiyaç, tehlike ya da sıkıntı içindeki kimselere nasıl karşılık verdiğini gösteriyor. Yehova’nın ‘merhameti boldur’ (Efesoslular 2:4).

6. İsa Mesih merhamet gösterme konusunda Babasını nasıl örnek aldı?

⁶ İsa Mesih yeryüzündeyken de, merhamet gösterme konusunda Babasını kusursuz şekilde örnek aldı. İsa iki kör adam kendisine yalvarıp “Efendimiz, ey Davud oğlu, bize merhamet et!” dediğinde nasıl karşılık verdi? Adamlar gözlerini mucizevi şekilde açması için İsa’ya yalvarıyorlardı. İsa istediklerini yerine getirdi; fakat bu mucizeyi sadece ondan istendiği için yapmadı. Mukaddes Kitap ‘İsa’nın onlara acıdığını’ söylüyor; İsa onların “gözlerine dokundu. O anda gözleri açıldı” (Matta 20:30-34). Acıma duygusu İsa’yı körleri, cinlerin tutsağı olan kişileri, cüzamlıları ve hasta çocukları olan ana babaları rahatlatan birçok mucize yapmaya yöneltti (Matta 9:27; 15:22; 17:15; Markos 5:18, 19; Luka 17:12, 13).

7. Merhamet konusunda Yehova Tanrı ve Oğlu’nun örneklerinden hangi dersi alıyoruz?

⁷ Yehova Tanrı ile İsa Mesih’in örnekleri merhametin iki unsurdan oluştuğunu gösteriyor: Mağdurlara şefkat duymak veya acımak ve bu kişileri rahatlatan bir şeyler yapmak. Merhametli olmak için her iki unsuru yerine getirmek gerekir. Kutsal Yazılarda merhamet sözcüğü, genellikle ihtiyaç içindekilere düşünceli bir tutumla yapılan iyilikleri ifade eder. Bununla birlikte hukuki meselelerde merhamet nasıl gösterilir? Acaba bu, bir şey yapmamayı, örneğin ceza vermekten kaçınmayı da içerir mi?

Günahkârlara Gösterilen Merhamet

8, 9. Bat-şeba’yla günah işledikten sonra Davud’a gösterilen merhamet neyi içeriyordu?

⁸ Natan peygamber, eski İsrail’in kralı Davud’un Bat-şeba’yla yaptığı zina suçunu yüzüne vurduktan sonra neler olduğunu ele alalım. Tövbe eden Davud şöyle dua etti: “Ey Allah, inayetine göre bana acı; rahmetinin [merhametinin] çokluğuna göre isyanlarımı sil. Fesadımdan beni büsbütün yıka, ve suçumdan beni temizle. Çünkü isyanlarımı bilirim, ve suçum daima önümdedir. Sana, ancak sana karşı ben suç ettim, ve senin gözlerinde kötü olanı işledim” (Mezmur 51:1-4).

 ⁹ Davud gerçekten pişmanlık duydu. Yehova, onun günahını bağışladı ve Bat-şeba ile ona hak ettiklerinden daha hafif bir ceza verdi. Musa Kanununa göre, hem Davud hem de Bat-şeba’nın öldürülmesi gerekiyordu (Tesniye 22:22). Onlar günahlarının tüm sonuçlarından kurtulmadılarsa da, canları esirgendi (2. Samuel 12:13). Tanrı’nın merhameti, hatanın bağışlanmasını da içerir. Ancak O, gereken cezayı vermekten de geri durmaz.

10. Yehova hüküm verirken merhametli olduğu halde, neden O’nun merhametini hakkımız olarak görmemeliyiz?

¹⁰ ‘Günah bir insan [Âdem] aracılığıyla dünyaya girdiğinden’ ve “günahın ödediği ücret ölüm” olduğundan, tüm insanlar ölümü hak ediyor (Romalılar 5:12; 6:23). Yehova hüküm verirken merhamet gösterdiği için gerçekten minnettar olabiliriz. Bununla birlikte, Tanrı’nın merhametini hakkımız olarak görmemeliyiz. Tesniye 32:4 “[Yehova’nın] bütün yolları haktır” der. Tanrı merhamet gösterirken kusursuz adalet standartlarına sırt çevirmez.

11. Yehova, Davud’un Bat-şeba’yla işlediği günahı ele alırken adalet açısından nasıl gereğince davrandı?

¹¹ Davud ile Bat-şeba’nın durumunda ölüm cezası hükmünün yumuşatılabilmesi için, onların günahlarının bağışlanması gerekiyordu. İsrailli hâkimlerin bunu yapma yetkileri yoktu. Eğer hâkimlerin bu meseleyi ele almalarına izin verilseydi, ölüm hükmünü bildirmekten başka seçenekleri olmazdı. Kanunun gerektirdiği buydu. Yehova, Davud’la yaptığı ahitten ötürü, Davud’un günahının bağışlanması için bir temel olup olmadığını görmek istedi (2. Samuel 7:12-16). Bu nedenle, “bütün dünyanın Hâkimi” olan ve ‘yürekleri araştıran’ Yehova Tanrı meseleyi Kendi ele almaya karar verdi (Tekvin 18:25; 1. Tarihler 29:17). Tanrı, Davud’un yüreğini tam olarak okuyabildi, tövbesinin içten olup olmadığını değerlendirebildi ve onu bağışlayabildi.

12. Günahkâr insanlar Tanrı’nın merhametinden nasıl yararlanabilirler?

¹² Yehova’nın, miras aldığımız günahın yol açtığı ölüm cezasından kurtulmamızı mümkün kılarak bize gösterdiği merhamet, O’nun adaletiyle uyum içindedir. Adalet standardı çiğnenmeden günahın bağışlanabilmesi için, Yehova, Oğlu İsa Mesih’in fidyesini sağladı. Bu şimdiye dek gösterilmiş en büyük merhamet eylemidir (Matta 20:28; Romalılar 6:22, 23).  Miras aldığımız günahın cezasından bizi Tanrı’nın merhameti kurtarabilir; bu merhametten yararlanmak için ‘Oğula iman etmeliyiz’ (Yuhanna 3:16, 36).

Merhamet ve Adalet Tanrısı

13, 14. Tanrı’nın merhameti, adaletini yumuşatır mı? Açıklayın.

¹³ Yehova’nın merhameti O’nun adalet standardını çiğnemese bile, adaletini bir şekilde etkiler mi? Acaba merhamet, Tanrısal adaleti yumuşatarak onun etkisini azaltır mı? Hayır azaltmaz.

¹⁴ Yehova, Hoşea peygamber aracılığıyla İsrailoğullarına şöyle dedi: “Seni ebediyen kendime nişanlıyacağım; evet, seni doğrulukla ve hakla [adaletle], ve inayetle, ve rahmetlerle [merhametle] kendime nişanlıyacağım” (Hoşea 2:19). Bu sözler Yehova’nın merhametinin, adalet de dahil, diğer nitelikleriyle her zaman uyum içinde olduğunu açıkça gösteriyor. Yehova “çok acıyan [merhametli] ve lûtfeden, . . . . haksızlığı ve günahı ve suçu bağışlıyan, ve suçluyu aslâ suçsuz çıkarmıyan” bir Tanrı’dır (Çıkış 34:6, 7). Yehova hem merhamet hem de adalet Tanrısıdır. Mukaddes Kitap O’nun hakkında şöyle der: “Kayadır, onun işi tamdır; çünkü bütün yolları haktır [adildir]” (Tesniye 32:4). Tanrı’nın merhameti gibi adaleti de kusursuzdur. Bu nitelikler birbirinden üstün olmadığı gibi, etkilerini yumuşatmak için birbirlerine de ihtiyaçları yoktur. Bunun yerine, her iki nitelik birbiriyle kusursuz bir uyum içinde işler.

15, 16. (a) Tanrısal adaletin katı olmadığını gösteren nedir? (b) Yehova bu kötü ortama hükmünü infaz ettiğinde hizmetçileri hangi şeyden emin olabilirler?

¹⁵ Yehova’nın adaleti katı değildir. Adalet çoğunlukla hukuki işlemler içerir ve yargı süreci genelde kötülük yapanlara hak ettiği cezayı vermeyi gerektirir. Bununla birlikte, Tanrısal adalet layık olanlara kurtuluş sağlayabilir. Örneğin Sodom ve Gomorra şehirlerindeki kötüler yok olurken, Lût ve iki kızının hayatı kurtulmuştu (Tekvin 19:12-26).

¹⁶ Şundan emin olabiliriz: Yehova şimdiki bu kötü ortama hükmünü infaz ettiğinde, gerçek hizmetçilerinden oluşan ve ‘kaftanlarını Kuzunun kanında yıkayarak ağartmış’ olan “büyük kalabalık” kurtulacak. Böylece onlar “büyük sıkıntıdan” çıkıp gelecekler (Vahiy 7:9-14).

Neden Merhametli Olmalıyız?

17. Merhametli olmanın temel bir nedeni nedir?

¹⁷ Yehova ve İsa Mesih’in örnekleri aslında bize gerçek merhametin ne olduğunu öğretiyor. Süleyman’ın Meselleri 19:17, merhametli olmanın temel bir nedenini bize göstererek şöyle diyor: “Fakire acıyan RABBE ödünç verir; ve karşılığını RAB ona öder.” Birbirimizle olan ilişkilerimizde merhametli davranarak Kendisini ve Oğlunu örnek aldığımızda Yehova  memnun olur (1. Korintoslular 11:1). Böylece başkaları da merhametli olmaya teşvik edilir; çünkü merhamet merhameti doğurur (Luka 6:38).

18. Neden merhametli olmaya çalışmalıyız?

¹⁸ Merhamet, birçok iyi niteliğin bir bileşimidir. Lütuf, sevgi, iyilik ve erdemi de içerir. Merhamet eylemleri şefkat duygularından veya duygudaşlıktan kaynaklanır. Tanrısal merhamet, adaletten yana ödün vermemekle birlikte, Yehova çabuk öfkelenmez ve kötülük yapanlara tövbe etmeleri için yeterli süreyi tanımakta sabırlıdır (2. Petrus 3:9, 10). Bu nedenle merhamet, sabır ve tahammül nitelikleriyle bağlantılıdır. Tanrı’nın ruhunun meyvelerinin çeşitli yönleri de dahil, birçok güzel niteliğin bir bileşimi olarak merhamet, bu niteliklerin gelişmesine fırsat sağlar (Galatyalılar 5:22, 23). Merhametli olmaya çalışmamız çok önemlidir.

“Ne Mutlu Merhametli Olanlara”

19, 20. Merhamet hüküm karşısında nasıl zafer sevinci yaşar?

¹⁹ Öğrenci Yakub merhameti yaşamımızda neden temel bir nitelik yapmamız gerektiğini bize söylüyor. O şöyle yazdı: “Merhamet hüküm karşısında zafer sevinci yaşar” (Yakub 2:13). Yakub, Yehova’nın bir hizmetçisinin başkalarına gösterdiği merhametten söz ediyordu. Merhamet hüküm karşısında zafer sevinci yaşar; çünkü bir kişinin ‘Tanrı’ya kendi adına hesap verme’ zamanı geldiğinde, Yehova onun merhametli davranışlarını dikkate alır ve Oğlu’nun kurban olarak sağladığı fidyeyi temel alarak onu bağışlar (Romalılar 14:12). Bat-şeba ile işlediği günah yüzünden Davud’a merhamet gösterilmesinin nedenlerinden biri, kuşkusuz onun merhametli biri olmasıydı (1. Samuel 24:4-7). Öte yandan “merhamet göstermeyene verilecek hüküm de merhametsiz olacaktır” (Yakub 2:13a). Tanrı’nın ‘ölümü hak eden’ kimseler olarak gördüğü kişiler arasında “merhametsiz” olanların yer almasına şaşırmamalı (Romalılar 1:31, 32).

²⁰ İsa Dağdaki Vaazında şöyle söyledi: “Ne mutlu merhametli olanlara, çünkü onlar merhamet görecekler” (Matta 5:7). Bu sözler, Tanrı’dan merhamet bekleyenlerin kendilerinin de merhametli olması gerektiğini gerçekten etkili şekilde gösteriyor. Sonraki makale günlük yaşamımızda nasıl merhamet gösterebileceğimizi ele alacak.

Ne Öğrendiniz?

• Merhamet nedir?

• Merhamet hangi yollarla gösterilir?

• Yehova nasıl hem merhamet hem de adalet Tanrısıdır?

• Neden merhametli olmalıyız?

[Sorular]

[Sayfa 21’deki resim]

Yehova’nın ihtiyaç içinde olanlara duyduğu sıcak duygular bir annenin bebeğine olan duyguları gibidir

[Sayfa 23’teki resim]

İsa’nın mucizelerinden merhamet hakkında ne öğreniyoruz?

[Sayfa 24’teki resim]

Yehova, Davud’a merhamet göstermekle adalet standardını çiğnemiş oldu mu?

[Sayfa 25’teki resim]

Tanrı’nın günahkâr insanlara gösterdiği merhamet adaletiyle uyum içindedir