Değersiz Şeyleri Reddedin

“Boş adamların (“değersiz şeylerin”, NW) ardınca gidenin anlayışı eksiktir” (SÜL. 12:11).

1. Sahip olduğumuz bazı değerli şeyler nelerdir? Onları kullanmanın en iyi yolu nedir?

HEPİMİZİN çeşitli değerli şeyleri vardır. Bir ölçüde sağlık, güç, zihinsel beceriler ya da maddi kaynaklar da bunlar arasına girebilir. Yehova’yı sevdiğimiz için bunları O’na hizmet ederken kullanmak bizi mutlu eder. Böylece, Yehova’yı yüceltmek konusunda ilham edilmiş şu tembihi de dinlemiş oluruz: “Malınla . . . . RABBİ taziz et” (Sül. 3:9).

2. Mukaddes Kitap değersiz şeylerle ilgili nasıl bir uyarıda bulunur? Bu uyarının yaşamımızdaki yeri nedir?

² Öte yandan Mukaddes Kitap değersiz şeylerden de söz eder ve olanaklarımızı bunların peşinde koşmak için harcamanın zararları konusunda bizi uyarır. Bu konuda Süleyman’ın Meselleri 12:11’deki şu sözleri düşünelim: “Toprağını işliyen adam ekmeğe doyar; fakat boş adamların (“değersiz şeylerin”, NW) ardınca gidenin anlayışı eksiktir.” Bu sözlerin neyi kastettiğini anlamak zor değil. Biri ailesine bakmak için çok zaman ve çaba harcarsa hem kendisinin hem de ailesinin muhtemelen maddi açıdan güvende olmasını sağlayacaktır (1. Tim. 5:8). Ancak elindekileri değersiz şeylere harcarsa, ‘anlayışının eksik olduğunu,’ yani doğru değerlendirmeler yapamadığını ve yüreğindeki niyetleri düzeltmesi gerektiğini gösterir. Böyle biri muhtemelen muhtaç duruma düşecektir.

3. Mukaddes Kitabın değersiz şeylerle ilgili uyarısını tapınmamızda nasıl uygulayabiliriz?

³ Peki bu ilkeyi tapınmamıza uygularsak nasıl bir sonuca varırız? Yehova’ya gayretle ve sadakatle hizmet eden bir Hıristiyanın gerçek güvenliği tattığını görürüz. Böyle biri Tanrı’nın şimdiden nimetler sağlayacağına güvenebilir ve gelecekle ilgili sarsılmaz bir ümide sahip olabilir (Mat. 6:33; 1. Tim. 4:10). Ancak değersiz şeylerin dikkatini dağıtmasına izin veren bir Hıristiyan, Yehova’yla ilişkisini ve sonsuz yaşam ümidini tehlikeye atmış olur. Bundan nasıl kaçınabiliriz? Hayatımızdaki değersiz şeyleri tespit etmeli ve bunları reddetmeye kararlı olmalıyız (Titus 2:11, 12’yi okuyun).

4. Genel anlamıyla değersiz şeyler nelerdir?

⁴ O halde değersiz şeyler nelerdir? Genel bir ifadeyle, dikkatimizi Yehova’ya tüm canımızla hizmet etmek üzerinde toplamamıza engel olan her şey bu sınıfa girer. Örneğin bunun kapsamına dinlenmek için yapılan çeşitli faaliyetler girebilir. Elbette dinlenmenin ve eğlenmenin yararları var. Fakat eğlenceye tapınmamızla bağlantılı faaliyetleri aksatacak kadar çok zaman ayırırsak, eğlence bizim ruhi durumumuzu olumsuz yönde etkileyen değersiz bir şey haline gelir (Vaiz 2:24; 4:6). İsa’nın bir takipçisi bundan kaçınmak için, değerli zamanını nasıl kullandığına dikkat etmeli ve bu konuda bir denge kurmalı (Koloseliler 4:5’i okuyun). Ancak, değersiz şeyler arasında ölçüsüzce dinlenmek ve eğlenmekten çok daha tehlikeli şeyler de vardır. Bunlardan biri sahte tanrılardır.

 Değersiz Putları Reddedin

5. Mukaddes Kitabın sık sık değersiz olarak nitelediği şeyler nelerdir?

⁵ İlginçtir ki, Mukaddes Kitabın birçok ayetinde “put” olarak çevrilen orijinal İbranice sözcük, “değersizlik” ya da “boşluk” kavramını içerir. Örneğin Yehova İsrailoğullarına şöyle demişti: “Kendinize putlar [değersiz şeyler] yapmıyacaksınız, ve kendiniz için oyma put ve dikili taş dikmiyeceksiniz, ve önünde secde etmek için memleketinizde resimli taş kurmıyacaksınız” (Lev. 26:1). Kral Davud da şunları yazarken aynı sözcüğü kullandı: “Çünkü RAB büyüktür, ve çok hamde lâyıktır; ve bütün ilâhlardan daha korkunçtur. Çünkü kavmların bütün ilâhları putlardır; fakat RAB gökleri yarattı” (1. Tar. 16:25, 26).

6. Sahte tanrılar neden değersizdir?

⁶ Davud’un değindiği gibi etrafımız Yehova’nın yüceliğini vurgulayan kanıtlarla dolu (Mezm. 139:14; 148:1-10). Yehova’yla ahit ilişkisi içinde olmak, İsrailoğulları için çok büyük bir ayrıcalıktı. Onların Yehova’dan uzaklaşıp oyma putların ve dikili taşların önünde eğilmesi ne akılsızca bir davranış! Zor zamanlarda onların sahte tanrılarının gerçekten işe yaramaz, değersiz şeyler olduğu görüldü; kendilerine tapınanları kurtarmak şöyle dursun, kendilerini bile kurtaramazlardı (Hâk. 10:14, 15; İş. 46:5-7).

7, 8. “Para” nasıl putlaştırılabilir?

⁷ Bugün birçok yerde insanlar hâlâ elle yapılmış ilahların önünde eğiliyorlar ve bu putlar geçmişte olduğu gibi bugün de hiçbir işe yaramaz (1. Yuhn. 5:21). Ancak Mukaddes Kitap ilahlar dışındaki bazı şeylerden de put olarak söz eder. Örneğin İsa’nın şu sözlerini düşünün: “Hiç kimse iki efendiye hizmet edemez. Çünkü ya birinden nefret edip diğerini sevecek ya da birine bağlanıp diğerini hor görecektir. Siz hem Tanrı’ya hem de paraya kulluk edemezsiniz” (Mat. 6:24).

⁸ “Para” nasıl putlaştırılabilir? Örneğin, eski İsrail’de bir arazide bulunan büyük bir taş düşünelim. Böyle bir taş, ev ya da duvar yapmak için çok elverişli olabilirdi. Öte yandan bu, tapınılacak bir “dikili taş” ya da “resimli taş” olarak kullanılırsa, Yehova’nın toplumunu günaha düşürecek bir şey haline gelecekti (Lev. 26:1). Benzer şekilde hayatta paranın da belli bir yeri vardır. Para yaşamımızı sürdürmemize yardımcı olur ve Yehova’nın işinde yararlı amaçlarla kullanılabilir (Vaiz 7:12; Luka 16:9). Fakat eğer para peşinde koşmaya hizmetimizden daha fazla önem verirsek parayı putlaştırmış oluruz (1. Timoteos 6:9, 10’u okuyun). İnsanların maddi kazanç peşinde koşmaya böylesine önem verdiği bu ortamda, bu konuda dengeli bir görüşü korumamız çok önemlidir (1. Tim. 6:17-19).

9, 10. (a) Gerçek bir Hıristiyan eğitime ne gözle bakmalıdır? (b) Yükseköğretimin bir tehlikesi nedir?

⁹ Yararlı olduğu halde değersiz duruma gelebilecek başka bir şey de eğitimdir. Çocuklarımızın geçimlerini sağlayabilmeleri için iyi bir eğitim görmesini isteriz. Daha da önemlisi iyi eğitim görmüş bir Hıristiyan, Mukaddes Kitaptan okuduklarını daha iyi anlayabilir, sorunlar üzerinde akıl yürütüp mantıklı sonuçlar çıkarabilir ve Mukaddes Kitaptaki hakikatleri net ve ikna edici bir tarzda öğretebilir. İyi bir eğitim görmek zaman alır fakat harcanan zamana değer.

¹⁰ Peki ya üniversitede yükseköğretim görmek için ne denebilir? Genelde bu, başarının anahtarı olarak görülür. Fakat bu tür bir eğitim gören birçok kişinin zihni sonunda bu dünyaya özgü zararlı fikirlerle doluyor. Böyle bir eğitim, Yehova’ya hizmet ederek en iyi şekilde değerlendirilebilecek gençlik yıllarının boşa gitmesine neden olur (Vaiz 12:1, 2). Birçok insanın böyle bir eğitim gördüğü ülkelerde Tanrı’ya inanmayanların sayısının şimdiye dek görülmemiş ölçüde fazla olması şaşırtıcı değildir. Gerçek Hıristiyanlar olarak bu dünyanın sunduğu yükseköğretim olanaklarına bel bağlamak yerine, Yehova’ya güvenmeliyiz (Sül. 3:5).

 Bedensel Arzuları Putlaştırmayın

11, 12. Pavlus neden bazıları hakkında “tanrıları beden arzularıdır” dedi?

¹¹ Elçi Pavlus Filipililere yazdığı mektupta insanların putlaştırabileceği başka bir şeye dikkat çekti. Eskiden kendisiyle aynı inancı paylaşan bazı kişiler hakkında şunları yazdı: “Mesih’in işkence direğinin düşmanı olarak yaşayan birçok kişi var; onlardan size sık sık bahsederdim, şimdi de ağlayarak söz ediyorum. Onların sonu yıkımdır, tanrıları beden arzularıdır . . . . zihinleri bu dünyaya ait şeylere odaklanmıştır” (Filip. 3:18, 19). İnsanın beden arzuları nasıl onun tanrısı olabilir?

¹² Görünüşe göre Pavlus’un tanıdığı bu kişiler için beden arzularını tatmin etmek, Pavlus’la birlikte Yehova’ya hizmet etmekten daha önemli hale gelmişti. Bazıları oburluk veya ayyaşlık derecesine varacak kadar kendilerini yeme içmeye kaptırmış olabilir (Sül. 23:20, 21; ayrıca Tesniye 21:18-21 ile karşılaştırın). Başkaları birinci yüzyıldaki ortamın sunduğu fırsatlardan en iyi şekilde yararlanmayı tercih ettikleri için dikkatlerini Yehova’ya sundukları hizmete vermemiş olabilir. Sözde iyi bir yaşam sürme arzusu, Yehova’ya tüm canımızla sunduğumuz hizmette yavaşlamamıza asla neden olmasın (Kol. 3:23, 24).

13. (a) Açgözlülük nedir? Pavlus bunu nasıl tanımladı? (b) Açgözlülükten nasıl kaçınabiliriz?

¹³ Pavlus başka bir bağlamda sahte tapınmanın farklı bir yönüne değindi. Şunları yazdı: “O halde, uzuvlarınızda görülen eğilimleri; cinsel ahlaksızlığı, pisliği, cinsel tutkuyu, zararlı arzuları ve putperestlikle bir olan açgözlülüğü öldürün” (Kol. 3:5). Açgözlülük bize ait olmayan bir şeyi şiddetle arzulamaktır. Bu, maddi şeyler için söz konusu olabilir. Hatta yasak cinsel arzuları bile içine alabilir (Çık. 20:17). Bu tür arzuların putperestlikle, yani sahte tanrılara tapınmakla bir tutulması çok düşündürücü değil mi? İsa bu yanlış arzuları ne pahasına olursa olsun denetim altında tutmanın önemini çarpıcı bir ifadeyle anlattı (Markos 9:47’yi okuyun; 1. Yuhn. 2:16).

Değersiz Sözlere Karşı Uyanık Olun

14, 15. (a) Yeremya’nın zamanında hangi değersiz şeyler birçok insanın zararına oldu? (b) Musa’nın sözleri neden değerliydi?

¹⁴ Değersiz şeyler arasında sözler de olabilir. Örneğin Yehova, Yeremya’ya şunları söyledi: “Peygamberler benim ismimle yalan peygamberlik ediyorlar; onları göndermedim, ve onlara emretmedim, ve onlara söylemedim; size peygamberlik ettikleri yalan bir rüyet, ve falcılık, ve bir hiç, ve kendi yüreklerinin hilesidir” (Yer. 14:14). Bu sahte peygamberler, Yehova adına konuştuklarını iddia ediyorlardı, fakat aslında söyledikleri kendi görüşleri, kendilerine göre hikmetli olan şeylerdi. Bu nedenle onların sözleri “bir hiç”ti, yani değersizdi. Bu değersiz sözler ciddi bir ruhi tehdit oluşturuyordu. Bunlara kulak verenler MÖ 607’de, Babilli askerlerin eline düşüp öldüler.

¹⁵ Tersine Musa İsrailoğullarına şöyle dedi: “Bugün size şehadet etmekte olduğum  sözlerin hepsine yürek koyun. Çünkü bu sizin için boş bir şey değildir; çünkü bu hayatınızdır, ve mülk edinmek için Erdenden geçmekte olduğunuz diyarda ömrünüz bununla uzun olacaktır” (Tesn. 32:46, 47). Evet, Musa’nın sözleri Tanrı tarafından ilham edilmişti. Bu nedenle bunlar ‘boş değil’ değerli sözlerdi, hatta ulusun iyiliği için hayati önem taşıyordu. Bunlara kulak verenler refah içinde uzun bir yaşam sürdü. Biz de her zaman değersiz sözleri reddedelim ve hakikatin değerli sözlerine bağlı kalalım.

16. Bilim insanlarının ortaya attığı, Tanrı’nın Sözüyle çelişen fikirleri nasıl değerlendirmeliyiz?

¹⁶ Bugün de değersiz şeyler duyuyor muyuz? Evet. Örneğin bazı bilim insanlarına göre, evrim kuramı ve başka alanlardaki bilimsel gelişmeler, Tanrı’ya inanmaya gerek kalmadığını gösterir ve her şey doğal gelişim süreciyle açıklanabilir. Böyle kibirli ifadeler bizi etkilemeli mi? Tabii ki hayır! İnsanın bilgeliği Tanrı’nın hikmetinden farklıdır (1. Kor. 2:6, 7). Fakat şunu biliyoruz ki insanların öğrettikleri Tanrı’nın yaptığı açıklamalarla çeliştiğinde, yanlış olan daima insanların öğrettikleridir (Romalılar 3:4’ü okuyun). Bilim bazı alanlarda ilerlemiş olmasına rağmen, Mukaddes Kitabın insanların bilgeliği hakkında söyledikleri geçerliliğini korumaktadır: “Bu dünyanın aklı Tanrı’nın gözünde akılsızlıktır.” Tanrı’nın sınırsız hikmetiyle karşılaştırıldığında insanların düşünceleri boştur (1. Kor. 3:18-20).

17. Hıristiyan Âleminin dinsel liderleriyle hakikate isyan edenlerin sözleri hakkındaki görüşümüz ne olmalı?

¹⁷ Değersiz sözler arasında Hıristiyan Âleminin din adamlarının sözleri de vardır. Onlar Tanrı adına konuştuklarını iddia ediyorlar fakat söylediklerinin çoğu Kutsal Yazılara dayanmaz ve gerçek bir değer taşımaz. Hakikate isyan edenler de tayin edilmiş olan “sadık ve sağgörülü hizmetkâr”dan daha hikmetli olduklarını iddia ederek değersiz sözler söyler (Mat. 24:45-47). Ancak bu kişiler kendilerine hikmetli gelen şeyler söyler ve bu sözler, dinleyenleri tökezleten değersiz şeylerdir (Luka 17:1, 2). Onların bizi aldatmasını nasıl engelleyebiliriz?

Değersiz Sözleri Nasıl Reddedebiliriz?

18. Bizler 1. Yuhanna 4:1’deki öğüdü nasıl uygulayabiliriz?

¹⁸ Yaşlı elçi Yuhanna bu konuda güzel bir tavsiyede bulundu (1. Yuhanna 4:1’i okuyun). Yuhanna’nın öğüdüyle uyumlu olarak, duyuru işinde tanıştığımız insanları, öğrendikleri şeyleri Mukaddes Kitapla karşılaştırarak sınamaya her zaman teşvik ediyoruz. Bu bizim için de iyi bir standarttır. Eğer hakikati eleştiren veya cemaati, ihtiyarları ya da bir kardeşimizi karalayan bir söz duyarsak buna hemen  inanmayalım. Bunun yerine şunları düşünelim: “Bu söylentiyi yayan kişi Mukaddes Kitap ilkelerine uygun davranıyor mu? Bu söylentiler ya da iddialar Yehova’nın amacını destekliyor mu? Bunlar cemaatin barışına katkıda bulunuyor mu?” Kardeşlik birliğimiz için yapıcı değil yıkıcı olan her şey değersizdir (2. Kor. 13:10, 11).

19. İhtiyarlar sözlerinin değersiz olmaması için neler yapmalı?

¹⁹ Değersiz sözler konusunda ihtiyarların da bu ayetten öğreneceği önemli bir nokta vardır. Öğüt vermeleri gerektiğinde her şeyi bilmediklerini akıllarında tutarak sadece kendi birikimlerine dayanarak öğüt vermezler. Her zaman Mukaddes Kitaba başvurmalıdırlar. Elçi Pavlus’un şu sözlerinde önemli bir ilke yer alır: “Yazılanların dışına çıkmayın” (1. Kor. 4:6). İhtiyarlar Mukaddes Kitapta yazılanların dışına çıkmaz. Bu ilke sadık ve sağgörülü hizmetkârın yayınlarında bulunan Mukaddes Kitaba dayalı öğütler için de geçerlidir.

20. Değersiz şeyleri reddetmek için nasıl yardım görüyoruz?

²⁰ Değersiz şeyler, ister putlar, ister sözler ya da başka bir şey olsun çok zararlıdır. Bu nedenle bunların farkında olmamıza yardım etmesi için Yehova’ya daima dua ediyoruz. Ayrıca bunları nasıl reddedebileceğimiz konusunda da O’nun rehberliğine başvuruyoruz. Böylece şu sözleri kaleme alan mezmur yazarıyla aynı şeyleri söylemiş olacağız: “Boş şeye bakmaktan gözlerimi çevir; kendi yolunda beni dirilt” (Mezm. 119:37). Sonraki makalede Yehova’nın rehberliğini kabul etmenin değerini ele alacağız.

Açıklayabilir misiniz?

• Reddetmemiz gereken “değersiz şeyler” genel anlamıyla nelerdir?

• Parayı putlaştırmaktan nasıl kaçınabiliriz?

• Beden arzuları nasıl putperestlik haline gelebilir?

• Değersiz sözleri nasıl reddedebiliriz?

[Sorular]

[Sayfa 3’teki resim]

İsrailoğulları değersiz şeylerin peşinde koşmak yerine ‘topraklarını işlemeye’ teşvik edildiler

[Sayfa 5’teki resim]

Maddi şeylerle ilgili arzuların, Yehova’ya sunduğunuz hizmette sizi yavaşlatmasına asla izin vermeyin

[Sayfa 6’daki resim]

İhtiyarların sözleri çok değerli olabilir