Tarihi Bir Arı Kovanı Harran

HARRAN deyince Kutsal Yazıları okuyanların aklına hemen İbrahim peygamber gelir. İbrahim vaat edilen topraklara gitmek üzere Ur kentinden ayrıldıktan sonra bir süre Harran’da kaldı. Bu yolculuk sırasında yanında karısı Sara, babası Terah ve yeğeni Lût da vardı. İbrahim orada mal mülk sahibi oldu. Babasının ölümünden sonra Tanrı’nın vaat ettiği topraklara gitmek üzere yolculuğuna devam etti (Başl. 11:31, 32; 12:4, 5; Elçi. 7:2-4). Daha sonra İbrahim en yaşlı kölesini oğluna eş bulması için yine Harran’a ya da yakınlarındaki bir bölgeye gönderdi. İbrahim’in torunu Yakup da orada yıllarca kaldı (Başl. 24:1-4, 10; 27:42-45; 28:1, 2, 10).

Asur kralı Sanherib’in Yahuda kralı Hizkiya’ya gönderdiği tehditkâr mesajda Asur krallarının yendiği “milletler” arasında sayıldığına göre Harran adı sadece bir kenti değil etrafındaki bölgeyi de kapsıyordu (2. Kral. 19: 11, 12). Aynı zamanda Hezekiel kitabındaki peygamberlikte Sur ile ticaret yapan belli başlı yerlerden bahsedilirken Harran adının da geçmesi onun önemli bir ticaret merkezi olduğunun işaretidir (Hez 27:1, 2, 23).

Bugün Harran Türkiye’nin güneydoğusunda Şanlıurfa yakınlarında küçük bir ilçe. Fakat eski Harran şehri bir zamanlar gerçek bir arı kovanı gibiydi. Harran Kutsal Kitaptaki adını koruyan ender yerleşim yerlerinden biri. Harran’ın Asur dilindeki adı Harranu, “Yol”, “Kervan Yolu” anlamlarına gelebildiğinden, eski büyük şehirleri birbirine bağlayan önemli ticaret yolları üzerinde olduğu fikri güç kazanıyor. Harran’daki kazılarda bulunan yazıtlara göre Babil kralı Nabonidus’un annesi Harran’daki ay tanrısı Sin tapınağının başrahibesiydi. Nabonidus’un bir süre burada kalıp tapınağı onardığına dair kayıtlar var. Daha sonra Harran birçok imparatorluğun yükseliş ve düşüşüne tanıklık etti.

Bugün Harran adını taşıyan yerleşim ile geçmişteki Harran kenti arasında büyük bir fark var. Eski Harran özellikle bazı dönemlerde her bakımdan gelişmiş önemli bir kentti. Bugünkü yerleşim ise kubbeli evleriyle küçük bir ilçe. Günümüzde Harran’ın çevresi eski uygarlıklardan kalan harabelerle dolu. Tanrı’nın kuracağı yeni dünyada bir zamanlar Harran’da yaşamış olan İbrahim, Sara ve Lût gibi kişiler diriltilecek. Ve herhalde bize bu tarihi arı kovanı hakkında daha çok şey anlatabilecekler.

[Sayfa 20’deki resim]

Harran’da harabeler

[Sayfa 20’deki resim]

Kubbeli evler

[Sayfa 20’deki resim]

Günümüzdeki Harran’ın genel görünüşü